Ko te roopu tuatahi o nga patunga o te pakanga mau patu a Colombia e tuku ana i tetahi huihuinga korero i muri i a raatau korero me te kawanatanga me nga kaiwhiriwhiri FARC i te Akuhata 16 i Havana, Cuba. Whiwhinga: Jorge Luis Baños/IPS
– E toru nga ahunga whakamua nui i puta i te wiki kua hipa i roto i nga korero mo te rangimarie e neke whakamua ana i Cuba mo te tata ki te rua tau i waenga i te kawanatanga o Colombiana me nga hoia FARC, i te wa e mau tonu ana nga pakanga a-iwi kua tekau tau.
I te Rahoroi Akuhata 16, ka tutaki te roopu o nga whanaunga o nga patunga o nga taha e rua ki te kanohi ki te kanohi ki te whakapaipai o Cuba. Koia te wa tuatahi o te ao i noho tahi ai nga patunga i te teepu kotahi me nga mangai o te hunga kaitukino i roto i nga whiriwhiringa ki te whakamutu i te pakanga a-iwi.
A i te Rapare 21 o Akuhata i whakaturia ai he komiti matauranga ki te ako i nga putake o te pakanga me nga take i aukati i te mutunga.
I taua ra, ka puta te mea kaore i whakaarohia.
Ko nga hoia taumata teitei, te ope rererangi, te navy me nga pirihimana i rere ki Cuba, i raro i te whakahau a Tianara Javier Alberto Flórez, te tiamana o nga Rangatira o nga Kaimahi.
I roto i te miihana hangarau 24-haora i tutaki ratou me o ratou hoariri matua, te FARC (Revolutionary Armed Forces of Colombia, i puta i te 1964) ki te matapaki "me pehea te whakatinana i te whakamutua o te rua, me pehea te FARC ka whakakore me te tuku i o ratou ringa, » ta te peresideni Juan Manuel Santos.
I kii a Santos mo te whai waahi o nga apiha kaha ki nga korero, hei waahanga o te komihana i tuuhia i te Paraire Akuhata 22, "he hikoi whakamua."
Tekau ma rua nga patunga, o te 60 ka haere ki Havana i roto i nga roopu e rima, i tutaki mo te tata ki te whitu haora i te 16 o Akuhata me te FARC me nga kaiwhiriwhiri a te kawanatanga, e rua nga tianara kua reti, ko tetahi o ratou ko Jorge Enrique Mora Rangel, he rangatira o te ope i whakapaehia. o nga mahi kino tangata.
Ko te roopu o te 12 e ono nga whanaunga o nga patunga o nga hara o te kawanatanga me nga hoia taha matau (e kua whakakorehia tetahi waahanga i roto i nga tau tekau kua pahure ake nei), tokowha nga patunga o te FARC, me nga patunga e rua o nga kaiwhakaari mau patu e rua, e toru ranei.
“E tamataraa taa ê tei ore i itehia i te tahi atu vahi,” ia au i te parau a Fabrizio Hochschild, tia no te mau Nunaa Amui i Colombia.
I nga huihuinga o mua i Colombia, e hia mano nga mema o te whanau o nga patunga kua whakapuaki i o raatau hiahia nui: ko te pono mo nga mea i pa ki o raatau hoa aroha, te whakapai ake i nga tikanga mo whakahou, e whakapumau ana ko nga mea i tupu e kore e tuaruatia, me te tika.
I hoatu e nga kaiwhiriwhiri te mahi ki te kowhiri i nga roopu o nga whanaunga o te hunga i mate ki te UN, te Whare Wananga o Colombia, me te huihuinga o nga Pihopa Katorika. I tohua ratou mai i te ao whaimana o te 6.7 miriona nga patunga me nga morehu, tae atu ki te 5.7 miriona nga patunga o te nekehanga kaha, ko te nuinga o ratou he kaiahuwhenua iti.
