Agha Udo Na-enwetụbeghị Amụma nke Oge A

(Nke a bụ akụkụ 56 nke World Beyond War -acha ọcha akwụkwọ A Global System Nche System: Nhọrọ ọzọ na-alụ agha. Gaa n'ihu bu ụzọ | -esonụ ngalaba.)

N'ụzọ dị ịtụnanya, ọ bụrụ na mmadụ elee afọ 200 gara aga n'akụkọ ihe mere eme, ọ na-ahụ ọ bụghị naanị na nrụpụta ọrụ nke agha, kamakwa ọ na-abụkarị usoro dị ike maka usoro udo na mmepe nke ọdịbendị udo, ezigbo mgbanwe. Malite na mmalite nke oge mbụ na akụkọ ihe mere eme nke ụlọ ọrụ ụmụ amaala nke raara onwe ha nye iwepụ agha na mmalite narị afọ nke iri na itoolu, ụfọdụ usoro 19 pụtara ìhè nke na-eduga na usoro udo ụwa zuru ụwa ọnụ. Ndị a gụnyere: ntoputa nke izizi nke ụlọ ikpe mba ụwa (bido na Courtlọikpe Ikpe Ikpe Mba Nile na 28); nke ụlọ ọrụ ndị omeiwu mba ụwa ịchịkwa agha (Njikọ ahụ na 1899 na UN na 1919); mwepụta nke ndị ọrụ nchekwa mba ụwa n’okpuru UN (Blue Helmets) na otu mba ndị ọzọ dịka African Union, gbasaara ọtụtụ esemokwu gburugburu ụwa ihe karịrị afọ 1946; ihe mepụtara nke esemokwu na-enweghị isi dị ka onye dochie anya agha, na-amalite na Gandhi, nke Eze na-ebu, mezue ọgụ na mgba iji kwatuo Ọchịchị Ọchịchị Kọmunist nke East Europe, Marcos na Philippines, na Mubarak na Egypt na ebe ndị ọzọ (ọbụlagodi iji nke ọma megide ndị Nazi ); mmepụta nke usoro ọhụụ nke esemokwu esemokwu a maara dị ka nkwekọrịta na-enweghị esemokwu, ị nweta nnweta ego, ma ọ bụ mmeri; mmepe nke nyocha udo na agụmakwụkwọ udo gụnyere mgbasa ngwa ngwa nke ụlọ ọrụ nyocha udo na ọrụ yana agụmakwụkwọ udo na ọtụtụ narị kọleji na mahadum gburugburu ụwa; nzukọ ogbako udo, dịka, Wisconsin Institute kwa afọ Mmụta Nzukọ, kwa afọ Fall Conference, na Peace and Justice Studies Association kwa afọ ogbako, International Peace Research Association biennial ogbako, Pugwash ogbako udo kwa afọ, na ọtụtụ ndị ọzọ. Na mgbakwunye na mmepe ndị a enwere nnukwu akwụkwọ udo - ọtụtụ narị akwụkwọ, akwụkwọ akụkọ, na ọtụtụ puku ederede - na mgbasa nke ochichi onye kwuo uche ya (ọ bụ eziokwu na ọchịchị onye kwuo uche ya anaghị ebuso ibe ya agha); mmepe nke nnukwu ógbè nke udo kwụsiri ike, karịsịa na Scandinavia, US / Canada / Mexico, South America, na ugbu a Ebe Ọdịda Anyanwụ Europe — ebe agha a ga-enwe n’ọdịnihu ga-abụ nke a na-apụghị ichetụ n’echiche ma ọ bụ nke a na-atụghị anya ya; mbelata nke ịkpa ókè agbụrụ na ọchịchị ịkpa ókè agbụrụ na njedebe nke ọchịchị ọchịchị. N'ezie, anyị na-ahụ njedebe nke alaeze. Alaeze Ukwu na-aghọ ihe na-agaghị ekwe omume n'ihi agha asymmetric, nguzogide na-enweghị isi, na ọnụ ahịa mbara igwe nke na-eme ka alaeze ukwu ahụ daa.

