na a okwu na 8 Eprel 2018, onye ikpe nke International Criminal Court (ICC), Fatou Bensouda, dọrọ aka ná ntị na ndị na-ahụ maka igbu ndị Palestinians n'akụkụ oke Gaza na Israel nwere ike ikpe ndị ICC ikpe. Ọ sịrị:
“Ọ bụ na nnukwu nchegbu na m rịbara ama ihe ike na ọnọdụ na-akawanye njọ na Gaza na ọnọdụ nke na-adịbeghị anya uka demonstrations. Kemgbe 30 March 2018, opekata mpe ndị Palestine 27 gburu ndị agha Israel, yana ihe karịrị otu puku ndị ọzọ merụrụ ahụ, ọtụtụ, n'ihi mgbọ site na iji mgbọ dị ndụ na roba-egbe. Ime ihe ike megide ndị nkịtị - na ọnọdụ dị ka nke na-agbasokarị na Gaza - nwere ike mejupụta mpụ n'okpuru Rome iwu… "
Ọ gara n'ihu:
“Ana m echetara akụkụ niile ahụ na Ọnọdụ m na Palestine nọ n'okpuru nyocha m site na Office m [lee anya n'okpuru]. Ọ bụ ezie na nyocha nke mbido abụghị nyocha, mpụ ọ bụla ebubo ebubo mere na ọnọdụ nke ọnọdụ na Palestine nwere ike ịdabere na nyocha nke Office m. Nke a metụtara ihe omume nke izu ndị gara aga na ihe ọ bụla ga-eme n'ọdịnihu. ”
Ebe ọ bụ na ịdọ aka ná ntị nke onye ikpe ahụ, ọnụ ọgụgụ nke ọnwụ ndị Palestaịn na mmerụ ahụ arịgoro, 60 gburu na 14 May ụbọchị ụbọchị US weghaara ndị nnọchi anya obodo ya na Tel Aviv na Jerusalem. Ka ọ na-erule 12 Julaị, dị ka UN Office for the Co-ordination of Humanitarian Affairs (UN OCHA) si kwuo, Egbuola ndị Palestinian 146 na 15,415 merụrụ ahụ ebe ọ bụ na mkpesa ahụ malitere na 30 March. N'ime ndị merụrụ ahụ, 8,246 chọrọ ọgwụgwọ ụlọ ọgwụ. Otu egbe agha Israel anwụola site na egbe sitere na Gaza. Onweghi onye nkịtị Israel gburu n'ihi ngagharị iwe a.
Mgbaghara ndị a, bụ ndị na-achọ njedebe nke igbochi Israel na Gaza na ikike nloghachi maka ndị gbara ọsọ ndụ, mere na izu ndị na-eduga na 70th ụbọchị ncheta nke Nakba, mgbe, dị ka mba Israel bidoro, ihe dị ka ndị Palestine 750,000 chụpụrụ n'ụlọ ha ma ekweghị ka ha laghachi. Ihe dị ka 200,000 nke ndị gbara ọsọ ndụ a manyere n'ime Gaza, ebe ha na ụmụ ha bi taa ma bụrụ ihe ruru 70% nke ndị bi na 1.8 nke Gaza, ndị bi na ọnọdụ nhụsianya n'okpuru oke mgbochi akụ na ụba nke Israel nyere iwu ihe karịrị afọ iri gara aga. Ka a sịkwa ihe mere na ọtụtụ puku ndị Palestaịn dị njikere itinye ndụ na akụkụ aka iji gosipụta ọnọdụ ha.
Palestine nyere ICC ikike
Ihe ịdọ aka ná ntị onye ikpe ahụ ziri ezi. ICC nwere ike ịnwale ndị ebubo nke mpụ agha, mpụ megide ụmụ mmadụ na mgbukpọ ma ọ bụrụ na enyere ya ikike ime ya. Ndị ọchịchị Palestine nyere ya ikike na 1 Jenụwarị 2015 site na itinye a nkwupụta na ICC n'okpuru akwụkwọ edemede 12 (3) nke iwu ICC nke Rom "na-ekwupụta na Gọọmenti nke State nke Palestine natara ikike nke Ụlọikpe maka ebumnuche nke ịchọta, ikpe ikpe na ikpe ndị dere na accomplices nke mpụ n'ime ikike nke Ụlọikpe mere na ókèala Palestia nke gụnyere East Jerusalem, ebe ọ bụ na June 13, 2014 ".