I roto i te pakanga Colombian, te whawhai tivira whakamutunga i roto i Latin America, te tokomaha i mate i te iti rawa 420,000 mai i 1946, tae atu ki te neke atu i te 220,000 mai i 1958, e ai ki nga komiti mo te mahara o mua i whakaturia i roto i te 1962 me 2012.
Ko te hanganga o te Komihana mo te Pakanga me nga Patua (CHCV), i runga i te whakahau a te tepu whiriwhiringa, i panuitia i te Rapare 21 o Akuhata.
E ono nga tohunga o te komihana me tetahi kaikawe korero i whakaingoatia e ia taha, mo te katoa o te 14 nga kaitoi korero, nga tohunga-a-iwi, nga tohunga tikanga tangata, nga tohunga ohaoha me nga kaiputaiao torangapu.
Ka wetewetehia e te CHCV te takenga mai o te pakanga mau patu, nga ahuatanga i tu i te huarahi o te otinga, me te patai ko wai te kawenga mo ona paanga ki te taupori.
Ka whakaputahia e nga kaikawe korero he purongo tahi, hei te mutunga o Hakihea, ahakoa kaore ratou e "whakaahua i nga kawenga takitahi" me te ripoata "kaore e tuhia me te whai ki te whakatutuki i nga paanga ture motuhake," ko ta te tepu whiriwhiringa i whakatakoto.
Ehara tenei i te komihana pono, ka puta ina hainatia he whakaaetanga mo te rongo. Engari he mahi u ki tera huarahi.
I tenei wa, ko te ahua nui rawa atu i roto i nga whakaaro o te iwi i Colombia, ehara i te patai mo te pono, me pehea hoki e kii ai ka kore nga mahi nanakia e puta ano; ko te take o te tika.
I tetahi wa, ko te Perehitini taha matau o mua a Álvaro Uribe (2002-2010) ka tono kia hanga he kooti teitei ake hei arotake i nga whiunga i tukuna ki nga mema o nga hoia haumarutanga mai i te tau 1980 ki te 2026, me te tuku i a ratou i te wa e whakahouhia ana nga whiunga.
I tetahi atu tino nui, kaore te FARC i te mohio ko te punaha ture a Colombia te mana ki te whakamatau i nga kaiwhaiwhai, ina tae ana he whakaaetanga rangimarie.
Ko taua tuunga kei runga i tetahi whakaaro: mena he wahanga te roopu guerrilla ki nga whiriwhiringa, me te kawanatanga, a kua mahi hara raua tokorua, "kaore e taea e te kawanatanga te noho hei kaiwhakawa me te kaiwhakawa," ko te kaiwhiriwhiri FARC, he kaihautu nona te ingoa. Ko te guerre ko Pablo Catatumbo, i korero ki a IPS i Havana.
I te wa ano, ko nga whanau o nga patunga o te ngaronga kaha kaore e whakaae ki te kore e whiua.
I tono nga whanau o te hunga mate ki nga kaiwhiriwhiri o nga taha e rua kia kaua e ara ake i te teepu kia tae ra ano he whakaaetanga.
Engari ka kitea te ngoikore o nga korero mo te rangimarie, e mau ana i raro i te kaupapa "kaore he mea e whakaae kia whakaaetia nga mea katoa," ka kitea.
E 28 tonu nga wahanga kei roto i nga wahanga e toru kua whakaaehia, o nga wahanga e ono kei runga i nga kaupapa mo nga korero. He uaua ki te whakatau whakaaro mo enei ahuatanga kaore ano kia whakatauhia, kua tohua ki te whero: 14 nga waahanga iti i te waahi o ahuwhenua, 10 i roto i te whai wāhi tōrangapū me te wha i roto i te rohe o te raau taero ture.
Ma te CHVC e tuku kupu tohutohu mo te whakarite whakaaetanga mo enei wahanga iti.
I tua atu i tana hiahia ki te patai mo te tika, kei te pirangi te iwi whanui kia whakakorehia e te FARC a ratou ringa.
I kii a Tianara Mora Rangel i te marama o Hune "me whakakore me te tuku i a raatau patu…me mahi pera kia uru atu ki te hapori me te punaha manapori o Colombia."
