Nanị: Media gburu n'ime ọnyà na-adịghị mma, ọzọ.
Ruo ọtụtụ afọ, nnukwu ụlọ ọrụ US sitere na Pentagon na 9 / 11 Commission na-agbanye akara nke Iran na nzuzo kwadoro na Al Qaeda ma tupu ma mgbe 9 / 11 ụjọ ọgụ. Ma ihe akaebe maka ndị ahụ na-azọrọ nọgidere na nzuzo ma ọ bụ na-atụgharị uche, na mgbe niile na-atụgharị uche.
Na mmalite nke November, ndị isi mgbasa ozi na-ekwu na ha nwere "egbe anwụrụ ọkụ" -a CIA akwụkwọ nke onye ọrụ Al Qaeda a na-akpọghị aha ya dere ma wepụ ya na 47,000 bụ akwụkwọ a na-ahụbeghị site n'ụlọ Osama bin Laden na Abbottabad, Pakistan .
The Associated Press kọrọ na Al Qaeda akwụkwọ "pụtara na-akwado na US na-ekwu na Iran na-akwado òtù extremist na-eduga na September 11 ụjọ ọgụ." The Wall Street Journal kwuru ihe odide "na-enye ihe omuma ohuru n'ime njikọ Al Qaeda na Iran, na-ekwu na otu mmekorita nke mejuputara n'aha United States na Saudi Arabia."
NBC News dere na akwụkwọ ahụ na-ekpughe na, "na ihe dị iche iche na mmekọrịta ... Iran nyere Al Qaeda enyemaka dịka 'ego, ogwe aka' na" ọzụzụ na n'ogige Hezbollah n'ogige Lebanon na-agbanwe maka ọdịmma ndị America na Gulf, " na-egosi na Al Qaeda ajụla inye ya. Onye na-ekwuchitere ọnụ na Obama National Security Council Ned Price, dere maka The Atlantic, gara ọbụna n'ihu, ekwu na ihe odide ahu gunyere akuko banyere "ime ndi ochichi nke ndi ochichi iji kwado ndi ndu Saudi-Al Qaeda ma oburu na ha kwenyere ime nkata megide onye iro ha, ihe ndi Amerika choro n'ugwu Gulf."
Ma ọ dịghị otu n'ime akụkọ mgbasaozi ahụ dabeere na nyocha ọ bụla nke ọdịnaya ya. Akwụkwọ 19 nke asụsụ Arabic, nke a sụgharịrị n'ụzọ zuru ezu maka TAC, adịghị akwado mgbasa ozi akụkọ nke ọhụrụ na-egosi nke Iran-Al Qaeda imekọ ihe ọnụ, ma tupu ma ọ bụ mgbe 9 / 11, ma ọlị. Ọ na-enye ihe ọbụla na-egosi na enyemaka Iran dị na Al Qaeda. N'ụzọ megidere nke ahụ, ọ na-akwado ihe àmà ndị gara aga na ndị ọchịchị Iran gbakọrọ ndị Al Qaeda ọrụ na mba ahụ ngwa ngwa mgbe ha nwere ike ịgbaso ha, ma mee ka ha nọrọ iche iji gbochie ịmatakwu ọ bụla na Al Qaeda na mpụga Iran.
Ihe ọ na-egosi bụ na e duuru ndị ọrụ Al Qaeda kwenyere na Iran nwere omume enyi na ihe kpatara ya na ọ tụrụ ha n'anya na mberede mgbe ejidere ndị ha na ebili mmiri abụọ na mbubreyo 2002. Ọ na-atụ aro na Iran gbara ha, na-enweta ntụkwasị obi nke ndị agha ahụ mgbe ị na-eme ka ọgụgụ isi dị elu karịa ọnụnọ Al Qaeda na Iran.
