კრიშენ მეჰტა, აშშ-რუსეთის შეთანხმების ამერიკული კომიტეტი, მაისი 4, 2021
განვითარებადი ქვეყნიდან ჩამოსვლისას, მე გარკვეულწილად განსხვავებული შეხედულება მაქვს სანქციების შესახებ, რადგან ამან საშუალება მომცა, რომ აშშ-ს მოქმედებები დაენახა როგორც პოზიტიური, ისე არც ისე პოზიტიური პერსპექტივიდან.
პირველი დადებითი: ინდოეთის დამოუკიდებლობის შემდეგ, 1947 წელს, მის რიგ ინსტიტუტებს (მათ შორის საინჟინრო უნივერსიტეტებს, მედიცინის სკოლებს და ა.შ.) ტექნიკური და ფინანსური მხარდაჭერა ჰქონდათ შეერთებული შტატებისგან. ეს მოხდა პირდაპირი დახმარების, აშშ – ს ინსტიტუტებთან ერთობლივი თანამშრომლობის, მეცნიერთა მონახულების და სხვა გაცვლის სახით. ინდოეთში ვიზრდებოდით, ეს ამერიკის ძალიან პოზიტიურ ანარეკლად მივიჩნიეთ. ტექნოლოგიის ინსტიტუტებმა, სადაც მე მივიღე ინჟინერიის ხარისხის მიღების პრივილეგია, ასევე დაამთავრეს მეცნიერები, როგორიცაა სანდარ პიჩაი, Microsoft- ის ამჟამინდელი აღმასრულებელი დირექტორი და სატია ნადელა, Microsoft- ის ამჟამინდელი აღმასრულებელი დირექტორი. სილიკონის ველის ზრდა ნაწილობრივ გამოწვეული იყო ამ კეთილშობილებისა და კეთილი ნების მოქმედებებით, რომლებმაც განათლება სხვა ქვეყნების მეცნიერებმა მიიღეს. ეს მეცნიერები არა მხოლოდ ემსახურებოდნენ საკუთარ ქვეყნებს, არამედ განაგრძობდნენ თავიანთი ნიჭისა და მეწარმეობის გაზიარებას აქ, შეერთებულ შტატებში. ეს ორივე მხარისთვის მოგება იყო და ამერიკის საუკეთესოს წარმოადგენდა.
ახლა არც თუ ისე პოზიტიურია: მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი ჩვენი კურსდამთავრებული მოვიდა სამუშაოდ აშშ-ში, სხვები წავიდნენ სამუშაოდ სხვადასხვა განვითარებად ეკონომიკაში, როგორიცაა ერაყი, ირანი, სირია, ინდონეზია და სხვა ქვეყნები. ჩემმა კურსდამთავრებულებმა, რომლებიც იმ ქვეყნებში წავიდნენ და რომელთანაც მე კონტაქტი დავტოვე, ამერიკის პოლიტიკის განსხვავებული მხარე დაინახეს. მაგალითად, ვინც დაეხმარა ერაყსა და სირიაში ინფრასტრუქტურის შექმნას, ეს მნიშვნელოვნად გაანადგურა აშშ-ს ქმედებების შედეგად. წყლის გამწმენდი ნაგებობები, სანიტარული სადგურები, სარწყავი არხები, საავტომობილო გზები, საავადმყოფოები, სკოლები და კოლეჯები, რომელთა აშენებაში ჩემს ბევრ თანატოლს ეხმარებოდა (ერაყელ ინჟინრებთან მჭიდრო თანამშრომლობა) ნანგრევებად იქცა. ექიმების რიგმა კოლეგებმა სანქციების შედეგად განიხილეს ფართო ჰუმანიტარული კრიზისი, რამაც გამოიწვია სუფთა წყლის, ელექტროენერგიის, ანტიბიოტიკების, ინსულინის, სტომატოლოგიური ანესთეტიკების და გადარჩენის სხვა აუცილებელი საშუალებების დეფიციტი. მათ ჰქონდათ გამოცდილება, რომ ხედავდნენ ბავშვებს, რომლებიც მკლავებში იღუპებოდნენ ქოლერის, ტიფის, წითელასა და სხვა დაავადებების წინააღმდეგ სამკურნალო მედიკამენტების არარსებობის გამო. ეს იგივე კურსდამთავრებული გახლდათ ჩვენი სანქციების შედეგად მილიონობით ადამიანის ზედმეტი ტანჯვა. ეს არცერთი მხარისთვის არ იყო მოგება და არ წარმოადგენდა საუკეთესო ამერიკას.
