Ihe kpatara m ji aga na ihu ihu nke Wet'suwet'en Resistance

World BEYOND War na-akwado onye nhazi Canada, Rachel Small, na-emefu ọkara mbụ nke Nọvemba na ogige Gidimt'en na òkù nke ndị isi Wet'suwet'en bụ ndị na-agbachitere ókèala ha ka ha na-ebuso agha agha agha agha.

Nke Rachel Small, World BEYOND War, October 27, 2021

N'izu a, m ga-eme njem gaa Wet'suwet'en Territory na nzaghachi oku ngwa ngwa maka ịdị n'otu na akpụkpọ ụkwụ dị n'ala sitere n'aka ndị isi nke Cas Yikh Gidimt'en Clan nke Wet'suwet'en Nation. . N'ịgbalị ịchịkọta nkwado site n'ofe obodo anyị, ndị ọrụ Toronto ibe m ga-esonyere m na-eme njem 4500km gafee ihe a na-akpọ Canada. Tupu m pụọ, achọrọ m iwepụta oge iji kesaa ụfọdụ ihe na-eme n'ebe ahụ ugbu a, na ịkọwa ihe kpatara m ga-eji gaa, na-atụ anya na ọ ga-eme ka anyị na ndị Wet'suwet'en nwee ịdị n'otu. oge a dị oke mkpa.

Ofefe nke atọ nke mgbochi megide Pipeline Gaslink Coastal

Otu ọnwa gara aga, na Septemba 25, 2021, ndị otu Wet'suwet'en nke Cas Yikh na ndị na-akwado ha na Gidimt'en Checkpoint mechiri ebe a na-egwupụta ihe na Coastal GasLink na mpaghara Wet'suwet'en nke ha n'akụkụ osimiri Wedzin Kwa dị nsọ. . Ha eguzobela ogige nke kwụsịrị ọrụ ọ bụla na pipeline kpamkpam. N'ime izu gara aga, Likhts'amisyu Clan nke Wet'suwet'en Nation ejirila akụrụngwa dị arọ chịkwaa ịbanye n'ogige mmadụ n'ebe dị iche na mpaghara Wet'suwet'en. Ndị isi niile na-eketa nke ezinụlọ ise nke Wet'suwet'en ejiriwo otu olu megidere atụmatụ pipeline niile wee mee ka o doo anya na ha enyebeghị nkwenye n'efu, nke mbụ, na nkwenye nke achọrọ maka Coastal Gaslink iji gwuo mmiri na Wet' suwet'en ala.

Ndị isi na Gidimt'en Checkpoint ewepụtala ọtụtụ arịrịọ maka ndị na-akwado ka ha bịa n'ogige ahụ. Mụ, dị ka ọtụtụ ndị ọzọ, na-aza oku ahụ.

Arịrịọ sitere na Sleydo', Gidimt'en Checkpoint Ọnụ na-ekwuchitere, ka ọ bịa n'ogige ma kọwaa ihe dị n'ihe egwu. Ọ bụrụ na ị na-ekiri naanị otu vidiyo mee ya Nke a..

Mwakpo nke ala Wet'suwet'en, ọrụ ogbugbu na-aga n'ihu

Ugbu a, anyị abanyela ihe karịrị otu ọnwa n'ime mgbochi nke atọ na mpaghara Wet'suwet'en megide pipeline Coastal Gaslink. Ezutewo ebili mmiri nke nguzogide mbụ n'ime afọ ole na ole gara aga site na ime ihe ike steeti dị egwu. Emere ime ihe ike a site n'aka ndị agha RCMP (ndị uwe ojii mba Canada, bụkwa akụkọ ihe mere eme ndị agha mbụ ejiri weghara ọdịda anyanwụ Canada), yana otu ọhụrụ Community-Industry Response Group (C-IRG), nke bụ isi. ngalaba nchekwa mmịpụta akụrụngwa, na nkwado site na nleba anya ndị agha na-aga n'ihu.

Ọnụnọ RCMP na mpaghara Wet'suwet'en n'etiti Jenụwarị 2019 na Machị 2020 - nke gụnyere mwakpo agha abụọ megide ndị na-agbachitere ala - ọnụ. karịa $ 13 nde. ndetu ewepụrụ site na nnọkọ atụmatụ RCMP tupu otu n'ime mwakpo ndị agha agha na-egosi na ndị isi ndị uwe ojii mba Canada kpọrọ oku ka ebuga ndị uwe ojii akwadoro iji ike egbu egbu. Ndị isi RCMP nyekwara ndị ọrụ uwe ojii, ndị yi uwe ike na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ na ndị ji egbe egbe, ka ha “na-eme ihe ike n'ọnụ ụzọ ámá dịka ịchọrọ.”

