Udo Education na Action for Impact: Nye ihe Nlereanya maka Intergenerational, Youth-Leed, and Cross-Cultural Peacebuilding.

Nke Phill Gittins, University College London, August 1, 2022

World BEYOND War mmekọ na Rotary Action Group for Peace iji duo nnukwu mmemme iwu udo

Mkpa ọ dị n'etiti ọgbọ, ndị ntorobịa na-edu, na n'ofe omenala iwulite udo

Udo na-adịgide adịgide dabere na ikike anyị imekọ ihe ọnụ nke ọma n'ọgbọ na omenala.

mbụ, ọ dịghị ụzọ dị mma maka udo na-adịgide adịgide nke na-agụnyeghị ntinye nke ọgbọ niile. N'agbanyeghị nkwekọrịta izugbe n'ubi udo na ọrụ mmekọrịta n'etiti ọgbọ dị iche iche nke ndị mmadụ dị mkpa, atumatu n'etiti ọgbọ na imekọ ihe ọnụ abụghị akụkụ dị mkpa nke ọtụtụ ọrụ iwulite udo. Nke a abụghị ihe ijuanya, ma eleghị anya, n'ihi na e nwere ọtụtụ ihe na-ebelata imekọ ihe ọnụ, n'ozuzu, na imekọ ihe ọnụ, karịsịa. Were mmụta dị ka ihe atụ. Ọtụtụ ụlọ akwụkwọ na mahadum ka na-ebute ụzọ nchụso onye ọ bụla, nke na-akwado asọmpi na imebi ohere maka imekọ ihe ọnụ. N'otu aka ahụ, omume iwu ụlọ udo na-ahụkarị na-adabere n'ụzọ dị elu, nke na-ebute ụzọ nyefe ihe ọmụma kama ịmekọ ihe ọmụma mmepụta ma ọ bụ mgbanwe. Nke a na-enwekwa mmetụta maka omume n'etiti ọgbọ, n'ihi na a na-emekarị mgbalị n'ịwulite udo 'na', 'maka', ma ọ bụ 'banyere' ndị obodo ma ọ bụ obodo kama 'na' ma ọ bụ 'site' ha (lee, Gittin, 2019).

Nke abụọ, ebe ọ bụ na ọgbọ niile dị mkpa iji kwalite atụmanya nke mmepe udo na-adịgide adịgide, enwere ike ịme ikpe iji dọba nlebara anya na mgbalị n'ọgbọ ndị na-eto eto na mbọ ndị ntorobịa na-edu. N'oge enwere ọtụtụ ndị na-eto eto na mbara ala karịa ka ọ dị na mbụ, ọ na-esiri ike ịkọcha ọrụ etiti ntorobịa (nwere ike na ime) na-arụ n'ịrụ ọrụ maka ụwa ka mma. Ozi ọma ahụ bụ na mmasị n'ọrụ ndị ntorobịa na-arụ n'udo na-arị elu n'ụwa nile, dị ka e gosipụtara site n'usoro ntorobịa zuru ụwa ọnụ, Udo, na Nchebe, usoro iwu mba ụwa ọhụrụ, na atụmatụ mmemme mba, yana mmụba na-aga n'ihu na mmemme na ndị ọkà mmụta. ọrụ (lee, Gittin, 2020, Berents & Prelis, 2022). Akụkọ ọjọọ ahụ bụ na ndị na-eto eto na-anọgide na-anọchi anya ya na amụma iwu udo, omume, na nyocha.

Nke atọ, Cross-omenala imekọ ihe ọnụ dị mkpa, n'ihi na anyị na-ebi ndụ na-esiwanye interconnection na njikọ ụwa. Ya mere, ikike ijikọ gafee omenala dị mkpa karịa mgbe ọ bụla. Nke a na-enye ohere maka ogige udo, ebe ọ bụ na achọpụtala ọrụ omenala na-enye aka na nbibi nke echiche na-adịghị mma (Hofsted, 2001), mkpebi esemokwu (Huntingdon, 1993), na ịzụlite mmekọrịta zuru oke (Brantmeier & Brantmeier, 2020). Ọtụtụ ndị ọkà mmụta - si Lederach na Austesserre, na precursors na-arụ ọrụ nke Curle na Galtung - rụtụ aka na uru nke njikọ aka omenala.

