Site Nicolas JS Davies, World BEYOND War, November 29, 2019
Ka ndị America nọdụrụ nri abalị ekele, ndị Iraq na-eru uju Ndị ngagharị iwe 40 gburu site n'aka ndị uwe ojii na ndị agha na Tọzdee na Baghdad, Najaf na Nasiriyah. Egburu ndị Fada agbagoro 400 kemgbe ọtụtụ narị puku ndị mmadụ gara n'okporo ụzọ na mbido Ọktọba. Ndi otu ndi mmadu na achoputala nsogbu di na Iraq dika 'Ọbara', Prime Minista Abdul-Mahdi ekwuputala na ọ ga-agba arụkwaghịm, Sweden emeghewokwa nyocha megide Iraqi Defense Minister Najah Al-Shammari, onye bụ nwa amaala Sweden, maka mpụ megide ndi mmadu.
Dabere na Al Jazeera, "Ndị na-eme ngagharị iwe na-achọ ịkwatu òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị a hụrụ dị ka ndị rụrụ arụ ma na-ejere ndị mba ọzọ ozi mgbe ndị Iraq nọ na-ada ogbenye na-enweghị ọrụ, ahụike ma ọ bụ agụmakwụkwọ." Naanị 36% nke ndị okenye bi na Iraq nwere ọrụ, n'agbanyeghị agbanyeghị akụkụ nke ọha na eze n'okpuru ọrụ US, ihe ndị fọdụrụ na ya ka na-ewe ndị mmadụ karịa ndị ọrụ onwe ha, nke na-akawanye njọ n'okpuru ime ihe ike na ọgba aghara nke nkuzi ụjọ na US.
Reportingkọ akụkọ ọdịda anyanwụ na-adọtaghị Iran dịka onye isi mba ofesi kachasị na Iraq taa. Ma, ka Iran enwetala nnukwu mmetụta ma ọ dị otu n’ime ebumnuche nke ngagharị iwe, ihe ka n'ọnụ ọgụgụ ndị na-achị Iraq taa bụ ndị bụbu ndị a dọọrọ n'agha US wee banye ya na ndị ọrụ ya na 2003, "na-abịa Iraq na akpa ego iji mejupụta" dị ka onye ọkwọ ụgbọ-ala tagzi na Baghdad gwara onye nta akụkọ Western na oge ahụ. Ezigbo ihe kpatara ọgba aghara ndọrọ ndọrọ ọchịchị na nke akụ na ụba na-adịghị agwụ agwụ nke Iraq bụ nnupụisi ndị a emere na mbụ na mba ha, nrụrụ aka ha jọgburu onwe ya na oke iwu US na-ebibi gọọmentị Iraq, na-enyefe ya n'aka ha na ịchekwa ha n'ike 16 afọ.
Nrụrụ ọrụ nke ndị isi US na Iraq n'oge ọrụ US bụ ezi ederede. Mkpebi UN Security Council 1483 guzobere $ 20 Ijeri Development maka Iraq na-ejide akụ Iraq oge gara aga, ego fọdụrụ n'ime mmemme 'mmanụ maka nri' UN na ego mmanụ Iraq ọhụrụ. Nnyocha nyocha nke KPMG na onye ọrụ na-enyocha pụrụ iche chọpụtara na ndị isi US na Iraq nwere zuru ohi nke ego ahụ.
Ndi isi kwenyere na Lebanon choputara $ 13 nde na ngbanye ụgbọ elu Minista ime obodo Falah Naqib. Onye isi ọpụpụ na-ahụ maka ọrụ Paul Paulmer kwagidere $ n $ xNUMX nde slush na-enweghị akwụkwọ. Otu ozi gọọmentị Iraq na ndị ọrụ 600 gbakọtara ụgwọ maka 602. Onye ọrụ ndị agha US gbara okpukpu abụọ na nkwekọrịta iji wughachi ụlọ ọgwụ, ma gwa onye isi ụlọ ọgwụ ahụ mgbakwunye ego bụ "ngwugwu ezumike nká ya." Onye ọrụ ngo US wepụrụ nde $ 8,206 na nde $ 60 nde iji wughachi ụlọ ọrụ ciment, yana gwara ndị isi Iraq na ha kwesịrị inwe ekele na US napụtara ha n'aka Saddam Hussein. Onye na-ahụ maka ọkpọkọ na United States boro $ 20 nde maka ndị ọrụ na-anọghị na “ebubo ndị ọzọ na-adịghị mma.” N'ime nkwekọrịta 3.4 nke onye ọrụ nyocha na-enyocha, naanị 198 nwere akwụkwọ iji gosi na arụ ọrụ ahụ.
