Kedu ihe ndị agha mere na Somalia 25 Years Ago Influence Operations na Afghanistan, Iraq, Syria na Yemen Taa

Site na Ann Wright, August 21, 2018.

Daysbọchị ole na ole gara aga, otu onye nta akụkọ kpọtụrụ m banyere ihe ncheta akpọrọ "Iwu na ikike mmadụ n'ihe gbasara ọrụ ndị agha UNOSOM" nke m dere na 1993, afọ iri abụọ na ise gara aga. N'oge ahụ, abụ m onye isi nke Justice Justice of the United Nations Operations in Somalia (UNOSOM). Abanyela m na Ngalaba Na-ahụ Maka Ọchịchị na United States ka m rụọ ọrụ na United Nations Somalia ọnọdụ dabere na ọrụ mbụ m na Jenụwarị 1993 na ndị agha US iji guzobe usoro ndị uwe ojii Somalia na mba na-enweghị gọọmentị.

Ajụjụ onye odeakụkọ ahụ chetaraara ụzọ agha agha na usoro nchịkwa nchịkwa ejirila mee ihe na nchịkwa Clinton, Bush, Obama na Trump nke malitere na ọrụ US / UN na Somalia afọ iri abụọ na ise gara aga.

Na onwa Disemba 9,1992, onwa ikpeazu nke ochichi ya, George HW Bush zigara 30,000 US Marines na Somalia ka ha mepee maka ndi Somalia ndi agu nri nri ndi agha Somalia na-achịkwa bu ndi mejuputara oke agu na onwu na mba ahu. Na February 1993, gọọmentị Clinton ọhụrụ tụgharịrị ọrụ enyemaka mmadụ na United Nations na ndị agha US ewepụrụ ngwa ngwa. Kaosinadị, na February na Machị, ??? UN enweela ike iwebata naanị mba ole na ole itinye aka ndị agha na ndị agha UN. Ndị otu mgbagha nke Somalia lekọtara ọdụ ụgbọelu na ọdụ ụgbọ mmiri ma kpebisie ike na UN nwere ihe na-erughị ndị agha 5,000 ka ha gụrụ ọnụ ọgụgụ ụgbọ elu na-ebu ndị agha ma na-ewebata ndị agha na Somalia. Ndị ọchịagha kpebiri ịwakpo ndị agha UN mgbe ha ka nọ na-agbali ịmanye ndị ọrụ UN ịhapụ Somalia. Mwakpo ndị agha Somalia rịrị elu n'oge opupu ihe ubi nke 1993.

Ka agha US / UN na-alụso ndị agha agha na-aga n'ihu na June, enwere mkpesa na-arịwanye elu n'etiti ndị ọrụ UN banyere ọtụtụ akụ na ụba sitere na ọrụ enyemaka mmadụ iji lụso ndị agha ahụ ọgụ na mmụba ndị nkịtị nke Somalia n'oge ndị agha a.

Onye ndu ndị agha Somalia nke ama ama bụ General Mohamed Farah Aidid. Aidid bụbu onye isi na onye nnọchi anya gọọmentị nke Somalia, onye isi oche nke United Somali Congress na onye mechara duga Somali National Alliance (SNA). Tinyere ndị otu mgbagha ndị ọzọ ji egbe, ndị agha General Aidid nyeere aka chụpụ onye ọchịchị onye isi ala Mohamed Siad Barre n'oge agha obodo Somalia na mbido 1990.

Mgbe ndị agha US / UN nwesịrị imechi ụlọ ọrụ redio nke Somalia, na June 5, 1993, General Aidid mụbara mmụba ọgụ nke ndị agha UN mgbe ndị agha ya wakporo ndị agha Pakistan bụ ndị so na ndị agha. UN maka udo, na-egbu 24 na merụọ 44.

UN Security Council zaghachiri na mwakpo a na UN agha na mkpebi Security Council Resolution 837 nke nyere ikike "usoro niile dị mkpa" iji jide ndị na-ahụ maka mwakpo ndị agha Pakistani. Onye isi ndị ọrụ mba United Nations na Somalia, Admiral Jonathan Howe lara ezumike nká US, tinyere $ 25,000 ụgwọ ọrụ na General Aided, nke mbụ oge otu UN jirila onyinye.

