Nke Ariel Gold na Medea Benjamin, Jacobin, Disemba 10, 2021
Mgbe ọnwa 5 kwụsịrị, mkparịta ụka na-apụtaghị ìhè n'etiti US na Iran maliteghachiri n'izu gara aga na Vienna na mgbalị iji gbanwee nkwekọrịta nuklia Iran 2015 (nke a na-akpọkarị Joint Comprehensive Plan of Action ma ọ bụ JCPOA). Echiche ahụ adịghị mma.
Ihe na-erughị otu izu n'ime mkparita uka, Britain, France, na Germany ebubo Iran nke "ịgaghachi azụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nkwekọrịta niile siri ike" enwetara n'oge mkparịta ụka mbụ nke mbụ tupu e were onye isi ala Iran ọhụrụ, Ebrahim Raisi, ṅụọ iyi. Ọ bụ ezie na omume ndị dị otú ahụ nke Iran anaghị enyere aka na mkparịta ụka ahụ gaa nke ọma, enwere mba ọzọ - nke na-abụghị akụkụ nke nkwekọrịta ahụ mebiri na 2018 site n'oge ahụ Onye isi ala Donald Trump - onye ọnọdụ ya siri ike na-emepụta ihe mgbochi na mkparịta ụka na-aga nke ọma. : Israel.
Na Sọnde, n'etiti akụkọ na mkparịta ụka ahụ nwere ike daa, Prime Minista Israel Naftali Bennett kpọrọ mba ndị dị na Vienna ka ha "were akara siri ike" megide Iran. Dị ka ozi Channel 12 na Israel si kwuo, ndị ọrụ Israel bụ na-agba US ume ime ihe agha megide Iran, ma ọ bụ site na igbu Iran ozugbo ma ọ bụ site n'itinye ọdụ Iranian na Yemen. N'agbanyeghị ihe si na mkparịta ụka ahụ pụta, Israel kwuru na ya nwere ikike ịme agha imegide Iran.
Ihe iyi egwu nke Israel abụghị naanị mpụ. N'etiti 2010 na 2012, Iran anọ ndị ọkà mmụta sayensị nuklia bụ gburu, ikekwe site n'Izrel. Na Julaị 2020, ọkụ, ekewet na ogbunigwe Israel, kpatara nnukwu mmebi na saịtị nuklia Natanz nke Iran. Na Nọvemba 2020, obere oge ka Joe Biden meriri ntuli aka onye isi ala, ndị ọrụ Israel jiri egbe igwe eji eme ihe. egbu ọchụ Onye ọka mmụta sayensị kacha elu nke Iran. Ọ bụrụ na Iran megwara nke ọma, US nwere ike ịkwado Israel, na esemokwu ahụ na-abanye na agha US na Middle East zuru oke.
N'April 2021, ka mbọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-aga n'ihu n'etiti ọchịchị Biden na Iran, mmebi nke a na-ekwu na Israel kpatara ọpụpụ na Natanz. Iran kọwara ihe a dị ka " iyi ọha egwu nuklia."
Egwuregwu kọwara dị ka atụmatụ Iran wughachi azụ ka mma, mgbe arụrụ arụrụala ụlọ ọrụ nuklia nke Israel ọ bụla, ndị Iran enwetala akụrụngwa ha ngwa ngwa. laghachi online ma tinyekwa igwe ọhụrụ iji mee ka uranium dịkwuo ngwa ngwa. N'ihi ya, ndị ọrụ America n'oge na-adịbeghị anya dọrọ aka ná ntị Ndị ogbo ha Izrel na mwakpo a wakporo ụlọ ọrụ nuklia Iran adịghị arụpụta ihe. Ma Israel zara ya na ọ nweghị ebumnuche ịhapụ.
Ka elekere na-agwụ iji megharịa JCPOA, Israel bụ na-ezipụ ndị isi ya ime ka ikpe ya. Minista mba ofesi Israel Yair Lapid nọ na London na Paris n'izu gara aga na-arịọ ha ka ha ghara ịkwado ebumnuche US ịlaghachi na nkwekọrịta ahụ. N'izu a, Mịnịsta na-ahụ maka nchekwa Benny Gantz na onye isi Mossad Israel David Barnea nọ na Washington maka nzukọ ya na onye odeakwụkwọ nchekwa US Lloyd Austin, onye odeakwụkwọ nke steeti US Antony Blinken na ndị ọrụ CIA. Dị ka akwụkwọ akụkọ Israel Yedioth Ahronoth si kwuo, Barnea wetara "Emelitere ọgụgụ isi na mbọ Tehran" ịghọ mba nuklia.
Tinyere mkpesa ọnụ, Israel na-akwado agha. Ha nwere ekenyela ijeri $1.5 maka a nwere ike iku megide Iran. N'ime October na Nọvemba, ha mere nnukwu mmega agha na nkwadebe maka ibuso Iran agha na mmiri a ha na-eme atụmatụ ijide otu n'ime ha ihe omume ịme anwansị iku kacha mgbe ọ bụla, na-eji ọtụtụ ụgbọ elu, gụnyere Lockheed Martin's F-35 jet.