US "na-akwụ ndị na-akwụ ụgwọ" na-ekesa ego maka ọrụ gburugburu Iraq gbara nde kwuru nde dollar. Onye isi ọrụ nyocha naanị otu mpaghara, gburugburu Hillah, mana achọtara $ 96.6 nde na-enweghị ebe a na-enwetaghị ya. Otu onye nnọchi anya America enweghị ike ịkwụ ụgwọ maka $ 25 nde, ebe onye ọzọ nwere ike ịkọ naanị $ 6.3 nde n'ime $ 23 nde. Ndị otu “Ndị otu na-ahụ maka ndị ọrụ” jiri ndị ọrụ dị ka ndị a na Iraq niile wee “kpochapụ” akaụntụ ha mgbe ha hapụrụ obodo ahụ. Otu onye nnọchite anya a gbara aka lọghachiri n’echi ya na $ 1.9 nde na ego efu.
Ndị omebe iwu US tụkwara ego $ 18.4 ijeri maka nwughari na Iraq na 2003, mana ewezuga $ ijeri $ 3.4 tụgharịrị na "nchekwa," ihe erughị ijeri $ 1 ka enyere. Ọtụtụ ndị America kwenyere na ụlọ ọrụ mmanụ US dị ka ndị ohi na Iraq, mana nke ahụ abụghị eziokwu. Atụmatụ ndị ụlọ ọrụ na-ahụ maka mmanụ na Western wepụtara na osote onye isi ala Cheney na 2001 Ebumnuche ahụ, mana e kpughere iwu iji nye ụlọ ọrụ ndị na-ahụ maka mmanụ ala Western 'azụmahịa nkwekọrịta' (PSAs) ruru ọtụtụ iri ijeri kwa afọ dịka agha gbawara na jide na ndị Iraq National Assembly jụrụ ịgafe ya.
Na ngwụcha, na 2009, ndị isi Iraq na ndị na-ahụ maka ndị nwatakịrị nwanyị nke US kwụsịrị PSAs (maka oge a…) wee kpọọ ndị ụlọ ọrụ mmanụ si mba ọzọ ịkwụ ụgwọ na "nkwekọrịta ọrụ ọrụ" (TSAs) ihe ruru $ 1 rue $ 6 kwa gbọmgbọm maka mmụba nke mmepụta mmanụ ala Iraq. Afọ iri mgbe nke a gasịrị, mmepụta amamịghe abawanyela rue 4.6 nde orù kwa ubochi, nke 3.8 nde ana ebupu ya. Site na mbupụ mmanụ mmanụ Iraq dị ihe dị ka ijeri $ 80 kwa afọ, ụlọ ọrụ si mba ọzọ na TSA na-enweta naanị ijeri $ 1.4 ijeri, na ndị nkwekọrịta US adịghị ejide ya. Nationallọ ọrụ China National Petroleum Corporation (CNPC) na-enweta ihe ruru $ 430 nde na 2019; BP na - enweta $ 235 nde; Nde $ 120 nke Malaysia; Nchịkọta Russia nke Lukoil $ 105; na nde ENI $ 100 nke Italy. Nnukwu ego mmanụ Iraq na-agabiga na Nationallọ Ọrụ Iraq National oil Company (INOC) n'aka gọọmentị ndị United States na-akwado na Baghdad.
Ihe oru ozo nke aka oru US bu usoro ntuli aka nke Iraq gbaghaara ahia ya na ndi agha nke ndi ochichi nke ndi Iraq a hoputara. Na Nhọrọ 2018 ndi otu 143 siri ike kee ndi mmadu n’otu n’ime 27 mmekorita ma obu “ndepụta,” tinyere ndi ozo ndi ozo. N'ụzọ na-eju anya, nke a yiri nke a na-eche eche, nke na-arụ ọtụtụ usoro ndọrọ ndọrọ ọchịchị Ndị Britain mepụtara iji chịkwaa Iraq ma wepu Shiite n'ọchịchị mgbe nnupụisi Iraq nke 1920 gasịrị.
Taa, usoro arụrụala a na - ejide ike kacha mma n'aka otu ndị Shiite rụrụ arụ na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Kurdi bụ ndị nọrọla ọtụtụ afọ gaa mba ọzọ na West, na - arụ ọrụ na Ahmed Chalabi's Iraqi National Congress (INC), Iraq akpọrọ Ayad Allawi UK nke UK. National Accord (INA) na otu dị iche iche nke Shiite Islamist Dawa Party. Oge ịtụ vootu esila na 70% na 2005 gaa na 44.5% na 2018.