Na nchịkọta, udo na-adịgide adịgide dabere na ikike anyị ịrụ ọrụ n'etiti ọgbọ na omenala, na ịmepụta ohere maka mbọ ndị ntorobịa na-edu. Achọpụtala mkpa ụzọ atọ a dị na arụmụka amụma na nke agụmakwụkwọ. Otú ọ dị, enweghi nghọta banyere ihe ndị ntorobịa na-edu, mmekọrịta udo / omenaala-obe dị ka n'omume - yana kpọmkwem ihe ọ dị ka n'ọtụtụ buru ibu, na oge dijitalụ, n'oge COVID.

Udo Education na Action for Impact (PEAI)

Ndị a bụ ụfọdụ n'ime ihe ndị mere ka mmepe nke Mmụta Udo na Omume maka Mmetụta (PEAI) - mmemme pụrụ iche e mere iji jikọọ na ịkwado ndị na-eto eto na-eme udo (18-30) n'ofe ụwa. Ebumnobi ya bụ imepụta ụdị ọhụrụ nke iwu udo nke narị afọ nke 21 - nke na-emelite echiche anyị na omume anyị nke ihe ọ pụtara ime udo nke ndị ntorobịa na-edu, mba ụwa, na n'ofe ọdịnala. Ebumnuche ya bụ inye aka na mgbanwe nke onwe na nke ọha mmadụ site na agụmakwụkwọ na ime ihe.

N'okpuru ọrụ ahụ bụ usoro na omume ndị a:

• Mmụta na omume. A na-eduzi PEAI site na ntinye uche abụọ na agụmakwụkwọ na ime ihe, na mpaghara ebe ọ dị mkpa imechi ọdịiche dị n'etiti ọmụmụ udo dị ka isiokwu na omume nke iwulite udo dị ka omume (lee, Gittin, 2019).
• A na-elekwasị anya na nkwado udo na mgbochi agha. PEAI na-ewe ụzọ dị ukwuu maka udo - nke gụnyere, mana ọ na-ewe karịa, enweghị agha. Ọ dabere na nkwenye na udo enweghị ike ijikọ agha, ya mere udo chọrọ ma udo na-adịghị mma na nke dị mma (lee, World BEYOND War).
• A holistic obibia. PEAI na-enye ihe ịma aka na usoro mmụta udo nke na-adabere n'ụdị mmụta ezi uche dị na ya na-efunahụ ụzọ isi, mmetụta uche, na ahụmahụ (lee, Cremin et al., 2018).
• Omume ndị ntorobịa duziri. Ugboro ugboro, a na-arụ ọrụ udo 'na' ma ọ bụ 'banyere' ntorobịa ọ bụghị 'site' ma ọ bụ 'na' ha (lee, Gittins et., 2021). PEAI na-enye ụzọ isi gbanwee nke a.
• Intergenerational ọrụ. PEAI na-akpọkọta ndị otu n'etiti ọgbọ iji soro na-emekọ ihe ọnụ. Nke a nwere ike inye aka dozie enweghị ntụkwasị obi na-adịgide adịgide na ọrụ udo n'etiti ndị ntorobịa na ndị okenye (lee, Simpson, 2018, Altiok & Grizelj, 2019).
• Cross-omenala mmụta. Mba ndị nwere ọnọdụ mmekọrịta ọha na eze, ndọrọ ndọrọ ọchịchị, akụ na ụba na gburugburu ebe obibi dị iche iche (gụnyere udo dị iche iche na esemokwu esemokwu) nwere ike ịmụta ọtụtụ ihe n'aka ibe ha. PEAI na-enyere mmụta a aka ime.
• Ịtụgharịgharị na ịgbanwe mgbanwe ike. PEAI na-elebara anya ka usoro nke 'ike n'elu', 'ike dị n'ime', 'ike' na 'ike nwere' (lee, VeneKlasen & Miller, 2007) gwuo egwu n'ime mbọ ime udo.
• Iji teknụzụ dijitalụ eme ihe. PEAI na-enye ohere ịnweta ikpo okwu mmekọrịta nke na-enyere aka ịkwado njikọ dị n'ịntanetị ma na-akwado mmụta, ịkekọrịta, na nhazi usoro n'ime na n'etiti ọgbọ na omenala dị iche iche.

