Site na David Swanson, October 5, 2020
Ekepụtara site Hapụ Agha Worldwa nke Abụọ
O doro anya na Hitler na-akwadebe maka agha ogologo oge tupu ya amalite. Hitler weghachitere Rhineland, jikọta Austria, ma yie Czechoslovakia egwu. Ndị nọ n'ọkwá dị elu na ndị agha German na "ọgụgụ isi" na-akpa nkata. Mana Hitler ghọrọ onye ama ama na usoro ọ bụla o mere, na enweghị ụdị mmegide ọ bụla site na Britain ma ọ bụ France juru ndị mmadụ anya na ndị nkụda mmụọ. Gọọmentị Britain maara na atụmatụ ọgbaghara ahụ ma mara atụmatụ maka agha, mana ha ahọrọghị ịkwado ndị mmegide ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke ndị Nazi, ọ bụghị ịkwado ndị na-agba ọchịchị mgba okpuru, ịghara ịbanye n'agha ahụ, ịghara iyi egwu ịbanye agha ahụ, ịghara igbochi Germany, ịghara iji ihe dị njọ banyere ịkwụsị ngwa agha na ịnye Germany, ọ bụghị ịkwado Kellogg-Briand Pact site na usoro ikpe ụlọ ikpe dị ka ndị ga-eme mgbe agha ahụ gasịrị na Nuremberg mana enwere ike ime tupu agha ahụ (ọ dịkarịa ala na ndị agbachitere na-anọghị na ya) n'ihi mwakpo ontali wakporo Etiopia ma ọ bụ mwakpo Germany wakporo Czechoslovakia, ịghara ịrịọ ka United States sonye na League of Nations, ọ bụghị ịrịọ ka League of Nations mee ihe, ọ bụghị ịkwalite ọha na eze German na-akwado nguzogide na-enweghị isi, ịghara iwepụ ndị na-eyi egwu igbuchapụ agbụrụ, ọ bụghị iji tụpụta ọgbakọ udo zuru ụwa ọnụ ma ọ bụ okike nke Nationstù Mba Ndị Dị n’Otu, na ị toa ntị n’ihe Soviet Union na-ekwu.
Soviet Union na-atụ aro nkwekọrịta megide Germany, nkwekọrịta ya na England na France ga-emekọ ọnụ ma ọ bụrụ na a wakpo ha. England na France enweghịdị mmasị ntakịrị. Soviet Union nwale ụzọ a ọtụtụ afọ wee banye na League of Nations. Ọbụna Poland enweghị mmasị. Soviet Union bụ naanị mba nke chọrọ ịbanye na ịlụ ọgụ maka Czechoslovakia ma ọ bụrụ na Germany wakporo ya, mana Poland - nke kwesịrị ịma na ọ bụ ihe na-esote maka mwakpo ndị Nazi - gọnahụrụ ụzọ ndị Soviet iji ruo Czechoslovakia. Poland, nke Soviet Union wakporo ka oge na-aga, nwere ike ịtụ ụjọ na ndị agha Soviet agaghị agabiga na ya kama ijide ya. Ọ bụ ezie na Winston Churchill yiri ka ọ na-achọsi ike ịlụ agha na Germany, Neville Chamberlain abụghị naanị jụrụ ịkwado Soviet Union ma ọ bụ ime ihe ike ọ bụla ma ọ bụ nke na-enweghị isi n'ihi Czechoslovakia, mana chọrọ n'ezie ka Czechoslovakia ghara iguzogide, ma nyefee ya Ihe ndi Czechoslovakian na England nye ndi Nazi. O yiri ka Chamberlain ọ nọ n'akụkụ ndị Nazi karịa ihe gaara enwe isi na udo, ihe kpatara na azụmaahịa azụmahịa ọ na-arụkarị n'ihi ya anaghị ekekọrịta kpamkpam. N'aka nke ya, Churchill bụ onye nwere mmasị na fasizim nke ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme na-enyo ya enyo na ọ ga-emecha tụgharịa itinye Duke nke Windsor nke nwere ọmịiko na Nazi dị ka onye ọchịchị fascist na England, mana ọchịchọ Churchill kachasị na ọtụtụ afọ yiri ka ọ bụ maka agha maka udo.