Ihe ncheta m dere ede sitere na mkpebi ka ndị helikopta US Army gbawara ụlọ a maara dị ka Abdi House na Mogadishu, Somalia n'oge ịchụ nta maka General Aidid. Na July 12, otu agha ndị agha US na-emegide General Aidid butere ọnwụ nke ndị Somalia 60, ihe ka ọtụtụ n'ime ha bụ ndị okenye na-ezukọ iji kwurịta otu esi akwụsị esemokwu n'etiti ndị agha na ndị agha US / UN. Ndị nta akụkọ anọ Dan Elton, Hos Maina, Hansi Kraus na Anthony Macharia bụ ndị gara ebe ahụ iji kọọ maka oke agha ndị agha US na-eme na nso ụlọ nkwari akụ ha bụ ndị ndị Somalia gbakọtara wee hụ na ọtụtụ ndị okenye a na-akwanyere ùgwù nwụrụ.

Dị ka akụkọ ihe mere eme nke 1^st Battalion nke 22^nd Ndị agha na-eduzi mwakpo ahụ, “na 1018 awa na June 12, mgbe nkwenye nke lekwasịrị anya, ụgbọ agha helikopta isii nke Cobra gbara agba egbe TOW iri na isii n’ime ụlọ Abdi; Ejikwa egbe 30-millimita rụọ ọrụ dị ukwuu. Cobras nke ọ bụla gara n'ihu na-agbanye TOW ma na-agbanye egbe n'ụlọ ruo ihe dị ka elekere 1022. " Na njedebe nke nkeji anọ, ọ dịkarịa ala 16 TOW mgbochi tankị na ọtụtụ puku 20mm egbe egbe agbapụwo n'ime ụlọ ahụ. Ndị agha US kwusiri ike na ha nwere ọgụgụ isi site n'aka ndị na-akwụ ụgwọ na-akwụ ụgwọ na Aidid ga-aga nzukọ ahụ.

Na 1982-1984, abụrụ m onye isi ndị agha nke US onye nkuzi nke Iwu nke Land Warfare na Geneva Convention na JFK Center for Special Warfare, Fort Bragg, North Carolina ebe ụmụ akwụkwọ m bụ ndị agha pụrụ iche nke US na ndị agha ndị ọzọ pụrụ iche. Site na ahụmịhe m na-akụzi iwu mba ụwa na omume agha, enwere m nchegbu dị ukwuu banyere iwu metụtara ọrụ ndị agha na Abdi House na omume omume ya ka m chọtara ọtụtụ nkọwa nke ọrụ ahụ.

Dị ka Onyeisi nke UNOSOM Justice Division, dere akwụkwọ edemede ahụ na-ekwupụta nchegbu m nye onye isi ọrụ UN na Somalia, onye nnọchi anya pụrụ iche nke UN Secretary General Jonathan Howe. Edere m: “Ọrụ ndị agha UNOSOM a na-eweta okwu iwu na ikike mmadụ dị mkpa site na echiche UN. Okwu a gbadara ma mkpebi mkpebi mkpebi nke Security Security (ịgbaso ogbugbu ndị agha Pakistani site n'aka ndị agha Aidid) na-enye UNOSOM ikike 'iwere usoro niile dị mkpa' megide ndị ahụ maka mbuso agha ndị agha UNOSOM pụtara maka UNOSOM iji ike na-egbu egbu megide mmadụ niile Ndi mmadu n’enweghi ike ido onwe ha n’ulo obula echere n’onu ma obu mara na ha bu ulo oru SNA / Aidid, ma obu ndi Security Security kwere ka onye ahu ana enyo enyo na o bu onye agha maka mbuso agha megide ndi agha UNOSOM gha enwe ohere ijide ya site n’aka ndi agha UNOSOM ma kowaa onodu ha otu ụlọ ọrụ SNA / Aidid wee kpee ikpe n'ụlọ ikpe na-anọpụ iche iji chọpụta ma ọ bụ ha kpatara mbuso agha megide ndị agha UNOSOM ma ọ bụ ndị bi na ya (nwa oge ma ọ bụ na-adịgide adịgide) nke ụlọ, enyo enyo ma ọ bụ mara na ọ bụ ebe SNA / Aidid. ”

