Ndị na-erughị eru: Western Wars Agbuola Nde Ndị Ala Ala anọ Site na 1990

Nchoputa ihe omuma nke negosi na agha nke agha na agha nke US gburu otutu madu bi 2.

Site Nafeez Ahmed | 16 June 2017.
Zere ya Kwụsị Njikọ Agha.

'Na Iraq naanị, agha ndị agha US site na 1991 ruo 2003 gburu 1.9 nde ndị Iraqis'

N'ọnwa gara aga, ndị dọkịta dabeere na Washington DC maka ọrụ gbasara ọha na eze (PRS) wepụtara ihe ngosi ọmụmụ na-ekwubi na ọnụ ọgụgụ ndị nwụrụ site na 10 afọ nke "Agha na Terror" ebe ọ bụ na 9 / 11 ọgụ dịkarịa ala 1.3 nde, ọ pụkwara ịdị elu karịa 2 nde.

Akụkọ nke 97 site n'aka ndị dọkịta na-emeri Nrite Nobel Peace Prize bụ nke mbụ na-eme ka ọnụọgụgụ nke ndị nwụrụ anwụ na-adabere na mmegide ndị na-eyi ọha egwu na Iraq, Iraq na Afghanistan na Pakistan.

Ndị otu ọkachamara na-ahụ maka ahụ ike, gụnyere Dr. Robert Gould, onye isi nke ndị ọkachamara ahụike ahụike na agụmakwụkwọ na Mahadum California San Francisco Medical Center, na Prọfesọ Tim Takaro nke Ngalaba Ahụ Ike Ahụike na Simon Mahadum Fraser.

Ma ọ bụ ndị mgbasa ozi Bekee na-asụgharị kpamkpam, ọ bụ ezie na otu ụlọ ọrụ ahụ ike ọha na eze na-eduzi ụwa na-eme ka a mata usoro ọgụgụ nke ndị mmadụ gburu "agha" US-UK " egwu ".

Chee echiche ndị ahụ

Ọ bụ Dr. Hans von Sponeck, onye bụbu odeakwụkwọ ukwu nke UN na-akọwa banyere PSR, dị ka "onyinye dị mkpa iji dochie anya ọdịiche dị n'etiti atụmatụ a pụrụ ịtụkwasị obi nke ndị agha, karịsịa ndị nkịtị na Iraq, Afghanistan na Pakistan na omume ọjọọ, ma ọ bụ ndị aghụghọ akaụntụ ".

Akụkọ ahụ na-eduzi nlezianya dị oké njọ nke ọnwụ ọnụ ọgụgụ ọnwụ nke "agha na ụjọ". Ọ na-akatọ ọnụ ọgụgụ nke ndị isi mgbasa ozi kachasị dị ka ikike, ya bụ, atụmatụ Iraq Iraq Count (IBC) nke 110,000 nwụrụ. A na-enweta ọnụ ọgụgụ ahụ site na mkpokọta akụkọ mgbasa ozi banyere igbu ọchụ ndị nkịtị, ma akụkọ PSR na-egosi ọnyà siri ike na nsogbu usoro na usoro a.

Dịka ọmụmaatụ, ọ bụ ezie na e liri ozu 40,000 na Najaf kemgbe mmalite nke agha ahụ, IBC dere naanị 1,354 ọnwụ na Najaf maka otu oge ahụ. Ihe atụ a gosiri otú ọdịiche ahụ dị n'agbata IBC's Najaf na ọnụ ọgụgụ ọnwụ - na nke a, site na ihe karịrị 30.

Ụdị ọdịdị ndị ahụ jupụtara na nchekwa data IBC niile. N'ebe ọzọ, IBC dere naanị ihe atọ n'ime oge na 2005, mgbe ọnụ ọgụgụ nke ikuku na-arị elu site na 25 ruo 120 n'afọ ahụ. Ọzọkwa, ọdịiche ebe a bụ site na 40.