US na-akwadokwa maka ime ihe ike. Otu izu tupu mkparịta ụka maliteghachi na Vienna, onye isi ndị isi US na Middle East, General Kenneth McKenzie, mara ọkwa na ndị agha ya nọ na njikere maka omume agha ma ọ bụrụ na mkparịta ụka ahụ daa. Ụnyaahụ, ọ bụ kọrọ na nzuko Mịnịsta na-ahụ maka nchekwa nke Israel Benny Gantz na Lloyd Austin ga-agụnye mkparịta ụka ga-ekwe omume mmemme agha US na Israel jikọrọ aka na-egosipụta mbibi nke ụlọ ọrụ nuklia Iran.
Ọnụ ego dị elu maka mkparịta ụka ga-aga nke ọma. International Atomic Energy Agency (IAEA) kwadoro ọnwa a na Iran dị ugbu a na-eme ka uranium dị ọcha ruo pasent 20 N'ebe nchekwa ala ya dị na Fordo, saịtị ebe JCPOA na-amachibido ịba ụba. Dị ka IAEA si kwuo, ebe ọ bụ na Trump wepụrụ US na JCPOA, Iran akwalitela ịba ụba uranium ya na pasent 60 dị ọcha (ma e jiri ya tụnyere ya). 3.67% n'okpuru nkwekọrịta), na-aga n'ihu na-aga nso na pasent 90 achọrọ maka ngwa agha nuklia. Na Septemba, Institute for Science and International Security nyere akụkọ na, n'okpuru "atụmatụ mmebi nke ikpe kachasị njọ," n'ime otu ọnwa Iran nwere ike ịmepụta ihe fissile zuru oke maka ngwa agha nuklia.
Ọpụpụ US na JCPOA abụghị naanị butere atụmanya nro nke mba Middle East ọzọ ịghọ mba nuklia (A kọrọ na Israel nwere n'etiti ngwa agha nuklia 80 na 400), mana o mebiela nnukwu mmebi na ndị Iran. Mgbasa mmachibido iwu "kachasị nrụgide" - nke mbụ Trump mana ugbu a n'okpuru Joe Biden - ejirila ndị Iran kpagbuo ndị Iran. agba ọsọ ọsọ onu oriri, nri na-arị elu, ọnụ ahịa ụlọ, na ọnụ ahịa ọgwụ, yana onye ngwọrọ ngalaba ahuike. Ọbụna tupu ọrịa COVID-19 ebute, mmachi US bụ -egbochi Iran na-ebubata ọgwụ ndị dị mkpa iji gwọọ ọrịa ndị dị ka leukemia na Akwụkwụ na-adọ. Na Jenụwarị 2021, United Nations wepụtara a akụkọ na-ekwu na mmachi US na Iran na-atụnye ụtụ na nzaghachi "ezughị oke na nke na-adịghị mma" na COVID-19. N'ihe karịrị ọnwụ 130,000 edebanye aha aha ugbu a, Iran nwere kasị elu ọnụ ọgụgụ ndị nwụrụ coronavirus edekọ na Middle East. Ndị ọrụ gọọmentị na-ekwukwa na ọnụ ọgụgụ n'ezie nwere ike karịa karịa.
Ọ bụrụ na US na Iran enweghị ike iru nkwekọrịta, ọnọdụ kachasị njọ ga-abụ agha US-Middle East ọhụrụ. N'ịtụgharị uche na ọdịda dị njọ na mbibi nke agha Iraq na Afghanistan bibiri, agha na Iran ga-abụ ọdachi. Otu ga-eche na Israel, nke na-enweta $ 3.8 ijeri US kwa afọ, ga-eche na ọ dị mkpa ka ọ ghara ịdọrọ US na ndị nke ha n'ime ọdachi dị otú ahụ. Mana ọ dị ka ọ bụghị otú ahụ.
N'agbanyeghị na ọ na-ada n'ọnụ ọnụ nke ọdịda, mkparịta ụka maliteghachiri ọzọ n'izu a. Iran, ugbu a n'okpuru ọchịchị siri ike nke mmachi US nyere aka weta ọchịchị, egosila na ọ gaghị abụ onye mkparita ụka na-enwetara ya na Israel na-agba mbọ na imebi mkparịta ụka ahụ. Nke a pụtara na ọ ga-ewere diplọmaị siri ike yana ịdị njikere imebi ọchịchị Biden iji nwetaghachi nkwekọrịta ahụ. Ka anyị nwee olile anya na Biden na ndị na-akparịta ụka ya ga-enwe ọchịchọ na obi ike ime nke ahụ.
Ariel Gold bụ onye isi ngalaba na onye isi nyocha ọhụụ nke Middle East CODEPINK maka Udo.
Mediami Benjamin bu onye isi nke CODEPINK maka Udo, na onye dere ọtụtụ akwụkwọ, gụnyere N'ime Iran: Ezigbo Akụkọ nke Islamic Republic of Iran.
