Agha Ụwa nke Abụọ Abụghị Agha Dị Mkpa

Site David Swanson

Edepụtara site na akwụkwọ a tọhapụrụ Agha Adịghị Mgbe.

A na-akpọkarị Agha Worldwa nke Abụọ “ezi agha,” ọ dịkwa kemgbe agha US na Vietnam nke ọ na-emegide ya mgbe ahụ. Agha IIwa nke Abụọ na-achịkwa US ma yabụ ntụrụndụ na agụmakwụkwọ Western, na "ezi" na-apụtakarị ihe karịrị "naanị". Onye mmeri nke asọmpi ịma mma nke "Miss Italy" tupu afọ a abanyela na mkparị site na ịkọ na ọ gaara adị ndụ site na Agha Warwa nke Abụọ. Mgbe a na-akwa ya emo, o doro anya na ọ bụghị naanị ya. Ọtụtụ ga-achọ ịbụ akụkụ nke ihe a na-egosi dịka ọmarịcha, dike, na ihe na-akpali akpali. Ọ bụrụ na ha chọta igwe oge, ana m akwado ka ha gụọ nkwupụta nke ụfọdụ ndị ochie WWII na ndị lanarịrịnụ tupu ha alaghachi iji sonye ọchị.[I] Maka ihe gbasara akwụkwọ a, m ga-ele anya naanị na nkwupụta ahụ bụ na WWII bụ omume ọma.

N'agbanyeghị afọ ole mmadụ na-ede akwụkwọ, gbara ajụjụ ọnụ, na-ebipụta ogidi, ma na-ekwu okwu na ihe omume, ọ ga-abụ ihe na-agaghị ekwe omume ịme ya n'ọnụ ụzọ nke ihe omume na United States nke ị kwadoro ịkwatu agha na-enweghị onye na-eti gị ihe ajuju-banyere-agha-di nma. Nkwenkwe a na e nwere ezigbo agha 75 afọ gara aga bụ akụkụ buru ibu nke ihe na-akpali ọha mmadụ United States ịnabata ịwụfu otu puku ijeri dollar kwa afọ iji kwadebe ma ọ bụrụ na e nwee ezigbo agha n'afọ ọzọ,[Ii] n'agbanyeghị ihu ọtụtụ agha n'oge 70 gara aga nke enwere nkwekọrịta zuru oke na ha adịghị mma. Na-enweghị ọgaranya, akụkọ ọdịnala siri ike banyere Agha IIwa nke Abụọ, mkpọsa ugbu a banyere Russia ma ọ bụ Syria ma ọ bụ Iraq ma ọ bụ China ga-ada ka nzuzu nye ọtụtụ mmadụ dịka ọ na-ada m. Ma n'ezie, ego nke akụkọ ọma ahụ na-akpata na-eduga n'agha ndị ka njọ, kama igbochi ha. Edeela m isiokwu a ogologo oge n'ọtụtụ ederede na akwụkwọ, ọkachasị Agha Bụ Agha.[iii] Mana m ga-enye ebe a isi okwu ole na ole kwesịrị itinye obere obi abụọ n'uche ọtụtụ ndị na-akwado US nke WWII dị ka Just War.

Mark Allman na Tobias Winright, ndị dere "Just War" ndị a tụlere n'isiakwụkwọ ndị gara aga, anaghị abịa na ndepụta ha naanị Just Wars, mana ha kwuru banyere ịgafe ọtụtụ ihe ezighi ezi nke ọrụ US na WWII, gụnyere US na UK mgbalị kpochapu ndi mmadu nke obodo German[iv] na nkwụsi ike n'enyeghị ihe ọ bụla.[v] Otú ọ dị, ha na-atụ aro na ha nwere ike ikwere na a ghaghị ịlụ agha a, na-emeghị nke ọma, ma na-agbaso ya site na Marshall Plan, wdg.[vi] Amaghị m na ọrụ Germany dị ka ndị ọbịa nke ndị agha US, ngwa agha, na ụlọ ọrụ nkwukọrịta, yana ndị na-emekọ ihe na agha US na-ezighị ezi kemgbe ọtụtụ afọ so na ngụkọta.