Ọnọdụ nke ọtụtụ gọọmentị Britain site na 1919 ruo ịrị elu nke Hitler na gafere bụ nkwado kwụ ọtọ maka mmepe nke gọọmentị kwesịrị ekwesị na Germany. A kwadoro ihe ọ bụla enwere ike ime iji gbochie ndị komunizim na ndị aka ekpe na ike na Germany. Na September 22, 1933, onye bụbu Mịnịsta Ala na Onye Ọchịchị nke Liberal Party David Lloyd George kwuru, sị: “Amaara m na arụrụala jọgburu onwe ya na Germany na anyị niile nwere nkatọ ma katọọ ha. Mana mba nke na-agabiga mgbanwe na-ada mba dị egwu mgbe niile n'ihi ọchịchị ikpe ziri ezi nke otu nnupụisi iwe juru obi jidere ebe a. " Ọ bụrụ na ndị jikọrọ ike kwaturu Nazism, Lloyd George dọrọ aka ná ntị, "oke ọchịchị Kọmunist" ga-anọchi ya. “N'ezie nke ahụ enweghị ike ịbụ ebumnobi anyị,” ka o kwuru.[I]
Yabụ, nke ahụ bụ nsogbu nsogbu Nazism: obere apụl ọjọọ! Mmadu aghaghi ighota oge mgbanwe. Na, na mgbakwunye, ike gwụrụ ndị Britain mgbe agha biri na WWI. Ma ihe na-atọ ọchị bụ na ozugbo ngwụcha nke WWI, mgbe ọ nweghị onye ike gwụrụ agha n'ihi WWI, mgbanwe gbanwere - otu nwere oke apụl ọjọọ nke enwere ike ịnagide: mgbanwe na Russia. Mgbe mgbanwe Russia mere, United States, Britain, France, na ndị enyi zitere ego mbụ na 1917, wee ziga ndị agha na 1918, na Russia iji kwado akụkụ agha nke mgbanwe. Site na 1920 mba ndị a nwere nghọta na udo hụrụ ọgụ na Russia na mbọ dara ada ịkwatu gọọmentị mgbanwe ọchịchị Russia. Ọ bụ ezie na agha a adịkarịghị etinye ya na akwụkwọ ederede US, ndị Russia na-echetakarị ya dị ka mmalite nke ihe karịrị otu narị afọ nke mmegide na ịkpọasị siri ike sitere na United States na Western Europe, njikọta n'oge WWII n'agbanyeghị.
