A BỤGHỊ BỤ AHỤRỤ AHỤRỤ

Ịmepụta mgbasa ozi agha bụ ọrụ kachasị nke abụọ nke ụwa, ọ bụkwa akara nke mbụ ya bụ "ha malitere ya." A lụọ agha maka ọtụtụ puku afọ iji chebe ndị na-eme ihe ike na iji chebe ụzọ ndụ nke dị iche iche. Ọkọ akụkọ ihe mere eme nke Athenia Thucydides 'ihe ndekọ nke olulu Athenia n'ozuzu Pericles na olili ozu nke ọnụ ọgụgụ agha nke afọ otu ka ndị na-akwado agha na-eto. Pericles gwara ndị na-eru újú na ndị Atens nwere ndị agha kasịnụ n'ihi na a kpaliri ha ịgbachitere ụzọ ndụ ha dị elu na ụzọ ndụ ndị ọzọ, na ịnwụ na nchebe ya bụ ihe kasị mma onye ọ bụla nwere ike ịtụ anya. Pericles na-akọwa ndị Atens na-alụ ọgụ na mba ndị ọzọ maka uru eze, ma ọ na-egosi na ịlụ ọgụ dịka ihe nchebe nke ihe dị oké ọnụ ahịa karịa ndị nke mba ndị ọzọ nwere ike ịghọta - otu ihe ahụ President George Bush ga-emesị kwuo ndị na-eyi ọha egwu na-eyi ọha egwu iji wakpo United States: nnwere onwe.

"Ha kpọrọ nnwere onwe anyị, nnwere onwe nnwere onwe anyị, nnwere onwe ikwu okwu, nnwere onwe anyị ịme ntuli aka ma gbakọta ma kwenyeghị," Bush kwuru na September 20, 2001, na-akụtu isiokwu ọ ga-alaghachi ugboro ugboro.

Captain Paul K. Chappell n'akwụkwọ ya bụ End of War dere na ndị nwere nnwere onwe na ọganihu nwere ike ịdị mfe karị ikwenye ịkwado agha, n'ihi na ha nwere ọtụtụ ihe ga-efunahụ ha. Amaghị m ma nke ahụ ọ bụ eziokwu ma ọ bụ otu esi nwalee ya, mana ọ bụ ọkachasị ndị nwere ntakịrị ida ida n'etiti ọha mmadụ anyị zigara ịlụ agha anyị. N'ọnọdụ ọ bụla, okwu banyere ịlụ agha "na-agbachitere" na-ezokarị aka ịgbachitere ụdị ndụ anyị na ụzọ ndụ anyị, isi okwu na-enye aka igbochi ajụjụ ma anyị na-alụ ọgụ ma ọ bụ dị ka onye na-eme ihe ike.

Na nzaghachi na arụmụka pro-agha na anyị ga-agbachitere ụkpụrụ ndụ anyị site n'ichebe mmanụ, nkwupụta zuru ezu na posters na mgbochi na 2002 na 2003 bụ "Olee otú mmanụ anyị si enweta n'okpuru ájá ha?" Nye ụfọdụ ndị America "ịchọta "Ihe oriri mmanụ bụ" ihe nchebe ". Ndị ọzọ kwenyesiri ike na agha enweghị ihe jikọrọ ya na mmanụ.

A pụrụ ịhụ agha ndị na-alụ agha ka ha na-agbachitere udo. A na-ebu agha ma na-ebu agha n'aha udo, ọ bụ ezie na ọ dịbeghị onye ọ bụla na-akwalite udo n'ihi agha. Agha agha n'aha udo nwere ike ime ka ndị kwadoro agha ma udo, ma nwee ike ịgosi agha n'ihu ndị chere na ọ dị mkpa. "N'ihi na ọtụtụ ndị nọ n'ọtụtụ obodo," ka Harold Lasswell dere n'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu narị afọ gara aga, "azụmahịa nke ịpịa onye iro n'aha nchebe na udo zuru. Nke a bụ atụmatụ agha dị ukwuu, na ntinye obi maka otu ihe ha rụpụtara, ha na-achọta na 'udo nke ịbụ agha.' "

Ọ bụ ezie na a na-akọwa agha nile dịka ụzọ isi chebe onwe ha n'ụzọ ọ bụla, ọ bụ nanị site n'ịlụso agha ọgụ n'ezi nchebe n'onwe ya na a pụrụ ịlụ agha. N'okpuru UN Charter, ọ gwụla ma Nkwekọrịta Nchebe ekwenyela ikike pụrụ iche, naanị ndị na-alụso agha ọgụ na-alụ agha n'ụzọ iwu. Na United States, a kpọgharịrị Ngalaba Agha ahụ Ngalaba Nchebe na 1948, n'ụzọ kwesịrị ekwesị n'otu afọ nke George Orwell dere Nineteen iri asatọ na anọ. Kemgbe ahụ, ndị America na-ekwu maka ihe ọ bụla agha ha ma ọ bụ ọtụtụ ndị agha ndị ọzọ na-eme dị ka "nchekwa." Udo na-akwado ndị chọrọ ịkwụsị akụkụ atọ nke usoro agha nke ndị agha, nke ha kwenyere na ọ bụ mmejọ rụrụ arụ ma ọ bụ ihe mkpofu dị ọcha, na-etinye "nchebe." Ha na-efunahụ ọgụ ahụ tupu ha emeghe ọnụ ha. Ihe kachasị ihe ndị mmadụ ga - ekekọrịta bụ "nchekwa."

Mana ọ bụrụ na ihe Pentagon na-eme bụ ihe nchebe, ndị America chọrọ ụdị ịgbachitere n'adịghị ka ndị ọ bụla hụtụrụla ma ọ bụ ndị mmadụ chọrọ ugbu a. Onweghi onye ọzọ kewara ụwa, gbakwunye mbara igwe na cyberspace, gaa na mpaghara wee kee iwu ndị agha iji chịkwaa nke ọ bụla. Onweghị onye ọzọ nwere ọtụtụ narị, ikekwe karịa otu puku, ntọala ndị agha gbasaa gburugburu ụwa na mba ndị ọzọ. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ onye ọ bụla ọzọ enweghị ntọala na mba ndị ọzọ. Ọtụtụ mba enweghị ngwá agha nuklia, nke ndu, ma ọ bụ nke kemịkal. Ndị agha US. Ndị America na-etinye ego karịa na ndị agha anyị karịa mba ọ bụla, nke ruru ihe ruru pasent 45 nke mmefu agha ndị agha ụwa niile. Mba 15 kachasị elu na-edekọ maka pasent 83 nke mmefu agha ụwa, na United States na-etinye karịa ọnụọgụ 2 site na 15. Anyị na-etinye oge 72 oge Iran na North Korea jikọtara ọnụ.

“Ngalaba nchekwa” anyị, n’okpuru aha ochie ya na nke ọhụrụ, emeela ndị agha na mba ofesi, nnukwu na obere, ụfọdụ oge 250, na-agụtaghị ọrụ nzuzo ma ọ bụ ntinye nke ntọala na-adịgide adịgide. Naanị afọ 31, ma ọ bụ 14 pasent, nke akụkọ ntolite US enwebeghị ndị agha US na-eme ihe ọ bụla dị mkpa na mba ọzọ. Ime ihe na-agbachitere, iji jide n'aka, United States wakporo, wakporo, mee ka ndị uwe ojii mara, kwatuo, ma ọ bụ nọrọ mba 62 ọzọ. Akwụkwọ 1992 kacha mma John Quigley bụ Ruses for War na-enyocha 25 nke ọrụ agha kachasị dị na United States na-esote Agha IIwa nke Abụọ, na-ekwubi na ọ bụ ụgha na-akwalite nke ọ bụla.

A wakpowo ndị agha US mgbe ha nọ n'èzí, ma ọ dịtụbeghị mgbe a wakporo United States, ọ dịkarịa ala ọ bụghị kemgbe 1815. Mgbe ndị Japanese wakporo ụgbọ mmiri United States na Pearl Harbor, Hawaii abụghị obodo US, kama ọ bụ n'ókèala ndị eze, nke dị otú ahụ site na nwuda nke eze nwanyị maka ndị na-ere ọkụ. Mgbe ndị na-eyi ọha egwu wakporo World Trade Center na 2001, ha na-eme ajọ mpụ, mana ha anaghị ebido agha. Na-eduga na Agha nke 1812, ndị Britain na ndị America gbanwere ọgụ n'akụkụ ókèala Canada na n'èzí. Ndị Ala America na-esokwa ndị nọ na United States na-alụ ọgụ, ọ bụ ezie na onye na-awakpo onye bụ ajụjụ anyị na-achọtụghị ihu.

Ihe anyị hụworo site na United States na agha ọ bụla ọzọ bụ agha na aha njide nke na-eji oké mkpesa na-emeghachi omume na obere mmerụ ahụ ma ọ bụ mkparị, nke na-eji oké mkpesa maka ịbọ ọbọ, nke na-eso mmejọ nke mmeri site n'aka onye iro, nke na-agbaso nanị n'echiche na agha esiwo n'akụkụ nke ọzọ, nakwa na o doro anya na-agbachitere ndị agbakwunyere ma ọ bụ ihe onwunwe nke alaeze ma ọ bụ mba ndị ọzọ weere dị ka ihe mgbagwoju anya na egwuregwu zuru ụwa ọnụ nke ndị agha na-eche na ha ga-ada dị ka dominoes. Enweela agha nke mmeso ọjọọ. N'ikpeazụ, ọtụtụ n'ime agha ndị a bụ agha nke mwakpo - dị mfe ma dị mfe.

Nkebi: Ma ha na-achọ na anyị

Otu ihe atụ nke ngbanwe ngbanwe, mmebi iwu ụgbọ mmiri, na arụmụka ahịa na agha nke agha 1812, bụ nke a na-echefu ugbu a, bụ nke a na-echefu ugbu a karịa ọnwụ na nhụsianya, yiri ka ọ nọ na Washington , DC, ọkụ. A pụrụ ịkatọ ndị Britain ebubo ziri ezi. Na, n'adịghị ka agha US, onye a nyere ikikere, n'ezie, Congress, na-akwadoghị onyeisi oche. Ma, ọ bụ United States, ọ bụghị Britain, nke kwupụtara agha, na otu ihe mgbaru ọsọ nke ọtụtụ ndị na-akwado agha abụghị ihe nchebe karịsịa - mmeri nke Canada! Onye omekorita Samuel Taggart (F., Mass.), Na-eme mkpesa banyere arụmụka mechiri emechi, bipụtara okwu na Aleksandria Gazette na June 24, 1812, bụ ebe o kwuru, sị:

"E gosipụtara mmeri nke Canada na ọ ga-adịrị mfe dị ka obere ihe karịa otu oriri. Ayi ekwuola, ihe ekwesiri ikwu, ihe obula ga - eme kama iga agha n'ime obodo ma gosiputa ụkpụrụ nke United States, ndi Canada ga - abanyekwa na ya ozugbo ma tinye onwe ha n'okpuru nchedo anyi. A na-anọchi anya ha maka nnupụisi, na-achọsi ike ka a napụ ha n'aka gọọmentị na-achị ọchịchị, na-achọsi ike ịnya ụtọ sweets nke nnwere onwe n'okpuru aka nke United States. "

Taggart gara n'ihu ịkọwa ihe kpatara na ọ bụghị ihe a ga-atụ anya ya, nakwa na o ziri ezi. Ma ịbụ onye ziri ezi abaghị uru mgbe ịlụ agha na-ejide. Onye isi oche Dick Cheney, na March 16, 2003, kwuru otu ihe ahụ gbasara ndị Iraqis, n'agbanyeghị na ya kwuru na ya mehiere na telivishọn na itoolu tupu mgbe ọ kọwaara ihe kpatara United States ji ghara ịwakpo Baghdad n'oge Agha Gulf. (Cheney, n'oge ahụ, nwere ike ịhapụ ụfọdụ ihe ndị na-adịghị edozi, dị ka ndị na-atụ egwu na-atụ egwu n'oge ahụ banyere ngwá agha ma ọ bụ ngwá agha, ma e jiri ya tụnyere egwu nke egwu ahụ na 2003.) Cheney kwuru banyere ọbịbịa nke abụọ ya na Iraq:

"Ugbu a, echere m na ihe nwetalala njọ n'ime Iraq, site n'aka ndị Iraqi, nkwenkwe m bụ na a ga-ekele anyị dị ka ndị na-emepụta ihe."

Otu afọ tupu mgbe ahụ, Ken Adelman, onye bụbu onye ntụzi njikwa maka Onye isi ala Ronald Reagan kwuru na “ịtọhapụ Iraq ga-abụ ebe nchekwa.” Atụmanya a, ma ọ bụ nkwanye ùgwù ma ọ bụ onye nzuzu n'ezie, arụghị ọrụ na Iraq ma ọ bụ narị afọ abụọ gara aga na Canada. Ndị Soviet banyere Afghanistan na 1979 na otu nzuzu na-atụ anya ịnabata ha dị ka ndị enyi, na United States kwughachiri otu ihe ahụ na-amalite na 2001. N'ezie, atụmanya ndị dị otú a agaghị arụ ọrụ maka ndị agha mba ọzọ na United States. n'agbanyeghị otú ndị na-awakpo anyị pụrụ isi masị anyị ma ọ bụ otú o si jọgbuo onwe ha na ha pụrụ ịhụ anyị.