Ndị isi Wet'suwet'en ghọtara ime ihe ike steeti a dịka akụkụ nke agha colonial na-aga n'ihu na ọrụ igbukpọ agbụrụ nke Canada mere ihe karịrị afọ 150. Canada bụ obodo nke ntọala ya na ugbu a dabeere na agha colonial nke na-eje ozi mgbe niile bụ otu nzube-iwepụ ụmụ amaala n'ala ha maka mmepụta ihe onwunwe. Ihe nketa a na-eme ugbu a na mpaghara Wet'suwet'en.

https://twitter.com/WBWCanada/status/1448331699423690761%20

Maka onwe m, ma dị ka onye nhazi ọrụ na World BEYOND War na onye ọbịa n'ala ụmụ amaala ezuru, o doro anya na Ọ bụrụ na m dị oke mkpa maka mkpochapụ agha yana ịkwụsị ime ihe ike steeti na militarism nke pụtara itinye aka na mbuso agha a na-eme ugbu a na ala Wet'suwet'en.

Ọ bụ ihu abụọ iyi uwe oroma na icheta ndụ ndị furu efu na "ụlọ akwụkwọ obibi" n'ụbọchị ndị ọchịchị colonial họpụtara ma ọ bụrụ na anyị atụgharịa wee jụ ịhụ otu ime ihe ike nke colonial na-eme ugbu a. Achọpụtara nke ọma na ụlọ akwụkwọ ndị mmadụ bi bụ ngwá ọrụ bụ́ isi ihe mgbaru ọsọ ya bụ iwepụ ndị amaala n'ala ha. Otu ụkpụrụ a na-aga n'ihu n'ihu anyị n'ọtụtụ ụzọ. Anyị aghaghị ịjụ ịgbakụta azụ.

Ichekwa Wedzin Kwa

Coastal Gaslink na-akwado igwu mmiri n'okpuru osimiri Wedzin Kwa iji wuo pipeline gas ha gbajiri agbaji dị kilomita 670. Pipeline $6.2 bụ akụkụ nke nnukwu ọrụ na-emebi emebi na akụkọ ntolite Canada. Na Coastal Gaslink bụ naanị otu n'ime ọtụtụ ọkpọkọ atụpụtara na-anwa igbutu mpaghara ọdịnala Wet'suwet'en. Ọ bụrụ na ewuru ya, ọ ga-eme ka iwulite bitumen ọzọ na pipeline gas gbajiri agbaji, dị ka akụkụ nke ọhụụ ụlọ ọrụ ka ukwuu iji mepụta “ụzọ ike” site na mpaghara ụfọdụ dị ọcha fọdụrụ na mpaghara ahụ niile wee gbanwee Wet'suwet'en na-enweghị mgbagha. na ókèala ndị gbara ya gburugburu.

Ogige ndị na-emegide onwe nke e hibere na ngwụcha ọnwa Septemba na ebe a na-egwupụta ihe nke CGL akwụsịla pipeline n'ụzọ ya kpọmkwem n'ebe ọ na-achọ igwu egwu n'okpuru Wedzin Kwa, osimiri nke bụ obi Wet'suwet'en. ókèala. Dịka Sleydo', ọnụ na-ekwuchitere Gidimt'en Checkpoint na-akọwa "ụzọ ndụ anyị nọ n'ihe ize ndụ. Wedzin Kwa [bụ osimiri] nke na-enye mpaghara Wet'suwet'en niile ma na-enye mba anyị ndụ.” Osimiri ahụ bụ ebe a na-amịpụta salmon na ebe dị mkpa na-esi enweta mmiri ọñụñụ dị ọcha na ókèala ahụ. Ịkpọ ọkpọkọ n'okpuru ya ga-abụ ọdachi, ọ bụghị naanị maka ndị Wet'suwet'en na oke ọhịa na-adabere na ya, kamakwa maka obodo ndị bi n'okpuru mmiri.

