Na Pat Elder, Nga Piha Tomo Pirihi, Noema 11, 2022
Ko nga hoia me nga kaipatu ahi ka pa ki nga matū mate pukupuku i roto i nga taputapu hurihuri, te pahuka ahi, me te puehu i nga teihana ahi. Ko te whakamatautau toto te mahi tuatahi hei aukati i nga mate.
E wha marama kua pahemo mai i te whakaputanga o Arataki mo te Whakamatau PFAS me nga Putanga Hauora, he rangahau na te National Academies of Sciences, Engineering, Medicine, (National Academies). Ko nga National Academies nga tari tuatahi o Amerika i hangaia e te Perehitini Lincoln i te tau 1863 hei tirotiro i nga take putaiao mo te kawanatanga o Amerika.
E taunaki ana te National Academies ki nga whakamatautau toto me te aro turuki rongoa mo nga taangata ka kaha te rongo ki nga matū paitini e kiia nei ko nga matū per-and poly fluoroalkyl, (PFAS). Ko te National Academies e tino aro atu ana ki te hiahia tere ki te toro atu ki te hunga e kitea ana i roto i nga huarahi mahi, ina koa nga kaipatu ahi.
Kei te aro mai tetahi?
Ko te PFAS ko te koiora i roto i o tatou tinana, ko te tikanga kaore e pakaru, kaore hoki e pahemo ahakoa i a tatou, penei i te nuinga o nga paitini. Koia te mea e wehewehe ana i te PFAS mai i te maha atu o nga mate pukupuku o to tatou taiao.
He maha nga kaipatu ahi, tae atu ki nga taangata kua reti i nga tau ki muri, tera pea kua piki ake te taumata o te PFAS i roto i o raatau toto mai i te pa atu ki nga kakano mai i nga taputapu hurihuri, te pahuka ahi, me te hau me te puehu i roto i nga teihana ahi me nga waka rererangi.
Ko te whakaaturanga PFAS kua hono ki nga mate pukupuku e whai ake nei, i te wa e haere tonu ana nga rangahau kaha, (Tirohia nga hononga i raro nei)
mate pukupuku tōngāmimi y
mate pukupuku uma z
mate pukupuku koroni y
Te mate pukupuku esophageal y
Te mate pukupuku whatukuhu x
Te ate w
Mesothelioma y
Kore-Hodgkin Lymphoma me Thyroid Cancer x
Te Matepukupuku Ovarian me te Endometrial x
Te mate pukupuku pancreatic v
Te mate pukupuku repeure x
Te mate pukupuku x
Te mate pukupuku thyroid x
v PFAS Central.org
w Pūrongo Hangarau me te Hangarau
x National Cancer Institute
y Te Puna Matauranga a Motu
z Nga hoa o te mate pukupuku uma