Na 1932, Cardinal Pacelli, onye na 1939 bu Pope Pius nke Iri na abuo, degara ndi Zentrum ma ọ bụ Center Party, otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke atọ kachasị na Germany. Kadinal ahụ na-echegbu onwe ya maka mbilite nke ọchịchị Kọmunist na Jamanị, ma dụọ Centre Party ka ọ nyere aka mee Hitler onye isi ọchịchị. Malite mgbe ahụ gawa Zentrum kwadoro Hitler.[Ii]
Onye isi ala Herbert Hoover, onye Russia tụfuru mmanụ ya na mgbanwe ọchịchị Russia, kwenyere na ọ dị mkpa ka a gwepịa Soviet Union.[iii]
Duke nke Windsor, onye bụ Eze England na 1936 rue mgbe ọ kwụsịrị ịlụ di na nwunye bụ Wallis Simpson nke lụrụ na Baltimore, soro ya na Hitler nwee tii n'ugwu Bavarian nke Hitler na 1937. Duke na Duchess gara ụlọ ọrụ German ndị na-arụpụta ngwa agha nkwadebe maka WWII, na “inyocha” ndị agha Nazi. Ha na Goebbels, Göring, Speer, na Mịnịsta Ofesi Joachim von Ribbentrop rie nri abalị. Na 1966, Duke chetara na, “[Hitler] mere ka m mata na Red Russia bụ naanị onye iro, na Great Britain na Europe niile nwere mmasị n'ịgba German ume ịzọ ije megide ọwụwa anyanwụ na ikpochapụ komunizim kpamkpam . . . . Echere m na anyị onwe anyị ga-enwe ike ilele anya ka ndị Nazi na ndị Reds ga-alụrịta ọgụ. ”[iv]
“Mkpasu iwe” bụ amamikpe kwesịrị ekwesị maka ndị mmadụ nke na-atọ ha ụtọ nke ukwuu ịghọ ndị na-ekiri ihe na-egbu ọtụtụ mmadụ?[v]
Enwere obere nzuzo na-adịghị ọcha na WWII, agha nke ruru unyi nke ị gaghị eche na ọ nwere ike inwe obere nzuzo, mana ọ bụ nke a: onye iro kachasị elu nke West tupu, n'oge, na mgbe agha ahụ bụ nsogbu ndị ọchịchị Kọmunist Russia. . Ihe Chamberlain nọ na Munich abụghị naanị udo dị n'etiti Germany na England, kamakwa agha dị n'etiti Germany na Soviet Union. Ọ bụ ihe mgbaru ọsọ dị ogologo, ihe mgbaru ọsọ nwere ezi uche, na ihe mgbaru ọsọ nke mechara mezuo. Ndị Soviet gbalịrị ka ha na Britain na France gbaa ndụ mana eweghachitere ha. Stalin chọrọ ndị agha Soviet na Poland, nke Britain na France (na Poland) agaghị anabata. Ya mere, Soviet Union bịanyere aka na nkwekọrịta na-enweghị ike na Germany, ọ bụghị njikọ aka isonye na agha ọ bụla na Germany, mana nkwekọrịta ịghara ibuso ibe ha agha, na nkwekọrịta iji kewaa East Europe. Mana, n'ezie, Germany apụtaghị ya. Naanị Hitler chọrọ ka a hapụrụ ya naanị iji wakpo Poland. Ọ we di otú a. Ka ọ dị ugbu a, ndị Soviet gbalịrị ịmepụta nchekwa ma gbasaa alaeze nke aka ha site na ịwakpo steeti Baltic, Finland, na Poland.
Nrọ Western ọdịda anyanwụ nke iweda ndị Kọmunist Russia, na iji ndụ ndị German mee ya, ọ dị ka ọ dị nso nso. Site na Septemba nke 1939 ruo May nke 1940, France na England nọ na-ebuso Germany agha, mana ha anaghị alụ agha. Ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme maara oge ahụ dị ka “Agha Ekwentị.” N'ezie, Britain na France nọ na-eche ka Germany buso Soviet Union agha, nke o mere, mana ọ bụ mgbe ha wakporo Denmark, Norway, Holland, Belgium, France, na England. Germany busoro WWII agha na ihu abụọ, ọdịda anyanwụ na ọwụwa anyanwụ, mana ọtụtụ ọwụwa anyanwụ. Ihe dị ka 80% nke ndị German nwụrụ bụ n'akụkụ ọwụwa anyanwụ. Ndị Russia tụfuru, dịka ngụkọ Russia si kwuo, nde mmadụ 27.[vi] Otú ọ dị, ihe iyi egwu nke ndị Kọmunist anwụghị.