Mgba a bụ maka ịgbachitere osimiri a dị nsọ na ala Wet'suwet'en. Mana maka mụ na ọtụtụ ndị ọzọ, nke a bụkwa maka nguzo ka ukwuu. Ọ bụrụ na anyị na-agba mbọ na-aga n'ihu ịdị adị nke ọ bụla osimiri na mbara ala a bụ pristine, na anyị nwere ike ịnọgide na-aṅụ kpọmkwem na, mgbe ahụ, anyị kwesịrị ịdị oké njọ banyere ịgbachitere ha.

Mgba mgba maka ọdịnihu ga-adị ndụ na mbara ala a

Dị ka nne na nna ka a afọ anọ, m na-eche ọtụtụ ugboro n'ụbọchị banyere ihe a na mbara ala ga-ele anya na-adị ka 20, 40, 60 afọ. Iguzo n'akụkụ ndị Wet'suwet'en iji kwụsị ọkpọkọ CGL bụ ụzọ kacha mma m maara iji mesie ike na mbara ala ga-adị ndụ maka nwa m na maka ọgbọ n'ọdịnihu. Anaghị m abụ hyperbolic - n'August akụkọ ihu igwe ọhụrụ gosipụtara na nguzogide ụmụ amaala akwụsịla ma ọ bụ gbuo oge mmetọ ikuku griin ha na opekata mpe otu ụzọ n'ụzọ anọ nke ihe ọkụkụ US na Canada kwa afọ. Ka nọmba ahụ banye n'ime otu sekọnd. Opekempe, 25% nke ikuku kwa afọ na Canada na US egbochila ndị amaala na-eguzogide pipeline na ọrụ mmanụ ọkụ ndị ọzọ na mpaghara Wet'suwet'en na n'ofe Turtle Island. Nke a dabara na foto zuru ụwa ọnụ sara mbara - n'agbanyeghị eziokwu ahụ bụ na ụmụ amaala na-eme ka ọ dị mma 5% N'ime ndị bi n'ụwa, ha na-echebe 80% nke ihe ndị dị ndụ n'ụwa.

Nkwenye maka ọdịnihu ga-adị ndụ na mbara ụwa anyị, ikpe ziri ezi nke ihu igwe, na ịwepu ọchịchị, pụtara kpamkpam na ndị na-abụghị ụmụ amaala na-esonye n'ịdị n'otu. Mgbe ọrụ m lekwasịrị anya na militarism Canada, World BEYOND War agbasiri mbọ ike itinye aka na ọrụ ịdị n'otu na ọgụ ụmụ amaala megide militarism na ọchịchị na-aga n'ihu n'ụwa niile - site na ịkwado. Ndị na-akwado ụmụ amaala Tambrauw na West Papua igbochi a chọrọ agha isi na ha n'ókèala, ka Ụmụ amaala Okinawan na Japan na-echebe ala ha na mmiri n'aka ndị agha US, na-agbachitere ala site na ndị We'tsuwet'en.

Na ihe na-eme na mpaghara Wet'suwet'en abụghị ihe atụ na-adịghị ahụkebe nke ndakọrịta n'etiti ọdachi ndị na-aga n'ihu nke militarism na nsogbu ihu igwe - nkwekọrịta a bụ ụkpụrụ. Nsogbu ihu igwe bụ n'ọtụtụ ebe kpatara ya ma jiri ya mee ihe ngọpụ maka ịba ụba ọkụ na militarism. Ọ bụghị nanị na ndị agha mba ọzọ na-etinye aka na agha obodo ihe karịrị 100 ugboro O yikarịrị ka enwere mmanụ ma ọ bụ gas, mana agha na nkwadebe agha na-eduga ndị na-eri mmanụ na gas (ndị agha US naanị bụ ndị ọrụ ụlọ ọrụ #1 nke mmanụ na mpaghara ahụ. uwa). Ọ bụghị naanị na ọ dị mkpa ime ihe ike nke ndị agha iji zuru mmanụ ọkụ sitere na ala ụmụ amaala, mana mmanụ ahụ nwere ike itinye ya na ntinye nke ime ihe ike ka ukwuu, ebe n'otu oge na-enyere aka mee ka ihu igwe ụwa ghara ịdị mma maka ndụ mmadụ.

Na Canada, a napụrụ oke ikuku carbon nke ndị agha Canada (nke bụ isi iyi nke ikuku gọọmentị) na ebumnuche mbelata GHG gọọmentị etiti niile, ebe ụlọ ọrụ Ngwuputa nke Canada bụ onye ndu ụwa n'ịwepụta ihe na-emebi ihe maka igwe agha (site na uranium ruo ọla ka obere ụwa ọcha).