რას ვხედავთ დღეს ჩვენს გარშემო? აშშ-ს სანქციები აქვს 30-ზე მეტი ქვეყნის წინააღმდეგ, რაც დედამიწის მოსახლეობის მესამედთან ახლოს არის. როდესაც პანდემია დაიწყო 2020 წლის დასაწყისში, ჩვენი მთავრობა შეეცადა ხელი შეეშალა ირანს რესპირატორული ნიღბების ყიდვაში საზღვარგარეთიდან და ასევე თერმული გამოსახულების აპარატებისთვის, რომლებსაც ფილტვებში ვირუსის დადგენა შეეძლოთ. ჩვენ ვეტო დავუშვით 5 მილიარდი დოლარის საგანგებო სესხს, რომელიც ირანმა სთხოვა საერთაშორისო სავალუტო ფონდს უცხოური ბაზრისგან აღჭურვილობისა და ვაქცინების შესაძენად. ვენესუელას აქვს პროგრამა, სახელწოდებით CLAP, რომელიც ადგილობრივი კვების პროგრამაა ექვს მილიონ ოჯახზე ყოველ ორ კვირაში ერთხელ, ან უზრუნველყოფს აუცილებელ მარაგებს, როგორიცაა საკვები, მედიკამენტები, ხორბალი, ბრინჯი და სხვა კავები. აშშ არაერთხელ ცდილობდა ამ მნიშვნელოვანი პროგრამის ჩაშლას, როგორც ნიკოლას მადუროს მთავრობის შელახვის გზას. თითოეულ ოჯახს, რომელსაც CLAP– ის ფარგლებში ეს პაკეტები აქვს, ოთხი წევრი ჰყავს, ეს პროგრამა მხარს უჭერს დაახლოებით 24 მილიონ ოჯახს, ვენესუელაში 28 მილიონიანი მოსახლეობიდან. მაგრამ ჩვენი სანქციების შედეგად ამ პროგრამის გაგრძელება შეუძლებელი გახდება. ეს აშშ საუკეთესოდ არის? კეისრის სანქციები სირიის წინააღმდეგ უზარმაზარ ჰუმანიტარულ კრიზისს იწვევს ამ ქვეყანაში. სანქციების შედეგად მოსახლეობის 80% ახლა სიღარიბის ზღვარს მიღმა დაეცა. საგარეო პოლიტიკური თვალსაზრისით, სანქციები, როგორც ჩანს, ჩვენი ინსტრუმენტის ნაკრების მნიშვნელოვანი ნაწილია, მიუხედავად მისი ჰუმანიტარული კრიზისისა. ჯეიმს ჯეფრიზმა, ჩვენმა წლევანდელმა უფროსმა დიპლომატმა განაცხადა, რომ სანქციების მიზანია სირიის გადაქცევა რუსეთისა და ირანის ჭაობში. მაგრამ აღიარებულია ჰუმანიტარული კრიზისი, რომელიც გამოწვეულია რიგითი სირიელი ხალხისთვის. ჩვენ სირიის ნავთობის საბადოები გვაქვს ოკუპირებული, რომ ქვეყანას არ ჰქონდეს ფინანსური რესურსი მისი აღსადგენად და ჩვენ ვიპყრობთ მის ნაყოფიერ სასოფლო-სამეურნეო მიწებს, რათა მათ ხელი არ შეუშალონ საკვებს. ეს ამერიკა საუკეთესოდ არის?
მოდით მივმართოთ რუსეთს. 15 აპრილს აშშ-მ გამოაცხადა სანქციები რუსეთის მთავრობის სესხის წინააღმდეგ, 2020 წლის არჩევნებში ე.წ. ჩარევისა და კიბერ შეტევების გამო. ნაწილობრივ ამ სანქციების შედეგად, 27 აპრილს, რუსეთის ცენტრალურმა ბანკმა გამოაცხადა, რომ საპროცენტო განაკვეთები 4.5% -დან 5% -მდე გაიზარდა. ეს ცეცხლს ეთამაშება. მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთის სახელმწიფო ვალი მხოლოდ 260 მილიარდი დოლარია, წარმოიდგინეთ, თუ სიტუაცია შეცვალა. აშშ-ს ეროვნული ვალი $ 26 ტრილიონამდე აქვს, საიდანაც 30% -ს უცხოეთის ქვეყნები ფლობენ. თუ ჩინეთმა, იაპონიამ, ინდოეთმა, ბრაზილიამ, რუსეთმა და სხვა ქვეყნებმა უარი განაცხადეს ვალის განახლებაზე ან გადაწყვიტეს გაყიდონ? შეიძლება შეინიშნოს საპროცენტო განაკვეთების მასიური ზრდა, გაკოტრება, უმუშევრობა და აშშ დოლარის მკვეთრი შესუსტება. აშშ-ს ეკონომიკამ შეიძლება დეპრესიის დონის ეკონომიკა ასახოს, თუ ყველა ქვეყანა გამოვა. თუ ეს არ გვინდა ჩვენთვის, რატომ გვინდა ეს სხვა ქვეყნებისთვის? შეერთებულ შტატებს ჰქონდა სანქციები რუსეთის წინააღმდეგ მრავალი მიზეზის გამო, და ბევრი მათგანი მომდინარეობს უკრაინის კონფლიქტიდან 2014 წელს. რუსეთის ეკონომიკა არის აშშ-ს ეკონომიკის მხოლოდ 8%, $ 1.7 ტრილიონი დოლარად, ვიდრე ჩვენი 21 ტრილიონი დოლარი ეკონომიკა. და მაინც გვინდა, რომ მათ კიდევ უფრო დავაზიანოთ. რუსეთს შემოსავლის სამი ძირითადი წყარო აქვს და ჩვენ ყველას გვაქვს სანქციები: ნავთობისა და გაზის სექტორი, იარაღის ექსპორტის ინდუსტრია და ფინანსური სექტორი, რომელიც ეკონომიკას განაგრძობს. ახალგაზრდებს შესაძლებლობა აქვთ ბიზნესი წამოიწყონ, ფული აიღონ, გარისკონ, ნაწილობრივ მათ ფინანსურ სექტორს უკავშირდება და ახლა ისიც ძალზე დაძაბულია სანქციების გამო. ეს ნამდვილად ის არის, რაც ამერიკელ ხალხს სურს?
