Site na Marc Pilisuk, Ọkt, 24, 2017
N'oge iru uju ma ọ bụ egwu nke iyi egwu dị adị, mmụọ mmadụ nwere ike ịgọnahụ ma leghaara ihe egwu dị na nso nso anya anya. Onye isi ala Trump welitere atụmanya nke ịbanye na agha nuklia na North Korea. Ọ dị mkpa na ụfọdụ n'ime anyị na-egbochi ikike a. Na agha nuklia enwere ntiwapụ, oke ọkụ na mmetụta radieshị na enweghị ndị na-aza ajụjụ mbụ ma ọ bụ akụrụngwa iji nyere ndị lanarịrị aka. Nke a bụ oge ihu mgbochi nke ihe a na-apụghị ichetụ n'echiche.
Ngwá Agha Nuklia
Ruo mgbe ọbịbịa nke bọmbụ atọm, agha enweghị ikike ịkwụsị, maka oge niile, ịga n'ihu nke ụmụ mmadụ ma ọ bụ iyi egwu ndụ nke ndụ n'onwe ya. Ogbunigwe atọm ahụ dara na Hiroshima na Nagasaki mepụtara ọnwụ ọnwụ kachasị ukwuu site na ngwa ọgụ ndị amabeghị. N’ime ọnwa abụọ na ọnwa anọ mbụ mgbe ogbunigwe ahụ gasịrị, nnukwu nsogbu nke ogbunigwe ogbunigwe gburu mmadụ 90,000–146,000 na Hiroshima na 39,000–80,000 na Nagasaki; odika ọkara nke ọnwụ na obodo ọ bụla mere n'ụbọchị mbụ.
Egwu nke ngwá agha nuklia amụbaala. Onye isi ala Kennedy kwupụtara eziokwu a:
Taa, ndị niile bi na mbara ala a ga-atụgharịrị uche mgbe ụwa a nwere ike ọ gaghị abụ ebe obibi. Nwoke ọ bụla, nwanyị na nwatakịrị ọ bụla bi n'okpuru mma agha nuklia nke Damocles, kpọgidere ya na eriri dị warara, nwee ike igbubi ya n'oge ọ bụla site na mberede ma ọ bụ nwee iberibe.[I]
Onye ọdee akwụkwọ nchekwa na mbụ William J. Perry kwuru, sị, "Enwebeghị m atụ ụjọ maka mkpochapụ nuklia karịa ugbu a - Enwere ihe karịrị pacenti 50 nke ogbugba nuklia na ndị US na-atụ anya n'ime afọ iri."[Ii] Ajọ mmụọ dị ka nke a, nke anyị maara na anyị dị ma anyị ka na-eleghara ya anya, na-emetụta anyị. Ha na-eme ka anyị pụọ na njikọ ogologo oge na mbara ụwa anyị, na-amanye anyị ka anyị bie ndụ maka oge dịka oge ọ bụla nwere ike ịbụ nke ikpeazụ.[iii]
Nlebara anya ọha na eze ugbu a elekwasịla anya na mbuso agha nke nuklia nke ndị na-eyi ọha egwu. ANDlọ ọrụ RAND mere nyocha iji nyochaa mmetụta nke mwakpo ndị na-eyi ọha egwu metụtara mgbawa nuklia 10-kiloton na Port nke Long Beach, California.[iv] Ejiri usoro nke usoro amụma ịkọwapụta iji nyochaa nsonaazụ ozugbo na ogologo oge. O kwubiri na mpaghara obodo ma ọ bụ mba ahụ adịghị njikere ịkwado ihe egwu nke ngwaagha nuklia butere na US n'ụgbọ mmiri. Long Beach bụ ọdụ ụgbọ mmiri nke atọ kachasị elu n'ụwa, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 30% nke mbubata na mbupụ US niile na-agafe na ya. Akụkọ ahụ kwuru na mgbọ ogbunigwe nuklia nke gbawara n'ime ihe a na-ebufe ga-eme ọtụtụ narị kilomita kilomita anọ na mpaghara ọdịda ọdịda ahụ enweghị ike ibi. Dịka ọmụmaatụ, akụkọ ahụ kwuru na ọtụtụ ụlọ ọrụ mmanụ dị nso ga-ebibi na-agwụ mmanụ niile dị na West Coast na ụbọchị ole na ole. Nke a ga - ahapụ ndị isi obodo ka ha nwee ike kwụsị ụkọ mmanụ ụgbọ ala ozugbo