Site n'aka David Swanson, World BEYOND War, February 5, 2023
David Swanson bụ onye dere akwụkwọ ọhụrụ ahụ Ozizi Monroe na 200 yana ihe a ga-eji dochie ya.
A tụlere ozizi Monroe nke mbụ n'okpuru aha ahụ dị ka ihe ziri ezi maka agha US na Mexico nke kpaliri ókèala ọdịda anyanwụ US na ndịda, na-eloda steeti California, Nevada, na Utah nke oge a, ọtụtụ New Mexico, Arizona na Colorado, na akụkụ nke Texas, Oklahoma, Kansas, na Wyoming. N'ụzọ ọ bụla, ọ bụghị na ndịda dị ka ụfọdụ gaara amasị ịkwaga ókè.
Agha ahụ jọgburu onwe ya na Philippines torokwa site na agha ziri ezi nke Monroe-Doctrine megide Spain (na Cuba na Puerto Rico) na Caribbean. Na ọchịchị alaeze ukwu zuru ụwa ọnụ bụ mgbasawanye nke Monroe Doctrine nke ọma.
Mana ọ bụ n'ihe gbasara Latin America ka a na-akpọkarị nkuzi Monroe taa, na nkuzi Monroe bụ isi na mbuso agha US megide ndị agbataobi ya na ndịda afọ 200. N'ime narị afọ ndị a, otu na ndị mmadụ n'otu n'otu, gụnyere ndị ọkà mmụta Latin America, emegidewo nkwenye Monroe Doctrine nke eze ukwu ma chọọ ịrụ ụka na a ga-atụgharị ozizi Monroe dị ka ịkwalite ịdịpụrụ adịpụ na multilateralism. Ụzọ abụọ a enwebeghị ihe ịga nke ọma. Ihe enyemaka US akwụsịla ma na-aga mana ọ kwụsịbeghị.
Ihe ewu ewu nke Monroe Doctrine dị ka ntụaka ntụaka na okwu US, nke gbagoro n'ogo dị egwu na narị afọ nke 19, na-enweta ọkwa nke nkwupụta nnwere onwe ma ọ bụ iwu, nwere ike bụrụ akụkụ nke ekele maka enweghị idoanya ya na izere ya. nke itinye gọọmentị US na ihe ọ bụla, ebe ọ na-ada ụda macho. Dị ka oge dị iche iche gbakwunyere "nkọwa" na nkọwa ha, ndị na-akọwa nkọwa nwere ike ịgbachitere ụdị ọkacha mmasị ha megide ndị ọzọ. Mana isiokwu kachasị mkpa, ma tupu na ọbụna karịa mgbe Theodore Roosevelt gasịrị, bụ mgbe niile na-enweghị atụ nke alaeze ukwu.
Ọtụtụ fiasco na-eme mkpọtụ na Cuba dị ogologo tupu Bay of Pigs SNAFU. Ma a bịa n'ịgbapụ nke gringos mpako, ọ dịghị ihe atụ nke akụkọ ga-ezu oke ma ọ bụrụ na ọ bụghị akụkọ pụrụ iche ma na-ekpughere William Walker, onye filibusterer nke mere onwe ya onyeisi oche nke Nicaragua, na-ebu n'ebe ndịda mgbasawanye nke ndị bu ya ụzọ dị ka Daniel Boone mere n'ebe ọdịda anyanwụ. . Walker abụghị akụkọ nzuzo CIA. CIA ka dị. N'ime 1850s Walker nwere ike nweta nlebara anya karịa na akwụkwọ akụkọ US karịa onye isi ala US ọ bụla. Na anọ dị iche iche ụbọchị, ndị New York Times tinyere ya dum n'ihu peeji nke ya antics. Na ọtụtụ ndị mmadụ na Central America maara aha ya na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na ọ dịghị onye ọ bụla na United States bụ nhọrọ nke usoro agụmakwụkwọ dị iche iche mere.