Ka o sina dị, akụkọ a, nke yiri ka e dere edere Al-Qaeda nke dị n'etiti 2007, yiri ka ọ na-eme ka Al Qaeda dị n'ime ụlọ na-atụ egwu na òtù ndị agha ahụ jụrụ ọchịchị blandishments na Iranian ma ghara ịma ihe ha hụrụ dị ka enweghị ntụkwasị obi na akụkụ nke ndị Iran. Onye edemede ahụ na-ekwu na ndị Iran nyere ndị òtù Al-Qaeda Al-Qaeda bụ ndị banyere "ego na ogwe aka, ihe ọ bụla ha chọrọ, na ọzụzụ na Hezbollah na-agbanwe maka ọdịmma ndị America na Saudi Arabia na Gulf."
Ma ọ dịghị okwu banyere ma ọ bụla Iranian ogwe aka ma ọ bụ ego na mgbe n'ezie nyere Al Qaeda alụso. Onye edemede ahụ kwetakwara na ndị Saudis nọ n'ajụjụ bụ otu n'ime ndị a dọrọ n'agha mgbe ha jidere ya, na-atụgharị obi abụọ ma ọ dị mgbe ọ bụla a na-eme ihe.
Onye edemede ahụ na-atụ aro Al Qaeda jụrụ enyemaka ndị Iran na ụkpụrụ. “Anyị achọghị ha,” ka o siri ọnwụ. "Ekele dịrị Chineke, anyị nwere ike ime n'enweghị ha, ọ nweghịkwa ihe ga-esi na ha pụta ma ọ bụghị ihe ọjọọ."
O doro anya na isiokwu ahụ dị mkpa iji nọgide na-enwe njikwa na ịhazi nzukọ. Ma mgbe e mesịrị n'akwụkwọ ahụ, onye edemede ahụ gosipụtara obi ilu miri emi banyere ihe ha chere na ọ bụ ndị na-arụ ọrụ abụọ na ndị 2002 na 2003. "Ha dị njikere igwu egwu," ọ na-ede banyere ndị Iran. "Okpukpe ha bụ ụgha na ịgbachi nkịtị. Ha na-egosiputa ihe megidere ihe dị ha n'obi .... Ọ bụ ihe nketa ha, dị omimi ha agwa. "
Onye edemede ahụ chetara na e nyere Al Qaeda operatives ịkwaga Iran na March 2002, ọnwa atọ mgbe ha hapụrụ Afghanistan maka Waziristan ma ọ bụ n'ebe ndị ọzọ na Pakistan (akwụkwọ ahụ, n'ụzọ, ekwughị ihe ọ bụla na Iran n'ihu 9 / 11) . Ọ na-ekweta na ihe ka ọtụtụ n'ime ndị isi ya abanyela na Iran n'ụzọ iwu na-akwadoghị, ọ bụ ezie na ụfọdụ n'ime ha nwetara visa site na consulate Iranian na Karachi.
N'etiti ndị a, Abu Hafs al Mauritani, onye ọkà mmụta Islam nke onye ndú shura na Pakistan nyere iwu ka ọ chọọ ikike ndị Iran maka ndị agha Al Qaeda na ezinụlọ iji gabiga Iran ma ọ bụ ịnọ ebe ahụ ruo ogologo oge. Ejiri ya na ndi isi ala, tinyere ndi na aru oru Abu Musab al Zarqawi. Ihe ndekọ ahụ na-egosi n'ụzọ doro anya na Zarqawi n'onwe ya nọ na-ezo mgbe ọ banyere na Iran n'enweghị iwu.
Abu Hafs al Mauratani ghọtara na Iran, dika akuko Al Qaeda si kwuo, mana o nweghi ihe ozo n'inye aka ma obu ego. Ọ bụ ihe na-eme ka ha nọrọ ruo oge ụfọdụ ma ọ bụ gafere mba ahụ, ma ọ bụrụ na ha na-ahụ ọnọdụ nchedo siri ike: enweghị nzukọ, enweghị iji ekwe ntị, enweghị mmegharị nke ga-adọrọ mmasị. Ihe ndekọ ahụ na-akọwa njedebe ndị ahụ na egwu egwu nke nkwụghachi ụgwọ US - nke doro anya na ọ bụ akụkụ nke mkpali. Ma, o doro anya Iran anya Al Qaeda dị ka extremist Salafist nche iyi egwu onwe ya.
