Site na Terry Crawford-Browne, World BEYOND War
Ọnwụ Winnie Madikezela-Mandela, ebubo nke onye isi ala mbụ Jacob Zuma na ụlọ ọrụ ogwe aka French Thomson CSF / Thint / Thales na nrụrụ aka, yana 25th ncheta nke ogbugbu nke Chris Hani agbakọtawo iji weghachite nkwanye aka na South Africa na-elekwasị anya n'ihe ọhụrụ.
N'ịgbaso ihe omume ndị a, mwepụ nke ogologo oge nke akwụkwọ Evelyn Groenink A gaghị emebi emebi lebara anya na mbụ ma ọrụ nzuzo nzuzo nke France kpatara ya maka ogbugbu mmadụ na 1989 nke onye nnọchite anya ANC na Paris, Dulcie Septemba. Ọ bụrụ na Septemba daa ngọngọ na njikọta France na South Africa iji mepụta ngwa agha ndị na-egbu ihe nke ga-egbu ndị mmadụ ma hapụ ihe akụrụngwa akụ na ụba?
Ma ọ bụ ụfọdụ ihe n'etiti ndị ndọrọndọrọ ANC abanyelarị na nkwekọrịta nkwekọrịta ọdịnihu na Thomson CSF? A hụrụ Zuma onye bụbu onye ndụmọdụ "ego" Shabir Shaik dị ka onye ikpe mara na 2005 maka ịkwụ ụgwọ ịkwụ ụgwọ Zuma wee maa ya ikpe afọ 15. Thomson CSF nwere aha ogologo oge nke nrụrụ aka na ọbụna igbu ọchụ, dị ka ọ pụtara ìhè n'okwu ikpe Taiwanese na-egosipụta oke agha na South Africa.
Edoghị ebubo Zuma. Ebubo 16 ugbu a (yana ọnụ ọgụgụ 783) megide Zuma nke ịkwanye ego, nrụrụ aka, ịgha azụ na igwu wayo, bụ naanị ịmaliteghachi na 2018 nke ikpe ahụ megide Shaik bụ nke a na-achụghị n'ihi esemokwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'ime ANC.
Onye bụbu ọka iwu maka Thomson CSF (nke a maara ugbu a dị ka Thales), tụgharịrị na-enweghị isi, gbara akaebe na Triblọ ikpe ndị mmadụ na Economic Crime na February na-esoro Zuma ugboro abụọ n'obí Elysee na Paris. Ndị isi ọchịchị Jacques Chirac na Nicholas Sarkozy nabatara Zuma ebe ahụ, ha abụọ nwere nchegbu na a ga-agbada nyocha South Africa megide ụlọ ọrụ France.
Onye ọka iwu, Ajay Sooklal gwakwara Tribunal na mgbe Zuma họpụtara Kọmitii nke Inquiry na 2011, ọ kpọrọ Sooklal ka ọ gwa ya ka ọ ghara ịgwa Kọmịshị na ndị France na-akwụ ya ụgwọ rue 2009. Zuma emeela ka Kọmitii ahụ ghara ịhapụ ya n'ihi na (ka ọ gwara ndị okenye nọ na ANC) na ọ na-aga ida ikpe nke m webatara megide ya n'ụlọ ikpe iwu na 2010.
Ndị ọka ikpe Zuma enweghị ike iwezuga eziokwu nke nnukwu ọtụtụ ihe akaebe megide BAE / Saab gbakwunyere consortia German Frigate na Submarine. Kọmịshọna Seriti gosipụtara na ha ruru ebe ahụ. Nkwupụta ya wepụtara na 2016 hụrụ na enweghị akaebe ọ bụla nke nrụrụ aka metụtara azụmahịa, wee chụpụ ya ozugbo ọzọ ka ANC na-anwale mkpuchi. Dika Norman Moabi kpughere na 2013, Onye ọka ikpe Willie Seriti nọ na-achụ "atụmatụ nke abụọ iji mechie Terry Crawford-Brownes nke ụwa a."
