“Ọnwụ ọnwụ” nke NATO ga-ebibi ọ bụghị naanị Europe kamakwa ụwa ndị ọzọ

O siri ike ịghọta ihe mere ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ọdịda anyanwụ na ndị mgbasa ozi isi anaghị aghọta ihe ize ndụ dị adị nke ha tinyere na Russia na n'echeghị echiche na ndị ọzọ. Nkwụsi ike nke NATO na iwu nke a na-akpọ "ọnụ ụzọ mepere emepe" bụ ihe efu ma na-eleghara ọdịmma nchekwa ziri ezi nke Russia anya. Ọ dịghị mba ga-anagide ụdị mgbasawanye ahụ. N'ezie ọ bụghị US ma ọ bụrụ na atụnyere Mexico ga-anwa ịbanye na njikọ aka ndị China na-edu.

NATO egosipụtala ihe m ga-akpọ nkwubi okwu na-ezighị ezi na ọjụjụ ya iji kparịta ụka na Europe ma ọ bụ ọbụna nkwekọrịta nchebe zuru ụwa ọnụ bụ ụdị mkpasu iwe, na-ebute agha ugbu a na Ukraine. Ọzọkwa, ọ dị mfe ịghọta na agha a nwere ike ịbawanye ngwa ngwa ruo ikpochapụ ibe ha.

Nke a abụghị nke mbụ ihe a kpọrọ mmadụ na-ahụ onwe ya n'oké nsogbu nke nwere ike igbochi ya site n'imezu nkwa ndị odeakwụkwọ mba Amerịka mbụ bụ James Baker kwere Mikhail Gorbachev nwụrụ anwụ.^[1] na ndị ọrụ US ndị ọzọ. Mgbasawanye ọwụwa anyanwụ nke NATO kemgbe 1997 ka ndị isi Rọshịa na-ahụta dị ka nnukwu mmebi nke nkwekọrịta nchekwa dị oke mkpa nke nwere oke okwu dị adị. Aghọtala ya dị ka ihe egwu na-abawanye ụba, “egwu nke iji ike eme ihe” maka ebumnuche nke edemede 2(4) nke UN Charter. Nke a gụnyere nnukwu ihe ize ndụ nke ọgụ nuklia, ebe ọ bụ na Russia nwere nnukwu ngwa agha nuklia na ụzọ isi wepụta isi agha.

Ajụjụ dị mkpa nke mgbasa ozi bụ isi na-adịghị na-ajụ bụ: Gịnị mere anyị ji na-akpasu ike nuklia? Ayi efuola uche anyị maka oke? Anyị na-egwu ụdị "Russian roulette" na ọdịnihu nke ụmụ mmadụ n'ọdịnihu na mbara ala?

Nke a abụghị naanị ajụjụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị, kama ọ bụ ihe gbasara ọha mmadụ, nkà ihe ọmụma na omume. Ndị isi anyị enweghị ikike itinye ndụ ndị America niile n'ihe egwu. Nke a bụ omume enweghị ọchịchị nke ukwuu na ndị America kwesịrị katọrọ ya. Ewoo, ndị isi mgbasa ozi na-agbasa mgbasa ozi mgbochi Russia ruo ọtụtụ iri afọ. Kedu ihe kpatara NATO ji egwu egwuregwu a "va banque" dị oke egwu? Anyị nwekwara ike itinye ndụ ndị Europe niile, ndị Eshia, ndị Africa na ndị Latin America n'ihe egwu? Naanị n'ihi na anyị bụ "ndị pụrụ iche" ma chọọ ịbụ ndị na-adịghị agbanwe agbanwe banyere "ikike" anyị ịgbasa NATO?

Ka anyị na-eku ume miri emi ma cheta otú ụwa dị nso na Apọkalips n'oge ọgba aghara ngwa agha Cuban na October 1962. Daalụ Chineke na e nwere ndị nwere isi dị jụụ na White House na John F. Kennedy mere nhọrọ maka mkparịta ụka kpọmkwem na ya. ndị Soviet, n'ihi na ọdịnihu nke ụmụ mmadụ dị n'aka ya. Abụ m nwa akwụkwọ sekọndrị na Chicago ma cheta na m na-ekiri arụmụka n'etiti Adlai Stevenson III na Valentin Zorin (onye m zutere ọtụtụ afọ mgbe m bụ onye isi ọrụ UN na Geneva).