Ayad Allawi na INA bụ ngwa ọrụ CIA na-enweghị olileanya butere mgbagha agha na Iraq na 1996. Gọọmentị Iraq soro ihe niile banyere nkata ahụ na redio mechiri emechi nke otu n'ime ndị na-agba izu nyefere ya wee jide ndị ọrụ CIA niile n'ime Iraq tupu mgbagha ahụ. Ọ gburu ndị isi agha iri atọ ma tụọ narị ndị ọzọ ikpe, na-ahapụ CIA n'enweghị ọgụgụ isi mmadụ site na Iraq.
Ahmed Chalabi na INC juputara oghere nke ụgha nke na - eme ka ndị isi US na - ekpo ọkụ banye n'ụlọ akụnụba nke ụlọ ọrụ mgbasa ozi US iji gosipụta mwakpo Iraq. Na June 26th 2002, INC zigara akwụkwọ ozi na Kọmitii Nkwado omebe iwu maka ịnakwere ego US ọzọ. O mere ka amata “Ihe Ntinye Ozi” ya dika onye mbu Akụkọ 108 banyere Iraq's "hubka nke mbibi Mass" na njikọta Al-Qaeda na akwụkwọ akụkọ na akwụkwọ akụkọ mba ụwa.
Mgbe mwakpo ahụ, Allawi na Chalabi ghọrọ ndị ndu nke kansụl na-achị Iraq na US. A họpụtara Allawi ka ọ bụrụ Mịnịsta Ala nke gọọmentị oge nke Iraq na 2004, Chalabi ka a họpụtara onye osote Mịnịsta Ala na Mịnịsta Mmanụ na gọọmentị mgbanwe na 2005. Chalabi enweghị mmeri na ntuli aka nke 2005 National Assembly, mana emesịrị họpụta ya na ọgbakọ ahụ na nọgidere bụrụ onye dị ike ruo mgbe ọ nwụrụ na 2015. Allawi na INA ka na-etinye aka n'ịzụ ahịa ịnyịnya maka ọkwá dị elu mgbe ọ bụla ntuli aka ọ bụla gasịrị, n'agbanyeghị na ha enwetaghị ihe karịrị 8% nke votu - na naanị 6% na 2018.
Ndị a bụ ndị ozi dị elu nke gọọmentị Iraq ọhụrụ a hibere mgbe emechara 2018, yana ụfọdụ nkọwa banyere nzụlite ha nke ọdịda anyanwụ:
Adil Abdul-Mahdi - Mịnịsta Ala (France). Amuru na Baghdad na 1942. Nna m bụ onye minista gọọmentị n'okpuru ọchịchị ndị Britain kwadoro. Bi na France site na 1969-2003, na-enweta Ph.D na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na Poitiers. Na France, ọ ghọrọ onye na-eso ụzọ nke Ayatollah Khomeini na onye guzobere otu Council nke Iran hiwere isi Iraq maka Iraq Revolution (SCIRI) na 1982. Ọ bụ onye nnọchite anya SCIRI na Iraq Kurdistan nwa oge na 1990. Mgbe mwakpo ahụ gasịrị, ọ ghọrọ Minista Na-ahụ Maka Ego na gọọmentị obere oge gọọmentị na 2004; Onye isi oche sitere na 2005-11; Onye isi ala mmanụ si 2014-16.
Barham Salih - Onye isi ala (UK & US). Amuru na Sulaymaniyah na 1960. Ph.D. na Injinia (Liverpool - 1987). Jikọtara Patriotic Union nke Kurdistan (PUK) na 1976. Mkpọrọ maka izu 6 na 1979 wee hapụ Iraq maka onye nnọchi anya UK PUK na London site na 1979-91; onyeisi ụlọ ọrụ PUK na Washington site na 1991-2001. Onye isi oche nke Gọọmenti Mpaghara Kurdish (KRG) site na 2001-4; Onye osote PM na gọọmentị Iraq na-anọchi anya na 2004; Minista na-eme atụmatụ na gọọmentị mgbanwe na 2005; Onye osote PM site na 2006-9; Mịnịsta ala nke KRG site na 2009-12.