Zuma bụ onye isi South South nke abụọ ugbu a ka ewepụrụ n’ọkwa n’ihi nrụrụ aka metụtara ọrụ aka. Onye ekpughere Thabo Mbeki kpughere na 2008 dika ọ natara ihe iri ngo na nnọchite nke German Submarine Consortium, nke o nyere nde R2 nde nye Zuma na R28 nde nye ANC.
Mbeki etinyela aka na mbido 1995 na-ekwuchitere gọọmentị German na ThyssenKrupp nke, dịka onye nnọchi anya gọọmentị German na South Africa onye nyefere m agwa ahụ, “kpebisiri ike na ụgwọ niile” iji merie nkwekọrịta ụgbọ mmiri.
Ogbugbu Hani n’April 1993 fọrọ nke nta ka ọ ghara imebi usoro a n’ọchịchị onye kwuo uche ya. Enwetabeghị ebumnuche maka ogbugbu ya, gụnyere Truthtù Eziokwu na Ndozigharị. Emegwara mpụ ahụ n'egbughị oge ọ bụla dabara adaba maka ndị na-akpa ókè agbụrụ agbụrụ abụọ. A mara ha ikpe ọnwụ, mana ịbatara ntaramahụhụ ahụ ịbụ mkpọrọ ndụ mgbe South Africa kagburu ntaramahụhụ isi obodo.
Nchọpụta nke Groenink nyocha banyere ọnwụ Hani yiri ka ọ kwadoro ọnwụnwa nwanyị di ya nwụrụ Limpho na-ekwu na ọ bụghị naanị onye ahụ gburu Janusz Walus. Ebubo kwuru na ndị ọrụ nzuzo na Britain rụgoro ọrụ ebe ahụ dị ka “ndị na-ajụ ase,” a gwakwara ndị na-eme nchọpụta ka ha leghara njikọta Walus na onye na-ere ngwá Rhodesian John Bredenkamp.
Ndị Britain nwere ọtụtụ narị afọ nke arụmọrụ ụgha, gụnyere imebi nrụrụ aka iji bibie mba. London ka bụ ego ịkwado ego ụwa, dịka nke Panama gosikwara ọzọ na akwụkwọ nke Paradaịs.
Ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Europe na ụlọ ọrụ ogwe aka gbagoro South Africa mgbe 1994 jiri aka ha kwụọ ụgwọ maka ngbanwe nke udo anyị site na ịkpa ókè agbụrụ na usoro ochichi onye kwuo uche ya, ebe ya na ndị ọzọ na-ejikwa ngwa ọgụ. N'imebi mmachi UN na-emegide mgbochi ịta ahụhụ South Africa, ogologo oge ha jikerela iresị ndị ọchịchị ngwa agha gọọmentị ANC nke mba ahụ achọghị na enweghị ike.
A na-eme atụmatụ na azụmaahịa maka ogwe aka nke ihe dị ka 40 pasent nke nrụrụ aka nke mba ụwa, yana na n'okpuru “nchekwa mba” gọọmentị Europe enweghị nkwekọrịta gbasara iji ihe iri ngo iji nweta nkwekọrịta ngwa agha na mba a na-akpọ "ụwa nke atọ". N’ezie, peeji 160 nke nkwuputa sitere na British Serious Fraud Office na Scorpions kọwakwuru etu na ihe kpatara BAE si akwụ ụtụ nke nde $ 115 iji hụ na o kwekọrịtara na nkwekọrịta ya, onye akwụgoro ụgwọ ego ya na ihe ndekọ ego ụlọ akụ na South Africa na esenidụt.
Nkwuputa ndị ahụ BAE na-ekpughe Bredenkamp dị ka otu n'ime ndị isi uru. Akpọkwara ya aha na MI6. Ọbụna ihe ndị nwere mmụọ nghọta bụ ntụnye aka nke itinye aka na ANC n'ihi na e boro Hani ikpughere nrụrụ Joe Modise ugbu a na mmekọrịta ya na ndị Britain. Modise ahụ mechara mepụta na 1998 na-etinye aka na nnọchite BAE na ihe ọ kpọrọ “nhọrọ na-adịghị ọnụ ọnụ na ụzọ ọhụụ” ka edere nke ọma.