Ajụrụ m ma Nationstù Mba Ndị Dị n'Otu kwesịrị ibuso ndị mmadụ agha n'otu n'otu na “ma thetù Mba Ndị Dị n'Otu kwesịrị ijide onwe ya n'ụkpụrụ omume ka elu n'ihe mbụ bụ ọrụ enyemaka nke mmadụ iji chebe ihe oriri na Somalia? ' Edere m, “Anyị kwenyere dịka okwu gbasara amụma, a ga-enyerịrị ọkwa dị mkpirikpi tupu mbibi nke ụlọ nwere ụmụ mmadụ n'ime. Site n'iwu iwu, omume na ikike ụmụ mmadụ, anyị na-adụ ọdụ megide ịrụ ọrụ agha na-enyeghị ọkwa mwakpo nke ndị bi n'ụlọ. ”

Dika mmadu puru iche, ihe omuma ajuju banyere iwu na omume nke ndi agha adabaghi ​​nke isi nke UN. N'ezie, Admiral Howe agwaghị m okwu ọzọ n'oge fọdụrụ m na UNOSOM.

Agbanyeghị, ọtụtụ ndị ọrụ enyemaka na n'ime sistemụ UN nwere nchegbu dị ukwuu na helikopta mgbakwunye bụ ihe eji eme ihe na-ezighi ezi ma mee ka UN bụrụ ndị na-ese okwu na agha obodo Somalia. Ọtụtụ ndị ọrụ UNOSOM nwere obi ụtọ dị ukwuu na m dere ihe edeturu ahụ ma otu n'ime ha mechara tinye ya na Washington Post ebe edegharịrị ya na akụkọ August 4, 1993, "UN Report na-akatọ usoro soja nke ndị nchekwa udo nke Somalia. "

Otutu mgbe, n’ile anya, akuko agha banyere agha nke 1^st Battalion nke 22^nd Ndị agha na-ekweta na mwakpo a mere na July 12 na ụlọ Abdi na nnukwu ọnwụ nke ndụ dabere na ọgụgụ isi na-ezighi ezi bụ ihe kpatara iwe Somali nke butere nnukwu ndụ ndị agha US na October 1993. "Mwakpo UN ahụ nke Brigade Mbụ mere. nwere ike bụrụ ahịhịa ikpeazụ nke dugara n ambush nke ndị agha Ranger na Ọktọba nke 1993. Dịka onye ndu SNA na-akọghachi mwakpo 12 July na Bowden Black Hawk Down: “Ọ bụ otu ihe ụwa na-etinye aka na nri nke agụụ na-agụ, ọbụnakwa na UN ga-enyere Somalia aka ihiwe ọchịchị udo. Mana azụmahịa a nke iziga US Rangers na-agbada n'ime obodo ha na-egbu ma na-atọrọ ndị isi ha, nke a karịrị akarị ".

1995 Human Rights Watch akụkọ banyere Somalia gosipụtara mwakpo a wakporo ụlọ Abdi dị ka mmebi nke ikike mmadụ na nnukwu ndudue ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke UN. “Na mgbakwunye na mmebi iwu nke ikike ụmụ mmadụ na iwu enyemaka mmadụ, mwakpo a wakporo ụlọ Abdi bụ ajọ mmejọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị. N'ịbụ nke a na-ahụ anya dị ka onye kwuru na ndị nkịtị metụtara ndị nkịtị, n'etiti ha na-akwado maka idozi, mwakpo ụlọ Abdi ghọrọ akara ngosi nke ntụzigharị UN na Somalia. Site na onye ọkaibe na-ahụ maka ọdịmma mmadụ, UN nọ n'ọdụ ụgbọ mmiri maka ihe onye na-ekiri ihe na-ekiri ka ọ dị ka igbu ọchụ. Nationstù Mba Ndị Dị n'Otu, na ọkachasị ndị agha America, tụfuru ihe ka ukwuu nke omume ọma ya. Agbanyeghi akuko banyere ihe mere site na United Nations Justice Division baara UNOSOM mba maka itinye usoro agha agha nke agha kwuputara na imeghe agha nye oru ndi mmadu, akukoghi akuko a. Dị ka ọ na-ekweghị ime ka ikike ụmụ mmadụ bụrụ otu akụkụ nke mmekọrịta ya na ndị isi agha, ndị nchekwa udo ahụ kpebiri izere inyochapụta nke ọma banyere ọha na eze banyere ndekọ ha megide ebumnuche mba ụwa nwere ebumnuche. ”