Kedu ihe ma ọ bụrụ na Canada na Iraq anabatara ọrụ US? Ọ ga-abụ na ihe ọ bụla emeela ka ụjọ ghara ịlụ agha? Norman Thomas, onye edemede nke Agha: Ọ dịghị Ebube, Ọ dịghị Erite, Ọ dịghị Mkpa, kwupụtara dị ka ndị a:

"[S] weghachite United States na Agha nke 1812 nwere ihe ịga nke ọma n'ịchọ mgbalị iji merie akụkụ ma ọ bụ akụkụ nke Canada. O doro anya na anyị kwesịrị inwe akụkọ ihe mere eme nke ụlọ akwụkwọ iji kụziere anyị otú ọ ga-esi bụrụ ihe a gọziri agọzi n'ihi agha ahụ maka ndị Ontario ma lee ka ihe mmụta dị na ya si kụziere ndị British banyere mkpa maka ịchịkwa ìhè! Ma, taa ndị Canada bi na Alaeze Ukwu Briten ga-asị na ha nwere nnwere onwe dị ukwuu karịa ndị agbata obi ha n'ebe ndịda nke ókèala ahụ! "

Agha buru ibu, gụnyere ọtụtụ agha United States megide ụmụ amaala nke North America, bụ agha nke ịgbapụ. Dịka ndị Iraqis - ma ọ bụ, na agbanyeghị, ụfọdụ ndị sitere n'Ebe Etiti Ebe Ọwụwa Anyanwụ na-eji aha ndị na-adọrọ mmasị - gburu ndị mmadụ 3,000 na United States, na-eme ka e gbuo otu nde ndị Iraqis iji chebe onwe ha, ndị American Indian egbusiri ụfọdụ ndị ọbịa , bụ nke a pụrụ ịghọta agha nke agha dịka mmegwara. Ma agha ndị dị otú ahụ bụ agha ndị na-egbukepụ egbukepụ nke oke, n'ihi na a na-ekwe ka ọtụtụ obere ihe merenụ yiri ndị na-akpalite agha na-agafe n'enweghị agha.

N'ime ọtụtụ iri afọ nke Agha Nzuzo, United States na Soviet Union kwere ka obere ihe merenụ, dị ka ịkụda ụgbọ elu nledo, ka a na-ejikwa ngwá ọrụ ndị ọzọ dịka agha. Mgbe Soviet Union gbaturu ụgbọelu U-2 nledo na 1960, mmekọrịta dị na United States dara oké njọ, ma ọ dịghị agha eburu. Soviet Union gbanyere onye na-anya ụgbọelu ha na-agbapụ maka otu n'ime ndị nledo ha na mgbanwe nke na-adịtụghị iche. Onye ọrụ radar nke United States maka U-2 nzuzo, bụ onye gbaghaara Soviet Union ọnwa isii tupu mgbe ahụ ma kọọrọ ndị Russia ihe niile ọ maara, ọchịchị United States nabatara ya ma ghara ikpe ya ikpe. N'ụzọ megidere nke ahụ, gọọmenti nyere ya ego ma mechaa nye ya paspọtụ ọhụrụ n'otu abalị. Aha ya bụ Lee Harvey Oswald.

Ihe ndị yiri nke ahụ ga-abụrịrị ihe ngọpụ maka agha n'ọnọdụ ndị ọzọ, ya bụ ọnọdụ ọ bụla nke ndị isi gọọmentị chọrọ agha. N'ezie, na Jenụwarị 31, 2003, Onye isi ala George W. Bush gwara Mịnịsta Ala Britain Tony Blair na esere U-2 ụgbọ elu na agba nke United Nations, na-efega ha ala na Iraq, ma na-agbapụ ha, nwere ike bụrụ ihe ngọpụ maka agha . Ka ọ dị ugbu a, ebe ọ na-eyi agha agha n'ihu ọha na Iraq n'ihi akụkọ ụgha ya bụ "ngwa ọgụ nke oke mbibi," United States leghaara mmepe na-akpali mmasị anya anya: nnweta nke ngwa agha nuklia nke North Korea. Agha anaghị aga ebe mmejọ dị; a na-achọta mmejọ ma ọ bụ mepụta ya iji dabaa agha ndị achọrọ. Ọ bụrụ na United States na Soviet Union nwere ike izere agha n'ihi na ha achọghị ibibi ụwa, mgbe ahụ mba niile nwere ike izere agha niile site na ịhọrọ ịghara ibibi ụwa.

Nkebi: DAMSELS IN DISISTIST

Ọtụtụ mgbe, otu n'ime ihe mbụ kpatara ngọpụ maka ọrụ agha bụ iji chebe ndị America na mba ọzọ bụ ndị ekwesiri itinye n'ihe ize ndụ site na ihe omume ndị na-adịbeghị anya. Ejire United States mgbe a na - alụ ọgụ megide Dominican Republic na 1965, Grenada na 1983, na Panama na 1989, na ihe atụ ndị John Quigley na Norman Solomon dere banyere ya. akwụkwọ ya bụ War Made Easy. N'ihe gbasara Dominican Republic, ndị isi obodo America chọrọ ịhapụ (1,856 ha) ka ha wepụrụ tupu ọrụ agha. Ndị agbata obi na Santo Domingo ebe ndị America bi na-enweghị ihe ike na agha adịghị mkpa iji wepụ onye ọ bụla. Ndị isi niile nke mba Dominika kwetara ịkwado ndị mba ọzọ ọ bụla chọrọ ịhapụ.

N'ihe banyere Grenada (ihe mwakpo nke United States machibidoro mgbasa ozi US) ka e weere na ụmụ akwụkwọ na-ahụ maka ọgwụ na United States na-anapụta. Ma onye ọrụ gọọmentị na United States bụ James Budeit, ụbọchị abụọ tupu mwakpo ahụ, mụtara na ụmụ akwụkwọ ahụ anọghị n'ihe ize ndụ. Mgbe banyere 100 ka ụmụ akwụkwọ 150 kpebiri na ha chọrọ ịhapụ, ihe mere ha ji atụ egwu mwakpo US. Ndị nne na nna nke 500 nke ụmụ akwụkwọ ahụ zitere President Reagan telivishọn na-arịọ ya ka ọ ghara ịwakpo ya, na-eme ka ọ mara na ụmụ ha nwere nchebe ma nwee onwe ha ịhapụ Grenada ma ọ bụrụ na ha ahọrọ ime otú ahụ.

N'ihe banyere Panama, a pụrụ ịkọwa ihe mere eme, otu n'ime ụdị a chọtara ọ bụla ndị agha mba ọzọ ejirila mba ọzọ. Ụfọdụ ndị agha Panaman na-egbu egbu egbuwo otu onye na-ahụ maka ndị agha na United States na egwu nwunye ya. Ọ bụ ezie na George HW Bush kwuru na ihe ndị a na ihe ọhụrụ ndị ọzọ kpatara agha ahụ, atụmatụ agha ahụ amaliteworị ọnwa tupu ihe ahụ merenụ.

Nkebi: EMEIRE EBE ECHI

Mgbanwe dị iche iche na-egosi na ị ga-agbachitere bụ nnwere onwe nke imegwara. Enwere ike itinye aka na mkpu "ha wakpoo anyị mbụ" na ha ga-emeghachi ma ọ bụrụ na anyị ebusoghị ha agha. Ma, mgbe mgbe, ụbụrụ mmetụta uche na-eti mkpu maka ịbọ ọbọ, ebe ọ bụ na ohere nke ọbịbịa n'ọdịnihu dị anya na ụfọdụ. N'ezie, ịmalite agha na-emesi agha ọgụ, megide agha ma ọ bụrụ na ọ bụghị n'ókèala, na ịmalite agha megide mba na-emeghachi omume nke ndị na-eyi ọha egwu nwere ike ịbụ mgbasa ozi maka ndị ọzọ na-eyi ọha egwu. Ịnagide agha dị otú ahụ na-abụkwa mpụ kasị elu nke mwakpo, ihe mgbapụta n'agbanyeghị. Ịbọ ọbọ bụ mmetụta nke oge ochie, ọ bụghị ihe iwu kwadoro maka agha.

Ndị na-egbu ọchụ bụ ndị na-agba ụgbọelu n'ime ụlọ na September 11, 2001, nwụrụ na usoro ahụ. Enweghị ụzọ isi malite agha megide ha, ha anaghịkwa anọchite anya mba ọ bụla nke ókèala ya (dị ka a na-ejikarị eme ya ma ọ bụrụ na a kwenyere n'ụzọ ụgha site na Agha Ụwa nke Abụọ) nwere ike ịdaba na mberede iwu n'oge agha. Enwere ike ịchọta ndị na-agba izu na mpụ nke September 11th bụ ndị dị n'etiti ndị dị ndụ site na ntanetị mba nile, mba ọzọ, na mba ụwa, ma kpee ikpe na ụlọ ikpe na-akwadoghị - dị ka biini Laden na ndị ọzọ na-egosi na ha anọghị na Spen. Ha ka kwesịrị ịbụ. Na-ekwu na ndị na-eyi ọha egwu "na-emegwara" na-agbachitere megide omume US ga-enyochakwa. Ọ bụrụ na nkwụsị nke ndị agha United States na Saudi Arabia na US agha enyemaka Israel na-akwalite Middle East ma na-etinye ndị na-emeghị ihe ọjọọ, ndị na iwu ndị yiri ya kwesịrị a nyochaa iji chọpụta ma ọ bụla uru abata na mmebi a mere. Akpọrọ ndị agha United States na Saudi Arabia afọ abụọ mgbe e mesịrị, mana ka ọtụtụ ndị ọzọ zigara Afghanistan na Iraq.

Onye isi oche na-ewepụ ndị agha ahụ na 2005, George W. Bush, bụ nwa nke onyeisi oche nke nwere, na 1990, zigara ha na-adabere na ụgha na Iraq na-aga ịwakpo Saudi Arabia. Onye osote onyeisi oche na 2003, Dick Cheney, bụ odeakwụkwọ nke "Nchebe" na 1990, mgbe e kenyere ya ọrụ ime ka ndị Saudis kwere ka ha kwe ka agha ndị agha United States n'agbanyeghị na ha ekweghị ụgha ahụ.

Enwere ezi ihe mere anyi ga eji kwenye na agha agha Afghanistan ga-eduga n'udo nke onye ndu egwu egwu a na-enyo enyo Osama bin Laden, ma, dika anyi huru, nke a abughi ihe kacha mkpa maka ochichi US, nke choro ka o tinye ya ya na ikpe. Kama, agha n'onwe ya bụ ihe kacha mkpa. Ma agha ahụ doro anya na ọ ga-abụrịrị na ọ na-arụ ọrụ na-egbochi iyi ọha egwu. David Wildman na Phyllis Bennis na-enye ihe ndabere:

"Nhọrọ ndị America gara aga iji meghachitere ndị agha na-eyi ọha egwu egbughị ihe kpatara ya. Otu, ha egbuola, merụọ ahụ, ma ọ bụ mee ka ọbụna ndị na-enweghị ihe ọ bụla dara ogbenye na-enweghị atụ. Abụọ, ha arụghị ọrụ igbochi iyi ọha egwu. Na 1986, Ronald Reagan nyere iwu ka bọmbụ nke Tripoli na Benghazi na-ata onye ndú Libyan Muammar Ghadafi ahụhụ n'ihi ihe gbawara na otu onye na-enweghị nkụda mmụọ na Germany nke gburu mmadụ abụọ GI. Ghadafi di ndu, mana ndi mmadu iri na abuo ndi Libyan, tinyere nwa nwanyi di afo ato nke Ghadafi, gburu.

"N'afọ ole na ole ka e mesịrị, ọdachi Lockerbie bịara, nke Libya ga-eburu ibu ọrụ. Na 1999, na nzaghachi na mwakpo ndị embassies US na Kenya na Tanzania, ndị agha bọmbụ US wakporo ogige ọzụzụ na Osama bin Laden na Afghanistan na ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọgwụ na-ekwu na bin Laden na Sudan. O wee pụta na ụlọ ọrụ Sudanese enweghị njikọ nke bin Laden, ma agha United States ebibila naanị onye na-emepụta ọgwụ ndị dị oké mkpa maka ụmụaka na-etolite n'oké ụkọ nke Central Africa. Mwakpo a na-ebuso n'ogige ndị dị na ndagwurugwu Afghanistan adịghị egbochi mmegide nke September 11, 2001. "

"Global War on Terror" nke amalitere na mbubreyo 2001 na Agha na Afghanistan wee gaa n'ihu na agha na Iraq soro otu usoro ahụ. Ka ọ na-erule 2007, anyị nwere ike ide akwụkwọ na-awụ akpata oyi okpukpu asaa na mwakpo jihadist na-egbu egbu gburugburu ụwa, nke pụtara ọtụtụ narị mwakpo ndị ọzọ na-eyi ọha egwu na ọtụtụ puku ndị nkịtị nwụrụ anwụ na-atụ anya ma ọ bụrụ na mmebi iwu na agha ọhụrụ "nchekwa" nke United States, agha ndị nwere emepụtaghị ihe bara uru iji tụọ nsogbu ahụ. Ngalaba Ngalaba Na-ahụ Maka Ọchịchị na United States zara nsogbu dị egwu na iyi ọha egwu zuru ụwa ọnụ site na ịkwụsị akụkọ kwa afọ banyere iyi ọha egwu.