Na amaghi ama Al Qaeda arụ ọrụ akaụntụ bụ ihe dị oké mkpa mpempe akwụkwọ na ìhè nke neoconservatives 'insistence na Iran ama n'ụzọ zuru ezu kwadoro na Al Qaeda. Ihe odide ahụ na-ekpughe na ọ dị mgbagwoju anya karịa nke ahụ. Ọ bụrụ na ndị ọchịchị Iran jụrụ ịnakwere ìgwè Abu Hafs na-ejegharị na paspọtụ na omume enyi, ọ gaara esiri ya ike ịchọta ọgụgụ isi na ndị Al Qaeda bụ ndị ha maara na ha abanyela na iwu na-akwadoghị ma na-ezo. Site na ndị ọkachamara Al Qaeda ahụ na-enyocha, ha nwere ike ịchọpụta, chọpụta na n'ikpeazụ gbasaa Al Qaeda zoro ezo, yana ndị bịara akwụkwọ ikike.
Ihe ka ọtụtụ n'ime ndị ọbịa Al Qaeda, dị ka akwụkwọ Al Qaeda si kwuo, biri na Zahedan, isi obodo Sistan na Baluchistan nke ebe ọtụtụ ndị bi na Sunnis na-asụ Baluchi. Ha n'ozuzu ha mebiri ihe nchebe nke ndị Iranian na-akwado. Ha na ndị Baluchis-ndị ọ na-ede na ha bụ ndị Salafists-ma malite nzukọ. Ụfọdụ n'ime ha ọbụna kpọtụrụ ya kpọmkwem site na ekwentị na ndị agha Salafist nọ na Chechnya, bụ ebe agha na-arịwanye elu n'ike n'ike. Saif al-Adel, otu n'ime ndị isi Al Qaeda na Iran n'oge ahụ, mesịrị gosi na ihe agha Al Qaeda na-alụ ọgụ n'okpuru iwu Abu Musab al Zarqawi malitere ozugbo ịmalite ịlaghachi Afghanistan.
Mgbasa ozi mbu mbụ nke Iran na-eme ka ndị ọrụ Al Qaeda gbanwee, nke onye edemede nke akwụkwọ ahụ na-ekwu banyere Zahedan, bịara na May ma ọ bụ June 2002-ọ dịghị ihe karịrị ọnwa atọ mgbe ha banyere Iran. A magburu ndị ahụ ejidere ma ọ bụ bupuga n'obodo ha. Onye ụkọchukwu nke mba Saudi na-aja Iran mma n'August maka mbubata 16 Al Qaeda na-enyo enyo na Saudi ọchịchị na June.
Na February 2003 Iranian security guzobere ọhụụ ọhụrụ. N'oge a, ha weghaara isi atọ nke ndị ọrụ Al Qaeda na Tehran na Mashad, gụnyere Zarqawi na ndị isi ndị isi na mba ahụ, dịka akwụkwọ ahụ si kwuo. Saif al Adel emesị kpughere na post na pro-Al Qaeda website na 2005 (kọrọ na akwụkwọ akụkọ Saudi Asharq al-Awsat), na ndị Iranian enweela ihe ịga nke ọma n'iwepụta 80 pasent nke otu ndị metụtara Zarqawi, nakwa na ọ "kpatara ọdịda nke 75 pasent nke atụmatụ anyị."
