Agaghị eji ndị agha eme ihe

Site n'aka David Swanson, World BEYOND War, October 13, 2020

Ọ bụrụ na, dị ka m, ị nwere omume na-adịghị mma nke igosipụta emeghị ihe n'eziokwu nke ikpe ndị e mere maka agha dịgasị iche iche, ị wee malite ime ka ndị mmadụ kwenye na agha abụghị n'ezie maka mkpochapụ nke ngwa agha nke mbibi nke ha na-abawanye, ma ọ bụ mkpochapu ndị na-eyi ọha egwu ha na-eweta, ma ọ bụ mgbasa nke ochichi onye kwuo uche ha na-egbochi, ọtụtụ mmadụ ga-ajụ n'oge na-adịghị anya "Ọfọn, gịnịzi bụ maka agha ndị a?"

N’ebe a, enwere mmejọ abuo. Otu bụ ka e were ya na e nwere otu azịza. Nke ọzọ bụ ka e chee na azịza ya niile ga-abụ ihe ezi uche dị na ya. Nzaghachi nke m nyerela ugboro gazillion bụ na agha bụ maka uru na ike na paịpụ, maka ịchịkwa mmanụ ala na mpaghara na gọọmentị, maka ntuli aka nke ntuli aka, nkwalite ọrụ, na ọkwa mgbasa ozi, ịkwụghachi maka "onyinye" mkpọsa. maka inertia nke usoro dị ugbu a, na maka ara, ọchịchọ na-adịghị mma maka ike na omume ọjọọ xenophobic.

Anyị maara na agha anaghị adaba na njupụta ọnụ ọgụgụ mmadụ ma ọ bụ ụkọ akụ ma ọ bụ ihe ọ bụla ụfọdụ ndị na-eji agụmakwụkwọ US na-eme iji gbalịa ịta ụta maka agha maka ndị ha metụtara. Anyị maara na agha anaghị emetụta ebe niile eji mepụta ngwa agha. Anyị maara na agha na-arụkọ ọrụ ọnụ na ọnụnọ nke mmanụ ọkụ. Ma ha na-emekọrịta ihe ọzọ nke na-enyekwa azịza dị iche iche maka ajụjụ nke agha ndị ahụ bụ: ntọala. Echere m, anyị niile amatala kemgbe ọtụtụ iri afọ ugbu a na ndị ọhụrụ US permawars gụnyere ọtụtụ ihe mkpuchi mba dị iche iche na ntọala, yana ihe mgbaru ọsọ ahụ gụnyere mmezi nke ụfọdụ ọnụ ọgụgụ na-adịgide adịgide na nnukwu ụlọ ọrụ nnọchi anya obodo. Ma gịnị ma ọ bụrụ na ọ bụghị nanị na ebumnuche nke ntọala ọhụrụ na-akpali agha, kamakwa ọ na-akpali akụkụ dị mkpa site na ịdị adị nke ntọala ndị dị ugbu a?

N'akwụkwọ ọhụrụ ya, United States of War, David Vine hotara nyocha nke ndị agha US na-egosi na ebe ọ bụ na 1950s, ọnụnọ ndị agha US nwere njikọ na ọgụ ndị agha US na-amalite. Vine modifies a akara si Ubi nke Nrọ na-ezo aka ọ bụghị n'egwuregwu baseball kama na ntọala: “Ọ bụrụ na ị wuo ha, agha ga-abịa.” Vine na-akọkwa ọtụtụ ihe atụ nke agha na-ebute ntọala nke na-ebute agha na-ebute ntọala nke na-abụghị nanị ịmalite agha ọzọ kamakwa ọ na-egosi na ego nke ọtụtụ ngwa agha na ndị agha jupụta ntọala, ma n'otu oge na-ewepụta ịgha agha - ihe ndị a niile na-eme ka ndị ọzọ nwee ume. agha.

Akwụkwọ vaịn gara aga bụ Mba Mba: Uzo agha United States na-ebuputa n'oku obodo na-emekpa America na World. Aha onye a bụ United States of War: A Global History of America's Conflicts Esemokwu, Site na Columbus ruo Islamic State. Otú ọ dị, ọ bụghị nkọwa zuru ezu banyere agha US ọ bụla, nke ga-achọ ọtụtụ puku peeji. Nke a abụghịkwa ịhapụ isi ntọala. Ọ bụ akụkọ ihe mere eme nke ntọala ọrụ arụgo ma ka na-egwu n'ọgbọ na omume agha.

