Ebube dị ịrịba ama na-egosi na June 2014 mbipụta nke Akwụkwọ akụkọ American Journal of Health Health. (Dịkwa dị ka PDF n'efu Ebe a.)
Ndị edepụtara, ndị ọkachamara na ahụike ọha na eze, edepụtara ha na nzere ha niile: William H. Wiist, DHSc, MPH, MS, Kathy Barker, PhD, Neil Arya, MD, Jon Rohde, MD, Martin Donohoe, MD, Shelley White, PhD, MPH, Pauline Lubens, MPH, Geraldine Gorman, RN, PhD, na Amy Hagopian, PhD.
Ụfọdụ isi na nkọwa:
“N’afọ 2009, Òtù Na-ahụ Maka Ahụ Ike American (APHA) kwadoro nkwupụta amụma ahụ, 'Ọrụ nke Ndị Ọrụ Ahụike Ọha, Ndị Ọmụmụ, na Ndị Nkwado na Njikọ na Nsogbu Agha na Agha. . . . Na nzaghachi na iwu APHA, na 2011, otu ndị ọrụ na-akụzi nkuzi mgbochi nke isi, nke gụnyere ndị dere edemede a. . . . ”
“Kemgbe Agha Worldwa nke Abụọ biri, e nweela ọgụ 248 na-alụ ọgụ n’ebe 153 gburugburu ụwa. United States kwalitere ọrụ agha esenidụt 201 n'etiti njedebe nke Agha IIwa nke Abụọ na 2001, kemgbe ahụ, ndị ọzọ, gụnyere Afghanistan na Iraq. N'ime narị afọ nke 20, ọnwụ nke nde mmadụ 190 nwere ike ịbụ metụtara agha na n'ụzọ na-apụtachaghị ìhè - karịa na narị afọ anọ gara aga. "
Eziokwu ndị a, nke etinyere n'isiokwu a, bara uru karịa mgbe ọ bụla n'agbanyeghị usoro agụmakwụkwọ ugbu a na United States na-akpọsa ọnwụ agha. Site na ichogharia otutu agha dika ihe ndi ozo, na-ebelata onwu, ma na-ele onwu dika onu ogugu ndi mmadu karia nke ndi mmadu ma obu ndi onu ogugu, ndi edemede di iche iche anwawo ikwu na agha na-ala. N'ezie, agha nwere ike ịla n'iyi, mana nke ahụ nwere ike ime ma ọ bụrụ na anyị achọta draịva na akụrụngwa iji mee ya.
“A na-arụrịta ụka gbasara ọnwụ ndị nkịtị na usoro maka ịkọ ọnwụ dị ka ndị nkịtị, mana ọnwụ ndị nkịtị bụ ihe dịka 85% rue 90% nke ndị agha kpatara, ihe dịka ndị nkịtị 10 na-anwụ maka ndị agha ọ bụla gburu n’ọgbọ agha. Onu ogugu ndi nwuru anwu (otutu ndi nkiti) sitere na agha na Iraq na nso nso a bu ndi agha, ya na ihe ruru 124,000 rue 655,000 rue ihe kariri nde, n'ikpeazu, ha biri ihe dika ọkara nde. Ebumnuche ndị nkịtị maka ọnwụ na ime ihe ike na ụfọdụ esemokwu nke oge a. Pasent 90 na 110% nke ndị ogbunigwe 1960 nde a tụrụ kemgbe 70 na mba XNUMX bụ ndị nkịtị. ”
Nke a kwa, dị oke nkpa, dịka nchebe kachasị elu nke agha bụ na ọ ghaghị iji ya gbochie ihe ka njọ, nke a na-akpọ mgbukpọ. Ọ bụghị nanị na agha agha na-agbanye mgbukpọ kama igbochi ya, ma ọdịiche dị n'etiti agha na mgbukpọ bụ ezigbo mma. Isiokwu ahụ gara n'ihu ịkọ nanị ụfọdụ n'ime mmetụta ahụike nke agha, nke m ga-ekwu nanị ụfọdụ isi ihe:
“Kọmitii Healthtù Ahụ Ike WHOwa (WHO) na Social Determinants of Health rụtụrụ aka na agha na-emetụta ahụike ụmụaka, na-eduga na nchụpụ na mpụga, ma na-ebelata arụ ọrụ ugbo. Ọnwụ ụmụaka na nne, ọnụ ọgụgụ ịgba ọgwụ mgbochi, nsonaazụ ọmụmụ, na ogo na idebe ihe ọcha na-aka njọ na mpaghara esemokwu. Agha enyela aka igbochi mkpochapụ polio, nwere ike ịkwalite mgbasa nke HIV / AIDS, ma belata ndị ọkachamara ahụike. Na mgbakwunye, ogbunigwe na-ebute nsogbu mmụọ na nke anụ ahụ, ma na-eyi egwu nchekwa nri site na ime ka ala ubi ghara ịba uru. . . .