Na 1962 UN zọpụtara ụwa site n'inye ọgbakọ ebe enwere ike idozi esemokwu n'udo. Ọ bụ ihe jọgburu onwe ya na odeakwụkwọ ukwu nke ugbu a Antonio Guterres emeghị ka ihe egwu dị na mgbasawanye NATO na-ebute n'oge. O nwere ike ma ọ gaghị eme ka mkparịta ụka dị n'etiti Russia na mba NATO dị mfe tupu February 2022. Ọ bụ ihe ihere na OSCE kwụsịrị ime ka gọọmentị Ukraine kwenye na ọ ghaghị imejuputa nkwekọrịta Minsk - pacta sunt servanda.

Ọ bụ ihe jọgburu onwe ya na mba ndị na-anọpụ iche dị ka Switzerland enweghị ike ikwupụta ihe a kpọrọ mmadụ mgbe ọ ka nwere ike ịkwụsị ntiwapụ nke agha ahụ. Ọbụna ugbu a, ọ dị mkpa ịkwụsị agha ahụ. Onye ọ bụla nke na-agbatị agha ahụ na-eme mpụ megide udo na mpụ megide ụmụ mmadụ. Ogbugbu a ga-akwụsị taa, mmadụ niile ga-ebili wee rịọ Udo UGBUA.

Echetara m adreesị mmalite John F. Kennedy na Mahadum America dị na Washington DC na 10 June 1963^[2]. Echere m na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị niile kwesịrị ịgụ nkwupụta amamihe a n'ụzọ dị ịrịba ama ma hụ otú ọ dị mkpa iji dozie agha dị ugbu a na Ukraine. Prọfesọ Jeffrey Sachs nke Mahadum Columbia dị na New York dere akwụkwọ nwere nghọta banyere ya.^[3]

N’ịja ndị klas ahụ na-agụsị akwụkwọ mma, Kennedy chetara nkọwa Masefield kọwara mahadum dị ka “ebe ndị kpọrọ amaghị ihe ọ bụla asị pụrụ ịgbalịsi ike ịmata, bụ́ ebe ndị ghọtara eziokwu pụrụ ịgbalị ime ka ndị ọzọ hụ.”

Kennedy họọrọ ikwu banyere "isiokwu kacha mkpa n'ụwa: udo ụwa. Kedu ụdị udo nke m pụtara? Olee ụdị udo anyị na-achọ? Ọ bụghị a Pax Americana ngwa agha ndị America na-amanye na ụwa. Ọ bụghị udo nke ili ma ọ bụ nchebe nke ohu. Ana m ekwu maka ezi udo, ụdị udo nke na-eme ka ndụ n'ụwa dị mma, ụdị nke na-enyere ndị mmadụ na mba dị iche iche aka itolite na inwe olileanya na iwulite ndụ ka mma maka ụmụ ha - ọ bụghị nanị udo maka ndị America kama udo maka mmadụ nile. ndị ikom na ndị inyom—ọ bụghị nanị udo n’oge anyị kama udo na-adịru mgbe nile.”

Kennedy nwere ezigbo ndị ndụmọdụ ndị chetaara ya na “ngụkọta agha enweghị isi… n'oge otu ngwa agha nuklia nwere ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ okpukpu iri karịa ike mgbawa nke ndị agha ikuku niile jikọrọ aka na Agha Ụwa nke Abụọ wetara. Ọ baghị uru n’ọgbọ mgbe a ga-eji ifufe na mmiri na ala na mkpụrụ na mkpụrụ na-ebuga nsí na-egbu egbu nke e ji mgbanwe ngwá agha nuklia na-emepụta, ruokwa n’ọgbọ ndị a na-amụbeghị amụ.”

Kennedy na onye bu ya ụzọ bụ Eisenhower katọrọ ugboro ugboro mmefu nke ọtụtụ ijeri dollar kwa afọ maka ngwá agha, n'ihi na mmefu ndị dị otú ahụ abụghị ụzọ dị irè nke na-eme ka udo dị, nke bụ njedebe dị mkpa nke ndị nwere ezi uche.