Site na nkwado nke ikike ICC ruo ụbọchị a, ndị ọchịchị Palestian na-atụ anya na ọ ga-ekwe omume ICC ịkatọ ndị agha Israel maka ọrụ na ma ọ bụ mgbe ụbọchị ahụ gasịrị, tinyere n'oge Nchebe Ọrụ, agha agha Israel na Gaza na July / August 2014, mgbe e gburu ihe karịrị puku ndị Palestian abụọ.
Nke a abụghị nke mbụ ndị ọchịchị Palestine nwara inye ikike ICC site na nkwupụta nke ụdị a. Na 21 Jenụwarị 2009, n'oge na-adịghị anya mgbe ọrụ Ochie Cast Lead, nke mbụ nke mbuso agha ndị isi atọ nke Israel na Gaza, ha mere otu ihe ahụ nkwupụta. Mana ndị ikpe na-akwadoghị nke ICC, n'ihi na n'oge ahụ ndị UN amatabeghị Palestine dị ka steeti.
Ndi otu UN welitere ya na November 2012 mgbe UN General Assembly gara mkpebi 67 / 19 (site na 138 votes na 9) inye ikike Palestine na-enyocha ihe na UN dị ka "mba na-abụghị ndị otu" na ịkọwapụta ókèala ya ka ọ bụrụ "ókèala Palestian nwere kemgbe 1967", ya bụ, West Bank (gụnyere East Jerusalem) na Gaza . N'ihi nke a, onye ikpe ahụ nwere ike ịnakwere ikike Palestine nyere na 1 Jenụwarị 2015 wee mepee nyocha nke mbido banyere "ọnọdụ dị na Palestine" na 16 Jenụwarị 2015 (lee Ntọhapụ ICC, 16 January 2015).
Dị ka Ụlọikpe ICC, ihe mgbaru ọsọ nke nyocha nke mbido dị otú ahụ bụ "ịnakọta ozi niile dị mkpa dị mkpa iji ruo mkpebi zuru oke nke ma enwere ezi ihe ndabere iji gaa n'ihu nyocha". Ihe karịrị afọ atọ ka nke a gasịrị, nyocha nke a ka na-aga n'ihu. N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, onye ikpe ahụ enwebeghị mkpebi maka ma ọ ga-aga n'ihu nyocha zuru oke, nke nwere ike ibute ịkatọ ndị mmadụ n'otu n'otu. Onye ikpe ahụ Akụkọ 2017 kwa afọ bipụtara na December 2017 enyeghị ihe ọ bụla gosiri mgbe a ga-eme mkpebi a.
(Otu steeti na-enyekarị ikike ikike site na ICC site na ịbụ ndị otu steeti na Rome Statute. Na 2 Jenụwarị 2015, ndị ọchịchị Palestine nyefere akwụkwọ ndị dị mkpa maka ebumnuche ahụ na Secretary General UN, Ban Ki-moon, onye mara ọkwa na 6 Jenụwarị 2015 na Rome Rome "ga-abanye n'ike maka State nke Palestine na Eprel 1, 2015". Yabụ, ọ bụrụ na ndị ọchịchị Palestine ahọrọla ụzọ a iji nye ikike ikike ICC, Courtlọ ikpe agaghị enwe ike ịkpe mpụ ndị emere tupu 1 Eprel 2015. Ọ bụ ya mere ndị isi Palestian ji họrọ ụzọ "nkwupụta", nke pụtara na mpụ mere na ma ọ bụ mgbe 13 June 2014, gụnyere n'oge Ọrụ Nchebe, nwere ike ịkatọ.)
