Site na Winslow Myers, Jenụwarị 15, 2018.
N'ikpe m dị ka nwa amaala nwere mmasị, enwere ogo ịgọnarị na echiche efu na ụwa nke atụmatụ nuklia, n'akụkụ niile. Kim Jong Un na-eduhie ndị ya site n'ịgbasa echiche efu banyere ibibi United States. Mana ndị America na-elelịkwa ike ndị agha America anya, yana ike nke ike nuklia ndị ọzọ — ọkwa nke mbibi nwere ike ibibi ụwa. Ngọnarị, echiche na-enweghị mgbagha, na nhụgharị dị ka amụma ezi uche dị na ya. Ịtinye mgbochi agha ụzọ na-ekpuchi ya site n'ọdịdị nke mgbakasị ahụ nkịtị.
N'inye na North Korea malitere agha Korea, 80% nke North Korea ebibiri tupu ya agwụ. Onye isi nke Strategic Air Command, Curtis Lemay, tụbara ọtụtụ bọmbụ na North Korea karịa ka agbawara na ụlọ ihe nkiri Asia-Pacific dum n'oge Agha Ụwa nke Abụọ. Ebibiri akụ na ụba North Korea ma nwetaghachila akụkụ ụfọdụ. Enwere ụnwụ n'afọ ndị 1990. Enweghị mmechi, enweghị nkwekọrịta udo. The North Korean mind-set bụ na anyị ka na-na-agha-a adaba ngọpụ maka ndị ndú ha scapegoat US, dọpụ uche nke ụmụ amaala ha na mpụga iro-a kpochapụwo totalitarian trope. Obodo anyị gara n'ihu na-egwu egwu n'ime ọnọdụ a.
Ezinụlọ Kim Jong Un na-etinye aka n'ịre ngwá agha na-ezighị ezi na ahịa heroin, ịgha ego adịgboroja, ihe mgbapụta nke kpasuru ọrụ ụlọ ọgwụ dị iche iche n'ụwa n'ụzọ obi ọjọọ, igbu ndị ikwu, njide aka ike, na ịta ndị na-emegide ọchịchị ahụhụ n'ogige ọrụ mmanye nzuzo.
Mana nsogbu anyị na North Korea ugbu a bụ naanị otu ihe atụ nke ọnọdụ mbara ala izugbe, nke dịkwa oke egwu na esemokwu Kashmir, dịka ọmụmaatụ, nke na-emetụta India nuklia megide Pakistan nuklia. Dị ka Einstein dere na 1946, “Ike nke atọm agbanweela ihe ọ bụla ma e wezụga ụzọ anyị si eche echiche, anyị si otú a kpafuo n’ọdachi na-enweghị atụ.” Ọ gwụla ma anyị chọtara ụdị echiche ọhụrụ, anyị ga na-emeso ndị North Korea ndị ọzọ n'oge oge.
Niile mgbagwoju anya nke nuklia atụmatụ, nwere ike sie ala abụọ-apụghị ịgbanahụ potentialities: Anyị ogologo karịa ihe zuru oke nke na-ebibi ike na ọ dịghị nkà na ụzụ usoro chepụtara site ụmụ mmadụ kemgbe ruo mgbe ebighị ebi-free.
Bọmbụ thermonuclear gbawara n'elu obodo ukwu ọ bụla ga-eme ka okpomọkụ dị okpukpu 4 ma ọ bụ 5 karịa nke anyanwụ n'ime otu puku nkeji. Ihe ọ bụla dị otu narị square kilomita gburugburu ebe etiti ahụ ga-ere ọkụ ozugbo. Ọkụkụ ọkụ ahụ ga-ebute ifufe dị kilomita 500 n'otu awa, nke nwere ike ịmị n'ime ọhịa, ụlọ, na ndị mmadụ. Soot na-ebili n'ime troposphere site na mgbawa nke dị ka 1% ruo 5% nke ngwa agha ụwa nwere ike ime ka ụwa dị jụụ ma belata ruo afọ iri ikike anyị nwere itolite ihe anyị kwesịrị ịzụ onwe anyị. Ọtụtụ ijeri ga-agụụ. Anụbeghị m maka nnọkọ ọgbakọ ọgbakọ ọ bụla na-ekwu maka ohere a na-atọ ụtọ-n'agbanyeghị na ọ bụchaghị ozi ọhụrụ. Afọ 33 gara aga, nzukọ m, Beyond War, kwadoro ihe ngosi maka oyi nuklia nke Carl Sagan nyere ndị nnọchi anya mba 80 dị n'otu. Oge oyi nke nuklia nwere ike ịbụ akụkọ ochie, mana nbibi ya nke pụtara ike agha ka bụ nke a na-enwetụbeghị ụdị ya na mgbanwe egwuregwu. Ụdị emelitere na-atụ aro na iji zere oge oyi nuklia, mba niile nwere ngwa agha nuklia aghaghị ibelata ngwa agha ha ruo ihe dị ka isi agha 200.