Dị ka akwụkwọ PSR si kwuo, nchọpụta Lancet a na-arụrịta ụka bụ nke e mere atụmatụ 655,000 Iraq nwụrụ ruo 2006 (na ihe karịrị otu nde ruo taa site na mwepụ) nwere ike ịbụ ihe ziri ezi karịa ọnụ ọgụgụ IBC. N'ezie, akụkọ ahụ na-akwado otu nkwekọrịta kwadoro n'etiti ndị ọrịa na-akpata ọrịa na-adabere na nyocha nke Lancet.

N'agbanyeghi oke nkatọ ndi ozo, usoro ihe omimi nke o jiri mee ihe bu uzo a kwadoro iji kpebie onwu site na agha, nke ndi otu mba na ndi ochichi jiri.

Nkwenye ndọrọ ndọrọ ọchịchị

PSR wee nyochaa usoro na nchọpụta nke nchọpụta ndị ọzọ na-egosi ọnụọgụ ọnụ ọgụgụ dị ala, dị ka akwụkwọ dị na New England Journal of Medicine, nke nwere oke njedebe.

Akwụkwọ ahụ leghaara mpaghara ndị kachasị ike, ya bụ Baghdad, Anbar na Nineveh, na-adabere na data IBC na-ezighi ezi iji wepụta mpaghara ndị ahụ. O tinyekwara “mgbochi nke ndọrọndọrọ ọchịchị” na mkpokọta yana nyocha data ahụ - ndị ọrụ mịnịstrị na-ahụ maka ahụike na Iraq, bụ ndị “dabere kpamkpam na ikike bi na ya” ma jụ ịhapụ data gbasara ọnwụ ndị Iraq debara aha ha n'okpuru nrụgide US. .

Karịsịa, PSR tụlere azịza nke Michael Spaget, John Sloboda na ndị ọzọ jụrụ ajụjụ Lancet na-enweta nchịkọta data nchịkọta dịka nke nwere ike ịbụ aghụghọ. Ihe niile a na-ekwu, PSR hụrụ, dị njọ.

Nkọwa ole na ole "ziri ezi," mmechi PSR, "adịghị ajụ ajụjụ banyere nchọpụta Lancet n'ozuzu ya. Ọnụ ọgụgụ ndị a ka na-anọchi anya atụmatụ kachasị mma nke dị ugbu a ". Ihe nchọta Lancet na-agbakwụnye site na nchọpụta ọhụrụ na PLOS Medicine, na-achọta 500,000 Iraqi ọnwụ site na agha ahụ. N'ozuzu, PSR kwubiri na ọnụ ọgụgụ kachasị anya maka ọnụ ọgụgụ ndị nkịtị na Iraq ebe 2003 na-agbaso bụ banyere 1 nde.

Na nke a, nchọpụta PSR na-agbakwụnye ma ọ dịkarịa ala 220,000 na Afghanistan na 80,000 na Pakistan, gburu dị ka ihe kpatara agha agha nke US: nchịkọta nke 1.3. Onye nwere ezigbo ihe ọ ga - abụ "karịa 2 nde".

Ma ọbụna ọmụmụ PSR na-enwe njedebe. Na mbu, agha 9 / 11 "agha na ụjọ" abụghị ihe ọhụrụ, kama ọ bụ nanị agbapụta iwu mmegide na Iraq na Afghanistan.

Nke abuo, nnukwu ihe ọmụma nke Afghanistan na-egosi na ọmụmụ ihe PSR nwere ike eleghara anya ọnụ ọgụgụ ndị Afghanistan.

Iraq

Agha ahụ na Iraq amaliteghị na 2003, kama na 1991 na mbụ Gulf War, nke usoro iwu UN na-esote.

Nnyocha nke PSR site n'oge Bet Daponte, bụ onye na-eme nchọpụta na United States Census Bureau na-ahụ maka ọchịchị, chọpụtara na ọnwụ ndị Iraq kpatara site na nkwụsị mbụ nke Gulf War mbụ 200,000 Ndị Iraqis, ọtụtụ ndị nkịtị. Ka ọ dị ugbu a, a kwụsịrị akwụkwọ gọọmentị dị n'ime ya.