"Ntuziaka" site na Palestine dịka otu nnọkọ obodo
N’ụzọ kwere nghọta, ndị ndu Palestaịn na-enwe nkụda mmụọ na ihe karịrị afọ atọ agafeela n’enweghị ọganihu doro anya a na-enwe n’ibute Israel na akwụkwọ maka mmejọ ebubo e mere na mpaghara Palestine ndị a na-achị kemgbe ọtụtụ afọ. Mmejọ ndị a aga n'ihu na-akwụsị akwụsị kemgbe Jenụwarị 2015 mgbe onye ikpe ahụ malitere nyocha nke mbido ya, ogbugbu nke ndị agha Israel gburu ihe karịrị otu narị ndị agha na ókèala Gaza ebe ọ bụ na 30 March bụ ndị kachasị ama.
Ndị ndu Palestian na-enye onye ikpe ahụ akwụkwọ akụkọ kwa ọnwa na-akọwa ihe ha na-ekwu bụ mmejọ ndị Israel na-aga n'ihu. Na, n'ime mgbalị iji mee ka ihe dị ngwa, na 15 May 2018 Palestine mere iwu "Ntuziaka”Dị ka otu nnọkọ obodo banyere“ ọnọdụ dị na Palestine ”nye ICC n’okpuru edemede 13 (a) na 14 nke Rome Statute:“ State of Palestine, n’okpuru edemede 13 (a) na 14 nke Rome Statute nke International Courtlọikpe Criminal, na-ezo aka na ọnọdụ dị na Palestine maka nyocha nke Office nke onye ikpe na-arịọkwa onye ọka iwu ka ọ nyochaa, dabere na ikike nke thelọikpe, ikpe gara aga, na-aga n'ihu na mpụga n'ọdịnihu n'ime ikike ụlọ ikpe ahụ, emere n'akụkụ niile nke ókèala nke steeti Palestine. ”
O doghi anya ihe kpatara na emeghị nke a ozugbo Palestine ghọrọ steeti steeti na Iwu a na Eprel 2015. O dozighikwa anya na "onye ntụgharị okwu" ugbu a ga-eme ka ọganihu gaa n'ihu nyocha - na ya nzaghachi na "onye ntinye aka", onye ikpe ahụ kwuru na nyocha nke mbụ ga-aga n'ihu.
Mme omume ndị dị aṅaa na-eme mpụ megide mmebi iwu mmadụ / mpụ?
Ọ bụrụ na onye ikpe ahụ amalite imeghe nyocha banyere "ọnọdụ dị na Palestine", mgbe ahụ, ebubo nwere ike mechaa megide ndị mmadụ maka ịme mpụ agha na / ma ọ bụ mpụ megide mmadụ. O yikarịrị ka ndị a ọ na-arụ ọrụ maka obodo Israel n'oge ha mejọrọ, mana ọ ga-ekwe omume na ndị otu Hamas na ndị otu Palestine ndị ọzọ ga-egosi.
Nkeji edemede 7 nke Rome Statute depụtara omume ndị ghọrọ mpụ megide ụmụ mmadụ. Akụkụ bụ isi nke mpụ dị otú ahụ bụ na ọ bụ ihe omume "emere dị ka akụkụ nke ọgụ zuru ebe niile ma ọ bụ nke a na-ahazi megide ndị nkịtị ọ bụla". Omume ndị a gụnyere:
- igbu ọchụ
- mkpochapụ
- ezipụ ma ọ bụ nyefee ndị mmadụ ike
- osisi ịta
- mpụ nke apartheid
Nkeji edemede 8 nke Rome Statute depụtara omume ndị mejupụtara "mpụ agha". Ha gụnyere:
- igbu egbu
- ịta ahụhụ ma ọ bụ ọgwụ ọjọọ
- mbibi buru ibu na iji ihe onwunwe eme ihe, a kwadoghi ya site na agha agha
- iwu akwadoghị ma ọ bụ ịnyefe ma ọ bụ mkpochi iwu akwadoghị
- ewere ndị eji eji
- na-ebute mbuso agha nke ndi mmadu agha dika ndi mmadu ma obu megide ndi mmadu ndi mmadu na-adighi etinye aka na agha
- na-ebute mgbochi ịwakpo ndị nkịtị, ya bụ, ihe ndị na-abụghị ndị agha
na ọtụtụ ndị ọzọ.