Mgbe German wakporo Soviet Union na 1941, US Senator Robert Taft kwupụtara echiche e nwere n'akụkụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị na nke ndị nkịtị na ndị isi nke ndị agha US mgbe ọ sịrị na Joseph Stalin bụ "onye ọchịchị aka ike kacha nwee obi ọjọọ n'ụwa," wee kwuo na “Mmeri nke ọchịchị Kọmunist. . . ga-adị nnọọ ize ndụ karịa mmeri nke fasizim. ”[vii]
Senator Harry S Truman weere ihe a ga-akpọ echiche ziri ezi, n'agbanyeghị na ọ bụghị nke ziri ezi n'etiti ndụ na ọnwụ: "Ọ bụrụ na anyị ahụ na Germany na-emeri, anyị kwesịrị inyere Russia aka ma ọ bụrụ na Russia na-emeri, anyị kwesịrị inyere Germany aka, ma hapụ otu ahụ ha na-egbu ọtụtụ mmadụ dị ka o kwere mee, ọ bụ ezie na achọghị m ịhụ ka Hitler na-enwe mmeri n'ọnọdụ ọ bụla. ”[viii]
N'ikwekọ n'echiche Truman, mgbe Germany kwagara ngwa ngwa na Soviet Union, Onye isi ala Roosevelt tụrụ aro iziga Soviet Union enyemaka, maka atụmatụ a ọ natara ajọ ikpe site n'aka ndị nọ n'aka nri na ndọrọ ndọrọ ọchịchị US, na nguzogide site na gọọmentị US.[ix] United States kwere nkwa enyemaka maka ndị Soviet, mana ụzọ atọ n'ụzọ anọ ya - opekata mpe n'oge a - abịabeghị.[X] Ndị Soviet na-emebi ndị agha Nazi karịa mba ndị ọzọ niile, mana ha na-agba mbọ na mbọ ahụ. Kama nke enyemaka ahụ e kwere na nkwa, Soviet Union rịọrọ ka a kwado ya, mgbe agha ahụ bisịrị, ókèala ndị ọ jichiri n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Europe. Britain gbara United States ume ikwenye, mana United States, n'oge a, jụrụ.[xi]
N'ọnọdụ nke enyemaka ma ọ bụ nnweta ala, e kwere nkwa nke atọ nke ndị Britain na September 1941. Nke a bụ: lụọ agha na-achọ ịlụ ọgụ! Stalin chọrọ ka emeghe ụzọ nke abụọ megide ndị Nazi dị n'akụkụ ọdịda anyanwụ, mwakpo ndị Britain wakporo France, ma ọ bụ ndị agha Britain zigara ka ha nye aka na ọwụwa anyanwụ. Enweghi enyemaka ndị Soviet ọ bụla, ma kọwaa ọjụjụ a dị ka ọchịchọ ịhụ ka ike gwụ ha. Ma ha mere ka ha daa mba; n'agbanyeghị nke ahụ, ha meriri. N'oge mgbụsị akwụkwọ nke 1941 na oge oyi sochirinụ, ndị agha Soviet tụgharịrị ọnụ megide ndị Nazi na mpụga Moscow. Mmeri ndị German malitere tupu United States abanyela n'agha ahụ, na tupu mwakpo ọdịda anyanwụ ọ bụla nke France.[xii]
Mwakpo ahụ bụ ogologo oge na-abịa. Na Mee nke 1942 Mịnịsta Ofesi na Ofesi Vyacheslav Molotov zutere Roosevelt na Washington, ha wee kwupụta atụmatụ maka imeghe oghere ọdịda anyanwụ n'oge anwụ. Ma ọ gaghị adị. Churchill kwenye Roosevelt ka ọ wakpo North Africa na Middle East ebe ndị Nazi na-eyi egwu ọdịmma ndị Britain na mmanụ egwu.