N'adịghị ka Kennedy nọchiri anya na White House, JFK nwere echiche nke eziokwu na ikike nke ịkatọ onwe ya: "Ụfọdụ na-ekwu na ọ baghị uru ikwu okwu banyere udo ụwa ma ọ bụ iwu ụwa ma ọ bụ nkwụsị ụwa-na ọ ga-abụ ihe na-abaghị uru ruo mgbe Ndị ndú nke Soviet Union na-enwekwu àgwà nghọta. Enwere m olileanya na ha ga-eme ya. Ekwenyere m na anyị nwere ike inyere ha aka ime ya. Ma ekwerekwa m na anyị ga-enyochagharị àgwà nke anyị—dị ka ndị mmadụ n’otu n’otu na dị ka mba—n’ihi na àgwà anyị dị oké mkpa ka nke ha.”

N'ihi ya, ọ tụrụ aro ka a nyochaa àgwà US maka udo n'onwe ya. “Ọtụtụ n'ime anyị chere na ọ gaghị ekwe omume. Ọtụtụ ndị na-eche na ọ dịghị adị. Mana nke ahụ bụ nkwenye dị ize ndụ, nke mmeri. Ọ na-eduga ná nkwubi okwu ahụ bụ na agha bụ ihe a na-apụghị izere ezere—na a ga-ebibi ihe a kpọrọ mmadụ—na ndị agha ndị anyị na-apụghị ịchịkwa jidere anyị.” Ọ jụrụ ịnakwere echiche ahụ. Dị ka ọ gwara ndị gụsịrị akwụkwọ na Mahadum America, “Nsogbu anyị bụ nke mmadụ mere—ya mere, mmadụ nwere ike idozi ya. Mmadụ nwekwara ike ibu oke ka ọ chọrọ. Enweghị nsogbu nke akara aka mmadụ karịrị mmadụ. Echiche mmadụ na mmụọ ya edozila ihe ndị yiri ka a na-apụghị idozi ya—anyị kwenyere na ha nwere ike ime ya ọzọ….”

Ọ gbara ndị na-ege ya ume ume ka ha lekwasị anya na udo bara uru karị, nke a na-enweta na ya, na-adabere na mgbanwe mberede na ọdịdị mmadụ kama na mgbanwe nke nwayọọ nwayọọ na ụlọ ọrụ mmadụ-na usoro omume dị iche iche na nkwekọrịta dị irè nke bụ maka ọdịmma nke ndị niile metụtara. : "Enweghị otu igodo dị mfe maka udo a - ọ nweghị usoro anwansi ma ọ bụ nke otu ike ma ọ bụ abụọ ga-anakwere. Ezi udo aghaghị ịbụ ihe sitere n'ọtụtụ mba, nchikota nke ọtụtụ omume. Ọ ghaghị ịbụ nke na-agbanwe agbanwe, ọ bụghị ihe kwụ ọtọ, na-agbanwe iji merie ihe ịma aka nke ọgbọ ọhụrụ ọ bụla. N'ihi na udo bụ usoro - ụzọ isi dozie nsogbu. "

Onwe m, o wutere m na eziokwu ahụ bụ na okwu Kennedy dịpụrụ adịpụ site na nkwuwa okwu anyị na-anụ taa site na Biden na Blinken, onye akụkọ ya bụ otu n'ime ikpe ziri ezi nke onwe ya - caricature ojii na nke ọcha - enweghị ihe ọ bụla nke JFK nwere mmasị na mmadụ na omume. obibia mmekọrịta mba ụwa.

A na-agba m ume ka m chọpụtaghachi ọhụụ JFK: "Udo ụwa, dị ka udo nke obodo, anaghị achọ ka onye ọ bụla hụ onye agbata obi ya n'anya - ọ chọrọ naanị ka ha biri ọnụ na ndidi n'otu n'otu, na-edozi esemokwu ha na nhazi ziri ezi na udo. Akụkọ ihe mere eme na-akụziri anyị na iro dị n’etiti mba dị iche iche, dị ka ndị mmadụ n’otu n’otu, adịghị adịru ebighị ebi.”

JFK siri ọnwụ na anyị ga-anọgidesi ike ma were obere echiche nke ịdị mma nke anyị na ihe ọjọọ nke ndị iro anyị. O chetaara ndị na-ege ya ntị na ọ dịghị mkpa ka udo dịrị, na agha ekwesịghịkwa ịbụ ihe a na-apụghị izere ezere. "Site n'ịkọwa ihe mgbaru ọsọ anyị nke ọma, site n'ime ka ọ dị ka a na-ejikwa ya na nke dịpụrụ adịpụ, anyị nwere ike inyere ndị mmadụ niile aka ịhụ ya, nweta olileanya na ya, na ịga n'ihu na-enweghị ike ime ya."