არსებობს რამდენიმე ფუნდამენტური მიზეზი, რის გამოც საჭიროა მთელი ჩვენი სანქციების პოლიტიკის გადახედვა. ესენია: 1) სანქციები იქცა 'საგარეო პოლიტიკის იაფად' საშინაო შედეგების გარეშე და ამ 'საომარ მოქმედებას' საშუალება მისცა ჩაენაცვლებინა დიპლომატია, 2) სანქციები შეიძლება ითქვას, რომ ომიც კი უარესია, რადგან ომში მაინც არსებობს გარკვეული ოქმები ან კონვენციები მშვიდობიანი მოსახლეობის დაზიანების შესახებ. სანქციების რეჟიმის პირობებში, მშვიდობიანი მოსახლეობა მუდმივად განიცდის ზიანს და მრავალი ღონისძიება პირდაპირ არის მიმართული მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ. 3) სანქციები არის ქვეყნების დასაყრდენი, რომლებიც ეწინააღმდეგებიან ჩვენს ძალას, ჩვენს ჰეგემონიას, ჩვენს სამყაროს ერთპოლურ ხედვას 4) სანქციებს არ აქვთ ვადები, ამ "საომარ მოქმედებებს" შეუძლია გაგრძელდეს დიდი ხნის განმავლობაში, ადმინისტრაციისთვის ან კონგრესისთვის გამოწვევის გარეშე. ისინი ჩვენი სამუდამო ომების ნაწილი ხდება. 5) ამერიკული საზოგადოება ყოველწლიურად ეკიდება სანქციებს, რადგან ისინი შეფუთულია ადამიანის უფლებების საფარქვეშ, რაც წარმოადგენს ჩვენი ზნეობის უპირატესობას სხვებზე. საზოგადოებას ნამდვილად არ ესმის, თუ რა დამანგრეველი ზიანი მიაყენეს ჩვენმა სანქციებმა და ასეთი დიალოგი ზოგადად არ იქნა დაცული ჩვენი მთავარი მედიისგან. 6) სანქციების შედეგად, ჩვენ საფრთხეს ვქმნით დაინტერესებულ ქვეყნებში ახალგაზრდების გაუცხოებას, რადგან სანქციების შედეგად მათი ცხოვრება და მომავალი საფრთხის ქვეშ დგება. ამ ადამიანებს შეუძლიათ პარტნიორები იყვნენ ჩვენთან უფრო მშვიდობიანი და მეგობრული მომავლისთვის და ჩვენ არ შეგვიძლია დავკარგოთ მათი მეგობრობა, მხარდაჭერა და პატივისცემა.
ამიტომ, მე დავთანხმდები, რომ დროა ჩვენი სანქციების პოლიტიკა შეფასდეს კონგრესის და ადმინისტრაციის მიერ, რომ მათ შესახებ უფრო მეტი საზოგადოებრივი დიალოგი ჩატარდეს და ჩვენ დავუბრუნდეთ დიპლომატიას, ვიდრე გავაგრძელოთ ეს "სამუდამო ომები" სანქციებით. რომლებიც უბრალოდ ეკონომიკური ომის ფორმაა. მე ასევე ვფიქრობ იმაზე, თუ რამდენად შორს ვართ საზღვარგარეთ სკოლებისა და უნივერსიტეტების მშენებლობისგან, ჩვენი ახალგაზრდა მამაკაცებისა და ქალების გაგზავნა სამშვიდობო კორპუსის წევრად, 800 ქვეყნის 70 სამხედრო ბაზის ამჟამინდელ მდგომარეობაში და მსოფლიოს მოსახლეობის თითქმის მესამედზე სანქციები. . სანქციები არ წარმოადგენს საუკეთესოს, რაც ამერიკელმა ხალხმა შემოგვთავაზა და ისინი არ წარმოადგენს ამერიკელი ხალხის თანდაყოლილ კეთილშობილებას და თანაგრძნობას. ამ მიზეზების გამო, სანქციების რეჟიმი უნდა დასრულდეს და ახლა მისი დროა.
კრიშენ მეტა არის ACURA (ამერიკის შეერთებული შტატების რუსეთის შეთანხმების ამერიკული კომიტეტი) საბჭოს წევრი. ის არის PwC– ის ყოფილი პარტნიორი და ამჟამად არის იელის უნივერსიტეტის უფროსი გლობალური სამართლიანობის თანამშრომელი.