Enwere, na azụ akwụkwọ ahụ, ogologo ndepụta nke agha US, na esemokwu ndị ọzọ nke kpatara ụfọdụ ihe anaghị akpọ agha. Ọ bụ ndepụta nke na-aga n'ihu site na mmalite nke United States ruo taa, nke ahụ anaghịkwa eme ka agha ahụ megide ụmụ amaala America adịghị ma ọ bụ na ọ bụghị agha mba ọzọ. Ọ bụ ndepụta nke na-egosi agha ndị dị anya gburugburu ụwa na-ebu amụma na njedebe nke "akara ngosi pụtara ìhè" na mpaghara ọdịda anyanwụ US, ma na-egosi obere agha na-eme n'ọtụtụ ebe n'otu oge na n'ụzọ ziri ezi site na nsogbu nke isi agha na mpaghara ndị ọzọ. Ọ na-egosi agha dị mkpirikpi na agha dị ogologo (dị ka agha afọ 36 megide Apache) nke na-eme ka nkwupụta ọkwa oge niile na agha dị ugbu a na Afghanistan bụ agha US kachasị ogologo oge, nke ahụ na-emekwa echiche na-enweghị isi na afọ 19 gara aga agha bu ihe ohuru na iche. Ọ bụ ezie na Researchlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Ọgbakọ na-ekwu na United States enweela udo maka afọ 11 nke ịdị adị, ndị ọkà mmụta ndị ọzọ na-ekwu na ọnụ ọgụgụ ziri ezi nke afọ udo bụ efu ruo ugbu a.

Obere ala ndị dị na United States na-agbasasị gburugburu ụwa dị ka ntọala ndị agha bụ obodo ndị nwere ọnụ na Steroid (na Apartheid). Ndị bi na ha anaghị enwekarị ikpe ikpe mpụ maka omume ha na mpụga ọnụ ụzọ ámá, ebe ndị obodo ahụ kwetara n'ime ka ha rụọ ọrụ ya na nhicha. Njem na ihe dị mma bụ nnukwu ego maka ndị agha na ndị na-emefu ego na-achịkwa ndị otu Congress na-agagharị ụwa. Mana echiche ahụ bụ na ntọala ahụ na-eweta ebumnuche nchekwa, na ha na-eme ihe megidere ihe Eisenhower dọrọ aka na ntị, bụ ihe dị ka ihu ala site na eziokwu. Otu n'ime ihe ndị bụ isi nke ntọala US na mba ndị ọzọ bụ iwe iwe nke Vine na-echetara anyị tupu ndị bi na United States chere maka ọrụ ndị agha Britain nke ndị North America. Ndị agha Britain ahụ kpara àgwà na-enweghị isi, ndị colonist dekwara aha ụdị mkpesa nke ịpụnara mmadụ ihe, ndina n'ike, na mmekpa ahụ nke ndị bi n'akụkụ ala US nọ na-abanye ọtụtụ afọ ugbu a.

Ebe ndị mba ọzọ nke United States, dị anya site na mbido mbụ na 1898, bụ ndị mba ọhụrụ na-ewu ewu na Canada wuru tupu Nkwupụta nke 1776 nke Nnwere Onwe wee too ngwa ngwa site ebe ahụ. Na United States enwere ebe ndị agha 800 dị ugbu a ma ọ bụ ndị gara aga nwere aha "Fort" na aha ha. Ha bụ ebe ndị agha na-achị n’ókèala mba ọzọ, dịkwa ka ebe ndị ọzọ a na-apụghị ịgụta ọnụ ndị ọzọ na-enweghị “ụlọ” n’aha ha ugbu a. Ha buuru ndi mmadu biri. Ha kpasuru iwe. Ha butere agha. Agha ndị ahụ mekwara ntọala ndị ọzọ, ebe ọ bụ na ókèala ahụ na-aga n'ihu. N'oge a na-alụ agha maka nnwere onwe pụọ na Britain, dịka n'oge agha kachasị agha nke ọtụtụ mmadụ nụworo, United States gara agha na-ebu ọtụtụ obere agha, n'okwu a megide ụmụ amaala America na ndagwurugwu Ohio, ọdịda anyanwụ New York, na ebe ndị ọzọ. Ebe m bi na Virginia, akpọrọ ihe ncheta na ụlọ akwụkwọ elementrị na obodo maka ndị toro na ịgbasa alaeze US (na alaeze Virginia) ọdịda anyanwụ n'oge "American Revolution."