Mohamed Ali Alhakim - Mịnịsta Ofesi (UK & US). Amuru na Najaf na 1952. M.Sc. (Birmingham), Ph.D. na Telecom Engineering (Southern California), Prọfesọ na Mahadum Northeast na Boston 1995-2003. Mgbe mwakpo ahụ gasịrị, ọ ghọrọ osote onye odeakwụkwọ ukwu na onye nhazi nhazi na onye isi na Kọmitii Na-ahụ Maka Iraq; Onye Minista Nkwukọrịta na gọọmentị etiti oge na 2004; Onye nhazi nhazi na Ministry of Foreign, na onye ndụmọdụ akụ na ụba na VP Abdul-Mahdi sitere na 2005-10; na onye nnọchi anya UN si 2010-18.
Fuad Hussein - Mịnịsta na-ahụ maka ego na osote PM (Netherlands na France). Amụrụ na Khanaqin (ọtụtụ Kurdish obodo dị na Diyala) na 1946. sonyeere Kurdish Student Union na Kurdish Democratic Party (KDP) dị ka nwa akwụkwọ na Baghdad. Biri na Netherlands site na 1975-87; Ph.D. ezughị ezu na Mmekọrịta Mba; lụrụ nwanyị Christian nwanyị Dutch. A họpụtara onye osote onye isi nke Kurdish Institute na Paris na 1987. Attga Iraq ogbako ndọrọ ndọrọ ọchịchị ogbako na Beirut (1991), New York (1999) & London (2002). Mgbe mwakpo ahụ, ọ ghọrọ onye ndụmọdụ na Ministrylọ Ọrụ Mmụta na 2003-5; na Onye isi ndị ọrụ na Masoud Barzani, Onye isi ala nke KRG, site na 2005-17.
Thamir Ghadhban - Mịnịsta na-ahụ maka mmanụ na osote PM (UK). Amụrụ na Karbala na 1945. B.Sc. (UCL) & M.Sc. na Injin Injinia (Imperial College, London). Jikọtara Basra Petroleum Co. na 1973. Director General nke Injinia wee na-eme atụmatụ na Iraq Oil Ministry site na 1989-92. Mkpọrọ maka ọnwa 3 wee daa na 1992, mana ọ hapụghị Iraq, ma họpụta ya onye isi nchịkwa nke atụmatụ na 2001. Mgbe mwakpo ahụ, a buliri ya na Onye isi nke Mịnịsta Mmanụ; Mịnịsta na-ahụ maka mmanụ na gọọmentị obere oge na 2004; hoputara ya na National Assembly na 2005 ma jee ozi na kọmitii 3-nwoke nke depụtara iwu mmanụ dara; Onye isi oche ndị isi oche nke Prime Minister sitere na 2006-16.
Nnukwu General (Retd) Najah Al-Shammari - Minister nke agbachitere (Sweden). Amuru na Baghdad na 1967. Naanị Sunni Arab n'etiti ndị isi ndị okenye. Onye isi ndị agha kemgbe 1987. Nweela na Sweden ma nwee ike bụrụ onye so na Allawi's INA tupu 2003. Onye isi nọ n'ọrụ ndị agha ndị pụrụ iche nke ndị United States na-akwado US na - esite na INC, INA na Kurdish Peshmerga sitere na 2003-7. Osote ọchịagha nke "counterterrorism" agha 2007-9. Ebe obibi na Sweden 2009-15. Nwa amaala Sweden kemgbe 2015. Nkwupụta na-enyocha nnyocha maka uru aghụghọ na Sweden, na ugbu a maka mpụ megide ụmụ mmadụ na ogbugbu ihe karịrị ndị ngagharị iwe 300 na October-November 2019.
Na 2003, US na ndị ya na ha jikọrọ aka ekpughere mmadụ, usoro ihe ike megidere ndị Iraq. Ndị ọkachamara na-ahụ maka ahụ ike kwuru na afọ atọ mbụ nke agha na njigide ndị agha na-efu 650,000 Iraqi dị ndụ. Mana ndị US nwere ihe ịga nke ọma wụnye gọọmentị puppy nke Shiite na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Kurdi bụbu na mpaghara Green wusiri ike na Baghdad, na-achịkwa ego mmanụ Iraq. Dị ka anyị pụrụ ịhụ, ọtụtụ n'ime ndị ozi gọọmentị họpụtara gọọmenti etiti oge a na 2004 ka na-achị Iraq taa.