yana ike dị ka ọgbaghara obodo metụtara ya. Ihe ga-esochi ọgbụgba ọkụ a ga - esochi oke ikuku ọkụ na ọkụ ọgbụgba ọkụ na - adịte aka, ha niile na - enye aka na mbibi nke akụrụngwa mpaghara. Mmetụta na akụ na ụba ụwa nwekwara ike bụrụ ọdachi n'ihi ebumnuche abụọ: nke mbụ, mkpa akụ na ụba nke usoro nnyefe ụgbọ mmiri zuru ụwa ọnụ, nke ọgụ ahụ ga-egbochi nke ukwuu, na nke abụọ, ngosiputa akwụkwọ nke ọma nke usoro ego ụwa.[v]
Site n'ụkpụrụ ndị dị ugbu a, mgbawa nuklia nke dị kilogram iri nọchiri anya obere ihe nke ike nke ngwá agha nuklia ndị ka buo ibu ugbu a n'ebe a na-akwakọba ihe nke mba ndị na-amụba amụba. O siri ike iche n'echiche ihe ọgbaghara nuklia ka ukwuu ga-apụta. Onye ọzọ bụbu ode akwụkwọ nchekwa, Robert McNamara na-echeta ahụmịhe ya n'oge ọgba aghara ngwa ogu nke Cuba mgbe ụwa bịaruru nso na mgbanwe ngwaagha nuklia nke US na Soviet Union bidoro megide ibe ha. N'ịdọ aka ná ntị ya ọtụtụ afọ mgbe e mesịrị, McNamara zoro aka na akụkọ sitere n'aka ndị dọkịta na mba ụwa maka mgbochi nke agha nuklia, na-akọwa mmetụta nke otu ngwa agha 1-megaton:
Na ala efu, ihe mgbawa ahụ mepụtara oghere 300 nwere oghere dị obosara na ụkwụ 1,200 n'obosara. N’ime otu sekọnd, ikuku ahụ n’onwe ya na-amụnye bọọlụ na-erughị milimita na ọkara. Elu ala bọọlụ ahụ na –eme ihe dị ka okpukpu atọ ọkụ na okpomoku nke mpaghara ebe anwụ dị, na - emenyụ ihe niile dị ndụ n’okpuru ma na - eme ka ọkụ na - agba n’iru ọkụ, na - eme ka ndị mmadụ nọ ọkụ n’otu n’ime ihe dị ka kilomita atọ. . Igwe na-efe efe nke ikuku eruru eru rute ihe dị ka maịl atọ n’ihe dị ka sekọnd 12, ụlọ na-emebi emebi na ụlọ azụmahịa. Mpekere nke ikuku nke 250 mph na-emerụ ahụ na-egbu egbu na mpaghara niile. Dịkarịa ala, 50 pasent nke ndị mmadụ nọ na mpaghara ahụ na-anwụ ozugbo, tupu mmerụ ahụ ọ bụla site na radieshon ma ọ bụ firestorm.ii
Ọ bụrụ na mwakpo a na thelọ Ejima Abụọ metụtara bọmbụ nuklia 20-megaton, ebili mmiri ga-ebufe usoro ụgbọ mmiri n'okpuruala. O ruo ihe dị ka kilomita iri na ise site na irighiri ihe na-efe efe na-efe efe, na-enwe mmetụta site na nsonaazụ, ga-amụba ihe ndị ahụ ọ kpatara. Ọ dị ihe dị ka 200,000 oku dị iche iche arụpụtala na -emepụta firestorm ya na okpomoku rue ogo 1,500. Otu bọmbụ nuklia na-emebi ebe a na-enweta mmiri, nri, na mmanụ maka ụgbọ njem, ọrụ ahụike, na ike eletrik. Radiation na-emebi ma mebie ihe dị ndụ n'ime afọ 240,000.[vi]
Enweghị ihe mere anyị ga-eji kwere na ọgụ nuklia ga-emetụta naanị otu ụdị ngwá agha dị otú ahụ. Ọzọkwa, ihe atụ dị n’elu bụ maka bọmbụ nuklia dị ala n’ike n’ike karịa ọtụtụ bọmbụ ndị dị ugbu a na njikere. Ngwá agha ndị ka buo ibu nwere ikike nke ihe George Kennan lere anya dị ka nnukwu mbibi dị ka ịgbagha nghọta.[vii] Bọmbụ ndị dị otú ahụ, na ndị ọzọ ka na-emebi emebi, dị n'ụdị bọmbụ agha, ọtụtụ ndị nwere ike ịnapụta ọtụtụ iyi ọkụ.