N’ezie, agha dị n’etiti ndị agha UN / US jedebere n’ihe omume mere ka njedebe ochichi ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke Clinton ka ọ gaa n’ihu itinye aka n’agha na Somalia weghachitere m Somalia maka ọnwa ikpeazụ nke ọnụnọ US na Somalia.

Alaghachiri m Somalia na United States na ngwụcha July 1993. Na nkwadebe maka ọrụ na Kyrgyzstan dị na Central Asia, anọ m na ọzụzụ ọzụzụ asụsụ Russia na Arlington, Virginia na Ọktọba 4, 1993 mgbe onye isi nke ụlọ akwụkwọ na-ahụ maka asụsụ na State. klas m na-ajụ, "Onye n'ime unu bụ Ann Wright?" Mgbe m matara onwe m, ọ gwara m na Richard Clarke, onye ntụzịaka nke Global Affairs for the National Security Council kpọrọla ma rịọ m ka m bịa White House ozugbo ka mụ na ya kpaa maka ihe mere na Somalia. Onye isi nduzi ahụ jụrụ m ma m anụla ozi banyere ọtụtụ ndị nwụrụ na US na Somalia taa. Enweghị m.

Na October 3, e zigara 1993 US Rangers na ndị agha pụrụ iche ijide ndị enyemaka enyemaka abụọ dị elu na nso Hotel Hotel na Mogadishu. Ndị agha mgbagharị egbe US abụọ gbara narị helikopta atọ daa ka ọ na-eme ka ọ laghachi na ntọala ya. Ndị ọrụ mgbanaka US zigara iji nyere ndị ọrụ helikopta ahụ dara ada zọbiri ma mebie nke chọrọ mgbake nke abụọ n'ụgbọ agha ndị agha UN na-agwabeghị ozi mbụ ahụ. Ndị agha US iri na asatọ nwụrụ na October 3, ọnwụ agha ọgụ kachasị njọ nke otu ụbọchị ndị agha US nwụrụ kemgbe Agha Vietnam.

M tagzi gafere na White House wee zute Clarke na onye ọrụ NSC dị obere Susan Rice. Ka ọnwa 18 gachara, a họpụtara Rice ka ọ bụrụ osote odeakwụkwọ na-ahụ maka Okwu Afrịka na Ngalaba Na-ahụ Maka Ọchịchị na 2009 ka Onye isi ala Obama họpụtara ka ọ bụrụ onye nnọchi anya US na United Nations yana na 2013, dị ka onye ndụmọdụ nchekwa nke Obama.

Clarke gwara m banyere ọnwụ nke ndị agha US iri na asatọ na Mogadishu yana na ochichi Clinton kpebiri ịkwụsị njedebe ya na Somalia-na ime nke a, US chọrọ usoro ọpụpụ. Ekwesighi ichetara m na mgbe m si n'ọfịs ya pụta na ngwụsị July mgbe m si Somalia lọta, agwara m ya na US enyebeghị ego zuru oke maka mmemme ndị a na UNOSOM Justice Programme na ego maka Somali enwere ike iji mmemme ndị uwe ojii rụọ ọrụ nke ọma maka akụkụ nke gburugburu ebe nchekwa na-abụghị ndị agha na Somalia.

Clarke gwaziri m na ndị ọrụ gọọmentị ekwenyelarị ịkwụsịtụ asụsụ Rọshịa nakwa na m ga-akpọrọ otu ndị ọrụ na Mmemme International Crime and Training Program (Ngalaba Ikpe Ziri Ezi)ICITAP) laghachi Somalia ma mejuputa otu n'ime aro m na mkparịta ụka mụ na ya nwere — okike ụlọ akwụkwọ ndị uwe ojii na-azụ ọzụzụ maka Somalia. O kwuru na anyị ga-enweta $ 15 nde maka mmemme a-yana na m kwesịrị inwe ndị otu na Somalia tupu mbido izu na-abịa.