Ma arụ ụlọ ma ọ bụ ịlụ agha akwụsịbeghị. Maka Agha nke 1812, mgbe ndị US gbara ndị omeiwu Canada ọkụ, mgbe nke a gasịkwara ndị Britain gbaa Washington ọkụ, ndị US wuru ntọala nchekwa na Washington, DC, nke na-emezughị nzube ha nke ọma yana ọtụtụ ntọala US gburugburu ụwa. Ezubere nke ikpeazụ maka mmejọ, ọ bụghị ịgbachitere.

Abalị iri mgbe Agha 1812 gwụchara, ndị US Congress kwusara agha na steeti Algiers nke dị na North Africa. Ọ bụ mgbe ahụ, ọ bụghị na 1898, ka US Navy bidoro guzobe ọdụ maka ụgbọ mmiri ya na kọntinenti ise - nke o jiri n'oge 19^th narị afọ iji wakpo Taiwan, Uruguay, Japan, Holland, Mexico, Ecuador, China, Panama, na Korea.

Agha Obodo US, lụrụ ọgụ n'ihi na North na South nwere ike ikwenye naanị na mgbasawanye na-adịghị agwụ agwụ mana ọ bụghị na ohu ma ọ bụ ọnọdụ nweere onwe ya nke mpaghara ọhụrụ, abụghị naanị agha dị n'etiti North na South, kamakwa agha nke North lụrụ megide Shoshone , Bannock, Ute, Apache, na Navajo na Nevada, Utah, Arizona, na New Mexico - agha nke gburu, merie ókèala, ma mee ka ọtụtụ puku mmadụ banye n'ogige ịta ahụhụ nke ndị agha, Bosque Redondo, ụdị nke ga-emesị kpalie Ndị Nazi.

Ebe ndi ozo putara agha ohuru ndi ozo. Ewere Mexico na San Francisco na San Francisco wee wakpo Philippines, ebe a ga-eji ntọala buso Korea na Vietnam agha. Ejiri Tampa Bay, nke e si na Spanish weghara Cuba. Ejiri Guantanamo Bay, nke ewepụtara na Cuba, iji wakpo Puerto Rico. Were gabazie. Ka ọ na-erule 1844, ndị agha US nwere ọdụ ụgbọ mmiri ise na China. US-British Shanghai International Settlement na 1863 bụ "Chinatown tụgharịrị" - dị ka ntọala US gafee ụwa ugbu a.

Tupu WWII, ọbụnadị gụnyere ọtụtụ mgbasawanye nke WWI, ọtụtụ ntọala adịghị adịgide. Werefọdụ dị, mana ndị ọzọ, gụnyere ọtụtụ na Central America na Caribbean, ka a ghọtara dị ka nwa oge. WWII ga-agbanwe ihe niile. Ọnọdụ ndabara nke ntọala ọ bụla ga-adịgide. Nke a malitere na ahia FDR nke ụgbọ mmiri ochie gaa Britain iji gbanwere ntọala na ọchịchị asatọ Britain - ọ nweghị nke nwere okwu n'okwu a. O nweghịkwa Congress, dịka FDR mere naanị ya, nke mepụtara ụkpụrụ jọgburu onwe ya. N'ime oge WWII United States wuru ma tinye ebe nrụnye 30,000 na ntọala 2,000 na kọntinenti ọ bụla.

Ebumnuche dị na Dhahran, Saudi Arabia, kwesịrị ịlụ ọgụ maka ndị Nazi, mana mgbe Germany nyefere, isi ụlọ ahụ ka agwụchara. Mmanụ ahụ ka dị. Ọ dị mkpa ka ụgbọ elu kwụsị n'akụkụ ahụ nke ụwa. Mkpa ọ dị igosipụta zuo ụgbọ elu ndị ọzọ ka dị. Agha ga-adịkwa ka mmiri ozuzo na-eso n'igwe ojii.

WWII ebiela na njedebe. E debere nnukwu ndị agha nọ na mba ọzọ kpamkpam. Henry Wallace chere na a ga-enyefe United Nations n'aka ndị mba ọzọ. Kama, ọ gbanwere ngwa ngwa. Vine dere na ọtụtụ narị klọb “Bring Back Daddy” bụ nke e guzobere n'ofe United States. Ha niile enwetaghị ụzọ ha. Kama nke a, amalitere usoro ọhụụ banyere ibupu ezinụlọ iji sonyere ndị nna ochie ha n'ọrụ na-adịgide adịgide - njem nke ebumnuche iji belata mmeko nwoke na nwanyị.