Afọ abụọ mgbe e mesịrị, President Barack Obama buliri agha ahụ na Afghanistan, na nghọta na al Qaeda anọghị na Afghanistan; na ndị otu a kpọrọ asị nwere ike ikwu na ha nwere ikike na Afghanistan, ndị Taliban, enweghị njikọ chiri anya na al Qaeda; nakwa na ọc nke Prisila nwunye nọ na-ejichi ndị na-eyi ọha egwu na mba ndị ọzọ. Agha ahụ dị mkpa iji gaa n'ihu, n'agbanyeghị nke a, n'ihi na. . . mma, n'ihi na. . . N'ezie, ọ dịghị onye maara ihe kpatara ya n'ezie. Na July 14, 2010, onye nnọchiteanya president nke Afghanistan, Richard Holbrooke, gbara akaebe n'ihu Kọmitii Mmekọrịta Ndị Ọzọ. O yiri ka Holbrooke ọ dị ọhụrụ site na ntụrụndụ. Senator Bob Corker (R., Tenn.) Gwara Los Angeles Times n'oge ikpe ahụ,

"Ọtụtụ ndị na-eto eto n'akụkụ abụọ nke wara wara na-eche na mgbalị a na-adọrọ adọrọ. Ọtụtụ ndị na-agụ akwụkwọ ị ga - atụle ihe ndị kasị sie ike na mba ahụ na - atụgharị isi ha na nchegbu. "

Corker mere mkpesa na mgbe ọ nụsịrị ntị 90 nkeji na Holbrooke o nwere, "enweghị echiche ụwa banyere ihe anyị na-eche na n'ihu ndị nkịtị. Ka ọ dị ugbu a, nke a abụwo oge mgbagwoju anya. "Ọ ga-ekwe omume na United States na-alụ ọgụ ma na-alụ ọgụ a na-enweghị atụ na nchebe onwe ya echeghịdị ya dịka nkọwa dị mma, ya mere onye ọ bụla ọzọ ekwughị okwu ahụ karịa ndị na-akpọ redio mgbe ụfọdụ na-ekwu na "anyị ga-alụrịrị ọgụ 'em n'ebe ahụ ka anyị ghara ịlụ ọgụ' em ebe a." Holbrooke kachasị nso ma ọ bụ White House bịara nweta ihe ziri ezi iji mee ka agha ahụ na-aga ma ọ bụ na-arị elu. ọ bụ mgbe niile na ọ bụrụ na ndị agha Taliban meriri na ha ga-eweta al Qaeda, ma ọ bụrụ na ọc nakwa Prisila nwunye nọ Afghanistan nke ga-ebute United States. Ma ọtụtụ ndị ọkachamara, tinyere Holbrooke, n'oge ụfọdụ kwetara na ọ dịghị ihe akaebe maka nkwupụta ọ bụla. Ndi Taliban adighizi nma na al Qaeda, al Qaeda nwere ike kpaa ihe obula o choro igbata na onu ogugu ndi ozo.

Ọnwa abụọ tupu mgbe ahụ, na May 13, 2010, mgbanwe nke a mere na mkparịta ụka ogbako Pentagon na General Stanley McChrystal bụ ndị na-ebu agha na Afghanistan n'oge ahụ:

"MGBE AHỤTA: [M] n Marja enwere akụkọ - akụkọ ndị a na - ejide n'aka - nke egwu na ọbụna isi isi nke ndị obodo na - arụ ọrụ gị. Nke ahụ ọ bụ ọgụgụ isi gị? Ma ọ bụrụ otú ahụ, ọ na-echegbu onwe gị?

GEN. MCCHRYSTAL: Ee. Ọ bụ nnọọ ihe anyị na-ahụ. Ma ọ bụ nnọọ ihe a pụrụ ikwu. "

Gụọ ya ọzọ.

Ọ bụrụ na ị nọ na mba onye ọzọ, na ndị obodo ndị na-enyere gị aka ịme, dị ka ihe dị mkpa, iji gbanwee isi ha, ọ ga-abụ oge iji chegharịa ihe ị na-eme, ma ọ bụ ma ọ dịkarịa ala iji soro ụfọdụ kwadoro ya, n'agbanyeghị ihe dị egwu.

Nkebi nke a: AJỤRỤ NDỊ NA-EME

Ụdị ọzọ nke "agha" na-agbaso mmejọ nke iwe nke onye iro ahụ chọrọ. Ejiri usoro a malite, na ugboro ugboro iji mụbaa, Agha Vietnam, dịka edere ya n'akwụkwọ Pentagon.

Ịdebe isi nke anọ ma ọ bụrụ na United States ga-abanye Agha Ụwa nke Abụọ, ma ọ bụ Europe ma ọ bụ Pacific ma ọ bụ abụọ, eziokwu ahụ bụ na ọ ga-abụ na obodo anyị agaghị abanye ma ọ bụrụ na a wakpoghị anyị. Na 1928, United States Senate mere votu 85 ka 1 kwadoro nkwekọrịta Kellogg-Briand, nkwekọrịta nke agbụ - na ka na-ejide - mba anyị na ọtụtụ ndị ọzọ agaghịzi etinye aka n'agha ọzọ.

Prime Minister nke Britain bụ Winston Churchill nwere olileanya siri ike ruo ọtụtụ afọ bụ na Japan ga-awakpo United States. Nke a ga - ekwe ka United States (ọ bụghị iwu, ma ọ bụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị) ịbanye agha na Europe, dịka onyeisi oche ya chọrọ ime, ma ọ bụghị nanị inye ngwá agha, dịka ọ na - eme. N'April 28, 1941, Churchill dere akwụkwọ nzuzo na ụlọ ọrụ agha ya:

"O nwere ike ịbụ na ọ ga-abụ na o doro anya na ịbanye Japan banye n'ọgbọ agha ga-esochi ọnụ United States na anyị n'akụkụ."

Na May 11, 1941, Robert Menzies, bụ praịm minista nke Australia, zutere Roosevelt wee hụ ya "obere ekworo" nke Churchill nọ n'etiti agha ahụ. Ọ bụ ezie na ụlọ ọrụ Roosevelt chọrọ ka United States banye agha, Menzies chọpụtara na Roosevelt,

". . . onye a zụrụ n'okpuru Woodrow Wilson na agha ikpeazụ, na-echere ihe merenụ, nke ga-eme ka United States banye n'otu agha ma nweta R. site na ntuli aka nzuzu ya kwere nkwa na 'M ga-egbochi gị ịlụ agha.' "

Na August 18, 1941, Churchill zutere ụlọ ọrụ ya na 10 Downing Street. Nzukọ ahụ nwere ihe yiri nke July 23, 2002, na-ezukọ n'otu adreesị ahụ, nkeji nke a bịara mara dị ka Downing Street Minutes. Nzukọ abụọ ahụ kpugheere ihe nzuzo nzuzo US iji gaa agha. Na nzukọ 1941, Churchill gwara ụlọ ọrụ ya, dị ka nkeji ole na ole ahụ si kwuo: "Onyeisi ahụ kwuru na ya ga-ebuso agha ma ọ bụghị ikwupụta ya." Tụkwasị na nke a, "A ghaghị ime ihe niile iji mee ka ihe kpatara ya."

O doro anya na Japan abụghị onye na-awakpo ndị ọzọ, ọ nọkwa na-arụsi ọrụ ike iji wuo alaeze Eshia. Ma United States na Japan adịghị ebi n'udo. Ma olee ihe nwere ike ime ka ndị Japan wakpoo?

Mgbe President Franklin Roosevelt gara Pearl Harbor na July 28, 1934, afọ asaa tupu agha Japan, ndị agha Japan gosipụtara ụjọ. General Kunishiga Tanaka dere na Japan Advertiser, na-ekwenye na ọganihu nke ụgbọ mmiri ndị America na ịmepụta ihe ndị ọzọ na Alaska na Aleutian Islands:

"Àgwà ọjọọ dị otú ahụ na-eme ka anyị nwee obi abụọ. Ọ na-eme ka anyị chee na a na-agbagha ọgba aghara dị ukwuu na Pacific. Nke a na akwa ụta. "

Ma ọ na-akwa ụta n'ezie ma ọ bụ na ọ bụghị ajụjụ dị iche ma ọ bụ na nke a bụ ihe a na-ahụkarị ma ọ bụ nke a na-ahụ anya maka mgbasa ozi agha, ọbụna mgbe a na-eme ya n'aha "nchebe." Nnukwu ihe atụ (dị ka anyị ga - akpọ ya taa) onye nta akụkọ bụ George Seldes bụ na-enyo enyo. N'October 1934, o dere na Harper Magazine: "Ọ bụ ihe na-egosi na mba dị iche iche adịghị eji aka agha agha kama maka agha." Seldes jụrụ otu onye ọrụ n'Òtù Ndị Agha Mmiri:

"Ùnu nabatara isi okwu ndị agha nke ị kwadebere ịlụ ọgụ maka otu nnukwu ụgbọ mmiri?"

Nwoke ahụ zara "Ee."

"Ị na-eche banyere ịlụso ụgbọ mmiri ndị Britain ọgụ?"

"Ee, ee e."

"Ị na-eche banyere agha na Japan?"

"Ee."

Na 1935 nke US Marine kachasị mma na akụkọ ihe mere eme n'oge ahụ, Brigadier General Smedley D. Butler, bipụtara iji nweta nnukwu ihe ịga nke ọma akwụkwọ dị mkpirikpi a na-akpọ Agha bụ Racket. Ọ hụrụ n'ụzọ zuru oke ihe ga-abịa ma dọọ mba ahụ aka ná ntị:

"Mgbe ọ bụla nnọkọ nke Congress, ajụjụ nke ọzọ na na na appropriations abịa. Ndị na-ahụ maka ndị na-agba ọsọ. . . egbula mkpu na 'Anyị nwere ọtụtụ agha ịlụ agha na mba a ma ọ bụ mba ahụ.' Oh, ee e. Nke mbụ, ha na-eme ka a mata na America na-eji ikike ụgbọ mmiri na-ebu agha. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụbọchị ọ bụla, ndị admiral ndị a ga-agwa gị, nnukwu ụgbọ mmiri nke onye iro a chere na ọ ga-emerụ na mberede ma kpochapụ ndị mmadụ 125,000,000 anyị. Dị nnọọ ka nke ahụ. Mgbe ahụ, ha malitere ịkwa ákwá maka nnukwu ụgbọ mmiri. Maka gịnị? Ịlụso onye iro ọgụ? Oh na, ee e. Oh, ee e. Maka naanị maka nchebe. Ekem, ke ndondo oro, mmọ ẹdọhọ ke mme usụn̄ ke Pacific. Maka nchekwa. Uh, huh.

"Pacific bụ oké nnukwu osimiri. Anyị nwere oké osimiri n'ụsọ oké osimiri na Pacific. Ụgbọ mmiri ahụ ọ ga-aga n'ụsọ oké osimiri, kilomita abụọ ma ọ bụ narị atọ? Oh, ee e. Uzo a ga abu puku abuo, ee, ikekwe obosara iri abuo na iri ise.

"Ndị Japan, ndị nwere mpako, ga-enwe obi ụtọ karịa ịhụ ụgbọ mmiri United States dị nso n'ọdụ ụgbọ mmiri Nippon. Ọbụna dịka obi ụtọ dị ka ndị bi na California ka ha ga-esi ghọtakwuo, site n'ụtụtụ ụtụtụ, ndị Japan na-egwu egwuregwu egwuregwu na Los Angeles. "

Na March 1935, Roosevelt nyere Wake Island n'Òtù Ndị Agha Mmiri United States ma nye Pan Am Airways ikikere iji wuo ụlọ na Wake Island, Midway Island, na Guam. Ndị isi agha ndị agha Japan mara ọkwa na ha nwere nchegbu ma lelee ọgbọ ndị a dịka egwu. N'ihi ya, ndị ọrụ udo na United States. Site n'ọnwa na-esote, Roosevelt ezubere ịlụ ọgụ na ime njem n'akụkụ Aleutian Islands na Midway Island. Site n'ọnwa na-eso ya, ndị ọrụ udo na-aga New York na-akwado ọbụbụenyi na Japan. Norman Thomas dere na 1935:

"Nwoke si na Mars hụrụ otú ụmụ mmadụ si ata ahụhụ na agha ikpeazụ na otú ha si akwadebe maka agha nke ọzọ, nke ha maara ga-aka njọ, ga-abịa ná nkwubi okwu na ọ nọ na-ele mkpụrụ ọgwụ mgbaba."

Na US Navy jiri afọ ole na ole na-esote atụmatụ maka agha na Japan, March 8, 1939, nke sụgharịrị "ogologo oge agha" nke ga-ebibi ndị agha ma mebie ndụ akụ na ụba nke Japan. Na Jenụwarị 1941, ọnwa iri na otu tupu agha ahụ, Japan Advertiser kwupụtara oke iwe ya n'elu Pearl Harbor na nchịkọta akụkọ, onye nnọchiteanya US nọ na Japanese dere na edemede ya:

"E nwere ọtụtụ okwu gburugburu obodo na mmetụta nke ndị Japan, ma ọ bụrụ na ha na ezumike na United States, na-eme atụmatụ ịchọta ihe niile na mberede na Pearl Harbor. N'ezie m gwara gọọmenti m. "

Na February 5, 1941, Rear Admiral Richmond Kelly Turner degaara Secretary nke War Henry Stimson ka o dọọ aka ná ntị na o nwere ike ibuso m agha na Pearl Harbor.

N'ihe dị ka 1932 United States nọ na China na-ekwu okwu banyere inye ụgbọelu, ụgbọelu, na ọzụzụ maka agha ya na Japan. Na November 1940, Roosevelt nyere China otu narị nde dollar maka agha na Japan, mgbe ya na onye odeakwụkwọ British, US Treasury Henry Henry Morgenthau na-agba izu, o mere atụmatụ iji zipu ndị agha ụgbọ elu na ndị ọrụ US na-eji bọmbụ Tokyo na obodo ndị ọzọ dị na Japan. Na December 21, 1940, izu ụka abụọ nke otu afọ tupu ọgụ Japan na Pearl Harbor, Minista Minista nke Ego TV Soong na Colonel Claire Chennault, onye agha US Army fighter nke na-arụ ọrụ maka Chinese ma na-agba ha ume ka ha jiri American ndị na-anya ụgbọelu bombu Tokyo ebe ọ dịkarịa ala 1937, zutere n'ụlọ iri nri Henry Morgenthau iji mee atụmatụ na ọkụkụ Japan. Morgenthau kwuru na ya nwere ike ịmepụta ndị ọrụ na US Army Air Corps ma ọ bụrụ na ndị China nwere ike ịkwụ ha $ 1,000 kwa ọnwa. Soong kwetara.

