nke Sarah Alcantara, Harel Umas-as & Chrystel Manilag, World BEYOND War, March 20, 2022
Omenala nke Militarism bụ otu n'ime ihe egwu kachasị njọ na narị afọ nke 21, na ọganihu nke teknụzụ, ihe iyi egwu na-etowanye ma dị nso. Omenala ya emeela ka ụwa dị ka ọ dị taa na ihe ọ na-ata ugbu a - ịkpa ókè agbụrụ, ịda ogbenye, na mmegbu dị ka akụkọ ihe mere eme na-agbakọta nke ukwuu na omenala ya. Ọ bụ ezie na ịdịgide n'ọdịbendị ya emetụtala ụmụ mmadụ na ọha mmadụ nke oge a nke ukwuu, a naghị echekwa gburugburu ebe obibi na arụrụala ya. N'inwe ihe karịrị ọdụ ndị agha 750 na mba 80 opekata mpe dịka nke 2021, United States of America, nke nwere ndị agha kachasị ukwuu n'ụwa, bụ otu n'ime ihe na-enye aka na nsogbu ihu igwe ụwa.
Anwụrụ Carbon
Militarism bụ ọrụ kacha agwụ mmanụ na mbara ala, yana site na teknụzụ agha dị elu, nke a ga-eto ngwa ngwa ma buru ibu n'ọdịnihu. Ndị agha US bụ ndị kacha eji mmanụ eme mmanụ, yana n'otu aka ahụ bụ ndị kacha emepụta gas griin haus n'ụwa. N'ihe karịrị nrụnye ndị agha 750 n'ụwa niile, a chọrọ mmanụ ọkụ iji mee ka ntọala ndị a na-arụ ọrụ na iji mee ka nrụnye ndị a na-aga n'ihu. Ajụjụ bụ, kedu ebe nnukwu mmanụ ọkụ ndị a na-aga?
Akụkụ Parkinson nke Boot Carbon Military Ndị agha
Iji nyere aka tinye ihe n'echiche, na 2017, Pentagon rụpụtara 59 nde metric ton nke Greenhouse Gases na-ekupụta mba ndị dị ka Sweden, Portugal na Denmark kpam kpam. N'otu aka ahụ, na 2019, a ọmụmụ Ndị nyocha nke Durham na Mahadum Lancaster mere na ọ bụrụ na ndị agha US n'onwe ya ga-abụ obodo mba, ọ ga-abụ 47th kacha emitter nke ikuku griin haus n'ụwa, na-eri ọtụtụ mmanụ mmiri na-ebunye CO2e karịa ọtụtụ mba - na-eme ụlọ ọrụ otu n'ime mmetọ ihu igwe kachasị ukwuu n'akụkọ ihe mere eme niile. N'okwu a, otu ụgbọ elu ndị agha, mmanụ B-52 Stratofortress na-eri n'ime otu elekere hà nhata mmanụ ụgbọala na-eri n'ime afọ asaa (7).
Chemicals na-egbu egbu na mmetọ mmiri
Otu n'ime ihe ndị na-emebi gburugburu ebe obibi na ebe ndị agha na-enwekarị bụ kemịkalụ na-egbu egbu tumadi mmetọ mmiri na PFA nke akpọrọ 'kemịkalụ ebighi ebi'. Dabere na Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa, Per- na Polyfluorinated Substances (PFAS) na-eji "iji mee mkpuchi fluoropolymer na ngwaahịa ndị na-eguzogide okpomọkụ, mmanụ, ntụpọ, griiz, na mmiri. Ihe mkpuchi fluoropolymer nwere ike ịbụ n'ụdị ngwaahịa dị iche iche. " Kedu ihe na-eme PFA ndị dị ize ndụ na gburugburu ebe obibi? Nke mbụ, ha agbajila na gburugburu ebe obibi; Nke abuo, ha nwere ike ịgafe na ala ma metọọ isi iyi mmiri ọṅụṅụ; na n'ikpeazụ, ha wulite (bioaccumulate) na azụ na anụ ọhịa.
Kemịkalụ ndị a na-egbu egbu na-emetụta gburugburu ebe obibi na anụ ọhịa, yana n'otu aka ahụ, ụmụ mmadụ ndị na-enwe mmetụta mgbe niile na kemịkalụ ndị a. Enwere ike ịchọta ha na AFFF (Aqueous Film Forming Foam) ma ọ bụ n'ụdị ya kachasị mfe ọkụ ọkụ ma jiri ya mee ihe na ọkụ na mmanụ ụgbọ elu n'ime ọdụ ndị agha. Kemịkalụ ndị a nwere ike gbasaa na gburugburu ebe obibi site na ala ma ọ bụ mmiri dị n'akụkụ ala nke na-ebute oke egwu na gburugburu ebe obibi. Ọ bụ ihe na-atụ egwu mgbe a na-emenyụ ọkụ iji dozie otu nsogbu ma na "ihe ngwọta" yiri ka ọ na-akpatakwu nsogbu. Ndị na-ahụ maka gburugburu ebe obibi Europe nyere ihe ọmụma dị n'okpuru ebe a yana isi mmalite ndị ọzọ na-egosi ọtụtụ ọrịa PFAS nwere ike ịkpata ma ndị okenye na ụmụaka e bu n'afọ.