Onye edemede a na-edeghị aha na-ede na iwu mbụ nke Iran ga-adọrọ ndị ahụ ejidere na e nyere Zarqawi ka ọ gaa Iraq (ebe ọ na-akpa nkata ọgụ na Shia na ndị agha ruo mgbe ọ nwụrụ na 2006). Ma mgbe ahụ, ọ na-ekwu, iwu ahụ gbanwere na mberede na ndị Iranian kwụsịrị deportations, kama ịchọrọ ịnọgide na-achịkwa ndị ndú ndị Al Qaeda na-ejide onwe-dịka ịlụ ahịa. Ee, Iran wepụrụ 225 Al Qaeda na-enyo enyo na mba ndị ọzọ, gụnyere Saudi Arabia, na 2003. Ma, ndị ọchịchị Al Qaeda nọ na Iran, ọ bụghị dị ka ndị na-emekọrịta ego, kama ọ bụ dịka nkwekọrịta nchebe iji gbochie ha iso ndị netwọk Al Qaeda na-ekwurịta okwu na mpaghara ndị ọzọ, nke Ndị ọchịchị gọọmentị Bush mesịrị kweta.
Mgbe njide na mkporo nke ndị okenye al Qaeda, ndị isi Al Qaeda were iwe na Iran. N’ọnwa Nọvemba afọ 2008, ndị oji egbe amaghị dọtịrị onye ọrụ ndị isi na Iran nọ na Peshawar, Pakistan, nakwa na July 2013, al Qaeda operatives na Yemen nọ na-eji otu onye diplomat onye Iran. Na March 2015, Iran kọrọachọpụtara mmadụ ise ndị isi al Qaeda n'ụlọ mkpọrọ, gụnyere Said al-Adel, maka nkwụghachi nke onye nnọchi anya gọọmentị Yemen. N'ime akwụkwọ si na Abbottabad onyinye ma bipụtara site na West Point's Counter-Terrorism Center na 2012, otu onye isi ọrụ Al Qaeda dere, "Anyị kwenyere na mgbalị anyị, nke gụnyere ịgbalite mgbasa ozi ndọrọ ndọrọ ọchịchị na mgbasa ozi, egwu ndị anyị mere, ịbọrọ enyi ha onye ndụmọdụ azụmahịa na Consulate na Peshawar, na ihe ndị ọzọ mere ha ji atụ egwu ha dabere n'ihe ha hụrụ (anyị bụ ha nwere ike), ka ha soro n'ime ihe mere ha ji mee ngwa ngwa (ntọhapụ ndị mkpọrọ a). "
O nwere mgbe Iran lere Al Qaeda anya dị ka onye enyemaka. Ọ bụ n'oge na ozugbo agha nke mujahedin megide ndị agha Soviet na Afghanistan. N'ezie, nke ahụ bụ oge mgbe CIA na-akwado mbọ bin Laden. Mana mgbe ndị Taliban nwesịrị ọchịchị na Kabul n’afọ 1996— ọkachasị mgbe ndị agha Taliban gbusịrị ndị nnọchi anya mba Iran iri na otu na Mazar-i-Sharif n’afọ 11 — echiche ndị Iran banyere Al Qaeda gbanwere n’ụzọ bụ isi. Kemgbe ahụ, Iran ewerela ya dị ka nzukọ na-eyi ọha egwu na-eyi ọha egwu na onye iro iyi ya. Ihe agbanwebeghị bụ mkpebi siri ike nke steeti nchekwa mba US na ndị na-akwado Israel iji kwado akụkọ ifo nke nkwado ndị Iran na-adịgide adịgide maka Al Qaeda.
Gareth Porter bụ onye nta akụkọ nwere onwe ya na onye mmeri nke Nrite 2012 Gellhorn maka akwụkwọ akụkọ. Ọ bụ onye edemede nke ọtụtụ akwụkwọ, gụnyere Emepụtara Nsogbu: Ihe Na-adịghị Agbanwe Akụkọ nke Iran Nuklia Ntube (Just World Books, 2014).