Ma ọbụna ndị dị otú ahụ radical mbelata adịghị edozi nsogbu nke njehie ma ọ bụ n'ụzọ na-ezighị ezi, nke-nke ụgha ụgha nke Hawaii kwadoro-bụ ụzọ kachasị mfe agha nuklia na North Korea ga-amalite. The cliché mmekọrịta ọha na eze bụ na onye isi ala na-enwe mgbe nile na ya codes, na-ekwe ka omume njikọ, na bụ nanị ụzọ ngwá agha nuklia nwere ike ibido. Ọ bụ ezie na nke a na-ebuli ntutu zuru ezu, eziokwu ahụ nwere ike ịka njọ karịa. Ma US ma ọ bụ ndị Russia, ma ọ bụ North Korea maka okwu ahụ, agaghị enwe ntụkwasị obi ma ọ bụrụ na ndị mmegide kwenyere na a ga-emeri agha nuklia nanị site n'iwepụ isi obodo ma ọ bụ isi obodo ndị iro. Emebere usoro ndị a iji hụ na mmegwara sitere na ebe ndị ọzọ, yana gbadata n'usoro iwu.
N’oge ọgba aghara ogbunigwe nke Cuba, Vasili Archipov bụ onye uwe ojii nọ n’ụgbọ mmiri okpuru mmiri Soviet bụ́ ebe ndị agha mmiri anyị nọ na-atụtu ihe a na-akpọ ogbunigwe, iji mee ka ha pụta. Ndị Soviet chere na bọmbụ ndị ahụ bụ ụgwọ dị omimi n'ezie. Ndị uwe ojii abụọ chọrọ ịgba ogbunigwe ogbunigwe n'ụgbọelu America dị nso. Dị ka ụkpụrụ ndị agha mmiri Soviet si kwuo, ndị ọrụ atọ aghaghị ikweta. Ọ dịghị onye nọ n'ime ụgbọ mmiri okpuru mmiri ahụ chọrọ ka Maazị Khrushchev nweta koodu ga-aga n'ihu iji mee nzọụkwụ na-egbu egbu na njedebe nke ụwa. Ọ dabara nke ọma, Archipov achọghị ịnakwere. N'iji amamihe dị egwu dị otú ahụ, ụmụnna Kennedy gbochiri General Curtis Lemay ahụ a kpọtụrụ aha n'elu ka ọ ghara ịtụ bọmbụ Cuba n'oge ọgba aghara ngwa agha. Ọ bụrụ na enweghị mmasị nke Lemay meriri na Ọktoba 1962, anyị gaara ebuso ngwa agha nuklia nke ọma na ngwa agha dị n'etiti na Cuba nwere isi agha nuklia rịkwasịrị na ha. Robert McNamara: “N'ọgbọ nuklia, mmejọ ndị dị otú ahụ nwere ike ịkpata ọdachi. Ọ gaghị ekwe omume iji obi ike buo amụma ihe ga-esi n'agha agha site n'aka ndị ike. Ya mere, anyị ga-enweta ihe mgbochi nsogbu. Nke ahụ na-achọ ka anyị tinye onwe anyị n'ọnọdụ ibe anyị.”
N'oge ahụ iru ala mgbe nsogbu Cuba gasịrị, nkwubi okwu ezi uche dị na ya bụ "akụkụ ọ bụla enweghị mmeri; ụwa meriri, ka anyị hụ na anyị agaghị abịaru nso nso a ọzọ." Otú o sina dị—anyị nọgidere. Odeakwụkwọ nke State Rusk ji obi erughị ala dọpụta ihe mmụta na-ezighi ezi: “Anyị gara n'anya n'anya, akụkụ nke ọzọ wee kpuo ìsì.” Juggernaut ndị agha-ụlọ ọrụ na ndị dike na ebe ndị ọzọ na-aga n'ihu. E leghaara amamihe Einstein anya.