Akụkụ dị iche iche nke ọgba aghara udo a na-agụnye mmetọ nke ọbụbụeze mba: mba dị iche iche enweghị ike ịhapụ ndị si mba ọzọ, echiche, ọnọdụ akụ na ụba, nkuku ọrịa, ndị agha bọmbụ na-ahụ maka ihe ndị ọzọ, ozi, na ihe ndị ọzọ. Ọganihu ndị ọzọ gụnyere mmepe nke usoro ụmụ nwanyị na ikike ụmụ nwanyị na-agbasa ngwa ngwa na narị afọ 20th, nakwa, na-enweghị atụ, ụmụ nwanyị na-enwekarị nchegbu maka ọdịmma nke ezinụlọ na ụwa karịa ndị ikom. Ịkụziri ụmụ agbọghọ bụ otu ihe kachasị mkpa anyị nwere ike ime iji hụ na mmepe akụ na ụba dị mma. Akụkụ ndị ọzọ nke mgbanwe ahụ bụ ịrị elu nke usoro mgbasa ozi gburugburu ebe obibi zuru ụwa ọnụ bụ iji mee ka ngwa ngwa na ịkwụsị njedebe nke ihe onwunwe na mmanụ ndị na-akpata ụkọ, ịda ogbenye, na mmetọ na ọgba aghara ndị ka njọ; agbasawanye nke ụdị okpukpe (Christianity nke Thomas Merton na Jim Wallis, Episcopal Peace Peace, Buddha nke Dalai Lama, Udo Ndị Juu na Udo, Muslim Peace Cellowship na Muslim Voice maka Udo); na ịrị elu nke ọha mmadụ ụwa site na ọnụ ọgụgụ nke INGO dị na 1900 ruo iri puku mmadụ taa, na-ekepụta ọhụrụ, nke na-abụghị nke gọọmenti, usoro nke nkwurịta okwu na mmekọrịta nke ụmụ amaala maka udo, ikpe ziri ezi, nchedo gburugburu ebe obibi, mmepe mmepe ego, ikike mmadụ, nchịkwa ọrịa, mmuta, na mmiri dị ọcha; ngwa ngwa na 20th century nke ọchịchị mba ụwa na-achịkwa agha, gụnyere mgbakọ Geneva, nkwekọrịta ndị na-egbochi nchịkwa ala na iji ụmụaka agha, ule na-ekpo ọkụ nke ngwá agha nuklia, itinye ngwá agha nuklia n'elu akwa mmiri, na ihe ndị ọzọ; ọganihu nke nnwere onwe mmadụ, nke a na-ahụtụbeghị tupu 1948 (Nkwupụta Ụwa Nile Maka Ihe Ndị Ruuru Mmadụ), mgbe a na-elegharaghị ya anya ugbu a, ugbu a bụ usoro iwu ụwa nke mmebi iwu bụ ihe arụ n'ọtụtụ mba na-eweta nzaghachi ozugbo site na steeti na NGO.

Ma ọ bụghị nke a. Usoro mgbanwe nke udo na-agụnye ịrị elu nke nzukọ ogbako zuru ụwa ọnụ dịka Summit Ụwa na 1992 na Rio, ndị isi obodo nke 100, ndị na-ede akwụkwọ 10,000, na ụmụ amaala 30,000 na-abịa. Ebe ọ bụ na enwere nzukọ ụwa maka mmepe akụ na ụba, ụmụ nwanyị, udo, okpomọkụ zuru ụwa ọnụ, na isiokwu ndị ọzọ, na-emepụta ọhụụ ọhụrụ maka ndị si n'akụkụ ụwa nile iji gbakọta ọnụ iji dozie nsogbu na ịmepụta ngwọta nkwenye; mmolite ọzọ nke usoro nke diplomacy na usoro nke edozira nke ọma, mmekorita ụlọ ọrụ 3rd, ọrụ ndị na-adịgide adịgide-niile e mere iji kwe ka ndị ikwu kwurịta okwu ọbụna n'ọnọdụ ọgba aghara; na mmepe nkwurịta okwu nke ụwa site na World Wide Web na ekwe ntị pụtara na echiche banyere ọchịchị onye kwuo uche, udo, gburugburu ebe obibi, na ikike ụmụ mmadụ na-agbasa ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ozugbo. Mgbanwe mgbanwe udo na-agụnyekwa ọdịdị nke akụkọ nta udo dịka ndị edemede na ndị editọ nwere nchekwube ma na-akatọ okwu mgbasa ozi agha ma na-ejikarị nhụjuanya nke agha kpatara. Eleghi anya ihe kachasị mkpa bụ àgwà ndị na-agbanwe agbanwe banyere agha, njedebe dị njọ na narị afọ nke oge ochie nke agha bụ agha dị ebube ma dị mma. N'ikpeazụ, ndị mmadụ na-eche na ọ bụ ihe ruru unyi, ime ihe ike. Akụkụ pụrụ iche nke akụkọ ọhụrụ a na-agbasa ozi gbasara ndekọ nke usoro na-emeghị eme nke udo na ikpe ziri ezi.^note4 Mmalite nke usoro udo udo nke ụwa a bụ akụkụ nke mmepe ka ukwuu nke ọdịbendị udo.

(Gaa n'ihu na bu ụzọ | -esonụ ngalaba.)

Anyị chọrọ ịnụ gị! (Biko kọọrọ ndị ọzọ n'okpuru ebe a)

Kedu ka nke a si duru ị iche echiche dị iche iche banyere ụzọ ọzọ maka agha?

Kedu ihe ị ga-agbakwunye, ma ọ bụ gbanwee, ma ọ bụ jụọ maka nke a?

Kedu ihe ị ga - eme iji nyere ndị mmadụ aka ịghọta ihe ndị a maka agha?

Kedu ka ị ga - esi mee ihe iji mee ka nke a ọzọ bụrụ agha?

Biko kesaa ihe omuma a!

Njikọ ndị metụtara ya

Hụ ihe ndị ọzọ metụtara ya “Creatmepụta Omenala Udo”

Lee ndepụta zuru ezu maka ọdịnaya maka A Global System Nche System: Nhọrọ ọzọ na-alụ agha

Notes:
4. Egosiputa usoro ndi a na omumu ihe omumu nke a bu “Evolution of a Global Peace Sistemu” na obere akwukwo ndi agha na-egbochi agha. (laghachi na isi isiokwu)