Inyefe ndi mmadu ka ha banye n'ókèala
Otu n’ime ndị nke abụọ a, n’edemede edemede 8.2 (b) (viii), bụ “mbufe, n’onwe ya ma ọ bụ n’ụzọ na-enweghị isi, site na Ike Nnọchi nke akụkụ nke ndị nkịtị bi na mpaghara nke ọ bi”.
N’ụzọ doro anya, mpụ agha a dị mkpa n’ihi na Israel bufegoro ihe dịka 600,000 nke ụmụ amaala ya na West Bank, gụnyere East Jerusalem, ókèala ọ nwere kemgbe 1967. Yabụ, enwere obi abụọ na mpụ agha, dịka akọwapụtara na Iwu Rome, emeela - ma ga-aga n'ihu itinye aka maka ọdịnihu, ebe ọ bụ na ọ bụ ihe a na-apụghị ichetụ eche na ọchịchị ọ bụla nke Israel ga-akwụsị ọrụ ịchị obodo a n'afọ ofufo ma ọ bụ na a ga-etinye nrụgide zuru ụwa ọnụ iji mee ka ọ kwụsị.
N'iburu nke a, enwere ikpe prima facie na ndị Israel na-ahụ maka ọrụ ọchịchị a, gụnyere Prime Minister ugbu a, bụ ndị ikpe mara mpụ agha. Ma ọ nwere ike bụrụ na ndị America na ndị ọzọ na-enye ego maka ọrụ ahụ nwere ike ịgba akwụkwọ maka inye aka na ịkpa mpụ mpụ ha. Ma onye nnọchi anya US na Israel, David Friedman, na ọgọ nwoke Onye isi ala US, Jared Kushner, enyela ego maka ụlọ obibi.
The Mavi Marmara Ntuziaka
Israel enweela ihe gbasara ICC n'oge May 2013 Union nke Comoros, nke bu otu ndi isi na Rom Statute, kwuru na agha agha nke Israel na Mavi Marmara ụgbọ mmiri na 31 May 2010 gaa na onye ikpe. Mwakpo a mere na mmiri mba ụwa, mgbe ọ bụ akụkụ nke ndị enyemaka enyemaka mmadụ na Gaza, wee kpatara ọnwụ nke ndị njem 9 nkịtị. Na Mavi Marmara edebanye aha na Islands Comoros na n'okpuru Nkeji edemede 12.2 (a) nke iwu Rome, ICC nwere ikike maka mpụ ndị omebiri, ọ bụghị naanị na mpaghara nke otu nnọkọ obodo, kamakwa n'ụgbọ mmiri ma ọ bụ ụgbọ elu edebanye aha na steeti obodo.
Kaosinadị, na Nọvemba 2014, onye ikpe, Fatou Bensouda, jụrụ imepe nyocha, agbanyeghị emechi na "enwere ezi ihe kpatara ikwere na mpụ ndị agha n'okpuru ikike nke Ụlọikpe Na-ahụ Maka Ihe Ndị Ikpe Na-ahụ Maka Mba Nile ... e mere n'otu n'ime arịa ndị ahụ, Mavi Marmara, mgbe agha ndị agha nke Israel gbochiri 'Gaza Freedom Flotilla' na 31 May 2010 ".
Ka o sina dị, o kpebiri na "ikpe (s) nwere ike ịda site na nyocha maka ihe a merenụ agaghị abụ 'ike ndọda zuru oke' iji gosi na ICC ga-eme ihe ọzọ". Ọ bụ eziokwu na edemede 17.1 (d) nke Rome Statute chọrọ ka ikpe "bụrụ nke nwere ike ịtọ iji gosi na ụlọ ikpe ga-eme ihe ọzọ".