Mgbe agha ndị agha United States kwụsịrị, agha ahụ na Iraq gara n'ihu n'ụdị akụ na ụba site n'aka United States-UK kwusara ọchịchị UN, na-egosi na ịjụ Saddam Hussein ihe ndị dị mkpa iji mee ngwá agha nke mbibi. Ihe ndị a machibidoro site na Iraq n'okpuru ihe a gụnyere gụnyere ọtụtụ ihe dị mkpa maka ndụ kwa ụbọchị.

Ihe odide UN na-egosi na Ndi mmadu Iraqi 1.7 gburu n'ihi ọchịchị ọjọọ nke West, nke ọkara n'ime ha bụ ụmụaka.

O yiri ka onu ogugu bu ihe o bu n'obi. Otu n'ime ihe ndị iwu UN nyere iwuchibidoro bụ chemicals na ngwá ọrụ dị mkpa maka usoro ọgwụgwọ mmiri nke mba Iraq. Otu akwụkwọ nzuzo nzuzo nke US Defense Intelligence Agency (DIA) nke Prọfesọ Thomas Nagy dere nke Ụlọ Akwụkwọ Business na George Washington University kwuru, sị, "usoro mbido usoro mgbukpọ megide ndị Iraq".

Na ya akwụkwọ n'ihi na Òtù Na-ahụ Maka Ndị Ọkà Mmụta Ọchịchị na Mahadum Manitoba, Prọfesọ Nagi kọwara na akwụkwọ DIA kpugheere "nkọwa nkeji nke usoro zuru ezu iji 'mezue usoro mmiri ọgwụ' nke mba dum" n'ime oge iri. Usoro iwu a ga - eme ka "ọnọdụ nke ọrịa zuru ebe nile, gụnyere ọrịa niile zuru oke," si otú a "na - eme ka ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ndị bi na Iraq".

Nke a pụtara na na Iraq nanị, agha ndị agha US sitere na 1991 ruo 2003 gburu 1.9 nde Iraqis; mgbe ahụ site na 2003 gaa gburugburu 1 nde: ngụkọta dị n'okpuru 3 nde ndị Iraqis nwụrụ n'ime iri afọ abụọ.

Afghanistan

Na Afghanistan, atụmatụ PSR nke ndị mmadụ niile nwere ike ịbụ nnọọ mgbanwe. Ọnwa isii ka mgbasa ozi bombu 2001 gasịrị, The Guardian's Jonathan Steele kpughere na ọ bụla n'etiti 1,300 na 8,000 Afghans gburu kpọmkwem, na ọtụtụ ndị ọzọ 50,000 ndị mmadụ nwụrụ n'ụzọ dị ize ndụ dị ka agha na-akpata agha.

N'akwụkwọ ya, Ọnụ ọgụgụ ndị mmadụ: Ọnwụ anwụ a na-apụghị izere ezere site na 1950 (2007), Prọfesọ Gideon Polya tinyere otu usoro ahụ The Guardian ji mee ihe na UN Population Division nke afọ iri na ụma iji gbakọọ ọnụ ọgụgụ dị mma nke ọnwụ ọnwụ. Otu onye na-ahụ maka ndị ọkachamara n'ihe banyere mmiri ọgwụ na Larovbe University na Melbourne, Polya kwubiri na ọnụ ọgụgụ ndị nwụrụ anwụ na-adabere na Nataneti ebe 2001 nọ na-aga n'ihu na agha na-akwụ ụgwọ na-emetụta 3 nde mmadu, ihe gbasara 900,000 bụ ụmụ ọhụrụ n'okpuru ise.

Ọ bụ ezie na nchọpụta Prọfesọ Polya anaghị ebipụta akwụkwọ akụkọ, 2007 ya Isi ọgụgụ onye ọkà mmụta mmekọrịta ọha na eze na California State Professor Jacqueline Carrigan na-atụ aro ka ọ bụrụ "profaịlụ bara ọgaranya nke ọnọdụ ụwa zuru ụwa ọnụ" na a review nke Routledge bipụtara, Socialism na Democracy.

Dị ka Iraq, enyemaka United States na Afghanistan malitere ogologo oge tupu 9 / 11 na-akwado ndị Taliban na gburugburu 1992. Nke a Enyemaka US kpalitere mmeri nke ndị Taliban nke ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 90 pasent nke obodo Afghanistan.