N'ezie, ndị agha US belatara nke ukwuu mgbe WWII gasịrị, mana ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ etu ọ dị mgbe agha ndị ọzọ gasịrị, ọtụtụ n'ime nke ahụ gbanwere ozugbo enwere ike ịmalite agha na Korea. Agha Korea butere ịrị elu 40% na ntọala US nke esenidụt. Fọdụ nwere ike ịkpọ agha ahụ na Korea ihe egwu rụrụ arụ ma ọ bụ iwe mpụ, ebe ndị ọzọ ga-akpọ ya eriri ma ọ bụ mmejọ aghụghọ, mana site n'echiche nke ntọala ụlọ na nguzobe nke ikike ụlọ ọrụ na-achịkwa gọọmentị US, ya bụ, dịka Barack Obama kwuru n'oge ọ bụ onye isi, ọganiihu dị ukwuu.

Eisenhower kwuru banyere ụlọ ọrụ ndị agha na-emerụ gọọmentị. Otu n'ime ọtụtụ ihe atụ nke Vine nyere bụ nke mmekọrịta US na Portugal. Ndị agha United States chọrọ ntọala na Azores, yabụ gọọmentị US kwenyere ịkwado onye ọchịchị aka ike nke Portugal, Portuguese colonialism, na ndị otu Portuguese NATO. Ma ndị Angola, Mozambique, na Cape Verde bụ ndị a ga-ama ikpe - ma ọ bụ kama nke ahụ, ka ha wulite iro megide United States, dị ka ụgwọ ịkwụ ụgwọ iji mee ka United States "gbachitere" site na usoro ntọala ụwa. Vine na-ekwu okwu ikpe 17 nke ntọala US na-ewepụ ndị bi na gburugburu ụwa, ọnọdụ dị n'akụkụ akwụkwọ US na-ekwu na afọ mmeri gafere.

NATO rụrụ ọrụ iji kwado owuwu nke ntọala US na Italy, nke ndị mighttali nwere ike ọ gaghị ebili ma ọ bụrụ na a kpọrọ ntọala ndị ahụ "ntọala US" kama ịbụ ndị ahịa n'okpuru ọkọlọtọ ụgha nke "ntọala NATO."

Ndọkwasi anọgidewo na-amụba gburugburu ụwa, na ngagharị iwe na-esokarị. Ngagharị iwe megide ntọala US, na-enwekarị ihe ịga nke ọma, ọ naghị enwekarị ihe ịga nke ọma, abụwo akụkụ bụ isi nke narị afọ gara aga nke akụkọ ntolite ụwa nke anaghị akụzi na United States. Ọbụna ejiri akara ngosi udo ama ama nke ọma na mkpesa nke isi ndị agha US. Ugbu a, ntọala na-agbasa n'ofe Africa wee ruo na nsọtụ China na Russia, ebe ọdịbendị US na-eme ka agha ndị ọzọ na-alụ ọgụ "ndị agha pụrụ iche" na ụgbọ elu robot na-alụ ọgụ, a na-ewu ngwa agha nuklia dị ka nzuzu, ma a na-ajụkwa militarism nke ndị isi ndọrọ ndọrọ ọchịchị abụọ nke United States.

Ọ bụrụ na agha dị - na akụkụ - maka ntọala, ọ bụ na anyị ekwesịghị ịjụ ihe ntọala ndị ahụ bụ? Vine na-akọghachi ndị na-eme nchọpụta na Congressional na-ekwubi na ọtụtụ ntọala ahụ ka "inertia" nọ. Ọ na-akọghachikwa ndị isi agha dị iche iche na-atụ egwu (ma ọ bụ, n'ụzọ ziri ezi, paranoia) nke na-ahụ ihe okike na-eme ihe ike dị ka ụdị nchebe. Ihe ndị a bụ ihe dị adị n'ezie, mana echere m na ha dabere na nnukwu ọsọ maka ọchịchị na uru zuru ụwa ọnụ, yana njikere sociopathic (ma ọ bụ ịnụ ọkụ n'obi) ịmalite agha.

Ihe m na-echeghị na akwụkwọ ọ bụla na-elekwasị anya na ya bụ ọrụ nke ire ngwá agha. Ntọala ndị a na - emepụta ndị ahịa ngwa agha - ndị nleda anya na ndị ọchịchị "onye kwuo uche ya" nwere ike ịbụ eji njikere ma zụọ azụ ma kwụrụ ụgwọ ma dabere na ya ndị agha US, na-eme ka gọọmentị US dabere na ndị na-aba uru na agha.

Enwere m olile anya na mmadụ nile nọ n’ụwa gụrụ United States nke Agha. Na World BEYOND War anyi emeela na-arụ ọrụ iji mechie ntọala ihe kacha mkpa.