Ma, mgbe Union nke Comoros tinye akwụkwọ na ICC maka nyocha nke mkpebi onye ọka iwu, ụlọ ikpe ICC na-ekpe ikpe kwadoro akwụkwọ ahụ wee rịọ onye ikpe ahụ ka o chegharịa mkpebi ya na ọ gaghị amalite nyocha. Na mmechi ha, ndị ikpe kwuru na onye ikpe ahụ mere ọtụtụ njehie na nyochaa ike nke okwu nwere ike ime ma ọ bụrụ na emere nyocha wee gbaa ya ume ka o chegharịa mkpebi ya ịghara ịmalite nyocha ozugbo enwere ike. N'agbanyeghị okwu ndị a dị oke egwu sitere n'aka ndị ọka ikpe, onye ikpe ahụ gbara akwụkwọ arịrịọ megide arịrịọ a ka "tụgharịa uche", mana arịrịọ ya bụ jụrụ site na ICC ịrịọ ikpe na November 2015. Ya mere iwu ji ya "ịtụle" mkpebi ya November 2014 ka ọ ghara ịrị elu nyocha. Na November 2017, ọ mara ọkwa na, mgbe okwesịrị "ichegharị", ọ na-arapara ná mkpebi mbụ ya na November 2014.
mmechi
Nnyocha mbụ nke onye ikpe ahụ banyere "ọnọdụ dị na Palestine" ga-ata ahụhụ otu ihe ahụ? O yighị ka ọ ga-eme. Na nke ya, ojiji nke ndị agha Israel na-agba ọkụ megide ndị nkịtị nọ n'akụkụ ala na Gaza dị oke njọ karịa mwakpo ndị agha Israel na Mavi Marmara. E nwekwara ọtụtụ oge ndị ọzọ dị mkpa nke na-egosi na ndị Israel mere mpụ agha, dịka ọmụmaatụ, site na ịhazi nnyefe nke ụmụ amaala Israel gaa n'ókèala ha. Ya mere, ọ ga-abụ na onye ikpe ahụ ga-emesị chọpụta na e mebiri mpụ agha, ma ọ bụ nzọụkwụ dị ukwuu site na nke ahụ iji chọpụta ndị na-ahụ maka ikpe na ikpe ikpe megide ha ka ha wee nwee ike gosipụta na akwụkwọ ikike nke ICC nyere maka ha nwudo
Agbanyeghị, ọbụlagodi na egosipụtara ndị mmadụ, o yighị ka ha ga-ekpe ikpe na Hague, ebe ọ bụ na ICC enweghị ike ịnwale ndị mmadụ na-anọghị na ya - na, ebe ọ bụ na Israel esoghị na ICC, ọ nweghị ọrụ inyefe ndị mmadụ n'aka ICC maka ikpe. Agbanyeghị, dịka onye isi ala Sudan bụ Omar Hassan al-Bashir, onye ndị ICC boro mgbukpọ agbụrụ na 2008, gosipụtara ndị mmadụ n'otu n'otu ga-ezere ịga njem na steeti ndị so na ICC ka a ghara ijide ha ma nyefee ha.
Ihe ngwụcha
Na 13 July, otu ụlọikpe ikpe-ikpe nke ICC nyere "Mkpebi maka Ozi na Nlekọta maka Ọnọdụ nke Ọnọdụ Ndị Nọ na Palestine”. N'ime ya, ụlọ ahụ nyere iwu ka gọọmentị ICC “guzobe, ngwa ngwa ọ ga-ekwe omume, usoro ozi ọha na eze na ọrụ mgbatị maka abamuru nke ndị metụtara na ndị metụtara obodo nọ na ọnọdụ na Palestine" yana "mepụta peeji na-enye nkọwa na Mkpokọta ikpe nke ụlọ ikpe, ọkachasị ndị metụtara ọnọdụ nke Palestine".
N'inye iwu a, ụlọ ahụ chetara ọrụ dị mkpa ndị na-ahụ maka ikpe na-ekpe ikpe n'ụlọikpe, ma kwuo maka ọrụ dịịrị Ụlọikpe iji nye echiche na nchegbu nke ndị ahụ a ga-enye dị ka ndị kwesịrị ekwesị, gụnyere n'oge nyocha nke mbụ. Iwu ahụ kwere nkwa na "mgbe ọ bụrụ na onye ikpe ahụ kpebie imeghe nyocha, ụlọ ahụ ga-enye ya ntụziaka ọzọ".
Nzọụkwụ a na-adịghị ahụkebe site na Chamber of Pre-Trial, nke na-egosi na ndị metụtara mpụ agha dị na Palestine, ka ewereghị onwe ha na ndị ọka iwu ICC. Nke a ọ nwere ike ịbụ nwayọ nwayọ nwayọ iji mee ya nyocha?