Otú ọ dị, n'ụzọ dị ịrịba ama, n'oge ọkọchị nke 1942, ndị Soviet na-alụ ọgụ megide ndị Nazi natara mgbasa ozi mgbasa ozi dị mma na United States, na ọtụtụ ndị siri ike kwadoro oghere US na Britain nke ụzọ abụọ ozugbo. Carsgbọ ala ndị America na-ebu akwụkwọ mmado na-agụ "Second Front Ugbu a." Mana gọọmentị US na Britain leghaara ọchịchọ ahụ anya. Ka ọ dị ugbu a, ndị Soviet nọgidere na-akpali ndị Nazi azụ.[xiii]
Ọ bụrụ na ị mụtara banyere WWII site na fim Hollywood na ọdịbendị ndị ama ama nke US, ị gaghị ama na nnukwu Soviet na-alụ ọgụ megide ndị Nazi bụ ndị Soviet, na ọ bụrụ na agha ahụ nwere onye mmeri kacha elu na ọ bụ Soviet Union. Would gaghị ama na ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ndị Juu lanarịrị n'ihi na ha kwagara n'ebe ọwụwa anyanwụ n'ime Soviet Union tupu WWII ma ọ bụ gbanahụ ọwụwa anyanwụ n'ime Soviet Union ka ndị Nazi wakporo. Site na 1943, na ọnụ ahịa dị ukwuu n'akụkụ abụọ ahụ, ndị Russia kpaliri ndị Germany ịlaghachi Germany, ka na-enweghị enyemaka siri ike site ọdịda anyanwụ. Na Nọvemba nke 1943, na Tehran, Roosevelt na Churchill kwere Stalin mwakpo nke France na oge opupu ihe ubi na-esote, Stalin kwere nkwa ịlụ ọgụ Japan ozugbo e meriri Germany. Ma, ọ bụ na June 6, 1944, ka ndị agha jikọrọ aka rutere na Normandy. Site na oge ahụ, ndị Soviet weghaara ọtụtụ Central Europe. United States na Britain nwere obi ụtọ na ndị Soviet ga-eme ọtụtụ igbu na ịnwụ ruo ọtụtụ afọ, mana achọghị ka ndị Soviet bịarute na Berlin ma kwupụta mmeri naanị.
Mba atọ ahụ kwenyere na ndị niile nyefere ha ga-agụta ọnụ ma bụrụ nke a ga-eme ha atọ. Ka o sina dị, n’ Italytali, Gris, France, na n’ebe ndị ọzọ United States na Britain wepụrụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ Russia kpam kpam, ndị ọchịchị a machibidoro iwu, imechi ndị aka ekpe nke ndị Nazi, ma tinyeghachi ikike ndị ọchịchị ziri ezi nke ndị calledtali, dị ka ihe atụ, kpọrọ “fasizim n’emeghị ihe ọ bụla. Mussolini. ”[xiv] Mgbe agha ahụ gasịrị, n'ime afọ ndị 1950, United States, na "Operation Gladio," "ga-ahapụ" ndị nledo na ndị na-eyi ọha egwu na ndị na-eme mkpọtụ n'ọtụtụ mba Europe iji gbochie mmetụta ọchịchị Kọmunist ọ bụla.
Ezubere ya maka ụbọchị mbụ nke nzukọ Roosevelt na Churchill na Stalin na Yalta, US na Britain tụrụ bọmbụ n'obodo Dresden, bibie ụlọ ya na nka ya na ndị nkịtị, o doro anya na ọ bụ ụzọ iyi egwu Russia.[xv] United States wee mepụta ma jiri ya mee ihe na mba Japan bọmbụ nuklia, mkpebi nke otu akụkụ, site n'ọchịchọ ịhụ Japan nyefere US naanị ya, na-enweghị Soviet Union, yana ọchịchọ iyi egwu Soviet Union.[xvi]