“Ihe dị ka ngwa agha nuklia 17,300 ka etinyegoro ugbu a na opekata mpe mba 9 (gụnyere 4300 US na ndị isi ọrụ Russia, ọtụtụ n’ime ha nwere ike ịmalite wee ruo ihe ha chọrọ n’ime nkeji iri anọ na ise). Ọbụna ogbunigwe agha nke ọghọm nwere ike ibute ọdachi ahụike ọha na eze zuru ụwa ọnụ na akụkọ ihe mere eme edere.
“N'agbanyeghị ọtụtụ nsogbu ahụike nke agha, enweghị ego onyinye sitere na erslọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa ma ọ bụ Instlọ Ọrụ Ahụike Mba nke etinyebere na mgbochi agha, ọtụtụ ụlọ akwụkwọ ahụike ọha na eze anaghị agụnye mgbochi agha na usoro ọmụmụ. ”
ugbu a, Ebe ahụ bụ nnukwu ọdịiche dị n'etiti ọha mmadụ nke m na-eche na ọtụtụ ndị na-agụ ahụbeghị, n'agbanyeghị mgbagha zuru oke ma dị mkpa! Gini mere ndị ọkachamara ahụ ike ọha na eze ji arụ ọrụ iji gbochie agha? Ndị ode akwụkwọ kọwara:
“Ndi okacha mara ahu ike nke ndi mmadu puru iche puru iche itinye aka na mgbochi agha site na akuko ha n’ime oria ndi oria; ịmata ihe ndị dị ize ndụ na ihe nchebe; atụmatụ, mmepe, nlekota, na nyocha ụzọ mgbochi; njikwa nke mmemme na ọrụ; nyocha iwu na mmepe; nyocha gburugburu ebe obibi na ndozi; na ịkwado ahụike. Fọdụ ndị ọrụ ahụike ọhaneze nwere ihe ọmụma banyere nsonaazụ agha site na mkpughe onwe onye na esemokwu ọgụ ma ọ bụ site na isoro ndị ọrịa na obodo na-arụ ọrụ na esemokwu ọgụ. Ahụike ọha na eze na-enyekwa otu ebe ọtụtụ ọzụzụ na-adị njikere ịbịakọta ọnụ iji mepụta njikọta maka igbochi agha. A na-anụkarị olu nke ahụike ọha na eze dịka ike maka ọdịmma ọha na eze. Site nchikọta na nyocha oge niile banyere ahụike ahụike ọha na eze nwere ike inye ịdọ aka na ntị oge mbụ banyere ihe egwu maka esemokwu ike. Ahụike ọha na eze nwekwara ike ịkọwapụta mmetụta ahụike nke agha, dozie mkparịta ụka banyere agha na ego ha. . . ma kpughee agha nke na-akpatakarị n'agha ma na-akpali ịnụ ọkụ n'obi nke ọha maka agha. ”
Banyere agha ahụ. Kedu ihe ọ bụ?
