Site n'aka David Swanson, World BEYOND War, June 1, 2020
Ọgụ Vietnam na-arụ oke ọrụ dị oke mkpa na akụkọ ihe mere eme na nghọta nke otu nwa amaala US karịa ka ihe gọọmentị US mere Indonesia na 1965-1966. Ma ọ bụrụ na ị gụọ Jakzọ Jakarta, akwụkwọ ọhụrụ Vincent Bevins dere, ị ga - eche ihe ndabere omume nwere ike ịbụ maka eziokwu ahụ.
N'oge agha a na Vietnam, akụkụ pere mpe nke ndị merụrụ ahụ bụ ndị otu ndị agha US. N'oge kwatuoro Indonesia, pasent efu nke ndị nwụrụ n'ihe ahụ bụ ndị otu ndị agha US. Ọgụ Vietnam na agha nwere ike gburu ihe ruru nde mmadụ 3.8, na-agụtaghị ndị ga-anwụ mgbe emesịrị n'ihi nsị gburugburu ma ọ bụ igbu onwe agha, yana ịgụta Laos ma ọ bụ Kambodia. Ọdachi ndị Indonesia nwere ike gburu ihe ruru otu nde mmadụ. Ma, ka anyị lebagodị anya.
Ọgụ a na Vietnam busoro agha ndị US. Ntupu na Indonesia bụ ihe ịga nke ọma. Nke mbụ agbanweela obere n’ụwa. Nke ikpeazụ a dị oke mkpa n'ibibi mmegharị nke gọọmentị ụwa nke atọ na-anaghị aha otu, yana iwulite amụma nke "ịwepu" na ịta ahụhụ na igbu ọnụ ọgụgụ nke ndị nkịtị na-agbada n'akụkụ ụwa niile. Ndị isi US wepụrụ Indonesia site na Indonesia gaa Latin America ma jiri ya rụọ ọrụ Nkwekọrịta Condor na netwọkụ zuru oke nke ndị US na-akwado na oke ogbugbu ndị US na-akwado.
Ejiri usoro Jakarta mee ihe na Argentina, Bolivia, Brazil, Chile, Paraguay, na Uruguay na 1970s na 1980s, site na 60,000 ruo 80,000 mmadụ gburu. A kpọbatara otu ngwá ọrụ ahụ na Vietnam na 1968-1972 n'okpuru aha Operation Phoenix (50,000 gburu), Iraq 1963 na 1978 (5,000 gburu), Mexico 1965-1982 (1,300 gburu), Philippines 1972-1986 (3,250 gburu), Thailand 1973 (3,000 gburu), Sudan 1971 (ihe dịkarịa ala 100 gburu), East Timor 1975-1999 (300,000 gburu), Nicaragua 1979-1989 (50,000 gburu), El Salvador 1979-1992 (75,000 gburu), Honduras 1980-1993 (200 gburu), Colombia 1985-1995 (3,000-5,000 gburu), gbakwunyere ụfọdụ ebe ndị bidoro ụzọ ndị ahụ ugbua, dịka Taiwan 1947 (10,000 gburu), South Korea 1948-1950 (100,000 gbagburu 200,000), Guatemala 1954-1996 (200,000 gburu), yana Venezuela 1959-1970 (500-1,500 gburu).
Ndị a bụ nọmba Bevins, mana ndepụta ahụ agwụchabeghị, na enweghị ike ịghọta mmetụta zuru oke na-enweghị ịmata oke nke amaara nke a na gburugburu ụwa na mpụga United States, na ogo nke igbu ọchụ a mere naanị iyi egwu nke igbu ndị ọzọ dị mkpa na-emetụta gọọmentị na atumatu ndị na-emerụ ndị ha ahụ - na-agbasaghị iwe na iweghachi. Naanị m gbara ajụjụ ọnụ John Perkins, onye edemede Nkwupụta nke onye akụ na ụba Hitman, na Na-ekwu okwu na Radio Radio, banyere akwụkwọ ọhụrụ ya, na mgbe m jụrụ ya otú e si nweta ihe cops n'enweghị nkwado ọ bụla, na-eyi egwu, azịza ya bụ “ọnụọgụ.”