Nke a bụ ihe m chere dị ka ihe kachasị 12 kpatara Ezi Agha ahụ adịghị mma / naanị.

1. Agha Ụwa nke Abụọ enweghị ike ime ma Agha Ụwa nke Mbụ, n'enweghị ụzọ nzuzu ịmalite Agha Ụwa Mbụ na ọbụna ihe nzuzu nke ịkwụsị Agha Ụwa Mbụ bụ nke dugara ọtụtụ ndị maara ihe ịkọ amụma World War II na ebe ahụ, ma ọ bụ na enweghị Wall Street nke Nazi Germany ruo ọtụtụ iri afọ (dị ka ọ dị mma karịa ndị na-ekwurịta okwu na mpaghara), ma ọ bụ na-enweghị agbapụ aka na ọtụtụ mkpebi ọjọọ ndị na-adịghị mkpa ka e mee ọzọ n'ọdịnihu.

2. Ndi ochichi US adighi agha agha. Onye isi ala Franklin Roosevelt ejiri nwayọ kwere Churchill nkwa na United States ga-arụsi ọrụ ike iji kpasuo Japan iwe. FDR maara na mwakpo ahụ na-abịa, ma bido dezie nkwupụta agha megide Germany na Japan na mgbede Pearl Harbor. Tupu Pearl Harbor, FDR ewulitela ntọala na US na ọtụtụ oke osimiri, gbanye ngwá agha na Brits maka ntọala, malite akwụkwọ ahụ, mepụta ndepụta nke onye ọ bụla onye Japan ọ bụla nọ na mba ahụ, nyere ụgbọ elu, ndị na-enye ọzụzụ, na ndị ọkwọ ụgbọ ala na China , nyere iwu mmanye siri ike na Japan, ma nye ndị agha US ndụmọdụ na agha na Japan amalitela. Ọ gwara ndị ndụmọdụ ya kacha elu na ọ tụrụ anya mbuso agha na Disemba 1st, nke dị ụbọchị isii. Nke a bụ ihe odide nke odeakwụkwọ nke War Henry Henry Stimson na-esochi na November 25, 1941, White House nzukọ: “Onye isi oche ahụ kwuru na ndị Japan bụ ndị ama ama maka ịwakpo na-enweghị ịdọ aka na ntị wee kwuo na enwere ike wakpo anyị, kwuo Mọnde na-esote, dịka ọmụmaatụ. ”

3. Agha ahụ abụghị nke ọdịmma mmadụ ma ọbụghị ahịa dị ka nke a ruo mgbe ọ gachara. Enweghị akwụkwọ mpịakọta na-arịọ gị ka ị nyere Uncle Sam aka ịzọpụta ndị Juu. Bygbọ mmiri nke ndị Juu gbara ọsọ ndụ si Germany chụpụrụ na Miami site na Coast Guard. Mba United States na mba ndị ọzọ jụrụ ịnabata ndị gbara ọsọ ndụ ndị Juu, ma imirikiti ndị ọha na United States kwadoro ọnọdụ ahụ. A gwara ndị otu udo gbara ajụjụ ọnụ Prime Minister Winston Churchill na odeakwụkwọ odeakwụkwọ ya banyere mbupu ndị Juu na Germany iji chekwaa ha, ebe Hitler nwere ike kwenye na atụmatụ a, ọ ga-abụ oke nsogbu ma chọọ ọtụtụ ụgbọ mmiri. Ndị US etinyeghị aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ma ọ bụ agha iji chebe ndị ahụ metụtara n'ogige ịta ahụhụ ndị Nazi. Anne Frank ekweghị akwụkwọ visa US. Ọ bụ ezie na okwu a enweghị ihe jikọrọ ya na akụkọ akụkọ ihe mere eme siri ike maka WWII dị ka Just War, ọ bụ ihe dị mkpa na akụkọ ifo US na m ga-etinye ebe a site na Nicholson Baker:

"Anthony Eden, onye odeakwụkwọ mba Briten, bụ onye Churchill gwara ya banyere ajụjụ banyere ndị gbara ọsọ ndụ, mesoro otu n'ime ọtụtụ ndị nnọchiteanya dị mkpa, na-ekwu na mgbalị ọ bụla iji nweta mgbapụta nke ndị Juu site na Hitler bụ 'ihe na-apụghị ime eme.' N'oge njem na United States, Eden gwara Cordell Hull, bụ odeakwụkwọ nke steeti, na ọ bụ ihe siri ezigbo ike na ịjụ Hitler maka ndị Juu bụ na 'Hitler nwere ike ime ka anyị nwee ụdị onyinye dị otú a, ọ bụkwa naanị ụgbọ mmiri ezughị ezu. na ụzọ njem n'ime ụwa iji mee ha. ' Churchill kwetara. 'Ọbụna anyị ga-enweta ikike iji wepụ ndị Juu niile,' ka o dere n'otu akwụkwọ ozi na-arịọ arịrịọ, 'njem nanị na-enye nsogbu nke ga-esi ike ngwọta.' Enweghi mbupu na njem? Afọ abụọ tupu mgbe ahụ, ndị Briten esiwo na Dunkirk kpochapụ mmadụ 340,000 nanị ụbọchị itoolu. US Air Force nwere ọtụtụ puku ụgbọ elu ọhụrụ. N'agbanyeghi obere ogwe aka, ndi otu ndi mmadu nwere ike ikuku elu ma bu ndi gbara oso n'ime otutu ndi mmadu si na German. "[vii]

Ikekwe ọ na-aga ajụjụ nke "Ebumnuche Kwesịrị Ekwesị" na "ezigbo" akụkụ nke agha ahụ enyeghị nsogbu ọ bụla banyere ihe ga-abụ ihe atụ bụ isi nke njọ nke akụkụ "ọjọọ" nke agha ahụ.

4. Agha ahụ abụghị ihe nchebe. FDR kwenyere na ya nwere map nke atụmatụ Nazi ịkwatu na South America, na o nwere atụmatụ Nazi iji kpochapụ okpukpe, na ụgbọ mmiri US (na-enyere ndị agha na-akwado ụgbọ agha Britain aka), ndị Nazis kụrụ aka ọjọọ, na Germany bụ ihe egwu nye United Mba.[viii] Enwere ike ikpe na US chọrọ ịbanye agha na Europe iji chebe mba ndị ọzọ, bụ ndị batara iji chebe mba ndị ọzọ, mana enwere ike ime ka ndị United States mụbaa na ndị nkịtị, gbasaa agha, na eme ka ihe mebiri karịa nke nwere ike ime, ọ bụrụ na US emeghị ihe ọ bụla, nwara ịmekọrịta mmekọrịta, ma ọ bụ tinye ego n'emeghị ya. Iji kwuo na alaeze Nazi gaara etolite n'otu ụbọchị, gụnyere ọrụ dị na United States na-esiteghị na nke a na-ebuteghị ya ma ọ bụ ihe atụ ndị ọzọ site na agha ndị ọzọ.

5. Ugbu a, anyị maara ọtụtụ ebe na ọtụtụ data ndị ọzọ na-eguzogide arụ ọrụ na ikpe na-ezighị ezi ga-enwe ihe ịga nke ọma-na ihe ịga nke ọma ga-adịgide-karịa nkwụsi ike. Site na ihe omuma a, anyi nwere ike ichoghachi anya n'agha nke oma nke omume megidere ndi Nazis nke adighi hazie nke oma ma obu buo ihe karia ihe ndi ozo.[ix]

6. Ezi Agha ahụ adịghị mma maka ndị agha ahụ. Ebe ha enweghị ọzụzụ kpụ ọkụ n'ọnụ n'oge a na ọnọdụ uche iji kwadebe ndị agha itinye aka n'okwu na-ekwekọghị n'okike nke igbu ọchụ, ihe dị ka pasent 80 nke ndị agha United States na ndị agha ndị ọzọ n'Agha IIwa nke Abụọ agbasaghị “ndị iro” ha.[X] Eziokwu ahụ bụ na a na-emeso ndị agha ochie nke WWII mma karịa agha karịa ndị agha ndị ọzọ tupu ma ọ bụ ebe ọ bụ na ọ bụ n'ihi nrụgide nke Bonus Army kpatara mgbe agha gara aga gasịrị. Ndị na-ahụ maka ndị agha ahụ nyere ụlọ akwụkwọ kọleji n'efu, ahụike, na ụgwọ ezumike nká abụghị n'ihi uru nke agha ahụ ma ọ bụ n'ụzọ ụfọdụ kpatara agha ahụ. Na-enweghị agha, onye ọ bụla gaara enyela mahadum n'efu ruo ọtụtụ afọ. Ọ bụrụ na anyị nyere onye ọ bụla nọ na mahadum n'efu, ọ ga-achọ ihe karịrị akụkọ Houston nke Agha Ụwa nke Abụọ iji mee ka ọtụtụ ndị banye n'ọdụ ụgbọelu ndị agha.