Engari e ai ki te kaitirotiro mo te rangimarie a Carlos Velandia, karekau he whakaheke, karekau he tuku patu, karekau he whakaurunga.
Kaore he whakaahua o te "whakaheke papatipu", penei i nga huihuinga i te waenganui o te 2000s e whakaatu ana i nga paramilitary e tuku ana i a ratou patu, ka mea ia. Engari ko nga hanganga mau patu ka huri hei hanga torangapu, ahakoa kaore ano kia mahia te tikanga, ka kii ia.
A, kaore i rite ki te keehi o nga hoia, "kaore he mano tini o te hunga whakakeke e totoro ana o ratou ringa mo 'Papá State' ki te awhina ia ratou," ko tana korero.
Noa ’tu te mau fifi, “e ere te fifi i te vai noa i reira, i reira te mau pae e piti e rave ai i te hoê tiaraa opua,” ta te hoê perepitero Katorika e tino mohio ana ki nga mea e puta ana i roto i nga korero i Havana i korero ki a IPS.
Ko te raru kei Colombia, e kii ana ia, kei reira a Uribe - he kaitoha tino-matau inaianei me te kaiarahi o te hunga whakahē i roto i te kaunihera - he nui te awe ki runga i nga whakaaro o te iwi i te wa e rua ana ia hei perehitini.
Kei te "mahi" a Uribe i nga kaipakihi, i nga peeke putea, i nga kaihokohoko nui, me etahi kairipoata, ki te wikitoria i a ratou i roto i tana pakanga kaha ki nga korero mo te rongo, ka kii te tohunga.
“Ehara a Santos i te rangatira, he tangata whai ia. Mena ka huri te whenua ki a ia, ka whakarerea e ia te kaupapa o te rangimarie, "e kii ana ia.
Mena he kaha te tautoko a te iwi mo te kaupapa hounga rongo, ka taea e te pehi kaha a te oligarchy ki a Santos te whakatenatena i a ia ki te aukati i te pooti mo te whakaaetanga rangimarie.
Engari ki te kaha a Uribe me nga kaitukino kare e pirangi kia tino kitea e te hunga i mate ki te whakaparahako i nga korero mo te rongo i waenga i nga kaipooti, kare ratou e whakahē ki te tapaetanga pooti mo te whakaaetanga rongomau.
He tauira mo tenei i whakatakotoria ki Guatemala, i reira he iti rawa te hunga i tae ki te pooti mo te whakaaetanga mo te rongo i whakamutua ai nga tau 36 o te pakanga-a-iwi - 1960-1996 -, a, i roto i nga kaipōti tokoiti i tae mai, ko te nuinga i paopao. te whakaaetanga rangimarie.
I roto i nga korero mo te rangimarie a Colombia i Havana, ko te tikanga o te pooti rongonui ko te tuaono o nga wahanga o te kaupapa, kei te tarewa tonu, kaore ano a Santos i tuku korero ki te iwi whanui.
Hei aukati i enei mahi, "me nui ake nga whakatau e whai ana ki te mohio ki te tika o nga korero, tae atu ki nga mahi pono me te murunga hara. Ma tera ka kaha ake, ahakoa kare i tino mohio, ka anga whakamua te kaupapa rongomau, "no te mea "ka nui noa atu nga tangata ka taea te muru, ka tata atu ki te kite i te wikitoria o te rangimarie," ko ta te tohunga.
E whakaae ana nga wahanga rereke o te hapori mo te hiahia mo te "whakaaetanga hapori hou" ki te whakaae i nga whakaaetanga me te whakatau i nga waahanga e tatari ana kua tohua ki te whero. Mo te FARC me etahi atu maha, kei te taha maui, i te taha matau ranei, me tae enei kirimana ma roto i te huihuinga pooti hei tuhi ano i te kaupapa ture. Engari ko te ahua kei te anga atu a Santos ki te tapaetanga pooti.
Na Estrella Gutiérrez i whakatika/Na Stephanie Wildes i whakamaori