Na May 24, 1941, akwụkwọ akụkọ New York Times kọrọ banyere ọzụzụ US nke ụgbọ elu nke ndị China, na inye "United States ọtụtụ agha na bọmbụ". "A na-atụ anya ka a na-egbubi obodo Japan ndị dị na ya" gụọ isiokwu nta. Ka ọ na-erule n'ọnwa Julaị, Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Ndị Agha Na-ahụ Maka Ngwá Agha kwadoro atụmatụ a na-akpọ JB 355 ka ọ bụrụ ọkụ Japan. Ụlọ ọrụ dị n'ihu ga-azụta ụgbọ elu America nke ndị ọrụ afọ ofufo America nyere ọzụzụ site n'aka Chennault ma kwụọ ụgwọ ndị ọzọ. Roosevelt kwadoro, na onye China bụ Lauchlin Currie, bụ onye China, n'okwu nke Nicholson Baker, "weere Madame Chaing Kai-Shek na Claire Chennault akwụkwọ ozi nke rịọrọ ka ndị mmadụ nyochaa ndị mmadụ na Japanese." Ma ọ bụ na ọ bụ nke ahụ dum, nke a bụ akwụkwọ ozi ahụ:

"Enwere m obi ụtọ na m nwere ike ịkọ akụkọ taa, Onyeisi ahụ nyere iwu ka e nwee ndị agha bombu isii na isii na China n'afọ a na iri abụọ na anọ iji nyefee ya ozugbo. Ọ kwadoro ọzụzụ ọzụzụ ụgbọ mmiri China. Nkọwa site na ọwa ụzọ. Ezi ekele."

Onye nnochite anya anyị kwuru na "ọ bụrụ na mụ na United States na-agbaji," ndị Japan ga-atụ bọlbụ Pearl Harbor. M na-eche ma nke a ruru eru!

Òtù Na-ahụ Maka Ọrụ Mmiri nke Ndị Ọrụ Na-ahụ Maka Nwunye nke Ndị Ọrụ Na-ahụ Maka Nwunye na United States (AVG), nke a makwaara dị ka Flying Tigers, na-aga n'ihu na nchịkọta na ọzụzụ ozugbo ma hụkwa ọgụ na December 1, 20, ụbọchị iri na abụọ (oge oge) mgbe ndị Japan wakporo Pearl Harbor .

Na May 31, 1941, na Keep America Out of War Congress, William Henry Chamberlin dọrọ aka ná ntị siri ike: "Nchịkọta akụnụba nke akụ na ụba Japan, nkwụsị mmanụ ụgbọ mmiri dịka ọmụmaatụ, ga-akwaba Japan n'ime ogwe aka nke Axis. Agha akụ na ụba ga-ebute ụzọ agha na agha. "Ihe kachasị njọ banyere ndị na-akwado udo bụ ugboro ole ha na-aga n'ihu.

Na July 24, 1941, President Roosevelt kwuru, sị,

"Ọ bụrụ na anyị ebipụ mmanụ ahụ, ọ ga-abụrịrị na [Japanese] gbadara na Netherlands East Indies n'afọ gara aga, ị ga-enwekwa agha. Ọ dị oké mkpa site n'echiche nke onwe anyị banyere nchebe iji gbochie agha ịmalite na South Pacific. N'ihi ya, iwu ala ọzọ anyị na-agbalị ịkwụsị agha site n'ịgbapụ ebe ahụ. "

Ndị na-ede akụkọ chọpụtara na Roosevelt kwuru na ọ "dị" karịa "ọ bụ." N'echi ya, Roosevelt nyere ndị isi akụ Japan akụ na-enweghị atụ. United States na Briten wepuchara mmanụ na ihe ndị e ji ọla kọpa rụọ na Japan. Radhabinod Pal, onye ụkọchukwu India bụ onye jere ozi n'ụlọ ikpe mpụ agha mgbe agha ahụ gasịrị, a na-akpọ ndokwa ahụ "egwu doro anya ma dị ize ndụ na ịdị ndụ Japan," ma kwuo na United States kpasuru Japan.

Na August 7th, ọnwa anọ tupu agha ahụ, Japan Times Advertiser dere, sị:

"Nke mbụ, e nwere ihe ndị e kere eke na Singapore, nke ndị agha British na Alaeze Ukwu kwadoro. Site na ulo a, e wuru nnukwu wiil ma jikọta ya na ebe ndị America na-etolite akwa ụda na nnukwu ebe n'ebe ndịda na n'ebe ọdịda anyanwụ site na Philippines site na Malaya na Burma, na njikọ ahụ gbajiri naanị n'ime ala dị na Thailand. Ugbu a, a na-atụ aro ka ị gụnyere narrows na gburugburu, nke na-aga Rangoon. "

Ka ọ na-erule September, ndị Japan na-ewe iwe iwe na United States amalitela iziga mmanụ tupu Japan eruo Russia. Japan, akwụkwọ akụkọ ya kwuru, na-anwụ ọnwụ ngwa ngwa site na "agha akụ na ụba."

Kedu ihe United States nwere ike ịtụ anya ịnweta site na mmanụ ụgbọ mmiri agafela mba na-achọsi ike na ya?

N'ọnwa October, onye nledo US bụ Edgar Mower nọ na-arụ ọrụ maka Colonel William Donovan onye lere anya maka Roosevelt. Mower gwara otu nwoke bi na Manila aha ya bụ Ernest Johnson, onye so n'Òtù Maritime Commission, bụ onye kwuru na ọ tụrụ anya na "ndị Japs ga-eburu Manila tupu m apụ apụ." Mgbe Mower kwupụtara ihe ijuanya, Johnson zara "Ị ma Japan ụgbọ mmiri agafewo n'ebe ọwụwa anyanwụ, ikekwe ịwakpo ụgbọ mmiri anyị na Pearl Harbor? "

Na November 3, 1941, onye nnọchianya anyị gbalịrị ịchọta ihe site na okpokoro isi ọchịchị ya, na-ezigara ya ngwa ngwa iji nye iwu na ụtụ isi obodo nwere ike ime ka Japan nwee "hara-kiri." O dere, sị: esemokwu na United States nwere ike ibute na mberede na nke dị egwu. "

Ntak emi m na-echeta isi ihe ederede nke e nyere President George W. Bush tupu oge September 11, 2001, ọgụ? "Bin Laden kpebisiri ike imeri na US"

O doro anya na ọ dịghị onye nọ na Washington chọrọ ịnụ ya na 1941. Na November 15th, onyeisi ndị ọrụ agha bụ George Marshall kọwapụtara mgbasa ozi banyere ihe anyị na-echetaghị dịka "atụmatụ Marshall." N'eziokwu, anyị anaghị echeta ya ma ọlị. "Anyị na-akwadebe agha megidere Japan," ka Marshall kwuru, na-arịọ ndị odeakụkọ ka ha debe ya na nzuzo, nke dị ka m maara na ha ji obi ha mee.

Ụbọchị iri mgbe e mesịrị, odeakwụkwọ War Henry Henry Stimson dere n'akwụkwọ edemede ya na ya ga-ezute na Office Oval na Marshall, President Roosevelt, odeakwụkwọ nke ndị agha Frank Knox, Admiral Harold Stark, na odeakwụkwọ State Cordell Hull. Roosevelt gwara ha na ndị Japanese nwere ike ịwakpo nso n'oge na-adịghị anya, ike Monday. Nke ahụ ga-abụ December 1st, ụbọchị isii tupu agha ahụ abịa. "Ajụjụ ahụ," Stimson dere, "bụ otú anyị kwesịrị isi mee ka ha dịrị n'ọnọdụ nke ịkụ égbè mbụ ma ghara ikwe ka onwe anyị nwee nsogbu. Ọ bụ okwu siri ike. "

Ọ bụ ya? Otu azịza doro anya bụ ịchekwa ụgbọ mmiri niile na Pearl Harbor ma mee ka ndị ọrụ ụgbọ mmiri nọrọ n'ebe ahụ n'ọchịchịrị mgbe ha na-atụgharị uche na ha site na ọfịs dị jụụ na Washington, DC N'eziokwu, nke ahụ bụ ihe ngwọta ndị dike anyị na-ejikọ na-aga.

Ụbọchị mgbe agha ahụ gasịrị, ndị Omeiwu họpụtara maka agha. Onye omekorita nwanyị bụ Jeannette Rankin (R., Mont.), Nwanyị mbụ a họpụtara na Congress, na onye gọọmenti megide Agha Ụwa Mbụ, guzoro naanị na-emegide Agha Ụwa nke Abụọ (dịka onye omekorita Barbara Lee (D., Calif) ga-eguzo naanị megide ịwakpo Afghanistan 60 afọ mgbe e mesịrị). Otu afọ mgbe ntuli aka gasịrị, na Disemba 8, 1942, Rankin tinyere okwu mkparịta ụka n'ime Congressional Record na-akọwa mmegide ya. O zoro aka na ọrụ nke onye mgbasa ozi nke Britain bụ onye rụrụ ụka na 1938 maka iji Japan mee ka United States banye agha. O zoro aka na Henry Luce na magazin Life na July 20, 1942, na "ndị China nke ndị United States nyefeworo aka na Pearl Harbor." O gosipụtara ihe àmà na na Nzukọ Atlantic na August 12, 1941, Roosevelt kwusiri ike Churchill na United States ga-eweta nrụgide akụ na ụba na Japan. "Agwara m ya," ka Rankin mesịrị dee,

"Akwụkwọ akụkọ nke State 20, 1941 nke State State, nke kpugheere na September 3 nkwurịta okwu zigara Japan na-achọ ka ọ nakwere ụkpụrụ nke 'nondisturbance nke ọnọdụ quo na Pacific,' bụ nke na-achọ nkwa nke inviolateness nke alaeze ukwu ndị dị ọcha n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa. "

Rankin choputara na Economic Economic Defense Board enwetala ikikere mmepe iwu na-erughị otu izu mgbe ogbako Atlantic. Na December 2, 1941, New York Times kọrọ, n'eziokwu, na Japan "ebipụla ihe dịka 75 pasent nke ahịa ya site na ngọngọ ndị Allied." Rankin kwukwara okwu Lieutenant Clarence E. Dickinson, USN , na Saturday Evening Post nke October 10, 1942, na na November 28, 1941, ụbọchị itoolu tupu agha, Vice Admiral William F. Halsey, Jr., (ọ bụ nke okwu "gbuo Japs, gbuo Japs!") ama nyere ya na ndị ọzọ ntụziaka ka ha "gbaa ihe ọ bụla anyị hụrụ na mbara igwe ma bulie ihe ọ bụla anyị hụrụ n'elu oké osimiri."

Ma Agha Ụwa nke Abụọ bụ "ezigbo agha" a na-ekwukarị na ọ bụ, m ga-echere ruo n'isi nke anọ. Na ọ bụ agha na-agbachitere n'ihi na ndị agha anyị na-emeghị ihe ọjọọ na-achịkwa n'etiti Pacific si na mbara ígwé ojii na-acha anụnụ anụnụ bụ akụkọ ifo nke kwesịrị ka e lie ya.

Nkebi: GỊNỊ BỤRỤ N'ỤLỌ MGBE Ị PỤRỤ ỊDỤTA?

Otu n'ime ụdị ndị a na-apụghị ịgbagha agbagha nke a sịrị na ọ bụ agha a na-agbachitere bụ agha ahụ dabere nanị n'echiche nke agha nke n'akụkụ nke ọzọ. Nke a bụ otú United States si banye agha ahụ nke si na Meksiko zuo ebe ndịda ọdịda anyanwụ. Tupu Abraham Lincoln abia, dika onye isi oche, onye a na-eme ememe ndi agha nke ndi agha ya nke mere ka ndi mmadu ndi ozo mechie ihe ndi ozo, ya onwe ya bu onye nzuko mara na ochichi nyere ikike ikwusa agha megide Congress. Na 1847, onye omekorita Lincoln boro ebubo President James Polk nke ịgha mba ahụ n'ọgha site n'ịkatọ Mexico maka mmegide mgbe a ghararịrị ụgwọ ahụ megide US Army na Polk n'onwe ya. Lincoln sonyeere onye isi oche na onye omekome na-ahụ maka oge John Quincy Adams na-achọ nyocha nke ihe Polk na nkwado Polk maka ịgha mba ahụ n'agha.

Polk zara, dị ka Harry Truman na Lyndon Johnson ga-emecha, site na ịkọwapụta na ọ gaghị achọ okwu nke abụọ. Houseslọ abụọ nke Congress mechara nye mkpebi iji sọpụrụ Major General Zachary Taylor maka ọrụ ya “na agha enweghị isi na nke iwu na-akwadoghị nke onye isi ala United States malitere.” Ọ bụ nghọta zuru oke na Iwu ahụ akwadoghị agha ike, mana naanị agha nchebe. Ulysses S. Grant tụlere agha Mexico, nke ọ lụrụ ọgụ na ya,

". . . otu n'ime ihe kachasị njọ na-agbasi ike site na mba siri ike megide obodo na-esighị ike. Ọ bụ ihe atụ nke otu mba nke na-agbaso ihe nlereanya ọjọọ nke ndị ọchịchị eze Europe, na-adịghị atụle ikpe ziri ezi n'ọchịchọ ha inweta mpaghara ọzọ. "

Okwu Lincoln na ala nke Ụlọ ahụ na January 12, 1848, bụ isi okwu nke arụmụka agha na akụkọ ntolite America ma tinye amaokwu ndị a:

"Ka ya [President James Polk] cheta na ọ na-anọdụ ebe Washington nọdụrụ, na icheta ya, ka ọ zaa ka Washington ga-aza. Dika ndi mba kwesiri, ma Onye puru ime ihe nile agagh adi, aghapu ya, ya mere ka o ghara igbala ya - obughi ihe obula. Ma, ọ bụrụ na, ya mere ọ na-aza, ọ nwere ike igosi na ala anyị bụ ebe ebutere ọbara mbụ nke agha - na ọ bụghị n'ime obodo mmadụ, ma ọ bụ, ọ bụrụ n'ime ndị dị otú a, na ndị bi na edoro onwe ha n'okpuru ndị nwe obodo Texas ma ọ bụ nke United States, nakwa na ọ bụ otu ihe ahụ maka saịtị nke Fort Brown - mgbe ahụ, m nọnyeere ya maka ikpe ziri ezi ya. . . . Ma ọ bụrụ na o nweghị ike ime ma ọ bụ na ọ gaghị eme nke a - ọ bụrụ na ọ bụrụ na ọ ga - ajụ ma ọ bụ hapụ ya - ọ bụrụ na ọ ga - ajụ ma ọ bụ hapụ ya - mgbe ahụ, m ga - ekwenyesiri ike na ihe m karịrị ụma - na ọ maara nke ọma na ọ dị njọ, na ọ na-eche ọbara agha a, dị ka ọbara Ebel, na-etiku Eluigwe megide ya. . . . Dịka ọhụụ nke ụbụrụ na-agba ụra na-egbuke egbuke, bụ akụkụ agha dum nke ozi nkwụsị ya! "

Enweghị m ike iche na ọtụtụ ndị nnọchiteanya nke Congress na-ekwu okwu banyere onyeisi ndị agha na-eme ihe n'eziokwu taa. Enweghị m ike ichetụ n'echiche na agha ga-abịa ná njedebe ruo mgbe ụdị ihe ahụ ga-eme mgbe ọ bụla, ọ na-akwado ya site n'ịkwụsị ego ahụ.