7. Ugboro ugboro, e gburu ndị mmadụ na ndị agha Germany n'èzí n'agha ahụ. Ihe ka ọtụtụ n'ime ndị ahụ bụ ndị nkịtị. Ọnụ ọgụgụ nke igbu egbu, ọnyá, na mbibi mere WWII otu ihe kachasị njọ ụmụ mmadu merela onwe ya n'oge dị mkpirikpi. Anyị n'echere na ndị otu a "megidere" ma gbuo ndị nta na ogige ndị ahụ. Ma nke a enweghị ike ịkọwa ọgwụgwọ dị njọ karịa ọrịa ahụ.

8. N'ịkọwa agha iji gbasaa mbibi niile nke ndị nkịtị na obodo, nke na-eme ka obodo nuklia kpamkpam weere ụwa WWII site n'ọkwá arụmọrụ maka ọtụtụ ndị chebere ya-na n'ụzọ ziri ezi otú ahụ. Ịchọ ijiri ọnwụ na nhụjuanya na-achọ ịbawanye oke ọnwụ na nhụjuanya mere nnukwu mbibi ma hapụrụ njedebe.

9. Egburu ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ndị mmadụ bụ ihe agbaghaara maka akụkụ "mma" na agha, mana ọ bụghị maka akụkụ "ọjọọ". Ihe dị iche n'etiti abụọ ahụ adịtụghị ka ihe efu. United States nwere ogologo akụkọ ihe mere eme dị ka obodo ịkpa ókè agbụrụ. Omenala ndị US nke na-emegbu ndị Africa America, na-eme mgbukpọ megide ụmụ amaala America, na ugbu a na-abanye ndị Japan America mekwara ka a nwee mmemme pụrụ iche nke kpaliri ndị Nazi nke Germany - ndị a gụnyere ogige maka ụmụ amaala America, na mmemme nke eugenics na nnwale mmadụ nke dị tupu, n'oge, na mgbe agha ahụ bisịrị. Otu n’ime mmemme ndị a gụnyere inye ndị mmadụ ọrịa ọnanị na Guatemala n’otu oge a na-ekpe ikpe Nuremberg.[xi] Ndị agha United States were ọtụtụ narị ndị Nazis dị elu na njedebe nke agha; ha dabara na.[xii] Mba United States chọrọ maka alaeze ụwa zuru ụwa ọnụ, tupu agha, n'oge ya, na kemgbe ahụ. German neo-Nazis taa, machibidoro ịkwasa ọkọlọtọ Nazi, mgbe ụfọdụ, na-efe ọkọlọtọ nke United States America.

10. Akụkụ "dị mma" nke "ezi agha ahụ," otu nke kacha gbuo ma nwụọ maka akụkụ mmeri, bụ Soviet Union. Nke ahụ anaghị eme ka agha bụrụ mmeri nke ọchịchị Kọmunist, mana ọ na-ewetara akụkọ Washington na Hollywood akụkọ maka mmeri maka “ọchịchị onye kwuo uche ya.”[xiii]

11. Agha Worldwa nke Abụọ akwụsịbeghị. Ndị nkịtị nọ na United States anaghị atụ ụtụ isi ha ruo mgbe a lụrụ Agha Worldwa nke Abụọ ma nke ahụ akwụsịghị. O kwesịrị ịbụ nwa oge.[xiv] Ebumnuche nke WWII nke gbara gburugburu ụwa akwụsịbeghị. Ndị agha US ahapụbeghị Germany ma ọ bụ Japan.[xv] E nwere ihe karịrị bọmbụ 100,000 United States na Britain ka nọ na ala na Germany, ka ha na-egbu.[xvi]