Foto site na Europe Environment Agency
N'agbanyeghị nke a, n'agbanyeghị nkọwapụta nkọwa a, a ka nwere ọtụtụ ihe a ga-amụta na PFAS. A na-enweta ihe ndị a niile site na mmetọ mmiri na mmiri. Kemịkalụ ndị a na-egbu egbu na-enwekwa mmetụta dị ukwuu na ndụ ọrụ ugbo. Dị ka ihe atụ, na a isiokwu ona Septemba, 2021, ihe karịrị ndị ọrụ ugbo 50 000 n'ọtụtụ steeti dị na US, Development of Defense (DOD) akpọtụrụla ya n'ihi enwere ike gbasaa PFAS na mmiri ala ha site na ọdụ ndị agha US dị nso.
Ihe iyi egwu nke kemịkalụ ndị a akwụsịla ozugbo a gbahapụrụ ndị agha ma ọ bụ enweghị onye. A akụkọ maka Center of Public iguzosi ike n'ezi ihe na-enye ihe atụ nke a ka ọ na-ekwu banyere George Air Force base na California nakwa na e ji ya mee ihe n'oge Agha Nzuzo wee gbahapụ ya na 1992. N'agbanyeghị nke ahụ, PFAS ka dị site na mmetọ mmiri (PFAS ka na-achọta na 2015). ).
Ụdị ihe dị iche iche na nguzobe gburugburu ebe obibi
Mmetụta nke nrụnye ndị agha gburugburu ụwa emetụtaghị nanị ụmụ mmadụ na gburugburu ebe obibi kamakwa ọ bụ ihe dị iche iche dị ndụ na nguzozi gburugburu ebe obibi n'onwe ya. Usoro gburugburu ebe obibi na anụ ọhịa bụ otu n'ime ọtụtụ ndị e merụrụ na geopolitics, na mmetụta ya na ụdị dị iche iche nke ihe ndị dị ndụ na-emerụ ahụ nke ukwuu. Nrụnye ndị agha na mba ofesi etinyela ahịhịa na anụmanụ ndị sitere na mpaghara ya n'ihe egwu. N'okwu a, gọọmentị US kwupụtara n'oge na-adịbeghị anya ebumnobi ha ibugharị ọdụ ndị agha na Henoko na Oura Bay, mmegharị nke ga-ebute mmetụta na-adịte aka na gburugburu ebe obibi na mpaghara ahụ. Ma Henoko na Oura Bay bụ ebe ihe dị iche iche dị ndụ na ebe obibi nwere ihe karịrị ụdị coral 5,300, yana Dugong dị egwu. Ya na ọ bụghị ihe karịrị 50 Dugongs dị ndụ N'ọnụ mmiri, a na-atụ anya na Dugong ga-ekpochapụ ma ọ bụrụ na emeghị ihe ozugbo. Site na nrụnye ndị agha, ọnụ ahịa gburugburu ebe obibi nke ọnwụ nke ụdị ndị na-efe efe na Henoko na Oura Bay ga-adị oke egwu, ebe ndị ahụ ga-emesị nwụọ ọnwụ na-egbu mgbu n'ime afọ ole na ole.
Ọmụmaatụ ọzọ, Osimiri San Pedro, iyi nke na-eru n'ebe ugwu nke na-aga na nso Sierra Vista na Fort Huachuca, bụ osimiri ọzara ikpeazụ na-eru n'efu na ndịda yana ebe obibi nke ụdị ndụ dị iche iche bara ụba na ọtụtụ ụdị dị egwu. Mgbapu mmiri dị n'ime ala nke ebe ndị agha, Otú ọ dị, Fort Huachuca na-emerụ ahụ ruo San Pedro River na anụ ọhịa ya dị ize ndụ dị ka Southwestern Willow Flycatcher, Huachuca Water Umbel, Desert Pupfish, Loach Minnow, Spikedace, Cuckoo na-acha odo odo, na Northern Mexico Garter Snake. N'ihi nrụnye oke mmiri dị n'ime ala, a na-ejide mmiri na-abịa ozugbo ma ọ bụ na-apụtaghị ìhè site na Osimiri San Pedro. N'ihi ya, osimiri ahụ na-ata ahụhụ n'akụkụ nke a, n'ihi na ọ bụ gburugburu ebe obibi bara ọgaranya na-anwụ anwụ na-adabere na Osimiri San Pedro maka ebe obibi ya.
