Mba ndị ọzọ egosila na ha chọrọ ụwa na-enweghị ngwa agha nuklia. Gini mere na Canada adighi?

Site na Bianca Mugyenyi, Nọvemba 14, 2020

site Huffington Post Canada

Ikekwe karịa okwu mba ọ bụla ọzọ, nzaghachi gọọmentị Canada na mwepụ nke iwepụ ngwa agha nuklia na-egosi ọdịiche dị n'etiti ihe ndị Liberals na-ekwu ma na-eme na ụwa.

Honduras ghọrọ 50^th mba iji kwado nkwekọrịta ahụ na mmachi nke Ngwá Agha Nuclear (TPNW). Ka o siri dị, nkwekọrịta a ga-abụ iwu maka mba ndị kwadoro ya na Jenụwarị 22.

Nzọụkwụ a dị mkpa maka ịkatọ na ịme mpụ na ngwa agha ndị a enweghị ike ịbịa n'oge dị mkpa karị.

N'okpuru onye ndu Onye isi ala US Donald Trump, US na-agabiga mgbatị nuklia na-agbasaghị, na-apụ na nkwekọrịta Intermediate-nso Nuclear Forces (INF), nkwekọrịta nuklia Iran na Open Skies Treaty. N'ime afọ 25 US na-emefu $ 1.7 puku ijeri iji meziwanye ngwa agha nuklia ya na ogbunigwe ohuru ndi di 80 ugboro dị ike karịa ndị dabara na Hiroshima na Nagasaki.

Institutelọ ọrụ UN maka nyocha ngwa agha na-arụ ụka na n'ihe ize ndụ eji ngwa agha nuklia arụ ọrụ ya kachasị elu kemgbe Agha Worldwa nke Abụọ. Nke a gosipụtara nke Bulletin of the Atomic Scientists, nke nwere ya Doomsday elekere na 100 sekọnd rue etiti abalị, na-anọchite oge kachasị egwu mmadụ chere ihu n'ime ọtụtụ iri afọ.

Gịnị bụ azịza Prime Minister Justin Trudeau? Canada so na mba 38 ahụ tozuru oke megide na-ejide 2017 UN Conference iji kparịta Ngwá Ọrụ Iwu kwadoro iji gbochie Ngwá Agha Nuclear, Na-eduga na mkpochapu ha kpamkpam (123 tozuru oke). Trudeau nwekwara jụrụ iziga onye nnọchi anya na nnọkọ ahụ nke ụzọ abụọ n'ụzọ atọ nke mba niile gbara izu na TPNW. Onye praịm minista gara n'ihu ịkpọ usoro mgbochi nuklia "abaghị uru," kemgbe ahụ gọọmentị ya jụrụ isonye na 84 mba ndị bịanyela aka na nkwekọrịta ahụ. Na UN General Assembly na Tuesday Canada tozuru oke megide mba 118 ahụ kwadoro nkwado maka TPNW.

N'ụzọ dị ịtụnanya, ndị Liberal ewerewo ọnọdụ ndị a oge niile na-azọrọ na ha na-akwado “ụwa n'efu nke ngwá agha nuklia. ” “Canada n’enweghị atụ na-akwado mgbapụta nuklia zuru ụwa ọnụ, ”Global Affairs kwuru otu izu gara aga.

Ndị Liberal ebutala ụzọ na-akwado "iwu mba ụwa dabere na iwu" dị ka etiti nke amụma mba ofesi ha. N'agbanyeghị nke ahụ, TPNW na-eme ngwa agha ndị na-abụkarị ihe rụrụ arụ bụkwa iwu na-akwadoghị n'okpuru iwu ụwa.

Ndi Liberals na-ekwukwa na ha na-akwado "amụma mba ofesi nwanyị." TPNW, ka Ray Acheson si kwuo, bụ “nwanyi izizi iwu banyere ngwá agha nuklia, na-amata mmetụta na-ezighi ezi nke ngwá agha nuklia nwere n'ahụ ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ. ”

Ọchịchị ndị iro gọọmentị na nkwekọrịta nuklia mmachi nwere ike ịchụkwudo ha. Mgbasa ozi "Mba Canada na United Nations Security Council", nke nwere ike iso kpata mmeri a na June, katọrọ amụma nuklia ha. (Onye isi asọmpi Canada maka oche na Security Council, Ireland, akwadola TPNW.)Na mmechuihu aga, Canada jụrụ isonye na mba 122 nọchitere anya na nzukọ UN UN nke 2017 iji kpakọọ Ngwakọta Ngwadogwu Iwu iji Gbochie Ngwá Agha Nuclear, Na-eduga na mkpochapu ha niile, ”ka akwụkwọ ozi ezigara ndị nnọchi anya UN niile na nnọchite mmadụ 4,000, gụnyere ọtụtụ mba ndị a ma ama. ọnụ ọgụgụ.

Kemgbe 75^th ụbọchị ncheta ogbunigwe nke nuklia nke Hiroshima na Nagasaki ọnwa atọ gara aga, enweela mgbawa nke mgbochi nuklia na-arụ ọrụ. Ememe ncheta a dị oke egwu mere ka okwu a pụta ìhè, ọtụtụ puku ndị Canada bịanyere aka n'akwụkwọ na-akpọ gọọmentị ka ha sonyere TPNW. N'etiti ncheta nke NDP, Elu na Bloc Quebec ha niile kpọrọ oku ka Canada were UN UN Nuclear Ban Treaty.

Ná ngwụsị nke September, karịa 50 mbụ ndị isi na ndị isi minista si Japan, South Korea na mba 20 NATO bịanyere aka n'akwụkwọ ozi nke Mgbasa Ozi Mba Nile iji Kpochapụ Ngwá Agha Nuclear. Jean Chrétien onye bụbu praịm minista nke Canada, onye osote onye isi ala John Manley, ndị minista nchekwa John McCallum na Jean-Jacques Blais, na ndị ozi mba ofesi Bill Graham na Lloyd Axworthy bịanyere aka na nkwupụta na-agba mba ume ịkwado nkwekọrịta mmachi nuklia. O kwuru na TPNW na-enye “ntọala maka ụwa nwere nchekwa karị, na-enweghị nsogbu dị egwu.”

Ebe ọ bụ na TPNW ruru 50^th ratification ihe karịrị izu abụọ gara aga, e meela ka nlebara anya na nsogbu a. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ òtù 50 akwadoro Institutelọ Ọrụ Na-ahụ Maka Iwu Ofesi nke Canada na Toronto Hiroshima Nagasaki Day Coalition na-akpọ gọọmentị ka ọ bịanye aka na Nkwekọ Banyere UN Nuclear. Na Nọvemba 19 Hiroshima lanarịrị Setsuko Thurlow, onye nabatara 2017 Nobel Peace Prize na nnọchite nke Mgbasa Ozi Mba Nile iji Kpochapụ Ngwá Agha Nuclear, ga-esonyere Green MP Elizabeth May, NDP osote ndị mba ọzọ na-akatọ Heather McPherson, Bloc Québécois MP Alexis Brunelle -Duceppe na Liberal MP Hedy Fry maka mkparịta ụka akpọrọ “Gịnị mere na Canada bịanyere aka na UN UN Nuclear Treaty? ”

Ka mba ndị ọzọ na-akwado Nkwekọrịta na Nkwechi Ngwá Agha Nuclear, nrụgide nke gọọmentị Trudeau ịgbaso usoro ahụ ga-eto. Ọ ga-esiwanye ike ịkwagide ọdịiche dị n’etiti ihe ha na-ekwu ma na-eme n’ụwa niile.