Archbishop Njongonkulu Ndungane họpụtara m na 1996 ka ọ nọchite anya Chọọchị Anglịkan na Nnọchiteanya Nchekwa nke Omeiwu ebe anyị, ndị nnọchi anya Defence White Paper, anyị ndị nnọchi anya ọha obodo rụrụ ụka na iwepụ ịda ogbenye bụ mkpa nchekwa South Africa. Dị ka ọbụna ndị agha kwetara, ọ dịghị iyi egwu ndị agha ala ọzọ a pụrụ icheta iji gosipụta nnukwu ego na ngwa agha.
Ebubo nkwekọrịta ogwe aka ya maka ihe ezighi ezi nke ijeri R30 nọrọ na ngwa agha ga-ewepụta njinaka R110 ijeri ma mepụta ihe karịrị ọrụ 65 000. Mgbe ndị omeiwu na onye na-enyocha ya chọrọ ka ha hụ nkwekọrịta ndị a na-eme amalite, ha gbochiri ya na ngagharị iwe ahụ bụ "ihe nzuzo."
Slọ ahịa na-ewu ewu ma bụrụ nke ama ama n'ụwa niile dị ka wayo site na ụlọ ọrụ aka, yana nchịkọta nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị rụrụ arụ, ka ha gbapụ ndị na-atụ ụtụ isi na mba ndị na-ere ahịa na mba ndị nnata ego. Dịka-ama-ama, ha enwetụghị ahụ.
Winnie Madikezela-Mandela so na Kọmitii Nchebe omebe iwu. N'oge ndị m zutere ya, ahụrụ m na ọ bụghị naanị mma na ọmarịcha. Nke kwesiri ntukwasi obi, o bukwara ihe banyere nsogbu ya na mmefu ugwo di otua na egosiputa ngbasi mgba nke oke megidere ochichi site na ilaghachi ndi ANC. N'ịgbaso njem ya, Archbishop Desmond Tutu kwuru n'ụtụ ụtụ nye ya:
“Ọ jụrụ ikpọ isi n'ụlọ mkpọrọ nke di ya, mkpagbu a na-eme ya na ndị uwe ojii, mkpochapụ, na ịchụpụ ndị ezinụlọ ya ruo mgbe ebighi ebi. Nnupụisi ya nwere obi ike nyere m na ọgbọ dị iche iche ndị na-eme ihe ike ike. ”
A gwara m na 1998 na BAE na-enye ndị otu ANC nke omebe iwu ụnara ego tupu ntuli aka nke 1999, ma na-eme nke a site na ndị otu azụmahịa abụọ na Sweden. Ajụrụ m gọọmentị Britain ka o mee nchọpụta, a gwakwara Scotland Yard ka o mee otú ahụ. Ka oge na-aga, amụtara m na ọ bụghị ihe iwu na-akwadoghị n'iwu Bekee mmadụ iri ndị ala ọzọ ụta, yabụ na enweghị mpụ ọ bụla maka Scotland Yard ime nyocha. Na Germany kwa, ndị mmadụ anaghị atụ ụtụ dị ka “usoro azụmaahịa bara uru.”
Dị ka Andrew Feinstein dere na akwụkwọ ya E mesịa, otu ahụ ọbụghị Trevor Manuel rụgidere ya idebe nyocha nke SCOPA na nkwekọrịta aka, kama kwupụtara:
Anyị niile maara JM [dị ka amaara Joe Modise]. Ọ ga-ekwe omume na ọ nwere ụfọdụ ihe dị na azụmahịa ahụ. Ma ọ bụrụ na ọ dị, ọ nweghị onye ga-ekpughe ya. Ha abụghị onye nzuzu ahụ. Ka ọ tọgbọrọ nkịtị. Gbado anya na ngwa ọrụ teknụzụ, nke dị mma. ' M zaghachiri na enwere nsogbu dị iche iche na akụkụ ọrụaka ahụ ma dọọ aka na ntị na ọ bụrụ na anyị erughị ala nkwekọrịta ahụ ugbu a, na ọ ga-alaghachi ịhapụ iwere - echiche m kwupụtara ugboro ugboro n'ime ANC.