Ihe mgbochi nuklia nwere ihe ndị ọkà ihe ọmụma na-akpọ ihe na-emegiderịta onwe ya: Ka a ghara iji ya mee ihe ma ọlị, a ghaghị idebe ngwá agha onye ọ bụla maka iji ya mee ihe ozugbo, ma ọ bụrụ na ejiri ya mee ihe, anyị na-eche igbu onwe anyị n'ụwa. Naanị otu ụzọ isi merie abụghị igwu egwu.
Arụmụka mbibi e kwekọrịtara n'otu n'otu bụ na egbochila agha zuru ụwa ọnụ kemgbe afọ 73. Churchill ji okwu nkwuwa okwu ọ na-emebu kọwaa ya, na nke a iji kwado echiche a na-enyo enyo: "Nchekwa ga-abụ nwa siri ike nke ụjọ, na ịlanarị nwanne ejima nke mbibi."
Mana mgbochi nuklia anaghị akwụsi ike. Ọ na-akpọchi mba dị iche iche n'ime usoro na-adịghị agwụ agwụ nke anyị na-ewu / ha na-ewu, na anyị na-abanye n'ime ihe ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ na-akpọ enweghị enyemaka. N'agbanyeghị na anyị chere na ngwa agha nuklia anyị dị naanị iji gbochie, naanị dị ka nchekwa, ọtụtụ ndị isi ala US ejirila ha yie ndị iro egwu. O doro anya na General MacArthur tụlere iji ha mee ihe n'oge agha Korea, dị nnọọ ka Nixon na-eche ma ngwá agha nuklia nwere ike ịgbanwe mmeri dị nso na mmeri na Vietnam. Onye ndu anyi ugbua kwuru kedu uru inwe ha ma oburu na anyi enweghi ike iji ha? Nke ahụ abụghị okwu mgbochi. Nke ahụ bụ okwu onye na-aghọtaghị na ngwá agha nuklia dị nnọọ iche.
Ka ọ na-erule 1984, ma anyị na USSR weghaara ogbunigwe ogbunigwe na Europe na oge ime mkpebi maka NATO na Soviets dị mkpụmkpụ ka nkeji. Ụwa nọ na nsọtụ, dị ka ọ dị taa. Onye ọ bụla nke dịrị ndụ site na reds-under-the-bed hysteria nke oge McCarthy ga-echeta na ọtụtụ echiche banyere Soviet Union dị ka ndị omempụ, ihe ọjọọ na ndị na-adịghị asọpụrụ Chineke bụ otu puku ugboro karịa ihe anyị na-eche taa banyere Kim na obere obodo ya. .
Na 1984, iji sọpụrụ ndị dọkịta mba ụwa maka Mgbochi Agha Nuklia, nzukọ m, Beyond War, hibere “spacebridge” na telivishọn dị ndụ n'etiti Moscow na San Francisco. Nnukwu ndị na-ege ntị n'obodo abụọ ahụ, ndị kewapụrụ ọ bụghị nanị site na mpaghara iri na abụọ, kamakwa site na ọtụtụ iri afọ nke agha oyi, gere ntị n'arịrịọ nke ndị isi oche nke IPPNW, maka ime n'etiti US na Soviets. Oge pụrụiche bịara na njedebe mgbe anyị nile n'ime mmadụ abụọ ahụ malitere iferịta onwe anyị n'otu ntabi anya.
Otu onye na-atụ n'ọnụ dere nyocha nke mkparị banyere ihe omume anyị na Wall Street Journal, na-ekwusi ike na US, site n'ịkwalite nzuzu bara uru nke agha, ejirila nchụpụ ọchịchị Kọmunist mee ihe. Mana oghere oghere ahụ tụgharịrị bụrụ ihe karịrị naanị oge kumbaya. N’ịzụlite mmekọrịta anyị, anyị kpọkọtara ìgwè abụọ nke ndị ọkà mmụta sayensị dị elu sitere na United States na Soviet Union iji dee akwụkwọ banyere agha nuklia mberede, nke a na-akpọ “Breakthrough.” Gorbachev gụrụ ya. Ọrụ nke ọtụtụ nde ndị ngagharị iwe, NGO dị ka Beyond War, na ndị ọrụ ọrụ mba ofesi ọkachamara malitere ịmị mkpụrụ na ọkara nke abụọ nke 1980s. N'afọ 1987, Reagan na Gorbachev bịanyere aka n'akwụkwọ nkwekọrịta dị mkpa maka iwepụ ngwá agha nuklia. Mgbidi Berlin dara na 1989. Gorbachev na Reagan, n'oge ịdị mma nke na-emetụ n'ahụ, zutere na 1986 na Reykjavik ma chee na ha ga-ekpochapụ otu ngwá agha nuklia niile nke mba abụọ ahụ ike. Atụmatụ ndị dị otú ahụ sitere na 1980s ka na-emetụta ihe ịma aka North Korea. Ọ bụrụ na anyị chọrọ ka North Korea gbanwee, anyị kwesịrị inyocha ọrụ nke onwe anyị n'ịmepụta ụlọ echo nke iyi egwu na egwu egwu.