12. Laghachi afọ 75 na mba nuklia na-enweghị onwe ya, ụwa colonial nke akụkụ dị iche iche, iwu, na omume dị iche iche iji kwado ihe kachasị akwụ ụgwọ nke United States na afọ ọ bụla kemgbe ọ bụ ihe jọgburu onwe ya nke nduhie onwe onye na-abụghị ' t nwara n'igosi ezi omume nke ulo oru obula. Echere na enwere m nọmba 1 site na 11 na-ezighi ezi, ma ị ka ga-akọwara otu ihe omume site na mmalite 1940s na-eme ka ị tụfuo ijeri 2017 dolla n'ime ego agha nke enwere ike iji nri, uwe, ọgwụgwọ, na ebe obibi imirikiti nde mmadu, ma chekwaba gburugburu uwa.

ndetu

[I] Studs Terkel, Ezi Agha ahụ: Akụkọ Oral nke Agha Ụwa nke Abụọ (The New Press: 1997).

[Ii] Chris Hellman, TomDispatch, "$ Trillion Trillion maka Nchebe Mba," Machị 1.2, 1, http://www.tomdispatch.com/blog/2011

[iii] David Swanson, Agha Bụ Ụgha, Nke Abụọ (Charlottesville: Akwụkwọ nke Ụwa, 2016).

[iv] Mark J. Allman & Tobias L. Winright, Mgbe Akwụsịsịrị Na-acha Anwụrụ ọkụ: Ọdịdị Agha Naanị Agha na Ikpe Ziri Ezi Agha (Maryknoll, NY: Orbis Books, 2010) p. 46.

[v] Mark J. Allman & Tobias L. Winright, Mgbe Akwụsịsịrị Na-acha Anwụrụ ọkụ: Ọdịdị Agha Naanị Agha na Ikpe Ziri Ezi Agha (Maryknoll, NY: Orbis Books, 2010) p. 14.

[vi] Mark J. Allman & Tobias L. Winright, Mgbe Akwụsịsịrị Na-acha Anwụrụ ọkụ: Ọdịdị Agha Naanị Agha na Ikpe Ziri Ezi Agha (Maryknoll, NY: Orbis Books, 2010) p. 97.

[vii] Agha Ọ Bụghị Ihe: Narị Afọ Atọ nke American Antiwar na Peace Ide, nke Lawrence Rosendwald dere.

[viii] David Swanson, Agha Bụ Ụgha, Nke Abụọ (Charlottesville: Akwụkwọ nke Ụwa, 2016).

[ix] Akwụkwọ na Nkiri: A Force More Ike, http://aforcemorepowerful.org

[X] Dave Grossman, Na-egbu: Ọmụmụ Ihe Uche Na-agụnye Ọmụma na-egbu egbu na Agha na Society (Back Bay Books: 1996).

[xi] Donald G. McNeil Jr., The New York Times, "US na-arịọ mgbaghara maka ule Syphilis na Guatemala," Ọktoba 1, 2010, http://www.nytimes.com/2010/10/02/health/research/02infect.html

[xii] Annie Jacobsen, Ọrụ Paperclip: Ihe nzuzo nzuzo nke ọgụgụ isi na ndị Nazi ọkà mmụta sayensị na America (Little, Brown na Company, 2014).

[xiii] Oliver Stone na Peter Kuznick, Akwụkwọ akụkọ na-adịghị agbanwe agbanwe nke United States (Akwụkwọ Ụlọ Akwụkwọ, 2013).

[xiv] Steven A. Bank, Kirk J. Stark, na Joseph J. Thorndike, Agha na ụtụ isi (Urban Institute Press, 2008).

[xv] RootsAction.org, “Si n’Ọghachị Na-adịghị Anya. Mechie ọdụ ụgbọ elu Ramstein, ”http://act.rootsaction.org/p/dia/action3/common/public/?action_KEY=12254

[xvi] David Swanson, "United States Naanị Bọmbụ Germany," http://davidswanson.org/node/5134