“Militarism bụ ụma ebumnuche ndị agha na ebumnuche iji mepụta ọdịbendị, ndọrọ ndọrọ ọchịchị, na akụnụba nke ndụ ndị nkịtị ka agha na nkwadebe maka agha wee bụrụ nke a na-ahụkarị, yana mmepe na ndozi nke ụlọ ọrụ ndị agha dị ike. Militarism bụ ntụkwasị obi gabigara ókè na ike ndị agha siri ike yana iyi egwu ike dị ka ụzọ ziri ezi nke ịchụso ebumnuche amụma na mmekọrịta mba ụwa siri ike. Ọ na-eto ndị dike, na-enye nkwado nke ndị agha dị ka onye kachasị akwado nnwere onwe na nchekwa, ma na-asọpụrụ akparamàgwà ndị agha na ụkpụrụ omume dịka ihe karịrị nkatọ. Militarism na-akpali ọha mmadụ ịnabata echiche ndị agha, akparamagwa, akụkọ ifo, na asụsụ dị ka nke ya. Nnyocha na-egosi na militarism nwere njikọ chiri anya na nkwanye mmụọ, ịhụ mba n'anya, okpukpe, ịhụ mba n'anya, yana mmadụ nwere ikike ọchịchị, yana njikọ na-adịghị mma maka ịkwanyere nnwere onwe obodo ùgwù, ịnagide nghọtahie, ụkpụrụ onye kwuo uche ya, ọmịiko na ọdịmma maka ndị nsogbu na ndị ogbenye, na enyemaka mba ọzọ. maka mba ndị ka daa ogbenye. Militarism na-akwado ọdịmma obodo ndị ọzọ, gụnyere ahụike, maka ọdịmma nke ndị agha. ”
Ma United States ọ na-ata ahụhụ na ya?
“Militarism ejikọtara ya n'ọtụtụ akụkụ nke ndụ na United States na, ebe ọ bụ na ewepụsịrị ndị agha ahụ, ọ na-eme ka ọha na eze chọọ ihe ole na ole belụsọ na-akwụ ụgwọ na ụtụ isi. Ngosipụta ya, ịdị ukwuu ya, na nsonaazụ ya abụrụla ihe a na-adịghị ahụ anya n'ọtụtụ akụkụ nke ndị nkịtị, na-enwetachaghị ego ọnụ ahịa mmadụ ma ọ bụ echiche ọjọọ nke mba ndị ọzọ nwere. A na-akpọ Militarism 'ọrịa psychosocial,' na-eme ka ọ nwee ike ịba ụba mmadụ. . . .
“United States bụ maka 41% nke mmefu agha niile nke ụwa. Ihe na-esote na mmefu bụ China, na-aza 8.2%; Russia, 4.1%; na United Kingdom na France, ha abụọ bụ 3.6%. . . . Ọ bụrụ na ndị agha niile. . . ụgwọ gụnyere, kwa afọ [US] na-emefu ihe ruru ijeri $ 1. . . . Dabere na akụkọ gbasara afọ 2012 nke usoro DOD, 'DOD na-ejikwa akụ zuru ụwa ọnụ karịa 555,000 ụlọ ọrụ karịa karịa saịtị 5,000, na-ekpuchi ihe karịrị 28 nde acres.' United States na-ekwusi ike 700 ruo 1000 ntọala ndị agha ma ọ bụ saịtị na ihe karịrị mba 100. . . .
“N’afọ 2011, United States bu ụzọ buru ibu n’ahịa mba ndị ọzọ a na-ere ere, na-akpata 78% (ijeri $ 66). Russia bụ nke abụọ na ijeri $ 4.8. . . .
“Na 2011-2012, ụlọ ọrụ US-7 kacha elu na-arụpụta ọrụ na ụlọ ọrụ na-arụ ọrụ nyere nde $ 9.8 na mkpọsa ntuli aka gọọmentị etiti. Ise n'ime ụlọ ọrụ aerospace n'elu-10 [agha] n'ụwa (3 US, 2 UK na Europe) tinyere $ 53 nde na-emegide ọchịchị US na 2011.. . .