Ọbụna mgbe ị na-akatọ agha dabere na ụgha nke ọbara ya na-eti mkpu na mbara igwe, Lincoln na ndị ibe ya Whigs tozuru oke iji kwụọ ya. Na June 21, 2007, Senator Carl Levin (D., Mich.) Hotara ihe atụ Lincoln na Washington Post dị ka ihe ziri ezi maka nguzo onwe ya dị ka "onye mmegide" nke Agha na Iraq onye ga-aga n'ihu na-akwụ ụgwọ ya site na mgbe ebighi ebi dị ka ụzọ nke “ịkwado ndị agha ahụ.” N'ụzọ na-akpali mmasị, regiment sitere na Virginia, Mississippi, na North Carolina zigara itinye ndụ ha n'ihe ize ndụ na-egbu ndị Mexico na-emeghị ihe ọjọọ n'agha ahụ Lincoln nyere ego maka ha mebiri ndị isi ha. Ma ọ dịkarịa ala ndị agha 9,000 US, ndị agha na ndị ọrụ afọ ofufo, hapụrụ Agha Mexico.

Ụfọdụ narị, n'eziokwu, tinyere ndị njem si mba Irish, gbanwere nkwado ha ma banye na Mexico, na-akpụ Battalion Saint Patrick. Dị ka Robert Fantina si kwuo, n'akwụkwọ ya Desertion na American Soldier, "Ikekwe, karịa agha ọ bụla ọ bụla, na agha Mexico na Amerịka enweghị nkwenye n'ihe kpatara ya bụ isi ihe kpatara ịla n'iyi." Agha adịghị agwụ - ma ọ bụghị site na njedebe mbibi otu akụkụ - na-enweghị ụdị nguzogide ndị ahụ e zigara ịlụ agha ahụ. Mgbe United States kwụrụ Mexico maka ókèala ọ na-ewere, akwụkwọ akụkọ ahụ bụ Whig Intelligencer dere, o doro anya na n'emeghị ihere, "Anyị anaghị ewere ihe ọ bụla site na mmeri. . . . Chukwu Daalụ."

Ọtụtụ afọ mgbe e mesịrị, David Rovics ga-edekọ abụ a:

Ọ bụ n'ebe ahụ na pueblos na ugwu

Na m hụrụ mmejọ m mere

Akụkụ nke ndị agha na-emeri emeri

Na omume nke a bayonet agụ

Ya mere, n'etiti ndị ogbenye a, ndị Katọlik nwụrụ

Na-eti mkpu ụmụaka, na-enwu ọkụ nke ya niile

Mụ onwe m na narị abụọ ndị Irishmen

Kpebiri ibili na oku

Site na Dublin City ruo San Diego

Anyị hụrụ nnwere onwe nwere nkwenye

Ya mere, anyị guzobere Saint Patrick Battalion

Anyị na-alụ ọgụ na Mexico

Na 1898 USS Maine gbawara na Havana Harbor, akwụkwọ akụkọ US na-ebokwa ndị Spain ebubo ngwa ngwa, na-eti mkpu “Cheta Maine! Iku Spain na hel! ” Onye nwe akwụkwọ akụkọ William Randolph Hearst mere ike ya niile iji mee ka agha agha ọ maara na ọ ga-eme ka mgbasawanye. Actuallynye n'ezie kụrụ ụgbọ ahụ? Ọ dịghị onye maara. O doro anya na Spain gọnarịrị ya, Cuba gọnarịrị ya, United States jụkwara ya. Ọ bụghị naanị Spain na-agọnahụ ya. Spain mere nyocha ma chọpụta na mgbawa ahụ dị n'ime ụgbọ mmiri ahụ. N'ịghọta na United States ga-ajụ nchọta a, Spain tụpụtara nyocha nke mba abụọ ahụ wee nyefee ka ha tinye aka na mkpezi ikpe site n'aka otu mba ụwa na-adịghị ele mmadụ anya n'ihu. United States enweghị mmasị. Ihe ọ bụla kpatara ntiwapụ ahụ, Washington chọrọ agha.

Nnyocha ndị na-adịbeghị anya na-eme ka o doo anya na Maine bụ ihe gbawara agbawa, ma ọ bụ ihe mberede ma ọ bụ na-eche, nke mere n'ime ya, kama ịnweta mpụga ya. Ma ọ dịghị ndị ọkachamara egosilarị otu echiche nke ọzọ maka afọ ojuju nke mmadụ niile, echeghị m ihe ọma ọ ga-eme. Ndị Spen nwere ike ịchọta ụzọ ha ga-esi tinye bọmbụ n'ime ụgbọ. Ndị America nwere ike ịchọta ụzọ ha ga-esi tinye ya n'èzí. Ịmara ebe mgbawa ahụ mere ga-agwa anyị onye, ​​ma ọ bụrụ na onye ọ bụla, mere ya. Ma ọ bụrụgodị na anyị maara maka onye mere ya, kedu, na ihe kpatara ya, ọ nweghị nke ozi ahụ ga-agbanwe akụkọ bụ isi nke ihe mere na 1898.

Mba ahụ were iwe n'ihi agha n'ihi mmegide nke Spain nke enweghị ihe àmà ọ bụla, nanị echiche. Ụgbọ mmiri Amerịka amawo, ndị America gburu, ọ ga-abụ na o nwere ike ịbụ Spain. N'akọrọ ọnụ na mkpesa ndị ọzọ megide Spain, nke a bụ ihe mere (ma ọ bụ ihe ngọpụ) iji mee mkpọtụ agha. Nkwenye nke doro anya na Spain ga-ata ụta bụ ihe ọ bụla ọzọ ma ọ bụghị ihe efu. Eziokwu ahụ ga-anọgide na-agbanwe agbanwe ọ bụrụgodị na akaebe na-egosi na Spen na-egbu Maine, dịka ndị ọrụ gọọmentị George W. Bush gaara ekwu banyere nkwenye na Iraq nwere ngwá agha na 2003 ọ bụrụgodị na e nwetara ngwá agha ụfọdụ . Aghaghi iji atrocity a kwadoro - ngbacha nke Maine - iji malite agha "iji chebe" Cuba na Philippines nke gunyere ibuso na Cuba na Philippines, na Puerto Rico maka otutu ihe.

Cheta ihe ndị a sitere na Smedley Butler nke m kwuru n'elu banyere otú ndị Japanese ga-esi nwee obi ụtọ ịhụ ụgbọ mmiri US na-egwu egwuregwu egwuregwu n'akụkụ Japan? Ndị a bụ ihe ndị na-esote na ebe ahụ:

"A na-ahụ ụgbọ mmiri nke ụgbọ mmiri anyị, a ga-ahụ ya kpọmkwem, site na iwu, n'ime n'ime 200 kilomita nke ụsọ oké osimiri anyị. A sị na ọ bụ iwu na 1898, Maine agaraghị ebute Havana. Ọ ga-abụrịrị na a gbapụrụ ya. A gaghị enwe agha na Spen na ọnwụ nke onye na-ejere ya ozi. "

Butler nwere isi, ọ bụrụgodị na ọ bụghị mgbakọ na mwepụ. Ọ na-arụ ọrụ ma ọ bụrụ na anyị na-eche na Miami dị ka obodo kacha nso US na Cuba, mana Key West dị nso - naanị 106 kilomita site na Havana - na ndị agha United States kwuru na ya na 1822, wuru ntọala, ma jide ya maka North ọbụna n'oge Agha Obodo. West West bụ obodo kasị ukwuu na nke kasị baa ọgaranya na Florida mgbe Maine kwụsịrị. Ernest Hemingway dere akwụkwọ ozi Farewell na Arms n'ebe ahụ, mana agha agaghị ahapụ Key West.

O nwere ike ịbụ na ịgha ụgha na-eme ihe n'emepụta ihe agha a na-akpọ agha iji chebe onwe ya bụ ihe atụ nke omume Nazi Germany mgbe ọ dị njikere ịwakpo Poland. Ndị uwe ojii Heinrich Himmler na-edozi usoro ihe omume. Na otu, otu n'ime ha na-eji ejiji Polish, na-abanye na redio redio na obodo German, na-amanye ndị ọrụ n'ime okpuru ulo, ma kwupụta na ha na-emegide German German ebumnobi na ikuku na-agba egbe. Ha kpọpụtara otu onye Germany nke nwere obi ebere na mkpanaka ahụ, gbuo ya, ma hapụ ya ka o yie ka à ga-agba ya ma na-etinye aka na mgbalị ha. Adolf Hitler gwara ndị agha German na agha ga-ezute ike, wee malite ịwakpo Poland.

Site na 2008, ochichi Bush-Cheney nọ na-akpali ikpe maka agha na Iran n'enweghị ihe ịga nke ọma ruo ọtụtụ afọ. Nkwado nke Iranian maka nguzogide Iraqi, mmepe nke Iran nke ngwá agha nuklia, njikọ ndị Iran na-eyi ọha egwu, na ndị ọzọ na-agbapụta n'emeghị ihe ọ bụla, ndị America na-eleghara anya ma ọ bụ jụ ya, ihe karịrị 90 pasent nke fọdụrụ na-emegide ịwakpo Iran . Onye isi oche Dick Cheney na ndị ọrụ ya, o doro anya na ha na-arịwanye elu, na-arọ nrọ, ma ha emeghị ihe ọ bụla, atụmatụ nke gaara eme ka Hitler dị mpako. Echiche bụ iji wuo ụgbọ mmiri anọ ma ọ bụ ise nke ga-adị ka ụgbọ mmiri PT ndị Iran ma tinye Ogwe Ndị agha n'elu ha "ọtụtụ ogwe aka." Ha nwere ike ịmalite iji ụgbọ mmiri US n'ụgbọ mmiri Hormuz na-ezighị ezi, ma, d nwere agha na Iran. A kọrọ na a ga-agbanyeghị akwụkwọ ahụ n'ihi na ọ ga-achọ ka ndị America gbaa ndị America ọkụ.

Nchegbu a egbochighị ndị isi ndị ọrụ nkwonkwo na 1962 site n'iziga odeakwụkwọ nke "Nchekwa" otu atụmatụ a na-akpọ Operation Northwoods nke kpọrọ maka ịwakpo obodo US na ịkatọ mwakpo ahụ na Cuba. Na atụmatụ ndị a emeghị ka ha ghara ime ka ọnụ ọgụgụ ha dị ka ihe ntụgharị nye echiche ndị mmadụ si n'aka ha pụta. Ndị a bụ ndị mmadụ na-achọ ihe ngọpụ maka agha.

Mgbe Briten bidoro ibido agha na Germany na 1940, nke a kwesiri ka a hụ na ọ bụ mmegwara, ọ bụ ezie na ndị Germany amabeghịrịrị ndị agha obodo Britain. Iji mezuo ọkpọ a, Winston Churchill gwara onye ozi ọhụrụ nke ozi ya ka o "dozie ntughari uche a n'ime akwukwo a iji gbuo ndi nkịtị na France na ala di ala, na agha nke agha Germany". kwuru agha megide Germany n'ihi mmeghachi omume nke Germany na Poland. Nke a bụ ụzọ a na-ejikọta mba ndị a na-alụbeghị ọgụ na ha na-etinye aka na "agha". A na-ebido agha iji chebe ndị mmekọ (ihe nkwekọrịta dịka nke kere Òtù Na-ahụ Maka Ugwu North Atlantic (NATO) jikọrọ mba dị iche iche ime).

A na - ebido agha ụfọdụ na "nchebe" iji chebe onwe ya na mba nwere ike ibuso anyị ọgụ ma ọ bụrụ na anyị ebusoghị ha agha. "Meere ndị ọzọ, tupu ha emee gị" bụ, ekwenyere m, otú Jizọs si tinye ya. Na nke oge a, militaristic parlance nke a na-apụta dị ka "ọgụ" em n'ebe ahụ ka anyị ghara ịlụ ọgụ n'ebe a. "

Nsogbu nke mbu na nke a bu na anyi nwere nani echiche nke onye ha bu. Ụjọ nke obere ìgwè nke Saudi-eyi ọha egwu, anyị na-amalite agha na Afghanistan na Iraq. N'ikwu na onye iro, onye ọ bụla ọ kpọrọ, kpọrọ anyị asị maka nnwere onwe anyị, anyị aghọtaghị na ha kpọrọ anyị asị maka bọmbụ na bọmbụ anyị. Ya mere ngwọta anyị na-eme ka ọnọdụ ahụ ka njọ.