Ozugbo German nyefere, Winston Churchill tụrụ aro iji ndị agha Nazi tinyere ndị agha jikọrọ aka wakpo Soviet Union, mba ahụ mejupụtara nnukwu ọrụ nke imeri ndị Nazi.[xvii] Nke a abụghị atụmatụ-apụ-na-cuff. Ndi United States na ndi Britain achoputara ma nweta ndi German nke oma, debe ndi agha German ka ha buru ndi agha ma di njikere, ma gwa ndi isi ochichi nke German ihe ha mutara site na odida ha megide ndi Russia. Ackwakpo ndị Russia n'oge na-adịghị anya ka e mesịrị bụ echiche nke General George Patton na onye na-anọchi Hitler Admiral Karl Donitz, na-ekwughị Allen Dulles na OSS. Dulles mere udo dị iche na Germany na Italytali iji belata ndị Russia, wee malite imebi ọchịchị onye kwuo uche ya na Europe ozugbo ma na-enye ndị Nazi mbụ na Germany ikike, yana ịbubata ha na ndị agha US ka ha lekwasị anya na agha megide Russia.[xviii]
Mgbe ndị agha US na ndị Soviet zutere na mbụ na German, agwabeghị ha na ha na-ebuso ibe ha agha. Mana n'uche Winston Churchill ha dị. Enweghi ike ịmalite agha ọkụ, ya na Truman na ndị ọzọ malitere otu oyi. United States gbara mbọ hụ na ụlọ ọrụ ndị West German ga-ewughachi ngwa ngwa mana ha agaghị akwụghachi ụgwọ agha ndị Soviet Union kwụrụ. Ọ bụ ezie na ndị Soviet dị njikere ịhapụ mba ndị dị ka Finland, ọchịchọ ha maka nchekwa n'etiti Russia na Europe siri ike ka Agha Nzuzo na-eto ma bụrụ gụnyere "diplomacy nuklia" nke ikuku. Agha Nzuzo bụ ihe nwute na-ewute, mana ọ ga-aka njọ. Ọ bụ ezie na ọ bụ naanị onye nwere ngwa agha nuklia, gọọmentị US, nke Truman na-eduzi, wepụtara atụmatụ maka ọgụ nuklia na-eme ihe ike na Soviet Union, wee bido na-emepụta ma na-akwakọba ngwa agha nuklia na B-29s iji nyefee ha. Tupu 300 chọrọ bọmbụ nuklia dị njikere, ndị ọkà mmụta sayensị US nyere nzuzo na Soviet Union bọmbụ nzuzo - njem nke nwere ike imezu ihe ndị ọkà mmụta sayensị kwuru na ha bu n'obi, dochie oke ogbugbu mmadụ na nguzo.[xix] Ndị ọkà mmụta sayensị taa maara ọtụtụ ihe banyere nsonaazụ bọmbụ nuklia 300, nke gụnyere oge mgbụsị akwụkwọ nuklia zuru ụwa ọnụ na agụụ maka mmadụ.
Mgbaghara, ngwá agha nuklia, njikere agha, ndị agha nọ na Germany, ka nọ ebe ahụ, ma ugbu a, ha nwere ngwa ọgụ na Eastern Europe ruo na oke Russia. Agha Worldwa nke Abụọ bụ ikike mbibi dị egwu, n'agbanyeghị agbanyeghị ọrụ Soviet Union rụrụ na ya enweghị mbibi na-adịgide adịgide maka echiche ndị Soviet na Washington. Ọnwụ Soviet Union nke njedebe na njedebe nke ọchịchị Kọmunist nwere mmetụta yiri nke a na-eleghara iwe na omume iro na Russia.
Ekepụtara site Hapụ Agha Worldwa nke Abụọ.
Usoro izu isii n'ịntanetị na isiokwu a bido taa.
kwuru, sị:
[I] FRASER, “Ederede zuru ezu nke akwụkwọ azụmahịa na nke ego: Septemba 30, 1933, Vol. 137, Nke 3562, ”https://fraser.stlouisfed.org/title/commercial-financial-chronicle-1339/september-30-1933-518572/fulltext
[Ii] Nwachukwu Baker, Anwụrụ ọkụ mmadụ: Mmalite nke Ọgwụgwụ nke mmepeanya. New York: Simon & Schuster, 2008, p. Ogbe 32.
[iii] Charles Higham, Na ahia na onye iro: Ihe ngosi nke ego ego Nazi-America 1933-1949 (Dell Publishing Co., 1983) peeji nke. Ogbe 152.