A haziri mmemme a gburugburu ihe Gittin (2021) na-akọwa dị ka 'ịmara, ịbụ, na ime nke iwulite udo'. Ọ na-achọ ime ka ike ọgụgụ isi guzozie ike na njikọ mmekọrịta yana ahụmịhe dabere na omume. Usoro ihe omume ahụ na-ewe ụzọ abụọ iji gbanwee mgbanwe - mmụta udo na omume udo - ma na-anapụta ya n'usoro siri ike, mmetụta dị elu, usoro n'ime izu 14, na izu isii nke agụmakwụkwọ udo, 8-izu nke omume udo, na a na-elekwasị anya mmepe n'oge niile.

Implna-ackingụ aratation nke PEAI pilot

Na 2021, World BEYOND War jikọtara ya na Rotary Action Group for Peace iji malite mmemme PEAI mbụ. Nke a bụ nke mbụ ndị ntorobịa na obodo dị na mba iri na abụọ dị na kọntinent anọ (Cameroon, Canada, Colombia, Kenya, Nigeria, Russia, Serbia, South Sudan, Turkey, Ukraine, USA, na Venezuela) na-achịkọta ọnụ, n'otu ntabi anya. atumatu, itinye aka na usoro mmepe nke ime udo di iche iche na omenala ndi ozo.

PEAI na-eduzi ya site n'ụdị onye isi otu, nke rụpụtara na mmemme emebere, mejuputa na nyocha site na usoro mmekorita zuru ụwa ọnụ. Ndị a gụnyere:

• Ndị Rotary Action Group for Peace bụ ndị kpọrọ ya World BEYOND War ịbụ onye ha na ha na-emekọ ihe n'usoro a. Emere nke a iji kwalite mmekorita n'etiti Rotary, ndị ọzọ metụtara, na WBW; kwado ike-ike; ma tinye aka na nka, akụrụngwa, na netwọkụ nke ụlọ ọrụ abụọ ahụ.
• Otu Global Team (GT), nke gụnyere ndị si World BEYOND War na Rotary Action Group for Peace. Ọ bụ ọrụ ha inye aka n'iche echiche, nlekọta mmemme, na ịza ajụjụ. Ndị GT na-ezukọ kwa izu, n'ime otu afọ, iji tinye onye na-anya ụgbọelu ọnụ.
• Otu / otu agbakwunyere na mpaghara na mba iri na abụọ. Otu 'Country Project Team' (CPT), nke nwere ndị nhazi 12, ndị ndụmọdụ 2, na ndị ntorobịa 2 (10-18). CPT ọ bụla na-ezukọ mgbe niile site na Septemba ruo Disemba 30.
• Otu 'Research Team', nke gụnyere ndị sitere na Mahadum Cambridge, Mahadum Columbia, Ndị na-eto eto Peacebuilders, na World BEYOND War. Ndị otu a duru onye na-anya ụgbọelu nyocha. Nke a gụnyere usoro nleba anya na nyocha iji chọpụta na ịkọwa mkpa ọrụ ahụ maka ndị na-ege ntị dị iche iche.

Ihe omume na mmetụta sitere na onye na-anya ụgbọ elu PEAI

Ọ bụ ezie na nkọwa zuru ezu nke ọrụ ndị na-ewu udo na mmetụta sitere n'aka onye na-anya ụgbọelu enweghị ike ịgụnye ebe a maka ihe kpatara ohere, ihe na-esonụ na-enye nkọwa nke mkpa ọrụ a dị, maka ndị dị iche iche. Ndị a gụnyere ndị a:

1) Mmetụta maka ndị na-eto eto na ndị okenye na mba 12

PEAI rite uru ozugbo ihe dị ka ndị na-eto eto 120 na ndị okenye 40 na-arụ ọrụ na ha, na mba 12 dị iche iche. Ndị sonyere na ya kọrọ ọtụtụ uru gụnyere:

• Mmụbawanye ihe ọmụma na nka metụtara iwulite udo na nkwado.
• Mmepe nke ikike onye ndu na-enye aka maka ịkwalite mmekọrịta onwe onye na nke ọkachamara na onwe, ndị ọzọ, na ụwa.
• Nghọta mụbara maka ọrụ ndị na-eto eto na-arụ n'iwulite udo.
• Enwekwu ekele maka agha na ntọala agha dị ka ihe mgbochi iji nweta udo na mmepe na-adịgide adịgide.
• Ahụmahụ dị n'etiti ọgbọ na ebe mmụta ọdịnala na omume, ma n'ime mmadụ ma n'ịntanetị.
• Nmụbawanye nka nhazi na mmemme mmemme karịsịa n'ihe metụtara ime na ịkparịta ụka n'ọrụ ndị ntorobịa na-edu, ndị okenye na-akwado, na ndị obodo metụtara.
• Mmepe na mmezi nke netwọk na mmekọrịta.