N'akwụkwọ akụkọ 2001 National Academy of Sciences, Migration Migration na Ọnwụ, bụ onye na-eduzi ọrịa AIDS bụ Hans Hansch, onye nduzi nke Enyemaka Enyemaka, kwuru na ọnụ ọgụgụ zuru oke na Afghanistan n'ihi ụda agha nke sitere na 1990s nwere ike ịbụ ebe ọ bụla n'etiti 200,000 na 2 nde . Ya mere, Soviet Union bukwa ibu oru maka oru ya n'ime ihe ndi ozo nke ndi ozo, si otú a mee ka ndi mmadu nwua.

N'ikpeazụ, nke a na-egosi na ọnụ ọgụgụ zuru oke nke ndị Afghanistan na-adabere na ntanetị a na-ahụ maka mgbasa ozi nke United States kemgbe mmalite nke afọ nineties ruo ugbu a nwere ike ịbụ nnukwu 3-5 nde.

Denial

Dika onu ogugu achoputara ebe a, onu ogugu site na mmekorita ndi Western na Iraq na Afghanistan kemgbe 1990s - site na igbu mmadu na nsogbu nke agha nke agha agha - enwere ike ibu ihe dika nde 4 (2 nde na Iraq site na 1991-2003, gbakwunyere nde 2 site na "agha a na-atụ ụjọ"), ọ nwere ike ịbụ ihe ruru mmadụ nde 6-8 mgbe ha na-aza ajụjụ ọnụ ọgụgụ ọnwụ dị elu na Afghanistan.

Ọnụ ọgụgụ ndị dị otú ahụ nwere ike ịdị oke oke, mana agaghị amata n'ezie. Ndị agha US na UK, dị ka iwu si kwuo, jụrụ ịdebe ọnụọgụ ndị nkịtị nwụrụ maka ọrụ ndị agha - ha bụ nsogbu na-adịghị mkpa.

N'ihi enweghị ike data dị na Iraq, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na e nweghị ihe ndekọ dị na Afghanistan, na enweghị mmasị nke ọchịchị ndị dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ na-anwụ anwụ, ọ bụ ihe na-apụghị ime eme n'ezie ịchọpụta oke ọnwụ nke ndụ.

Ọbụna enweghi ike ịmepụta ihe, ọnụ ọgụgụ ndị a na-enye atụmatụ atụmatụ bara uru dabere na itinye ụkpụrụ ọnụọgụgụ dị iche iche dị mma, ma ọ bụrụ na ụkọ, ihe akaebe dị. Ha na egosiputa oke nbibi ahu, ma obughi uzo zuru oke.

Otutu nke onwu a aburula n'onye ezi omume n'agbata imegide agha na iyi egwu. Ma ekele maka ọgbachi nke mgbasa ozi n'ozuzu, ihe ka ọtụtụ ná ndị mmadụ enweghị echiche banyere ọnụ ọgụgụ ziri ezi nke ndị agha US na UK na Iraq na Afghanistan.

Isi: Middle East Anya

Ihe ndị e depụtara n'isiokwu a bụ nke onye edemede ahụ, ọ bụghịkwa na-egosipụta usoro nchịkọta akụkọ nke Kwụsị Njikọ Agha.

Nafeez Ahmed PhD bụ onye nta akụkọ nyocha, onye mmụta nchekwa mba ụwa na onye edemede kachasị mma nke na-enyocha ihe ọ kpọrọ 'nsogbu nke mmepeanya.' Ọ bụ onye mmeri nke Award Censored Award for Excellent Investigative Journalism maka akwụkwọ akụkọ Guardian ya banyere njikọta nke gburugburu ụwa, ike na nsogbu ọgba aghara na mpaghara mpaghara na esemokwu mpaghara. O dekwara akwụkwọ akụkọ maka The Independent, Sydney Morning Herald, The Age, The Scotsman, Foreign Policy, The Atlantic, Quartz, Prospect, New Statesman, Le Monde diplomatique, New Internationalist. Ọrụ ya na ihe kpatara ya na arụmọrụ nzuzo metụtara njikọ iyi ọha egwu mba nyere aka na 9/11 Commission na 7/7 Coroner's Inquest.