Jakzọ Jakarta na-eme ka isi ihe ụfọdụ na-eme ka echiche ndị na-ewu ewu banyere akụkọ ntolite doo anya. E merighị Agha Nzuzo, agbasaghị ikekete ike, agbasapụghị ikike US site na ihe atụ ma ọ bụ ọbụna nkwalite Hollywood nke ihe dị mma, kamakwa site na igbu mmadụ, ụmụ nwoke, ụmụ nwanyị, na ụmụaka nwere akpụkpọ ojii na ndị ogbenye. mba n’enweghị ndị agha US gburu nke nwere ike ime ka mmadụ malite ilekọta ya. Nzuzo nzuzo, CIA na-atụchasị uche na mkpụrụedemede mkpụrụedemede nke ụlọ ọrụ ndị na-enweghị ike ịchọta emezughị ihe ọ bụla n'ime afọ ole na ole site na nledo na nro - n'eziokwu mbọ ndị ahụ na-arụ ọrụ mgbe niile na usoro nke ha. Ngwaọrụ ndị kwaturu gọọmentị ma tinye usoro iwu ụlọ ọrụ na ịkọpụta uru na akụrụngwa na ọrụ dị ọnụ ala abụghị naanị ngwaọrụ mgbasa ozi na ọ bụghị naanị karọt nke enyemaka nye ndị ọchịchị aka ike, kamakwa, ikekwe nke mbụ: igwe, ụdọ, egbe, bọmbụ ahụ, na waya eletrik.
Mgbasa ogbugbu ndị mmadụ na Indonesia enweghị ebe ọ bụla metụtara anwansi, n'agbanyeghị na ọ bụ ihe ọhụụ na ọkwa ya na ihe ịga nke ọma ya. Ọ dabereghị n'otu mkpebi na White House, n'agbanyeghị na ịnyefe ikike si JFK gaa LBJ dị oke mkpa. Ndị United States anọwo na-akwado ndị agha Indonesia na United States ruo ọtụtụ afọ, na-ejikwa ndị agha Indonesian ọtụtụ afọ. US wepụrụ onye nnọchi anya udo na Indonesia ma tinye onye sonyere na South Korea. CIA bu onye ndu ohuu okacha amara nke Indonesia kporo nke oma tupu ya emee, ya na ndepụta nke otutu ndi “ndi kom komiti a aghaghi egbu. Ma otu a ha di. Bevins kwuru na ndị isi US ewepụtala ndepụta aha igbu ọchụ yiri ya na Guatemala 1954 na Iraq 1963. Enwere m enyo enyo na South Korea 1949-1950 nwekwara ike iso na listi ahụ.
Nmebisi na Indoneshia chebere ma mụbaa uru nke ụlọ ọrụ mmanụ US, ụlọ ọrụ na-egwupụta akụ, ndị nwe ala na ụlọ ọrụ ndị ọzọ. Ka ọbara ahụ na-asọ, ụlọ ọrụ mgbasa ozi US kọrọ na ndị ọwụwa anyanwụ na-egbu oge na-enweghị njedebe na-enweghị njedebe na-enweghị ndụ na-enweghị uru ọ bara (na ọ nweghị onye ọzọ kwesịrị oke ma nke ahụ). N’ezie, ihe bụ ihe na - eme ihe ike na mbụ onye na - akpata ime ihe ike na ịgbasa bụ gọọmentị US. E bibiri ọgbakọ nke atọ kachasị ọnụ n'ụwa. E wepụrụ onye guzobere òtù ụwa nke atọ. Onwekwara ikike imebi ikike imegide komunioni guzobere ma jiri ya dika ihe nlere n’ebe ozo.
Ọ bụ ezie na anyị maara site na nyocha Erica Chenoweth na mkpọsa na-emeghị ihe ike megide ọchịchị aka ike na ịnabata mba ọzọ yikarịrị ka ọ ga-aga nke ọma na mmeri ndị ahụ na-adịte aka karịa mmeri nke mkpọsa ndị na-eme ihe ike, a machibidoro ọmụma nke usoro a site na ịkwatu Indonesia. Gburugburu ụwa, 'a mụtara ihe dị iche,' ya bụ na ndị hapụrụ Indonesia na ha kwesịrị ibu ọgụ na ike. Ihe nkuzi a wetaara ọha mmadụ dị iche iche ihe na-enweghị njedebe.
Akwụkwọ Bevins kwenyere n'eziokwu na enweghị mmerụ US-centric (ma ọ bụ ajọ mbuso agha US maka okwu ahụ). E nwere otu ihe, ma ọ bụ amụma buru amụma: Agha IIwa nke Abụọ. Dị ka Bevins si kwuo, ndị agha United States lụrụ Agha Worldwa nke Abụọ iji tọhapụ ndị mkpọrọ site n'ogige ọnwụ, ma merie n'agha ahụ. Ike nke akụkọ ifo a na-aga n'ihu na mmemme nke igbu mmadụ na Bevins doro anya na ekwenyeghị na ekwesighi ịkọwa. Gọọmentị US tupu na n'oge Agha IIwa nke Abụọ jụrụ iwepụ ndị ndị Nazi egwu, jụrụ ugboro ugboro ịme ihe ọ bụla nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị ma ọ bụ agha iji kwụsị egwu ahụ, yana ejikọghị agha ahụ na mbọ iji chekwaa ndị nọ n'ụlọ mkpọrọ ruo mgbe agha ahụ gwụchara - agha nke ndi Soviet Union meriri nke ukwuu.