Nkwubi okwu ya bụ njem nlegharị anya: “Ya mere, anyị aghaghị ịnọgide na-achọ udo n'olileanya na mgbanwe ndị na-ewuli elu n'ime òtù ndị Kọmunist nwere ike iweta ihe ngwọta ndị dị ugbu a karịa anyị. Anyị aghaghị ime ihe omume anyị n'ụzọ ga-eme ka ọ bụrụ mmasị ndị Kọmunist ikwekọrịta n'ezi udo. Karịsịa, ka anyị na-agbachitere ọdịmma anyị dị mkpa, ikike nuklia ga-egbochi esemokwu ndị ahụ na-eweta onye mmegide na nhọrọ nke ma ọ bụ nlọghachi na-eweda n'ala ma ọ bụ agha nuklia. Ịnabata ụdị usoro ahụ n'ime afọ nuklia ga-abụ ihe akaebe na-egosi ọdịda nke amụma anyị-ma ọ bụ nke mkpokọta ọnwụ-ọchịchọ maka ụwa. "

Ndị gụsịrị akwụkwọ na Mahadum America ji ịnụ ọkụ n'obi kelee Kennedy na 1963. Ọ ga-amasị m ka ụmụ akwụkwọ mahadum ọ bụla, ụmụ akwụkwọ sekọndrị ọ bụla, onye ọ bụla nke Congress, onye odeakụkọ ọ bụla ga-agụ okwu a ma tụgharịa uche n'ihe ọ pụtara n'ụwa taa. Achọrọ m ka ha gụọ akwụkwọ akụkọ New York Times nke George F. Kennan^[4] edemede nke 1997 na-akatọ mgbasawanye NATO, echiche nke Jack Matlock^[5], onye nnọchi anya US ikpeazụ na USSR, ịdọ aka ná ntị nke ndị ọkà mmụta US Stephen Cohen^[6] na Prọfesọ John Mearsheimer^[7].

M na-atụ egwu na n'ụwa ugbu a nke akụkọ adịgboroja na akụkọ ndị a na-emegharị emegharị, na ọha mmadụ nke ụbụrụ na-achị taa, a ga-ebo Kennedy ebubo na ọ bụ "onye na-achọsi ike" nke Russia, ọbụnadị onye na-arara ụkpụrụ America. N'agbanyeghị nke ahụ, akara aka nke mmadụ niile nọ n'ihe ize ndụ ugbu a. Ma ihe anyị chọrọ bụ JFK ọzọ na White House.

Alfred de Zayas bụ onye prọfesọ iwu na Geneva School of Diplomacy wee jee ozi dị ka onye ọkachamara nọọrọ onwe ya nke UN na iwu mba ụwa 2012-18. Ọ bụ onye odee akwụkwọ iri na otu gụnyere "Iwulite usoro ụwa ziri ezi" Clarity Press, 2021, na "Counting Mainstream Narratives", Clarity Press, 2022.

1. https://nsarchive.gwu.edu/document/16117-document-06-record-conversation-between ↑
2. https://www.jfklibrary.org/archives/other-resources/john-f-kennedy-speeches/american-university-19630610 ↑
3. https://www.jeffsachs.org/Jeffrey Sachs, Iji bugharịa ụwa: JFK's Quest for Peace. Ụlọ Random, 2013. Leekwa https://www.jeffsachs.org/newspaper-articles/h29g9k7l7fymxp39yhzwxc5f72ancr ↑
4. https://comw.org/pda/george-kennan-on-nato-expansion/ ↑
5. https://transnational.live/2022/05/28/jack-matlock-ukraine-crisis-should-have-been-avoided/ ↑
6. "Ọ bụrụ na anyị ebugharị ndị agha NATO na ókèala Russia, nke ahụ ga-eme ka ọnọdụ ahụ bụrụ agha, mana Russia agaghị alaghachi azụ. Okwu a dị adị. " ↑

7. https://www.mearsheimer.com/. Mearsheimer, The Great Delusion, Yale University Press, 2018.https://www.economist.com/by-invitation/2022/03/11/john-mearsheimer-on-why-the-west-is-principally-responsible- maka-ukrainian-ọgba aghara ↑