Otu onye ọzọ nọ na ANC bụ NEC kpọrọ m n’ụlọ ya otu Sọnde. Ọ anọdụ n’èzí na anwụ na-acha, ọ kọwaara m na agaghị m 'emeri ihe a'.
'Gịnị mere?' Achọrọ m.
N'ihi na anyị nwetara ego site na ụfọdụ ụlọ ọrụ na-emeri. Kedu ka ị chere n'ego anyị si nweta ntuli aka nke 1999? "
Onye na-akwadobu ịkpa oke agbụrụ n’egwuregwu (ugbu a Onyenwe anyị) Peter Hain gọnarịrị m ma n’egbughị oge na n’ide ede na enwere ihe akaebe nke nrụrụ BAE. Ngwa ngwa gaa na 2010 mgbe Swedish TV 4 kpughere na onye otu azụmaahịa nke merela ka enyefefe aka azụ ndị ahụ ka ahọpụtara ka ọ bụrụ onye isi nke Social Democratic Party. Ugbu a ọ bụ onye isi ala Sweden, Stefan Lövren.
N'oge na-adịghị anya tupu ntuli aka nke 1999, ndị ọrụ ọgụgụ isi ANC na-arụ ọrụ na Mandela na-akpọtụrụ m. Onye isi ha gwara m:
“Anyị ga-ekwu ebe ezigbo nrụrụ aka dị na azụmahịa. Joe Modise na onye isi nke Umkhonto-we Sizwe na-ahụ nkwekọrịta ogwe aka ya na nkwekọrịta gọọmentị ndị ọzọ dị ka ohere iji dochie ndị Oppenheimers dịka ndị isi ego ọhụrụ. Aka nkwekọrịta ogwe aka bụ naanị ọnụ ọnụ nke ice a na-echekwa banyere mmanụ, usoro ịkwụghachi taksi, oke ụzọ, ikikere ọkwọ ụgbọ ala, C C, mmepe ọdụ ụgbọ elu, diamond na ịzụ ahịa ọgwụ ọjọọ, ịzụ ahịa ngwa ahịa na ịda ego. Ihe a na-ekwukarị na ANC ga-agbaghachi azụ maka ANC iji chebe ndọrọ ndọrọ ọchịchị. "
N'ihi ya, a mere m Archbishop Ndungane okwu banyere mkparịta ụka a. Ọ kpọrọ oku ka e nye ya kọmitii na-enyocha ebubo a, ma kwenye na aro a ga-akwụsị. Mgbe Mbeki, onye etinyere ugbu a dị ka Onye isi ala, jụrụ ndụmọdụ Ndungane, akọwara m ndị ọrụ ihe ọgụgụ isi nke ANC na Patricia de Lille, mgbe ahụ, onye otu Onye Omeiwu nke ọgbakọ African African Congress.
Ebubo aka na aka ogwe aka a bụ ihe nkwụghachi ụgwọ Modise si Mbeki maka iwepu Hani na asọmpi dịka onye ga-anọchi Nelson Mandela dịka onye isi ala obodo ahụ. Mbeki meruru site na ike, nke mere ka ọ daa na Winnie Mandela jụrụ ịhapụ idobe iwu ya. N'aka nke ya, ọ kọwara nwanyị ahụ dị ka “onye na-amaghị ihe!”
N'okpuru ọchịchị Mbeki, Omeiwu batara ngwa ngwa na stampụ rọba. N'inwecha uche na mba ndị nwere ikike na ọfịs ọha na eze na-ewepụta 'oge ha ga-eri,' ndị ANC chụpụrụ n'usoro mebiri akwụkwọ ndenye ego na itule nke ejiri nlezianya debe Iwu.