Mgbe Soviet Union dara, ngwá agha nuklia karịrị nke ga-adị mkpa iji bibie ndị ụwa niile belatara. Agbanyeghị, ngwa agha nuklia 31,000 ka dị n’ụwa - ọtụtụ n’ime ha bụ ndị Amerịka ma ọ bụ ndị Rọshịa, ebe ọnụ ọgụgụ pere mpe nke United Kingdom, France na China, India, Pakistan na Israel ji. Enweghị ike ịkwụsị esemokwu Nzuzo Agha Nzuzo dị n'etiti Russia na US hapụrụ mba abụọ ahụ karịa 2,000 atụmatụ isi nuklia na ọnọdụ dị elu. Enwere ike ịmalite ihe ndị a naanị na nkeji ole na ole ma ọrụ ha bụ isi bụ mbibi nke ndị agha nuklia nke ndị na-emegide ya, akụrụngwa ụlọ ọrụ, na ọchịchị / ndị isi ọchịchị.[viii] Anyị nwere ikike ibibi ugbu a, mmadụ niile, ahịhịa ahịhịa na ihe ọ bụla dị ndụ nke mebere ụwa a. Ma echiche anyị esetịpụwo iji nyere anyị aka igbochi nke a ime?
Anyị kwesịrị ịnụ ụda anyị. Nke mbu, anyi nwere ike igwa ndi isi anyi ka ha mee ka Trump wepu iyi nke agha nuklia, ma obu site n’iji ire ere ma obu site na nsogbu nke ndi ndumodu ya. Nke abụọ, ọ bụrụ na anyị anwụghị otu n'ime ọrụ kacha mkpa bụ igbochi imepụta ngwa agha nuklia. Nukes ekwesighi ka anwale ya maka mkpụrụ zuru oke iji wee bụrụ ihe mgbochi. Ọganiihu nke ikike mbibi emeela ka agbụrụ nuklia.
Nhazi oge, dika CBO ga-efu $ 400 ijeri ozugbo na site na $ 1.25 gaa $ 1.58 puku ijeri afọ iri atọ. Ngwakọta nke ngwa agha nuklia a haziri maka iji ọgụ agha ga-ama mba ndị ọzọ aka ịzụta ha ma kpọbata ụzọ maka iji ngwa agha nuklia mebiri. Ugbu a bụ oge ịmanye ndị Congress anyị ka ha wezuga mmebe nke ngwa agha nuklia na mmefu ego nke mba. Nke a ga - azụta oge iji gwọọ mbara ala na ndị mmadụ n'okpuru nrụgide miri emi.
References
[I] Kennedy, JF (1961, Septemba). Nọrọ ọgbakọ nzukọ UN. Miller Center, Mahadum nke Virginia, Charlottesville, Virginia. Ewepụtara na http://millercenter.org/president/speeches/detail/5741
[Ii] McNamara, RS (2005). Apọkalips N’oge na-adịghị anya. Magazine Of Foreign Foreign Magazine. Weghachite si http://www.foreignpolicy.com/story/cms.php?story_id=2829
[iii] Macy, JR (1983). Enweghi obi uto na ikike nke onwe ya n’ime oge nuklia. Filadelfia, PA: Ọgbakọ ọhụrụ.
[iv] Meade, C. & Molander, R. (2005). Na-enyocha mmetụta akụ na ụba nke ndị na-eyi ọha egwu wakporo n'ọdụ ụgbọ mmiri Long Beach. Rlọ ọrụ RAND. W11.2 Ewepụtara site na http://birenheide.com/sra/2005AM/program/singlesession.php3?sessid=W11
http://www.ci.olympia.wa.us/council/Corresp/NPTreportTJJohnsonMay2005.pdf
[v] Ibid.
[vi] Kọmitii ndị ọkà mmụta sayensị maka Ozi okirikiri (1962). Mmetụta nke Bọm-Megaton Bomb. Mahadum Ọhụụ: Oge opupu ihe ubi, 24-32.
[vii] Kennan, GF (1983). Ngwurugwu nuklia: Mmekọrịta ndị Soviet America na afọ nuklia. New York: Pantheon.
[viii] Starr, S. (2008). Ngwongwo Nuclear nke di elu: Ihe egwu di iche iche. Akwụkwọ akụkọ SGR (Ndị ọkà mmụta sayensị maka ọrụ dịịrị ụwa), No.36, Ewepụtara site na http://www.sgr.org.uk/publications/sgr-newsletter-no-36
* Akụkụ wepụrụ akụkụ Usoro Zoro Ezo nke Arụ Ọrụ: Onye Na-erite Uru Site na Ime Ihe Ike na Agha nke Marc Pilisuk na Jennifer Achord Rountree dere. New York, NY: Nlele kwa ọnwa, 2015.
Marc Pilisuk, Ph.D.
Prọfesọ Emeritus, Mahadum California
Ngalaba, Mahadum Saybrook
Ph 510-526-1788
Ekele dịrị Kelisa Ball maka enyemaka na ndezi na nyocha
http://marcpilisuk.com/bio.html