Ọnwụ Dr. King bụ ihe na-egbu egbu nye ịdị ukwuu anyị dị ka mba. O jikọtara ntụpọ dị n'etiti ịkpa ókè agbụrụ anyị na militarism anyị. N'ụzọ dị ịrịba ama, General Curtis Lemay, onye na-agba ọkụ nke Tokyo n'Agha Ụwa nke Abụọ, ihe otiti nke Korea, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe kpatara agha thermonuclear kasị ukwuu n'oge nsogbu Cuba, pụtaghachiri n'akụkọ ihe mere eme ọzọ, na 1968, n'otu afọ ahụ e gburu Eze-dị ka George Wallace. osote onye isi ala. Ịtụgharị uche na-eme Pyongyang na 2018 ihe anyị mere Hiroshima na 1945 chọrọ mmekpa ahụ dị egwu nke nde mmadụ 25 nke North Korea. Nkwenye nke Lemay maka ọnwụ oke sitere n'otu oghere uche dị ka ịkpa ókè agbụrụ George Wallace (na Onye isi ala Trump).
Ụmụ North Korea tozuru oke ndụ dịka nke anyị. Nke ahụ abụghị kumbaya. Nke ahụ bụ ozi North Korea kwesịrị ịnụ n'ọnụ anyị. Ọ bụrụ na Eze ka nọnyeere anyị, ọ ga na-agba égbè eluigwe na ụtụ isi anyị na-akwado ka e nwee ike igbu mmadụ n'ọkwa nke ga-eme ka oké mgbukpọ ndị Juu yie ihe nkiri. Ọ ga-arụ ụka na ọ bụ mgbapụ nke omume iche na nukes anyị dị mma n'ihi na ha bụ ọchịchị onye kwuo uche ya, na Kim adịghị njọ n'ihi na ha na-achị ọchịchị aka ike. Obodo anyị kwesịrị ma ọ dịkarịa ala n'elu isiokwu nke ụkpụrụ abụọ, ebe anyị na-amachibidoro ngwá agha nuklia maka Iran na North Korea ma ọ bụghị maka onwe anyị. Ekwesịrị machibido North Korea na Iran iwu ịbanye na klọb nuklia, mana yabụ ka anyị kwesịrị ka ndị ọzọ.
Echiche ọhụrụ chọrọ ka anyị jụọ ọbụna ndị na-adịghị mma dị ka Kim Jong Un, "kedu ka m ga-esi nyere gị aka ịlanarị, ka anyị niile nwee ike ịlanarị?" Kọntaktị ọ bụla, gụnyere Olympic Seoul, na-enye ohere maka njikọ. Ọ bụrụ na anyị nwere ndidi n'usoro, North Korea ga-etolite na-enweghị agha Korea ọzọ. Nke a na-eme ugbua ka ndị ahịa ahịa na teknụzụ ozi na-eji nke nta nke nta na-arụ ọrụ ha na omenala mechiri emechi.
Mgbochi kasịnụ nke agha nuklia, ya na North Korea ma ọ bụ onye ọ bụla ọzọ, chọrọ nkwụghachi ụgwọ zuru oke, nkwụghachi azụ, mbelata nke ngwa agha nuklia nke onye ọ bụla, nke mbụ gbadaa n'okpuru ebe oyi nuklia na mgbe ahụ, ogologo oge, ruo efu. Obodo anyị ga-edu. Mazị Trump na Mr. Putin nwere ike itinye mmekọrịta ha na-adịghị mma n'ọrụ nke ọma site n'ịmalite ogbako mgbagha nuklia na-adịgide adịgide, jiri nwayọọ nwayọọ na-etinye aka na ike nuklia 7 ndị ọzọ. Ụwa dum ga na-agbanye mkpọrọgwụ maka ihe ịga nke ọma, kama ịtụ anyị ụjọ dị ka ọ dị ugbu a. Ngagharị n'otu akụkụ ga-ekwe omume. Onye ode akwụkwọ nchekwa mbụ William Perry ekwuola na United States ga-adịkwu mma, ọ bụghị obere, nchekwa ma ọ bụrụ na anyị ewepụghị 450 ICBM anyị na silos, ụkwụ dabere na ala nke triad nuklia anyị.