Mmetọ Noise
Mmetọ mkpọtụ bụ akọwa dị ka ikpughe mgbe niile na ọkwa ụda dị elu nke nwere ike ịdị ize ndụ nye mmadụ na ihe ndị ọzọ dị ndụ. Dị ka Òtù Ahụ Ike Ụwa si kwuo, ikpughe mgbe nile na ọkwa ụda nke na-erughị 70 dB adịghị emerụ mmadụ na ihe ndị dị ndụ, Otú ọ dị, ikpughe ihe karịrị 80-85 dB n'ime ogologo oge dị ogologo bụ ihe na-emerụ ahụ ma nwee ike ime ka anụ ahụ na-adịgide adịgide. mmebi - akụrụngwa agha dị ka ụgbọ elu jet nwere nkezi nke 120 dB na nso nso ebe mgbọ egbe nwere Nkezi nke 140dB. A akụkọ Site na nchịkwa uru ndị Veterans nke United States Department of Veterans Affairs gosiri na nde 1.3 ndị agha agha na-anụ ọkụ n'obi na ndị ọzọ 2.3 nde ndị agha agha na-akọ na ha nwere tinnitus - nkwarụ ntị nke a na-eji ụda na ụda ntị.
Tụkwasị na nke ahụ, ọ bụghị naanị ụmụ mmadụ nwere ike ịkpata mmetọ mkpọtụ, kamakwa anụmanụ. TOkinawa Dugong dịka ọmụmaatụ, bụ ụdị dị egwu dị egwu nke sitere na Okinawa, Japan nwere ịnụ ntị nke ukwuu ma na-eyi egwu ugbu a maka ntinye ndị agha a chọrọ na Henoko na Oura Bay nke mkpọtụ mmetọ ya ga-eme ka oke nhụjuanya na-akawanye egwu nke ụdị ndị ahụ nọ n'ihe ize ndụ. Ihe atụ ọzọ bụ Hoh Rain Forest, Olympic National Park nke nwere ụdị anụmanụ iri na abụọ, nke ọtụtụ n'ime ha na-eyi egwu ma nọrọ n'ihe ize ndụ. Na-adịbeghị anya ọmụmụ na-egosi na mkpọtụ mmetọ nke ụgbọ elu ndị agha na-emepụta mgbe niile na-emetụta ịdị jụụ nke ogige ntụrụndụ Olympic, na-emebi nguzozi gburugburu ebe obibi nke ebe obibi.
Okwu nke Subic Bay na Clark Air Base
Abụọ n'ime ihe atụ bụ isi nke otú ntọala ndị agha si emetụta gburugburu ebe obibi na ọkwa ọha na eze na onye ọ bụla bụ Subic Naval Base na Clark Air Base, bụ ndị hapụrụ ihe nketa na-egbu egbu ma hapụ ụzọ nke ndị mmadụ tara ahụhụ ihe si na ya pụta. nkwekọrịta. Ekwuru na ntọala abụọ a nwere nwere omume ndị mebiri gburugburu ebe obibi yana mwụfu na mberede na mkpofu nsị, na-ekwe ka mmetụta ndị na-emerụ ahụ ma dị ize ndụ nye ụmụ mmadụ. (Asis, 2011).
N'ihe banyere Subic Naval base, ntọala wuru site na 1885-1992 site otutu mba ma tumadi site US, a gbahapụrụ ugbua ma nọgidere na-aghọ ihe iyi egwu na Subic Bay na ya obibi. Dịka ọmụmaatụ, an isiokwu na 2010, kwuru a ụfọdụ ikpe nke agadi Filipino onye nwụrụ nku ume ọrịa mgbe na-arụ ọrụ na-gụrụ ha obodo landfill (ebe n'efu nke ndị agha mmiri na-aga). Na mgbakwunye, na 2000-2003, e dekọrọ ọnwụ 38 ma kwenye na e jikọtara ya na mmetọ nke Subic Naval Base, agbanyeghị, n'ihi enweghị nkwado sitere na gọọmentị Philippine na ndị America, enweghị nyocha ọzọ emere.