Kemgbe anyị lụrụ agha obodo, United States anaghị alụ ọgụ n'ụlọ. Anyị na-ejibu agha anyị dị anya na anya. Igwefoto telivishọn dị na Vietnam bụ nkwụsịtụ oge dị mkpirikpi n'ụkpụrụ a, yana onyonyo ndị ezi uche dị na ya bụ agha ewezuga iwu ahụ. N'ime agha ụwa abụọ na ọtụtụ agha kemgbe ahụ, a gwala anyị na enwere ike wakpo anyị n'ụlọ ma ọ bụrụ na anyị agaghị wakpo ndị ọzọ na mba ọzọ. N'ihe banyere Agha Worldwa Mbụ, a gwara anyị na Germany wakporo ndị ezigbo anyị na ndị aka ha dị ọcha, nwere ike mechaa wakpo anyị, ma n'ezie buso ndị nkịtị America aka ha dị ọcha n'ime ụgbọ mmiri akpọrọ Lusitania agha.

Ndị isi ụgbọ mmiri German nọ na-adọ ndị ụgbọ mmiri aka ná ntị, na-enye ndị njem ohere ịhapụ ha tupu ha ada. Mgbe nke a kpughere ụgbọ mmiri ụgbọ mmiri ụgbọ mmiri ụgbọ mmiri ụgbọ mmiri ụgbọ mmiri, ndị Germany malitere ịwakpo n'enweghị ịdọ aka ná ntị. Nke ahụ bụ otú ha si kwatuo Lensia na May 7, 1915, na-egbu ndị mmadụ 1,198, tinyere 128 America. Ma, site na ọwa ndị ọzọ, ndị Germany ebula ụzọ dọọ ndị ahụ njem ahụ aka ná ntị. Ewuwo Lushia na nkọwa nke ụgbọ mmiri ndị Britain nke depụtara ya dị ka ihe enyemaka inyeaka. Na njem ikpeazụ ya, ihe ndị agha America na-eji agha agha, nke gụnyere iri iri na ọkara tọn nke cartridges ndị agha, 51 tọn nke okpokoro akpụkpọ ụkwụ, na nnukwu ụgbụ egbe, ọ bụghị ịkpọ ndị agha 67 nke 6th Winnipeg Rifles. Na ụgbọ mmiri ahụ na-ebu agha na ngwá agha iji lụọ agha abụghị n'ezie ihe nzuzo. Tupu Lusania hapụrụ Niu Yọk, Ụlọ Ọrụ Embassy Germany nyere ikike site n'aka Onye Ozizi nke US na-ebipụta akwụkwọ akụkọ na New York na ịdọ aka ná ntị na n'ihi na ụgbọ mmiri na-ebu agha, ọ ga-ebuso ya agha.

Mgbe mgbu mmiri nke Lusania, akwụkwọ akụkọ ndị ahụ, na akwụkwọ akụkọ America ndị ọzọ nile, kwuru na e gburu mmadụ ma hapụ ihe ọ bụla e kwuru banyere ụgbọ mmiri ahụ. Mgbe President Wilson gwakwara ọchịchị Gọọmenti, na-eme ka Lusanaịa enweghị agha ọ bụla ma ọ bụ ngwá agha, onye odeakwụkwọ obodo ya kwụsịrị ime mkpesa banyere Wilson. Ndị ọchịchị Britain na nke United States na-aghọghasị ihe ngosi ụgbọ mmiri ahụ ma ghagha ụgha nke ukwuu na ọtụtụ ndị taa na-eche na enwere obi abụọ banyere ma Lansania nwere ngwá agha. Ma ọ bụ, ha chere na ndị na-arụ ọrụ ụgbọ mmiri na-achọpụta na ogwe aka na ngwongwo nke ụgbọ mmiri na 2008 na-edozi ihe omimi dị ogologo. Nke a bụ otu ihe sitere na akụkọ akuko na Radio National Public on November 22, 2008:

"Mgbe Lizania gbadala, o hapuru ihe omimi n'azu: Gini bu ihe kpatara mgbawa nke abuo? Mgbe ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu narị afọ nke nchọpụta, arụmụka na atụmatụ, ihe nrịbama na-amalite n'elu. . . . N'aka aka ya, ọ bụ akụkọ ihe mere eme: nchịkọta asaa dị egwu nke .303 ngwa ngwa, nke Remington mere na America ma mee atụmatụ maka British Army. Ihe agha nke ọtụtụ ndị ọchịchị Briten na Amerịka kwuru ruo ọtụtụ iri afọ. Ma na gburugburu Andrews bụ ugwu nke nnukwu ụgbọ mmiri cartridges na-adọrọ mmasị dị ka akụ pirate na ìhè robot. "

Echefula na ihe ndị dị n'ime ụgbọ ahụ ekwuputala n'ihu ọha tupu ha agbaa ụgbọ mmiri, ụgha ndị ọchịchị na-enye ọnọdụ ha anya na "mgbasa ozi mgbasaozi" nke gbara anyị gburugburu n'ụzọ zuru ezu na anyị apụghị ịchọpụta oke nzuzu ya. . . ọbụna 90 afọ mgbe e mesịrị.

Nkebi: Ọ BỤRỤ na Ọ BỤ N'ỤLỌ NCHE, ANYỊ NA-EBE EKWESỊTA?

Mgbasa mgbasa ozi ndị Germany na United States dara adaba n'ụzọ dị mma karịa ọchịchị ndị Briten na Amerịka n'oge Agha Ụwa Mbụ. Ndị Britain na-ebipụrịrị eriri telivishọn n'etiti Germany na United States ka ndị America ghara inweta ozi agha ha naanị Britain. Akụkọ a bụ ihe egwu jọgburu onwe ya - agha n'etiti ndị mepere anya na ndị obodo (ndị Germany, n'ezie). Ọ bụghị nanị na ndị na-agụ ga-amụ banyere ndị Germany na-esetịpụ aka n'aka ụmụaka ma na-eme ka ozu ndị agha ha maka glycerin, na ihe efu ndị ọzọ na-emenye egwu, mana ndị Britain na-enwe mmeri n'ọgụ ọ bụla n'ọdịdị na-atọ ụtọ. Ọ bụ ezie na ndị agha Britain na-arụ ọrụ agha bụ ndị a na-enyo enyo, ha ekwesịghị ịbụ, n'ihi na ha na-ele ọrụ ha anya dị ka ichebe agha site n'aka ọha na eze iji mee ka ndị agha gbanwee na Britain. Times nke London kọwara:

"Ebumnuche nke atụmatụ agha nke [Times] bụ iji mee ka ndị na-aga agha gbasaa. Ọ bụ ihe mgbaru ọsọ nke ga-enweta enyemaka dị nta site na akụkọ banyere ihe mere ndị na-abịa agha mgbe ha ghọrọ ndị agha. "

Ndị isi ahia nke President Wilson maka agha ahụ, Kọmitii maka Ozi Ọha, gosipụtara ikike nke ime nnyocha na ọ ga-emechibido ihe oyiyi nke ndị nwụrụ anwụ n'America mgbe onyeisi ụlọ ọrụ na-eme akụkụ ya site n'ịkwụsị magazin niile. CPI kwenyesiri ike na ndị Germany ga-agbachitere ọchịchị onye kwuo uche na ụwa nakwa na mmeri Germany na agha, ma ọ bụ na o megideghị mmekọrịta siri ike ma dị njọ, ga-eme ka ọchịchị onye kwuo uche ya n'ụwa.

Wilson chọrọ otu nde ndị agha, mana na izu isii mbụ mgbe ọ kwusịrị agha, nanị 73,000 wepụtara onwe ya. A manyere ndị nnọchianya iwu, ọ bụghị maka oge mbụ, iji mepụta ihe. Daniel Webster kwuru n'ụzọ doro anya na ọ bụ iwu na-ekwekọghị n'ụkpụrụ na 1814 mgbe a nwara ya na President James Madison enweghị ihe ịga nke ọma, ma e jiriwo ya mee ihe n'akụkụ abụọ n'oge Agha Obodo, ọ bụ ezie na ndị mmadụ nwere ike ịkwụ ndị ogbenye iji gaa ma nwụọ n'ọnọdụ ha. Ọ bụghị naanị na a ghaghị ịmanye ndị America ịlụ agha na Agha Ụwa Mbụ (na agha ndị sochirinụ), ma na mgbakwunye, 1,532 nke ndị iro kachasị adaba ga-atụba ha n'ụlọ mkpọrọ. A ghaghị ịgbasa egwu na a ga-agbapụ maka ịgba aghara n'ala dum (dịka onye bụbu odeakwụkwọ nke Agha Elihu Root tụrụ aro na New York Times) tupu ọkpụkpọ ọkọlọtọ na egwu ndị agha nwere ike ịga n'ihu n'enweghị ihe mgbochi. Ndị agha na-ebuso agha agha, na ụfọdụ, na-enyocha, na ndị agha ahụ kwụsịrị.

Akụkọ banyere njigide a na nnwere onwe ikwu okwu - ọ na-ekwughachi site na October 2010 FBI wakporo ụlọ ndị na-eme udo na Minneapolis, Chicago, na obodo ndị ọzọ - ka ekwuru nke ọma na akwụkwọ Norman Thomas '1935, Agha: Ọ dịghị otuto, enweghị uru, Enweghị Mkpa, na akwụkwọ Chris Hedges '2010, Ọnwụ nke Klaasị Onwe. Emechiri onye omeiwu oge anọ bụ Eugene Debs ma maa ya ikpe afọ 10 maka ịtụ aro na ndị na-arụ ọrụ enweghị mmasị na agha ahụ. Akwụkwọ akụkọ Washington Post kpọrọ ya "egwu ọha na eze," ma too ya maka mkporo ya. Ọ ga-azọ ọkwa onye isi ala nke ugboro ise site n'ụlọ mkpọrọ wee nweta vootu 913,664. Na ikpe ya Debs kwuru, sị:

"Ịkwanyere gị ùgwù, ọtụtụ afọ gara aga, amatara m na mụ na ndị niile dị ndụ na-adị ndụ, echekwara m na ọ bụghị otu ihe dị mma karịa ụwa. M kwuru mgbe ahụ, ana m ekwu ugbu a, na ọ bụ ezie na e nwere obere akwụkwọ, m nọ n'ime ya; ọ bụ ezie na e nwere omembụ omempụ, m bụ nke ya; ebe enwere nkpuru obi n'ulo mkporo, enweghm onwe m. "

A manyere United States na Agha Ụwa Mbụ iji nyere Briten na France aka, mana ndị mba ahụ anaghị aga agha. Ma ọ dịghị ihe ọzọ, 132,000 Frenchmen megidere agha ahụ, jụ itinye aka, ma dọrọ ha n'agha.

Mgbe agha ụwa abụọ na ịda mbà n'obi dị n'etiti, nke ọ bụla n'ime ndị America ejiriwo obi ha dum mee, President Harry S Truman nwere akụkọ ọjọọ. Ọ bụrụ na anyị ebughị ozugbo ịlụ ọgụ na ndị Kọmunist na Korea, n'oge na-adịghị anya ha ga-abanye United States. Aghọtara na nke a dị ka ihe na-ezighị ezi na-adịghị mma bụ eziokwu ahụ bụ na, ọzọ, a ghaghị ịhọpụta ndị America ma ọ bụrụ na ha ga-aga ma lụọ ọgụ. Agha agha a na-alụ agha Korea na-eche na a ga-agbachitere ụzọ ndụ na United States nakwa na a ga-eche na nchekwa nke South Korea megide mmegide nke North Korea. O doro anya na ọ bụ mpako dị mpako nke ndị Allies ka ha gụọ mba Korea na ọkara n'ọgwụgwụ nke Agha Ụwa nke Abụọ.

Na June 25, 1950, n'ebe ugwu na n'ebe ndịda ọ bụla kwuru na akụkụ nke ọzọ abiawo. Akụkọ mbụ sitere na ọgụgụ isi ndị agha United States bụ na ndịda abatawo n'ebe ugwu. Ha abụọ kwetara na ọgụ ahụ malitere na nso n'ụsọ oké osimiri dị n'ebe ọdịda anyanwụ na mpaghara Ongjin, nke pụtara na Pyongyang bụ ihe ezi uche dị na ya maka mbuso agha nke ndịda, mana mwakpo nke dị n'ebe ugwu ahụ enweghị uche dị ka ọ na-eduga n'otu obere ala mmiri ma ghara Seoul. Nakwa na June 25th, akụkụ abụọ ahụ mara ọkwa ebe ndịda nke ebe ugwu nke Haeju dị n'ebe ugwu, ndị agha United States kwenyekwara na. N'ọnwa June 26th, onye nnọchianya nke United States zigara eriri na-akwado njedebe ebe ọdịda: "Ugbo agha na agha na-agbapụ na mpaghara."

President Korea nke South Korea Syngman Rhee na-eduzi ebe ugwu maka otu afọ ma kwuputa na mmiri ahụ nzube ya ịwakpo ebe ugwu, na-akpụgharị ọtụtụ n'ime ndị agha ya gaa na 38th yiri nke ahụ, nke a na-ekewa nke dị n'ebe ugwu na ndịda . N'ebe ugwu ọ bụ nanị otu ụzọ n'ụzọ atọ nke ndị agha dị n'ebe ahụ dị nso na ókèala.

Ka o sina dị, a gwara ndị America na North Korea wakpoo South Korea, ma mee ya n'ekwe ntị nke Soviet Union dị ka akụkụ nke nkwekọrịta iji chịwa ụwa maka kọmitii. O doro anya na n'akụkụ ọ bụla a wakporo, nke a bụ agha obodo. Ndi Soviet Union etinyeghi aka, ma United States ekwesighi ibu. South Korea abụghị United States, ọ bụghị eziokwu n'ebe ọ bụla na United States. Ka o sina dị, anyị banyere "agha" ọzọ.