Nnyocha chọpụtara na:

• 74% nke ndị sonyere na mmemme ahụ kwenyere na ahụmịhe PEAI nyere aka na mmepe ha dị ka onye na-ewu udo.
• 91% kwuru na ha nwere ikike ime mgbanwe dị mma ugbu a.
• 91% nwere obi ike maka itinye aka n'ọrụ iwu udo n'etiti ọgbọ.
• 89% na-eche na ha nwere ahụmahụ na mbọ n'ịwulite udo

2) Mmetụta maka otu na obodo dị na mba iri na abụọ

PEAI kwadoro, jikọọ, nye ndụmọdụ na nkwado ndị sonyere iji rụọ ọrụ udo karịrị iri na ise na mba iri na abụọ dị iche iche. Ọrụ ndị a bụ isi ihe 'ezi ọrụ udo' bụ ihe niile banyere, "na-eche echiche anyị ụzọ n'ime ọhụrụ ụdị omume na-eme ka anyị ụzọ n'ime ọhụrụ iche echiche" (Bing, 1989: 49).

3) Mmetụta maka mmụta udo na obodo na-eme udo

Echiche nke mmemme PEAI bụ ime ka ndị otu agbụrụ si n'ofe ụwa gbakọta ọnụ, na itinye ha aka na mmụta na imekọ ihe ọnụ maka udo na nkwado. A na-ekekọrịta mmepe nke mmemme na ihe nlereanya PEAI, yana nchọpụta sitere na ọrụ pilot, na mkparịta ụka na ndị òtù sitere na agụmakwụkwọ udo na obodo na-eme udo site na ntanetị dị iche iche na ntanetị. Nke a gụnyere mmemme njedebe / mmemme, ebe ndị na-eto eto na-ekerịta, n'okwu ha, ahụmahụ PEAI ha na mmetụta nke ọrụ udo ha. A ga-ekwupụtakwa ọrụ a site n'akwụkwọ akụkọ abụọ, nke a na-eme ugbu a, iji gosi otú mmemme PEAI, na ihe nlereanya ya, nwere ike isi metụta echiche na omume ọhụrụ.

Gịnị ọzọ?

Onye na-anya ụgbọ elu 2021 na-enye ihe atụ nke ụwa n'ezie nke ihe ga-ekwe omume n'ihe gbasara ndị ntorobịa na-edu, n'etiti ọgbọ / omenaala-obe omenala na-ewuli udo n'ọtụtụ buru ibu. A naghị ahụ onye na-anya ụgbọelu a dị ka njedebe njedebe kwa otu, kama dị ka mmalite ọhụrụ - ike siri ike, nke dabeere na ihe akaebe, ntọala iji wuo ya na ohere iji (re) chepụta ntụziaka ga-ekwe omume n'ọdịnihu.

Kemgbe mmalite nke afọ, World BEYOND War na-arụsi ọrụ ike na Rotary Action Group for Peace, na ndị ọzọ, iji chọpụta ihe ndị nwere ike ime n'ọdịnihu - gụnyere atụmatụ ọtụtụ afọ nke na-achọ ịmalite ihe ịma aka siri ike nke ịga n'ihu n'ebughị ụzọ metụ mkpa dị n'ala. N'agbanyeghị atụmatụ a nakweere - mmekọrịta n'etiti ọgbọ, ndị ntorobịa na-edu, na omenala ga-abụ obi nke ọrụ a.

Akụkọ ndụ onye odee:

Phill Gittin, PhD, bụ onye isi mmụta maka agụmakwụkwọ World BEYOND War. Ọ bụkwa a Rotary Peace Fellow, Ndị otu KAICIID, na ezigbo onye ọrụ udo maka ndị Institute for Economics and Peace. O nwere ihe karịrị afọ 20 onye ndu, mmemme, na ahụmịhe nyocha na mpaghara udo & esemokwu, agụmakwụkwọ & ọzụzụ, ntorobịa & mmepe obodo, yana ndụmọdụ & psychotherapy. Enwere ike ịnweta Phil na: phill@worldbeyondwar.org. Chọpụta ihe gbasara mmemme Peace Education na Action for Impact ebe a: at https://worldbeyondwar.org/action-for-impact/