Ndị ode akwụkwọ dị ka Steven Pinker na Nick Kristof achọpụtala ọtụtụ usoro na-egosi na mbara ala na-eji nwayọọ nwayọọ pụọ n'agha. Achọrọ m ka obodo m nyere aka mee ngwangwa usoro ndị ahụ, ọ bụghị ngwa ngwa ha, ma ọ bụ Chukwu nyere anyị aka, gbanwee ha. Anyị kwesịrị ịkwado, kama ịgbachi nkịtị, nkwekọrịta UN na nso nso a megidere ngwa agha nuklia. Mba 122 n'ime 195 abanyela n'akwụkwọ nkwekọrịta ahụ. Nkwekọrịta dị otú ahụ nwere ike ịdị na mbụ enweghị ezé, mana akụkọ ihe mere eme na-arụ ọrụ n'ụzọ dị ịtụnanya. Na 1928, mba 15 bịanyere aka n'akwụkwọ nkwekọrịta Kellogg-Briand, nke machibidoro agha niile. A kwadoro ya, ma ọ bụrụ na ị nwere ike ikwere ya, site na United States Senate na votu nke 85 na 1. Ọ ka na-arụ ọrụ, ọ bụ ezie na ọ na-ekwu na a kwanyere ya ùgwù karịa n'ime mmebi ahụ karịa ememe ahụ. Ma akwụkwọ ahụ e chere na ọ bụ ihe na-adịghị mma wetara ntọala iwu kwadoro maka ịma ndị Nazi ikpe maka mpụ megidere udo n’oge ikpe Nuremberg.
Otu injin ndị ahụ na-eme ka ngwa agha anyị na-ebubakwa anyị n’ime mbara igwe, na-enye anyị ohere ịhụ ụwa dị ka otu ihe dị n’ahụ́—ihe nwere ezi uche, dị ike, na nkọwa zuru ezu nke njikọkọ anyị. Ihe anyị na-eme ndị iro anyị ka anyị na-emere onwe anyị. Ọ bụ ọrụ nke oge anyị mkpụrụ echiche ọhụrụ a n'ime ọbụna mgbakọ ndụ Machiavellian anyị kachasị - itinye onwe anyị n'akpụkpọ ụkwụ onye ọ bụla ọzọ dịka odeakwụkwọ McNamara kwuru. Eluigwe na Ala ewetaghị ụwa anyị site na usoro ijeri afọ 13.8 ka anyị kwụsị ya na mkpochapụ nke onwe ya. Arụghị ọrụ nke onye ndu anyị ugbu a na-eje ozi naanị ime ka arụ ọrụ nke sistemu mgbochi nuklia n'ozuzu ya pụta ìhè.
Ndị nnọchi anya anyị kwesịrị ịnụ ọtụtụ n'ime anyị na-arịọ maka nkwupụta oghe na amụma nuklia, ọkachasị oyi oyi, ara na-emebi onwe ya nke "atụmatụ" dị ka ịdọ aka ná ntị mmalite, na igbochi agha nuklia site na njehie.
Echiche ụwa guzosiri ike bụ na ndị nwere ezi uche na-agbalị iwulite obodo eze hụrụ n'anya, na mgbochi nuklia na-echebe obodo ahụ na-esighị ike pụọ n'ụwa dị ize ndụ. Eze gaara ekwu na mgbochi nuklia n'onwe ya bụ akụkụ buru ibu nke ihe egwu ahụ. Ọ bụrụ na anyị nọ na United States bịarutere na mmehie mbụ nke ịkpa ókè agbụrụ na ime ihe ike anyị, anyị ga-eji anya dị iche iche lee ihe ịma aka North Korea, ha nwekwara ike ịhụ anyị n'ụzọ dị iche. Anyị na-aga n'ihu n'ọdachi na-enweghị atụ ma ọ bụ na-eme ike anyị niile iji wuo obodo eze hụrụ n'anya - n'ụwa niile.
Winslow Myers, Martin Luther King Day, 2018