Mgbagha ahụ were ọnwa ole na ole ka nke ahụ gasịrị bụ mwepụta nke “Memorandum nye Patricia de Lille MP site n'aka ndị ndọrọndọrọ ọchịchị ANC” (nke a na-akpọ De Lille Dossier). Kpachara anya jiri gramafon na mkpụrụepe emee ka o sie ike. Ọgba aghara sochiri nke ahụ bụ ihe na-ekpughe n'ezie, ma na-emenye egwu. Onye kwuru okwu Mbeki maka mkparita uka banyere ogwe aka, Jayendra Naidoo gbara m aka ma m dere ya. Ka m na-atụgharị uche etu m ga-esi zaa ya, ọ gara n’ihu, sị: “mba, o doro anya na ọ bụ onye maara AK-47 maara nke ọma karịa mkpịsị akwụkwọ!”
Ndị ANC weputara ịchụ amoosu iji soro ndị otu “ANC nwere nchegbu.” Egwu De Lille tụrụ ụjọ ọnwụnwa, ebe mụ na Archbishop Ndungane rụgidere ike ikpughe ndị ha bụ. Anyị jụrụ. Mụ na De Lille na Nọvemba 1999 kwupụtara na anyị ezigara onye ọka ikpe Willem Heath ihe akaebe nke nrụrụ aka. De Lille ama ama yi akwa teeti na mmechi nke nzuko omeiwu na-ekwupụta na "nkwekọrịta ogwe aka dị n'aka m."
Ndi otu ndi otu ndi otu ndi sonyere na ndi Defence Review, tinyere SA Council of Churches and SA Catholic Bishops Conference kwadoro. Anyị kwupụtakwara n'oge ahụ na anyị ga-ekpughere aha ndị ọrụ ikpe ziri ezi nke ọma.
Ihe omumu banyere ogwe aka nke ogwe aka na August 1999 duru ndi oru minista aka na amuma bu ihe agha n’eme ka ndi ochichi banye “nsogbu ego, onodu aku na uba.” Ihe omumu a kwuru mgbanwe mgbanwe nke mba ozo na nsogbu ndi ozo, tinyere enyeghi aka. nke ọrụ ndị gbanwere, ma tụọ aro ka ekwesịrị ịkagbu nkwekọrịta ụgbọelu BAE / Saab Gripen fighter ma ọ bụ opekata mpe.
South South nọ mgbe ahụ na-anapụta Israel site na ụgbọ elu fighter 50 Cheetah, nke e mechara rewa ahịa Ecuador na mba Latin America ndị ọzọ. O doro anya na enweghi ezi usoro maka BAE / Saab na ịzụrụ ihe ndị ọzọ. A zụrụ ha nanị maka inye ego ahụ.
Nchikota BAE Hawk na ndi BAE / Saab Gripen guru ihe kariri okara ahia. Enwere ike ịkọwa nkwekọrịta mgbazinye ego Barclays Bank Barclays Bank nke Manuel bịanyere aka na gọọmentị Britain na-ekwe nkwa dị ka “akwụkwọ ọgụgụ nke ntinye akwụkwọ ụgwọ ụwa nke atọ.” Gọọmentị Britain na-achịkwa “òkè ọlaedo” na BAE.
N'ịkwado nkwekọrịta ịgbazinye ego ndị a dị na m ma nweta site na London dị ka nke ezigbo, ndụmọdụ iwu Manuel na 2003 kwenyere na ndabara ndabara bụ "ihe nwere ike ịkpata South Africa." Site na ntụnyere, nkwekọrịta Thomson CSF banyere nke Zuma na Thales ga-eme ugbu a n'ikpe azụ ikpe ebubo nrụrụ aka bụ ihe metụtara otu akụkụ.
Enwetaghị m kọntaktị ọzọ na Mandela ruo 2011 mgbe m kpọrọ ya ka ọ gbaa akaebe na Russell Tribunal na Palestine na Cape Town na ahụmịhe nke ya na ibi na South Africa midịị. A katọrọ m nke ukwuu n’oge mgbasa ozi, mana ọ dịghị onye nọ na South Africa nke ka ya mma karịa ịkọwa mpụ nke ịkpa ókè agbụrụ. Ọ bụ ihe nwute na ọ ga-akwụ ụgwọ maka ahụike, yabụ m dochiri Dr. Allan Boesak.