A akụkọ ọhụrụ ewepụtara n'izu a gosipụtara na Canada na-etinye oge 15 karịa na agha agha nke ókèala ya karịa na ego ihu igwe ezubere iji nyere aka belata mgbanwe ihu igwe na ịkwaga ndị mmadụ n'ike. N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, Canada, otu n'ime mba ndị kacha kpatara nsogbu ihu igwe, na-etinye nnukwu ego n'ịkwado ókèala ya iji mee ka ndị na-akwaga mba ọzọ ghara ịlụ ọgụ karịa ịlụ ọgụ na-amanye ndị mmadụ ịgbapụ n'ụlọ ha na mbụ. Ihe a niile ka ngwa agha na-ebupụ na-agafe oke n'enweghị mgbalị na nzuzo, na steeti Canada kwadoro atụmatụ ya ugbu a ịzụrụ 88 ụgbọ elu bọmbụ ọhụrụ na drones nke mbụ na-enweghị onye agha n'ihi egwu nke ọnọdụ mberede ihu igwe na ndị gbara ọsọ ndụ ihu igwe ga-ebute.

Ndị Wet'suwet'en na-emeri

N'agbanyeghị ime ihe ike colonial na ike onye isi obodo na-emegide ha n'oge ọ bụla, nguzogide Wet'suwet'en n'ime afọ iri gara aga enyelarị aka na ịkagbu pipeline ise.

"Ọtụtụ ụlọ ọrụ pipeline achọwo ịkụ ala n'okpuru mmiri ndị a, ma jiri ọtụtụ usoro ọchịchị nke iyi egwu na ime ihe ike megide ndị Wet'suwet'en na ndị na-akwado Wet'suwet'en iji mebie anyị. N'agbanyeghị osimiri ahụ ka na-agba ọsọ, Wet'suwet'en ka na-adị ike. Ọgụ a akwụsịbeghị.”
– Nkwupụta nke Gidimt'en Checkpoint bipụtara na yintahaccess.com

N'ime ọnwa ndị bu oria ojoo a, na nzaghachi oku Wet'suwet'en maka ịdị n'otu, mmegharị #ShutDownCanada bilitere na, site na igbochi okporo ụzọ ụgbọ oloko, okporo ụzọ na akụrụngwa dị oke egwu n'ofe mba ahụ, tụbara steeti Canada n'oké ụjọ. Afọ gara aga ejiriwo nkwalite nkwado maka #LandBack na nnabata na-eto eto nke akụkọ colonial Canada na ugbu a, yana mkpa ọ dị ịkwado ọbụbụeze ụmụ amaala na ikike na mpaghara ha.

Ugbu a, otu ọnwa ka etinyechara mgbochi ha na mpe mpe akwa CGL, ogige ahụ siri ike. Ndị Wet'suwet'en na ndị otu ha na-akwado maka oyi na-abịa. Oge erugo isonyere ha.

Mụtakwuo ma kwado:

• A na-ekesa mmelite oge niile, ọnọdụ ndabere, ozi maka otu esi abata n'ogige na ndị ọzọ na saịtị Gidimt'en Checkpint: yintahaccess.com
• Soro Gidimt'en Checkpoint's twitter, facebook, na instagram.
• Soro Likhts'amisyu Clan na twitter, facebook, instagram, na nke ha website.
• Nye onyinye na Gidimt'en Camp Ebe a na Likhts'amisyu Ebe a.
• Kekọrịta n'ịntanetị site na iji hashtags ndị a: #WetsuwetenStrong #AllOutforWedzinKwa #LandBack
• Lelee mbuso agha, ihe nkiri dị egwu nkeji iri na asatọ gbasara Unist'ot'en ​​Camp, Gidimt'en checkpoint na nnukwu Wet'suwet'en Nation na-akwado gọọmentị Canada na ụlọ ọrụ ndị na-aga n'ihu na-eme ihe ike megide ụmụ amaala. (World BEYOND War a kwanyere ugwu ikiri ihe onyonyo a ma webata mkparịta ụka panel na Septemba nke gosipụtara Jen Wickham, onye otu Cas Yikh na Gidimt'en Clan nke Wet'suwet'en Nation).
• Gụọ Tyee isiokwu Pipeline Standoff: Wet'suwet'en Mgbalị igbochi ọwara n'okpuru osimiri Morice