[iv] Jacques R. Paulels, Thgha nke Ezi Agha: America na Secondwa nke Abụọ Agha (James Lorimer & Company Ltd. 2015, 2002) p. 45.
[v] The New York Times nwere peeji banyere Appeasement of Nazis na ndị na-agụ akwụkwọ kwuru na-egosipụta kpamkpam n'okpuru ya (enweghị nkwupụta ọ bụla kwere) na-azọrọ na a mụtaghị ihe mmụta ahụ n'ihi na Vladimir Putin nwere obi ụtọ na Crimea na 2014. Eziokwu ahụ bụ na ndị Crimea tozuru oke oke ịbanye Russia , na akụkụ ụfọdụ n'ihi na neo-Nazis na-eyi ha egwu, ekwughị ebe ọ bụla: https://learning.blogs.nytimes.com/2011/09/30/sept-30-1938-hitler-granted-the-sudentenland-by-britain-france-and-italy
[vi] Wikipedia, "Agha Warwa nke Abụọ," https://en.wikipedia.org/wiki/World_War_II_casualties
[vii] John Moser, Ashbrook, Mahadum Ashland, "Withoutkpụrụ na-enweghị Mmemme: Senator Robert A. Taft na Amụma Ofesi Amerịka," Septemba 1, 2001, https://ashbrook.org/publications/dialogue-moser/#12
[viii] Time Magazine, "Ihe gbasara obodo: Ncheta ncheta," Mọnde, Julaị 02, 1951, http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,815031,00.html
[ix] Oliver Stone na Peter Kuznick, Akụkọ Na-adịghị Agbanwe nke United States (Simon & Schuster, 2012), p. 96.
[X] Oliver Stone na Peter Kuznick, Akụkọ Na-adịghị Agbanwe nke United States (Simon & Schuster, 2012), peeji nke 97, 102.
[xi] Oliver Stone na Peter Kuznick, Akụkọ Na-adịghị Agbanwe nke United States (Simon & Schuster, 2012), p. 102.
[xii] Oliver Stone na Peter Kuznick, Akụkọ Na-adịghị Agbanwe nke United States (Simon & Schuster, 2012), p. 103.
[xiii] Oliver Stone na Peter Kuznick, Akụkọ Na-adịghị Agbanwe nke United States (Simon & Schuster, 2012), peeji nke 104-108.
[xiv] Gaetano Salvamini na Giorgio La Piana, La sorte dell'Italia (1945).
[xv] Chika Okonkwo, Nrọ nkịtị, "Anụ ọhịa na bombu: Reftụgharị uche na Dresden, February 1945," February 10, 2020, https://www.commondreams.org/views/2020/02/10/beasts-and-bombings-reflecting-dresden-february- 1945
[xvi] Lee Isi nke 14 nke Hapụ Agha Worldwa nke Abụọ.
[xvii] Max Hastings, Daily Mail, "Ọrụ a na-apụghị ichetụ n'echiche: Otu Churchill si chọọ iwe ndị agha Nazi meriri ma chụpụ Russia na Eastern Europe," August 26, 2009, https://www.dailymail.co.uk/debate/article-1209041/Operation-unthinkable-How- Churchill-chọrọ-mbanye-meriri-Nazi-agha-ụgbọala-Russia-Eastern-Europe.html
[xviii] David Talbot, Ekwensu na Chess Board: Allen Dulles, CIA, na Rise of America's Secret Government, (New York: HarperCollins, 2015).
[xix] Dave Lindorff, "Na-echegharị ndị ọrụ ngo Manhattan na Agha Nzuzo, MAD - na afọ 75 nke agha nuklia ọ bụla - na mbọ ha nyere anyị," August 1, 2020, https://thiscantbehappening.net/rethinking-manhattan-project- ndi nledo-na-oyi-agha-mad-na-na-75-afọ-mba-nuklia-agha-na ha mgbalị-onyinye-anyị