Anyị mere ka òtù United Nations kweta na ebe ugwu etinyere na ndịda, ihe ndị Soviet Union nwere ike ịbụ na a ga-atụ anya na ọ bụ n'azụ agha ahụ, ma Soviet Union na-emejọ United Nations na enweghị mmasị. Anyị meriri otu mba na United Nations site na ịgha ụgha na ndịda ahụ weghaara ndị tankị ndị Russia. Ndị isi US kwupụtara n'ihu ọha Soviet n'ihu ọha ma jiri obi abụọ kweta ya.

Ya mere, Soviet Union achọghị agha na na July 6th onye ụkọchukwu ala ọzọ ya gwara ndị nnọchiteanya Britain na Moscow na ọ chọrọ ka udo dịrị. Onye nnọchianya US nọ na Moscow chere na nke a bụ eziokwu. Washington anaghị elekọta. North, gọọmenti anyị kwuru, mebiela 38th, nke ahụ dị nsọ nke ọbụbụeze mba. Ma, ozugbo onyeisi United States bụ Douglas MacArthur nwetara ohere, ọ gara n'ihu, ya na onye isi President Truman kwadoro, gafee akara ahụ, gaa n'ebe ugwu, ruo n'ókè China. MacArthur nọ na-agbada maka agha na China ma na-eyi ya egwu, ma rịọ ka e nye ya ikike iji wakpo ya, nke ndị Chiefs nke ọrụ ndị ọrụ jụrụ. N'ikpeazụ, Truman chụpụrụ MacArthur. Mwakpo nke ulo oru ike na North Korea nke nyere China, na bombu obodo obosara, MacArthur kacha nso ya ruru ihe o choro.

Ma, United States na-eburu China agha na ndị China na agha, agha nke na-efu Korea nde mmadụ abụọ ndị nkịtị na ndị agha United States 37,000, mgbe ha na-eme Seoul na Pyongyang abụọ n'ime ikpo nke mkpọmkpọ ebe. E gburu ọtụtụ n'ime ndị nwụrụ anwụ na nso nso, gbuo ndị na-enweghị ọgwụgwọ na ọbara oyi n'akụkụ abụọ. Na ókèala ahụ laghachiri ebe ọ dị, ma ịkpọasị a gafere n'akụkụ nke ala ahụ mụbara. Mgbe agha ahụ biri, ọ rụghị ọrụ ọ bụla maka onye ọ bụla kama ọ bụ ndị na-emepụta ngwá agha, "ndị mmadụ si n'ọgba na tunnels pụta site n'ịdị ndụ dị ka mmiri dị iche iche na-achọta ụra n'ehihie."

Nkebi: WERE AKA NA-EKWUKWA

Naanị anyị na-ekpo ọkụ. Mgbe President Truman gwara nnọkọ nkwonkwo nke nnọkọ oriri na ọṅụṅụ na redio na March 12, 1947, o kewara ụwa n'ime agha abụọ na-emegide, ụwa nweere onwe ya, na ụwa nke ndị Kọmunist na ndị na-ejikọta ọnụ. Susan Brewer dere, sị:

"Okwu Truman kwusiri okwu ike na-eme ka isiokwu nke Agha Nzuzo sie ike. Nke mbụ, ọ kọwara ọnọdụ ahụ dị ka ọgba aghara n'oge, nke chọrọ ka onye isi oche rịọ ka ọrụ ngwa ngwa wee ghara ịnwe ohere maka nchọpụta, arụmụka ụlọ, ma ọ bụ mkparịta ụka. Nke abụọ, o boro nsogbu mba ụwa, ma ọ bụ kpatara ọdachi, mmegide ọchịchị ndọrọ ndọrọ ọchịchị, mmegharị mba, ma ọ bụ mmegide Soviet, na mbuso agha Soviet. Nke atọ, ọ na-egosi ndị America dị ka ndị na-eme ihe maka nnwere onwe mmadụ, ọ bụghị n'achụmnta ego nke onwe ya. Akwụkwọ bụ Truman guzobere ụkpụrụ nke ga-eme ka mmemme nke Marshall Plan, ihe okike nke Central Intelligence Agency (CIA), Ụlọ Nche National (NSC), na Ụlọ Ọrụ Federal Employee Loyalty Program, na iwughachi West Germany, karịsịa na-esote mgbalị ndị Russia mere iji gbochie Berlin, na, na 1949, nhazi nke Òtù Na-ahụ Maka Ngwá Agha North Atlantic (NATO). "

Mgbanwe ndị a mere ka ọnụ ọgụgụ nke ndị isi na-achịkwa ike agha ma mee ka ọrụ ochichi onye ọchịchị na 1953 gbasaa, na mgbe ndị isi US na-echepụta akụkọ ntụrụndụ na onye isi ochichi nke otu onye ọchịchị bụ onye ọchịchị, dịka nwa nwa Teddy Roosevelt na Norman Schwarzkopf nna na-agbanye aka ma gbanwee 1951 Man of the Year na onye ọchịchị aka ike.

Nke ọzọ na mpaghara ahụ bụ Guatemala. Edward Bernays akwụ ụgwọ na 1944 site United Fruit. Otu onye isi nke Kọmitii na Ozi Ọhụụ nke meriri Agha Ụwa Mbụ, nwanne nwanne Sigmund Freud, na nna nke ọrụ dị elu nke na-agba ma na-agba ume ụmụ mmadụ site na "mmekọrịta ọha na eze," Bernays, bipụtara otu akwụkwọ na 1928 a na-akpọ nanị Mgbasa, nke na-agbasa n'ezie maka uru nke okwu nduhie. Bernays nyeere United Fruit's Sam Zemurray (onye kwaturo president nke Honduras na 1911) site na ịmepụta mgbasa ozi PR na-amalite na 1951 na United States megide ọchịchị ọchịchị onye kwuo uche nke Guatemala. The New York Times na ụlọ ọrụ mgbasa ozi ndị ọzọ gbasoro ụzọ ndị Bern, na-egosi na United Fruit dị mma dị ka nhụjuanya n'okpuru ọchịchị ọchịchị aka ike Marxist - nke bụ n'ezie gọọmenti a họpụtara ahọpụta na-emejuputa mgbanwe nke New Deal.

Senator Henry Cabot Lodge Jr. (R., Mass.) Dugara mgbalị na Congress. Ọ bụ nwa nwa ukwu nke Senator George Cabot (F., Mass.) Na nwa nwa Senator Henry Cabot Lodge (R., Mass.) Bụ onye mere ka mba ahụ banye Agha nke Spanish na Amụma na Agha Ụwa Mbụ. , meriri Njikọ Mba Nile, ma wuo Nnukwu Ndị Agha Mmiri. Henry Cabot Lodge Jr. ga-aga n'ihu na-eje ozi dịka onye nnọchianya na South Vietnam, bụ ebe ọ ga - enyere aka mee mba ahụ gaa Agha Vietnam. Ọ bụ ezie na Soviet Union enweghị mmekọrịta na Guatemala, nna CIA Allen Dulles maara ma ọ bụ kwuo na ọ bụ n'aka na Moscow na-eduga na ndị ọchịchị Kọmitii Guatemala. Site na nnyembụ President Dwight Eisenhower, CIA kwụsịrị gọọmenti Guatemala maka United Fruit. Isi ihe a na-eme bụ ọrụ Howard Hunt, bụ onye ga-emesị banye n'ime Watergate maka President Richard Nixon. Ọ dịghị nke a ga-enwe ihe ijuanya Smedley Butler.

Ma mgbe - na - agbaso ọgba aghara ụgha na Cuba n'oge agha ndị agha na-ebibi ụwa na-eme ka isi ihe dị iche iche, na ihe omume ndị ọzọ dị egwu - bịara Vietnam, agha nke mwakpo nke a gwara anyị ụgha, dịka anyị nọ na Korea, Ugwu malitere ya. Anyị nwere ike ịchekwa South Vietnam ma ọ bụ lelee Eshia nile, mgbe ahụ, mba anyị na-adabere na iyi egwu ndị ọchịchị, a gwara anyị. Ndị isi Eisenhower na John F. Kennedy kwuru na mba dị iche iche nke Asia (na ọbụna Africa na Latin America kwa, dị ka General Maxwell Taylor) si kwuo, nwere ike ịda dị ka dominoes. Nke a bụ ihe ọzọ na-abaghị uru nke a ga-ejizi mee ihe dị iche iche na "Agha Ụwa Na Egwu" nke ndị isi GW Bush na Obama na-agba. Na-arụ ụka na March 2009 maka ọpụpụ nke Agha na Afghanistan nke ọtụtụ ndị America na-emegide, Obama, dị ka blogger Juan Cole:

". . . kọwara otu ụdị nke domino nke Washington na-eji eme ka ndị ọchịchị ụwa. Na nke a na-emelite, al-Qaida, ndị Taliban nwere ike weghaga mpaghara nke Kunar, na Afghanistan nile, ma nwee ike ịbịa kwado al-Qaida, ma nwee ike ibute osimiri United States. Ọbụna o jisiri ike ịgbakwunye Cambodia ka ọ gbakwunye akụkọ ahụ, na-asị, 'Ọdịnihu ọdịda Afghanistan nwere njikọ dịka ọdịnihu nke onye agbata obi ya, Pakistan,' ma dọọ aka ná ntị, sị, 'Ehiehiela: Al-Qaida na ndị agbata obi ya bụ ọrịa cancer nke na-achọ igbu Pakistan site n'ime. '"

Otú ọ dị, ihe ahụ merenụ, nke e ji mee ihe iji gbasaa Agha Vietnam bụ akụkọ na-akpata ụgha nke ụgbọ mmiri US na Gulf of Tonkin na August 4, 1964. Ndị a bụ ụgbọ mmiri US ndị si n'ụsọ oké osimiri nke North Vietnam, bụ ndị na-etinye aka na agha megide North Vietnam. President Lyndon Johnson maara na ọ na-agha ụgha mgbe o kwuru na agha August 4th adịghị mma. A sị na ọ mere, ọ ga-abụrịrị na a gaghị enye gị nsogbu. Otu ụgbọ mmiri a na-ekwu na ọ bụ na August 4th, mebiri ụgbọ mmiri atọ nke North Vietnamese ma gbuo ndị ọrụ ụgbọ mmiri anọ nke North Vietnamese ụbọchị abụọ tupu mgbe ahụ, na otu ihe ebe ihe àmà na-egosi United States bu ụzọ buru ụzọ, ọ bụ ezie na a na-ekwu ya. N'ezie, na ọrụ dị iche iche n'oge gara aga, United States amalitela ịwa ugwu nke North Vietnam.

Ma ihe agha a na-ekwu na August 4th bụ n'eziokwu, n'ọtụtụ ihe, ntụgharị uche nke ụda sonar. Onye isi ụgbọ mmiri ahụ gwara Pentagon ahụ na ọ ga - awakpo ya, ma gwazie ya ozugbo na nkwenkwe ya n'oge gara aga enweghi obi abụọ, ọ nweghịkwa ụgbọ mmiri North Vietnamese nwere ike ikwenye na mpaghara ahụ. President Johnson amaghị na e nweela ọgụ ọ bụla mgbe ọ gwara ndị Amerịka. Ọnwa ole na ole ka o kwetara, sị: "Maka ihe niile m maara, ụgbọ mmiri anyị na-agbapụ na whales n'ebe ahụ." Ma mgbe ahụ, Johnson nwere ikike site na Congress maka agha ọ chọrọ.

N'eziokwu, site n'oge ahụ, ọ ga-agwakwa anyị ụgha n'ime ọrụ agha ndị ọzọ na Dominican Republic iji chebe ndị America ma gbochie mgbasa ozi nke ndị Kọmunist. Dịka anyị hụworo, ọ dịghị ndị America nọ na ihe ize ndụ n'ezie. Ma, a kwadoro ihe ziri ezi dị ka ihe nnọchiteanya maka ịlụso ndị Kọmunist ọgụ, nke Johnson maara na ọ bụ enweghị isi na enweghị ike ijide n'aka na ọ ga-efe efe. N'akwụkwọ mechiri emechi nke Kọmitii Mmekọrịta Ndị Ọzọ na Senate, onye isi akwụkwọ nke State Thomas Mann mesịrị kọwaa na onye nnọchianya nke United States jụrụ onyeisi ndị agha Dominican ma ọ bụrụ na ọ ga-adị njikere igwu egwu na ụgha ọzọ:

"Ihe niile anyị rịọrọ bụ ma ọ ga-adị njikere ịgbanwe ihe ndabere maka nke a site na ịlụ ọgụ na Kọmunist na otu nke ichebe ndụ ndị American."

N'afọ ahụ, President Johnson mere ka ọ bụrụ onye nnọchiteanya gọọmenti Grik, onye mba ya aghọọla onye ụkọchukwu na-emesapụ aka na United States achọghị ịkwado ya, ma gbaa mbọ ka ya na Turkey na-emegide ya ma megide atụmatụ US nkewa nke Cyprus. . Ihe Johnson kwuru, ọ ga-abụ na a ga-echeta ya dị ka Lincoln's Gettysburg Address:

"Mee ka nzuko omeiwu gị na iwu gị. America bụ enyí, Cyprus bụ uzu. Ọ bụrụ na ifufe abụọ a nọgidere na-amịnye enyí ahụ, ha nwere ike ịnweta eriri elephant ahụ, na-ama mma. Anyị na-akwụ ndị Gris ọtụtụ ezigbo dollar American, Mr. Ambassador. Ọ bụrụ na onye ụkọchukwu gị nye m okwu gbasara ochichi onye kwuo uche, nzuko omeiwu, na iwu iwu, ya, nzuko omeiwu ya, na iwu ya nwere ike ọ gaghị adịte aka. "

Ọrụ nke ịhọrọ ihe ngọpụ maka agha mgbe ụfọdụ yiri ka ọ bụ site na ndị ọchịchị na-eme ihe ike. N'oge na-adịghị anya mgbe mwakpo nke Iraq na 2003, mgbe ndị mmadụ kweere na ụgha ahụ na-ajụ ebe ngwá agha niile dị, Deputy "Defender" Secretary Paul Wolfowitz gwara Vanity Fair,

"Nke bụ eziokwu bụ na n'ihi ihe ndị nwere nnukwu ihe jikọrọ anyị na ụlọ ọrụ gọọmentị US, anyị kwadoro otu okwu nke onye ọ bụla nwere ike ikweta na ngwá agha nke mbibi dị ka ihe kpatara ya."