Ọ bụ “inziles” ndị bu mgba megide ịkpa ókè agbụrụ na 1980s - Winnie Mandela, Tutu, Boesak - ebe ndị ndọta ANC na Lusaka na ebe ndị ọzọ ka na-ehi ụra ma na-arọ nrọ banyere otu esi ebu South Africa ozugbo ha batara n'ọchịchị.
Otu n'ime mmejọ kachasị njọ emere mgbe 1990 bụ na United Democratic Front (nke bụbu usoro ọchịchị na nke onye kwuo uche ya) kwenyere ịgwakọta mgbe ANC a chụpụrụ
N'egwu onye ọka ikpe Seriti iyi egwu na a ga-ejide ya, m kpughere m na Kọmitii Seriti na 2014 na Winnie Mandela bụ onye isi nke "ndị ndọrọndọrọ ọchịchị ANC". Mandela n’ehihie ahụ, gosipụtara izi ezi nke ngosi m na mkparịta ụka ekwentị nye De Lille.
"De Lille Dossier" rụpụtara na ndị omeiwu ịtụ vootu n’otu na Nọvemba 2000 maka nyocha dị iche iche gbasara nkwekọrịta ngwa agha, nke ndị isi Mbeki wee mee ngwa ngwa imebi na ibibi. Nkwupụta a na-akpọ “ọcha ọcha” Joint Investigating Team (JIT) - ebe ha na-akwado na nkwekọrịta nkwekọrịta ọ bụla nke ogwe aka nwere nnukwu ntụpọ na enweghị nsogbu - ọtụtụ na-atụkwa ụjọ mejupụtara ndị omekome ihe ọjọọ ọ bụla.
Izu isii tupu e tinye akụkọ ahụ na nzuko omeiwu, ndị ọrụ ọgụgụ isi ANC gwara m na ụma na-emebi Modise ma jiri nwayọ na-emebi "ka ndị nwụrụ anwụ wee ghara ịkọ akụkọ ọ bụla."
Oke olili ozu Modise, dabara na nwunye nwunye Onye isi FW de Klerk, Marike, bụkwa onye gburu. Nyere ya ihe omuma ya maka ikwu okwu ndoro-ndoro ochichi, Mandela họọrọ igbochi Modise - onye oboro uta maka onwu Hani - ma n'uhuruchi ahu gara ememe olili ozu nke Marike de Klerk.
Dị ka onye agha, ihe ịrụ ụka adịghị ya na ihe ndị merenụ merụrụ Mandela merụrụ ahụ nke ukwuu iji obi ike guzogide ịkpa ókè agbụrụ, gụnyere ahụhụ a tara ya. Orụrụ ọgụ na arụrụala nke agha na-emetụta ma ndị emegburu ya na ndị emetụtara, ma nwee ike iwere ọgbọ ọhụụ. Ihe mbibi a na nkwekorita nke aka ya na aka ochichi onye kwuo uche ya nke South Africa gbara aka buru ibu.
Onye isi ala Britain mbụ Tony Tonyir kpokọtara nyocha nke British Serious Fraud Office maka ịkwụ ụgwọ BAE nye ndị isi Saudi Arabia na ngọpụ ụgha nke "nchekwa obodo," mana ndị ọchịchị US kwụsịrị ijeri US $ 479 US. BAE na ndị Saudis na-alụ ọgụ ugbu a n'ime mpụ agha na Yemen.
Y’oburu na ndoro-ndoro ochichi ohuru eweputara iji kpochapu imebi a gha aputa n’okpuru Onye isi ala Cyril Ramaphosa, kagbuo nkwekorita ndi BAE na ndi nzuzu (ma nwekwaa mmebi ego na nnukwu mmebi) ga-egosi n’ezie na obu oke nsogbu. N'ime usoro a, mkpebi dị otú ahụ ga-ekwenye ma kwanyere nnukwu onyinye Winnie Madikezela-Mandela nyere aka n'ikpoo akụkọ banyere ire agha.
Ọ bụghị naanị na enweghị ọgwụ maka wayo, mana nkwekọrịta nke aka ya gosipụtara na iwu kwadoro na "aghụghọ na-ekpughe ihe niile!"