N'aka nke ọzọ, Clark Air Base, ọdụ ndị agha US wuru na Luzon, Philippines na 1903 wee hapụ ya na 1993 n'ihi mgbawa ugwu Pinatubo nwere oke nke ọnwụ na ọrịa n'etiti ndị obodo. Dabere na otu isiokwu ahụ na mbụ, a tụlere na mgbe e mesịrị Mt. Pinatubo gbawara na 1991, n'ime ndị 500 Filipino gbara ọsọ ndụ, mmadụ 76 nwụrụ ebe mmadụ 144 ndị ọzọ dara n'ọrịa n'ihi Clark Air Base' toxins tumadi site na ịṅụ mmanya sitere na olulu mmiri na mmanụ na mmanụ griiz na site na 1996-1999, ụmụaka 19. amuru n'onodu di iche iche, na oria kwa n'ihi olulu mmiri ndi emeru. Otu ikpe dị egwu ma dị egwu bụ ikpe Rose Ann Calma. Ezinụlọ Rose so na ndị gbara ọsọ ndụ bụ ndị mmetọ nọ n'ime ala ahụ kpuchiri. N'ịbụ onye a chọpụtara na ọ nwere nnukwu mgbagha uche na Cerebral Palsy ekwebeghị ka ọ gaa ije ma ọ bụ ọbụna kwuo okwu.
Ngwọta enyemaka enyemaka US Band: "Na-eme ka ndị agha na-agba ume"
Iji luso ọnụ ahịa gburugburu ebe obibi na-emebi emebi nke ndị agha US, ụlọ ọrụ ahụ na-enye azịza enyemaka enyemaka dịka 'greening the Military', agbanyeghị dị ka Steichen (2020) si kwuo. greening ndị agha US abụghị ihe ngwọta n'ihi ihe ndị a:
- Ike anyanwụ, ụgbọ ala eletrik, na nnọpụiche carbon bụ ihe ndị ọzọ na-adọrọ mmasị maka ịrụ ọrụ mmanụ ọkụ, mana nke ahụ anaghị eme ka agha ghara ịdị na-eme ihe ike ma ọ bụ mmegbu - ọ dịghị ewepụ agha. N'ihi ya, nsogbu ahụ ka dị.
- Ndị agha US bụ ihe na-eme ka carbon na-akpa ike yana njikọ chiri anya na ụlọ ọrụ mmanụ ọkụ. (Maka ọmụmaatụ mmanụ ụgbọ elu)
- US nwere nnukwu akụkọ ihe mere eme nke ịlụ ọgụ maka mmanụ, yabụ, ebumnuche, atụmatụ, na mmemme ndị agha agbanwebeghị iji gaa n'ihu na akụ na ụba nwere mmanụ ọkụ.
- Na 2020, mmefu ego maka ndị agha bụ 272 ugboro ibu karịa mmefu ego gọọmentị etiti maka nrụpụta ike na ume ọhụrụ. Enwere ike iji ego a na-akwụ ụgwọ maka ndị agha iji gboo nsogbu ihu igwe.
Mmechi: Ngwọta ogologo oge
- Mmechi nke nrụnye ndị agha mba ofesi
- Divestment
- Mgbasa omenala udo
- Kwụsị agha niile
Echiche nke ntọala ndị agha dị ka ndị na-enye aka na nsogbu gburugburu ebe obibi na-ahapụkarị na mkparịta ụka. Dị ka e kwuru site Onye odeakwụkwọ ukwu UN Ban Ki-Moon (2014), “Gburugburu ebe obibi abụwo ihe ndị agha na agha na-akpata n'enweghị ihe ọ bụla kemgbe.” Mgbapụta carbon, kemịkalụ na-egbu egbu, mmetọ mmiri, mfu dị iche iche nke ụdị ndụ dị iche iche, ahaghị nhata gburugburu ebe obibi, na mmetọ mkpọtụ bụ naanị ole na ole n'ime ọtụtụ mmetụta ọjọọ nke nrụnye ntọala ndị agha - ebe ndị ọzọ ka achọpụtabeghị na nyocha. Ugbu a karịa mgbe ọ bụla, mkpa ọ dị ịkwalite mmata dị ngwa ngwa ma dị oke mkpa n'ichekwa ọdịnihu nke mbara ala na ndị bi na ya. Site na 'greening the Military' na-egosi na ọ naghị adị irè, a na-akpọ oku maka mgbalị mkpokọta nke ndị mmadụ n'otu n'otu na otu dị iche iche gburugburu ụwa iji chepụta ụzọ ọzọ iji kwụsị iyi egwu nke ntọala ndị agha na gburugburu ebe obibi. Site n'enyemaka nke òtù dị iche iche, dịka World BEYOND War site na Mgbasa Ozi Enweghị ntọala ya, mmezu nke ebumnuche a bụ ihe na-agaghị ekwe omume.
Mụta ihe banyere World BEYOND War Ebe a.
Banye Nkwupụta nke Udo Ebe a.