“Isi mmalite nke ndị na-eto eto ndị agha bụ ụlọ akwụkwọ ọha na eze nke United States, ebe ndị na-ewe ndị ọrụ na-elekwasị anya na ime obodo na ndị ntorobịa dara ogbenye, wee si otú a na-emepụta usoro ịda ogbenye nke ọtụtụ ezinụlọ na-eto eto na nke ụlọ elu anaghị ahụ. . . . Na mmegide nke mbinye aka nke United States na Usoro Nhọrọ maka ntinye aka nke ụmụaka na nkwekọrịta agha, ndị agha na-ewepụta ụmụaka na ụlọ akwụkwọ sekọndrị ọha na eze, ma ghara ịgwa ụmụ akwụkwọ ma ọ bụ ndị nne na nna ikike ha igbochi ozi kọntaktị ụlọ. A na-enye Batrị Ọrụ Uche Ọrụ Ọrụ na ụlọ akwụkwọ sekọndrị ọha na eze dị ka nnwale ọgụgụ isi nke ọrụ yana iwu na ọtụtụ ụlọ akwụkwọ dị elu, yana ozi kọntaktị ụmụ akwụkwọ zigara ndị agha, belụsọ na Maryland ebe ndị omebe iwu steeti nyere iwu ka ụlọ akwụkwọ anaghịzi ebugharị ozi. ”
Ndị na-akwado ndị na-ahụ maka ahụ ike ọha na eze na-akwa ákwá maka ụdị ahịa ndị United States na-etinye na:
“Ihe onwunwe ndị agha na-eri. . . nyocha, mmepụta, na ọrụ na-eme ka nka mmadụ ghara inweta mkpa obodo ndị ọzọ. DOD bu ego kachasi ike nyocha na mmepe n’ime goomenti etiti. Instlọ Ọrụ Ahụike Mba, National Science Foundation, na forlọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa na-ekenye nnukwu ego maka mmemme dịka 'BioDefense.' . . . Enweghị ego ndị ọzọ na - akpata ụfọdụ ndị na - eme nchọpụta ịchụso ego ndị agha ma ọ bụ nke nchekwa, ụfọdụ na - emezikwa ka ndị ọrụ agha ghara inwe mmetụta. Otu ụlọ akwụkwọ mahadum dị na United Kingdom kwupụtara na nso nso a, ọ ga-akwụsị itinye ego ya nde 1.2. . . ụlọ ọrụ na-emepụta akụrụngwa maka egbu egbu US drones n'ihi na ọ sịrị na azụmahịa ahụ 'abụghị nke ndị metụtara ọha.' ”
Ọbụna n'oge Onye isi ala Eisenhower, ịlụ agha juru ebe niile: "Mmetụta niile - akụ na ụba, na nke ime mmụọ - na-adị n'obodo ọ bụla, ụlọ ọchịchị ọ bụla, ọfịs ọ bụla nke gọọmentị etiti." Ọrịa ahụ agbasawo:
“Thekpụrụ omume na usoro ịlụ ọgụ agbasawo na usoro ndị mmanye iwu na ndị ikpe ziri ezi. . . .
“Site n’ịkwalite ihe ngwọta ndị agha na nsogbu ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ịkọwa ọrụ agha dị ka ihe a na-apụghị izere ezere, ndị agha na-emetụtakarị mgbasa ozi mgbasa ozi, nke n’aka nke ya, na-eme ka ọha mmadụ nabata agha ma ọ bụ nwee ịnụ ọkụ n’obi maka agha. . . . ”
Ndị dere kọwaa ihe omume ndị na-amalite ịrụ ọrụ na mgbochi agha site na nlekọta ahụike ọha na eze, ha kwubiri na nkwenye maka ihe a ga-eme. Were a anya.