Ya mere anyi mere-site n'izu na-esote, anyi nwere ndi mmadu 6 sitere na ICITAP na Mogadishu. na ngwụcha afọ 1993, ụlọ akwụkwọ ndị uwe ojii mepere. United States kwụsịrị itinye aka na Somalia n'etiti 1994.

Kedu ihe mmụta sitere na Somalia? O bu ihe nwute, ha bu ihe mmuta nke ana egeghi nti na oru ndi agha US na Afghanistan, Iraq, Syria na Yemen.

Nke mbụ, ụgwọ ọrụ enyere General Aididị ghọrọ ihe atụ maka usoro ọma nke ndị agha US jiri na 2001 na 2002 na Afghanistan na Pakistan maka ndị ọrụ Al Qaeda. Imirikiti ndị ejidere n'ụlọ mkpọrọ US na Guantanamo bụ ndị US zụrụ site na usoro a na naanị 10 nke ndị 779 ndị a tụrụ mkpọrọ na Guantanamo ka a gbara akwụkwọ. Ekpepụghị ndị ọzọ ma hapụzie ha na mba ha ma ọ bụ mba nke atọ n'ihi na ha enweghị ihe ọ bụla gbasara Al Qaeda na ndị iro rere ya iji nweta ego.

Nke abuo, ike na-ezighi ezi nke ịkụ otu ụlọ iji gbuo ndị mmadụ ezubere iche abụrụla ntọala nke usoro ihe egwu US. Ebumnuche nke ọkụ ala mmụọ nke ndị na-egbu egbu egbuola ụlọ, nnukwu oriri agbamakwụkwọ, na ngwongwo nke ụgbọ ala. Iwu nke Agha Obodo na Mgbakọ Geneva na-emebikarị Afghanistan, Iraq, Syria na Yemen.

Nke ato, ekwekwala ka ọgụgụ isi dị njọ kwụsị ọrụ ndị agha. N'ezie, ndị agha ga-ekwu na ha amaghị na ọgụgụ isi dị njọ, mana mmadụ kwesịrị enyo enyo na ngọpụ ahụ. “Anyị chere na enwere ngwa ọgụ nke mbibi oke na Iraq” - ọ bụghị ọgụgụ isi ọjọọ mana okike ọgụgụ isi nwere ọgụgụ isi iji kwado ebumnobi ebumnuche nke ebumnuche ahụ bụ.

Ghara ị thea ntị na nkuzi nke Somalia emeela nghọta, n'eziokwu, eziokwu dị na ndị agha US na ọrụ ndị agha enweghị nsonaazụ iwu. Na Afghanistan, Iraq, Syria na Yemen dị iche iche nke ndị nkịtị na-awakpo ma gbuo n'enweghị ntaramahụhụ na onye isi ndị isi nke nyocha ndị ọcha na-acha ọcha ọcha ma arụmọrụ ahụ ọ kwadoro iwu mba ụwa. N'ụzọ dị ịrịba ama, o yiri ka ọ furu efu na ndị na-eme iwu iwu na enweghị ike ịza ajụjụ maka ọrụ ndị agha US na-etinye ndị agha US na ụlọ ọrụ US dị ka US Embassies na crosshairs nke ndị na-achọ nkwụghachi ụgwọ maka arụmọrụ ndị a.

Banyere onye chepụtara: Ann Wright jere ozi afọ 29 na US Army / Army Reserves wee lara ezumike nká dị ka onye isi. Ọ bụ onye nnọchi anya US na Nicaragua, Grenada, Somalia, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Sierra Leone, Micronesia, Afghanistan na Mongolia. Ọ gbara arụkwaghịm na gọọmentị US na Machị 2003 na-emegide agha ahụ na Iraq. Ọ bụ onye na-ede akwụkwọ "Diss: Voices of Conscience."