Ọ dịghị onye nọ na United States nke nwere echiche ọ bụla onye William Walker bụ na ọ bụghị onye ọ bụla na United States maara na e nwere mgbanwe ọchịchị na Ukraine na 2014. Ọ dịghịkwa ka afọ 20 site ugbu a onye ọ bụla aghọtaghị na Russiagate bụ ojoro. . M ga-eme ka ya dịkwuo nso na afọ 20 site ugbu a ọ dịghị onye maara na e nwere agha 2003 na Iraq nke George W. Bush gwara ụgha ọ bụla. Walker bụ nnukwu akụkọ emesia ehichapụrụ.
Walker nwetara onwe ya iwu nke ndị agha North America chere na ọ na-enyere otu n'ime ndị agha abụọ na-alụ ọgụ na Nicaragua aka, mana n'ezie na-eme ihe Walker họọrọ, nke gụnyere iweghara obodo Granada, na-elekọta obodo ahụ nke ọma, ma mechaa mee ntuli aka nke onwe ya. . Walker nwetara ọrụ na-ebufe onye nwe ala na gringos, ịmepụta ịgba ohu, na ime ka Bekee bụrụ asụsụ gọọmentị. Akwụkwọ akụkọ dị na ndịda US dere banyere Nicaragua dị ka steeti US n'ọdịnihu. Ma Walker jisiri ike mee onye iro nke Vanderbilt, na ijikọ Central America dị ka ọ dịtụbeghị mbụ, gafee nkewa ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ókèala mba, megide ya. Ọ bụ naanị gọọmentị US kwuru na "anaghị etinye aka na ya." N'ịbụ onye meriri, a nabatara Walker na United States dị ka dike na-emeri emeri. Ọ gbalịrị ọzọ na Honduras na 1860 ma ndị Briten weghaara ya, tụgharịa na Honduras, ma gbaa ndị agha egbe. E zighachiri ndị agha ya na United States ebe ha na-esonyekarị na Confederate Army.
Walker ekwusawo ozi ọma nke agha. Ọ sịrị, "Ha bụ ndị na-anya ụgbọ ala, ndị na-ekwu maka ịmalite mmekọrịta dị n'etiti agbụrụ ndị ọcha America dị ọcha, dị ka ọ dị na United States, na agbụrụ Hispano-India, dị ka ọ dị na Mexico na Central America. na-enweghị ọrụ ike." Ndị mgbasa ozi US nwere mmasị n'ọhụụ Walker ma na-eme ememe, ọ bụghị ikwu banyere ihe ngosi Broadway.
A naghị akụziri ụmụ akwụkwọ US ihe ole ọchịchị alaeze ukwu US na South ruo n'afọ 1860 bụ maka ịgbasa ịgba ohu, ma ọ bụ ole ịkpa ókè agbụrụ US na-achọghị ndị na-abụghị "ọcha," ndị na-asụ Bekee na-esonyere United States. Steeti.
José Martí dere n'akwụkwọ akụkọ Buenos Aires nke na-akatọ ozizi Monroe dị ka ihu abụọ ma bo United States ebubo na ọ na-akpọku “nnwere onwe . . . maka nzube nke ịnapụ mba ndị ọzọ.”
Ọ bụ ezie na ọ dị mkpa ịghara ikwere na ọchịchị ndị ọchịchị United States malitere na 1898, otú ndị mmadụ na United States si eche echiche banyere ọchịchị alaeze ukwu US gbanwere na 1898 na afọ ndị na-esote. Ugbu a enwere nnukwu mmiri n'etiti ala na mpaghara ya na ihe onwunwe ya. Enwere ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị a na-ewere na ha "ọcha" bi n'okpuru ọkọlọtọ US. Ma o doro anya na ọ dịghịzi mkpa ịkwanyere akụkụ ndị ọzọ ugwu site n'ịghọta aha "America" iji tinye aka na ihe karịrị otu mba. Ruo oge a, a na-akpọkarị United States of America dị ka United States ma ọ bụ Njikọ. Ugbu a ọ ghọrọ America. Yabụ, ọ bụrụ na ị chere na obodo nta gị dị na America, ọ ga-akara gị mma ịkpachara anya!
David Swanson bụ onye dere akwụkwọ ọhụrụ ahụ Ozizi Monroe na 200 yana ihe a ga-eji dochie ya.