Ndị agha US weghaara ime ihe ike na-arịwanye elu megide ndị Iraq bụ ndị guzogide mwakpo na mbuso agha agha nke mba ha. Na 2004, US bidoro ịzụ nnukwu ike nke Iraqi ndị uwe ojii maka Mịnịsta nke ime ụlọ, na ngalaba ndị agha ewepụtaghị n'ọrụ site n'aka ndị agha Badar Brigade nke SCIRI ogbugbu ndị nwụrụ na Baghdad na Eprel 2005. Nke a Ọchịchị US nke ụjọ puru iche dika okpomoku nke 2006, ya na ozu ndi otutu ndi nwuru anakorita 1,800 wetara na Baghdad morgue kwa ọnwa. Otu òtù ndị ruuru mmadụ na Iraq nyochara Ahụ 3,498 nke ndị ogbugbu e gburu egbu ma chọpụta 92% n'ime ha dịka ndị agha site n'aka ndị ọrụ ndị na-ahụ maka ime obodo.
Agencylọ Ọrụ Nchebe US “Mmegide sitere n'aka ndị iro” nile na arụ na hụrụ na ihe karịrị 90% bụ megide US na-ejikọkwa ndị agha zaa, ọ bụghị "sectarian" ọgụ na nkịtị. Mana ndị isi US jiri akụkọ nke "ime ihe ike nke ịda mmụọ" na-ata ndị ọrụ Shiite a zụrụ azụ na ndị ọrụ mgbochi nke ndị ọrụ nchekwa nke United States dị ka nke Muqtada al-Sadr, ụta Mahdi Army.
Gọọmentị Iraqis na-eme ngagharị iwe megide taa ka otu otu ndị US na-akwado Iraq nke na-eme ka ha jee biri n’otu agha ụgha iji dozie mwakpo nke obodo ha na 2003, wee zoo n'azụ Green Mpaghara mgbe US agha na ogba aghara egbu Ndi mmadu ha ime ka obodo buru “ebe ngbaba” diri ochichi ha.
N'oge na-adịbeghị anya, ha meghachiri omume ọzọ dị ka onye ọ cheụ dị ka American bombs, rọketi na ogbunigwe na-eme ka ihe ka ọtụtụ na Mosul, obodo nke abụọ nke Iraq, gbazee, ka afọ iri na abụọ gachara, nrụrụ aka na ajọ ịda mba. chụpụrụ ndị ya n’aka ndị Alakụba Steeti. Nkwupụta ọgụgụ isi nke Kurdish kpughere na karịa Ndi mmadu 40,000 nwụrụ na mbibi US nke Mosul butere. Na precast nke ịlụ ọgụ Alakụba State, US emeghachila nnukwu ọdụ ndị agha maka ndị agha 5,000 US na ọdụ ụgbọ elu Al-Asad na Anbar.
Ndị mmadụ na-akwụ ụgwọ maka iwulite Mosul, Fallujah na obodo na obodo ndị ọzọ $ 88 ijeri. Mana na agbanyeghị ijeri dọla $ 80 kwa afọ na mbupụ mmanụ na mmefu ego gọọmentị etiti nke ijeri $ 100 ijeri, gọọmentị Iraq ekenyeghị ego ọlị maka nwughari. Ndị mba ọzọ, ọkachasị mba Arab bara ọgaranya, ekwela nkwa ijeri $ 30 ijeri, gụnyere ijeri $ 3 ijeri US, mana ntakịrị ihe ka enyerela, ma ọ bụ nwee ike ibuga.
Akụkọ banyere Iraq kemgbe 2003 abụrụla ndị ọdachi dakwasịrị. Ọtụtụ ndị ọgbọ ọhụrụ nke Iraq ndị toro n'ime mkpọmkpọ ebe na ọgba aghara ndị ọrụ US hapụrụ n'oge ha kwenyere na ha enweghị ihe ha ga-efu ma ọ bụghị ọbara ha na ndụ ha, ka ha gaa n'okporo ámá iji nwetaghachi ugwu ha, ọdịnihu ha na ọchịchị obodo ha.
Aka dị n'aka ndị ọchịchị US na ụmụ nkịrịka Iraq ha na nsogbu a kwesịrị ịbụ ihe ịdọ aka na ntị nye ndị America banyere ihe ga-ebute nsogbu nke iwu mba ofesi na-adịghị mma dabere na mmachi, egbe, iyi egwu na iji ike ndị agha iji nwaa ịmanye ndị uche ndị ndu US ịghọpụta ndị mmadụ n'ụwa niile.
Nicolas JSDavies bụ onye edemede nke Ọbara Anyị Aka: Mwakpo America na mbibi Iraq. Ọ bụ odeakụkọ nọọrọ onwe ya na onye nyocha maka CODEPINK.