N'ime ihe ngosi 2003 a na-akpọ The Fog of War, Robert McNamara, onye bụ odeakwụkwọ nke "Nchebe" n'oge ụgha Tonkin, kwetara na agha 4th August emeghị nakwa na e nweela obi abụọ n'oge ahụ. Ọ gwaghị na n'August 6th ka ọ gbara akaebe na nnọkọ nkwonkwo nke Ngalaba Na-ahụ Maka Mmekọrịta Ọzọ na Ngalaba Kọmitii Ndị Agha na General Earl Wheeler. Tupu komiti abụọ ahụ, ndị ikom abụọ ahụ kwenyesiri ike na North Vietnamese wakporo na August 4th. McNamara ekwughị na ụbọchị ole na ole mgbe Tonkin Gulf gasịrị, ọ rịọrọ ndị isi oche nke ndị ọrụ nkwado maka inye ya ndepụta nke mmemme US nke nwere ike ịkpasu North Vietnam. Ọ nwetara ndepụta ma kwado maka mkpasu iwe ndị ahụ na nzukọ tupu Johnson edee ụdị omume ahụ na September 10th. Ihe omume ndị a gụnyere ịmaliteghachi otu ụgbọ mmiri ụgbọ mmiri ahụ na arụ ọrụ ndị na-arịwanye elu, sitekwa n'ọnwa October na-ebute saịtị radar.

Otu Ụlọ Nche National Agency (NSA) na-ekwu na 2000-2001 kwubiri na e nweghị agha na Tonkin na August 4th, nakwa na NSA ji ụma gha ụgha. Gọọmenti Bush anaghị ekwe ka a bipụtara akụkọ a ruo mgbe 2005, n'ihi nchegbu na ọ nwere ike igbochi ụgha na-agwa ka agha Afghanistan na Iraq malite. Na March 8, 1999, Newsweek bipụtara nne nke okwu ụgha nile: "America amaliteghị agha na narị afọ a." O doro anya na Team Bush chere na ọ kachasị mma ịhapụ ụlọ ahụ na-anọghị na ya.

M na-atụle ụgha ndị malitere Agha na Iraq na akwụkwọ m gara aga, ụtụtụ, na ha adịghị mkpa nyochaa ebe a, ma ọ bụrụ na ị rịba ama na mgbalị dịgasị iche iche na-agbasa ozi agha ahụ sitere na mbipụta niile nke agha gara aga gụnyere gụnyere ọrụ nke President George W. Bush bu onye buuru ya na onye kwadoro mmegide ndi mmadu, President Bill Clinton. Ebe ọ bụ na ịnọ Cuba ịtọhapụ ya, United States akwatuwo ọtụtụ gọọmentị maka ezi ndị mmadụ chere. N'afọ ndị na-adịbeghị anya, ọ na-abụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ oge ndị isi na-ebido ntiwapụ nke ndị na-eyi ọha egwu na-enyo enyo ma ọ bụ na-ekwu ihe mgbaru ọsọ nke igbochi mpụ megide ụmụ mmadụ. Clinton meputara uru nke president a site n'iji NATO mee ihe, na mmebi nke UN Charter na nkwenye na-akwadoghị mmegide mmegide, iji bombuo Yugoslavia mbụ na 1999.

Ihe ize ndụ nke ọrụ ndị a na-atụ bọmbụ nke ndị ọrụ ebere bụ na, ọ bụrụ na United Nations na-agagharị, mba ọ bụla nwere ike ịzọrọ otu aka ahụ ịmalite ịmalite bọmbụ ma ọ bụrụhaala na ọ na-ekwupụta atụmatụ ndị mmadụ. Ihe ize ndụ nke iwu bụ na onye isi oche ọ bụla nwere ike ime ụdị omume ahụ n'enweghị nkwado nke ndị nnọchianya na Congress. N'eziokwu, Ụlọ Ndị Nnochite anya hoputara ịghara inye ikikere bọmbụ ahụ na 1999, onye isi ahụ na-aga n'ihu. Ihe ize ndụ mmadụ na "mpempe" bombu a bụ na nsogbu ahụ nwere ike ịdị arọ karịa ihe ọ bụla nwere ike igbochi. Òtù Na-ahụ Maka Mmebi Ikpe Na-ahụ Maka Mba Nile nke Yugoslavia mere n'oge gara aga chọpụtara na bọmbụ NATO nwere ike ịba ụba karịa mbelata, mpụ ndị agha a kwadoro ya - ọtụtụ n'ime ha mere n'oge na-adịghị tupu bombu ahụ.

Ka ọ dị ugbu a, a na-eleghara ọtụtụ nsogbu ndị mmadụ, dịka mbibi nke Rwandan nke 1994, n'ihi na a naghị ele ha anya dị ka ihe bara uru ma ọ bụ n'ihi na a hụghị ngwọta agha dị mfe. Anyị na-eche banyere ụdị ọgba aghara (site na ifufe na mmanụ na-agbapụta na mgbukpọ) dị ka naanị ihe na-adịghị mma maka ngwá agha nke ndị agha. Ọ bụrụ na agha na-aga n'ihu, a gaghị achọ ngọpụ nke ọdachi ọdachi. Dị ka ihe atụ, na 2003 dị na Iraq, ndị agha United States na-echekwa ozi mmanụ ka a na-eburu ma merie uru nke ọdịbendị na ọdịmma mmadụ. Na ndị agha 2010 United States dị na Pakistan na-ebute nchebe ichebe isi ikuku ma ọ bụghị ndị na-enyere ndị mmiri mmiri aka. N'ezie ọdachi nke gburugburu ebe obibi na nke ụmụ mmadụ nke agha nke aka ya kpatara bụ nke a na-eleghara anya, dịka ọmụmaatụ nsogbu ndị na-agba ọsọ ndụ nke Iraqi n'oge a ederede.

Mgbe ahụ enwere ihe ize ndụ nke ịmaghị ihe anyị na-eme n'ihi na anyị na-agha ụgha. Na agha, nke a abụghị ihe ize ndụ dị ka ihe dị nso. Iji ngwá ọrụ na-egbu ọtụtụ ndị mmadụ ma bụrụ onye a na-agu aghara na ụgha mgbe ọ bụla dị ka ihe mgbagwoju anya ọbụna n'ihe mgbakwasị ụkwụ. Mgbe, na 1995, Croatia gburu ma ọ bụ "ndị a na-eme ka ha dị ọcha" ndị Serbs na ngọzi Washington, na-ebu ndị mmadụ 150,000 n'ụlọ ha, anyị ekwesighi ịhụ, obere ka bọmbụ bọmbụ iji gbochie ya. A zoputara bọmbụ ahụ maka Milosevic, onye - a gwara anyị na 1999 - ekweghị ekwurịta udo ma ya mere a ga-atụ bọmbụ. A gwaghị anyị na United States na-ekwusi ike na nkwekọrịta na mba ọ bụla n'ụwa ga-ekwenye ekwenye, otu nyere NATO ohere zuru oke iji tinye Yugoslavia kpamkpam site na iwu maka ndị ọrụ ya niile. Na June 14, 1999, mbipụta nke The Nation, George Kenney, onye bụbu onye na-elekọta ụlọ ọrụ Yugoslavia, bụ onye na-arụ ọrụ na mbụ, kọrọ, sị:

"Otu onye na-edepụta akwụkwọ akụkọ na-emeghị ka ọ bụrụ onye na-aga akwụkwọ na Secretary of State Madeleine Albright gwara onye edemede a na, na-agba ndị odeakụkọ iyi na nzuzo na mkparịta ụka Rambouillet, otu onye isi ọrụ nke Ngalaba na-ahụ maka ụta kwuo na United States 'ji ụma mee ka ụlọ ahụ dị elu karịa ndị Serbia nwere ike ịnakwere. ' Ndị Serbia dị mkpa, dị ka onye ọrụ ahụ si kwuo, obere bọmbụ ga-ahụ ihe kpatara ya. "

Jim Jatras, bụ onye mba ọzọ na-enyere ndị Senate Republicans aka, kọrọ na May 18, 1999, na-ekwu okwu na Cato Institute dị na Washington na ya nwere "ikike dị mma" na "onye isi nchịkwa gọọmentị gwara ndị mgbasa ozi na Rambouillet, n'okpuru" na-esote: "Anyị na-eme atụmatụ ịkwado osisi ahụ ka ndị Serbia mee ihe. Ha chọrọ bọmbụ, ọ bụkwa ihe ha ga-enweta. "

N'ajụjụ ọnụ na FAIR (Fairness and Accuracy in Reporting), ma Kenney na Jatras kwupụtara na ndị a bụ ihe odide n'ezie ndị akụkọ na-edekọ akụkọ ha na onye ọrụ US.

Mkparịta ụka maka ihe na-agaghị ekwe omume, na ebubo ụgha n'akụkụ nke ọzọ nke na-emeghị nkwado, bụ ụzọ dị mma iji malite agha "nchekwa". N'azụ atụmatụ ahụ na 1999 bụ onye nnọchi anya US pụrụ iche Richard Holbrooke, onye anyị zutere n'elu na 2010 na-agbachitere agha ike ike na Afghanistan.

Mmebi megide otu ìgwè ndị mmadụ nwere ike ịbụ ihe mgbakwasị ụkwụ maka agha ndị mmadụ ma ọ bụ ihe ndị na-enweghị nchegbu ma ọlị, dabere ma onye ahụ na-eme ihe na-akwado ọchịchị nke United States. Saddam Hussein nwere ike igbu ndị Kurds ruo mgbe ọ kwụsịrị ihu ọma, mgbe nke ahụ na-egbu ọchụ na ndị Kurds ghọrọ ndị jọgburu onwe ha ma na-eme njem - ọ gwụla ma Turkey mere ya, ebe ọ bụ na ọ dịghị ihe ọ ga-echegbu onwe ya. Na 2010, afọ m dere akwụkwọ a, Turkey na-etinye ọnọdụ ya n'ihe ize ndụ. Turkey na Brazil mere ihe iji mee ka udo dịrị n'etiti United States na Iran, bụ nke kpasuru ọtụtụ ndị nọ na Washington, DC. Mgbe ahụ, Turkey enyerela aka n'ụgbọ mmiri na-achọ inye nri na ihe ndị na-enye ndị Geza bụ ndị a na-egbochi ma na-agụgbu ha ndị ọchịchị Izrel. Nke a mere ka oghere ndị Israel na-ezighị ezi ma ọ bụ na-ezighị ezi na Washington, DC, iji gbanwee ọnọdụ dị ogologo ma kwado echiche nke Congress "na-achọpụta" nkwekọrịta nke 1915 Armenian. Ndi Armenia buru ndi mmadu zuru oke na mberede? Ọ bụghị n'ezie. Ọ dịkarịrị mma ịkatọ Turkey, otu narị afọ gara aga, nke mgbukpọ, kpọmkwem n'ihi na Turkey na-anwa ime ka ndị mmadụ ghara ịnyagbu onwe ha taa.

Onye isi President Jimmy Carter, bụ onye Noam Chomsky kpọrọ onye isi ike na-adịghị ike n'oge Agha Ụwa nke Abụọ, ejiriwo obi ike katọọ òkè ziri ezi nke arụrụala, gụnyere ndị Israel mere, mana ọ bụghị igbu nke East Timorese site na Indonesia maka nlekọta ya nyere ọtụtụ ihe agha, ma ọ bụ igbu nke Salvadorans site na gọọmentị ha nke nlekọta ya mere otu ihe ahụ. A na-akwado omume ọjọọ ma nọrọ jụụ mgbe usoro. A na-eme ka ọ pụta ìhè ma jiri ya mee ihe ziri ezi mgbe ndị agha chọrọ agha maka ihe ndị ọzọ kpatara ya. A na-eji ndị na-erube isi enyo maka ihe ndị kpatara agha.

Enwere otu agha na akụkọ ihe mere eme nke US na anyị na-ezo aka na ya dịka mmejọ ma ghara ịgba mbọ iji chebe onwe ya. Ma ọ bụ, kama, ụfọdụ n'ime anyị na-eme. Ọtụtụ ndị agha na-ezo aka na ya dịka Agha nke Northern Aggression, na North kpọrọ ya Agha Obodo. Ọ bụ agha South agha n'ihi na ikike ịhapụ na North agha iji gbochie ikwu na ịhapụ, ọ bụghị iji chebe ya megide mwakpo mba ọzọ. Anyị na-abịa n'ụzọ dị ogologo maka ihe ndị dị mkpa anyị chọrọ n'aka ndị agha. Ọ bụ ezie na enwere m obi abụọ na gọọmentị United States ga-ekwe ka steeti na-apụ n'udo ọbụna taa, agha ọ bụla taa ga-eme ka a kweta na okwu enyemaka ndị a na-amaghị na narị afọ gara aga.

Dị ka anyị ga-ahụ na isi nke anọ, agha aghọwo ihe na-egbu egbu na egwu. Ma ihe ndị dị mkpa na-akọwa ịkọwapụta ma ọ bụ ịgbagha ha emeela ka ha nwekwuo ihu ọma na ịchọ ọdịmma onwe ha. Anyị na-alụ agha ugbu a maka abamuru nke ụwa maka obiọma, ịhụnanya, na mmesapụ aka.

Ma ọ dịkarịa ala nke ahụ bụ ihe m nụrụ na ihe anyị ga-enyocha na isi nke atọ.