Site David Swanson
A na-akpọ Chris Woods magburu onwe ya akwụkwọ ọhụrụ Ikpe Ikpe Ziri Ezi: Agha Nzuzo America nke Drone. Aha a sitere na nkwupụta ahụ mgbe ahụ-President George W. Bush mere maka agha agha. Akwụkwọ ahụ na-akọ akụkọ banyere ikpe na-ezighị ezi na-aga n'ihu. Ụzọ site n'aka ọchịchị US nke a katọrọ dị ka onye omekome ụdị igbu ọchụ nke drones na-eji maka onye na-emeso ụdị igbu ọchụ dịka iwu zuru oke na usoro nke a bụ usoro nkwụsịtụ na n'ụzọ zuru ezu.
Ogbugbu Drone bidoro n'October 2001 na, nke zuru ezu, ọgụ mbụ gburu ndị na-ezighi ezi. Egwuregwu ụta metụtara ọgụ na mgba maka njikwa n'etiti Air Force, CENTCOM, na CIA. Ihe nzuzu nke mgba a nwere ike wepụta site na ịmegharị okwu ahụ "Chee na ị bụ mgbada" na fim ahụ My Cousin Vinny: Cheedị na ị bụ onye Iraq. You're na - aga, akpịrị na - akpọ gị nkụ, ị ga - akwụsị ị aụ mmiri oyi doro anya… BAM! Ngwurugwu fuckin rips gị shreds. Brabụrụ gị n’elu osisi n’elu obere iberibe ọbara! Ugbu a ana m ajụ ya. You ga-enye gị ego nke ụlọ ọrụ nke nwa nwantakịrị nwanyị gbagburu gị na-arụ ọrụ?
Ma nlebara anya abanyela n'ime ụlọ ọrụ nke na-eme ihe karịa n'ime ụzọ kachasị mma isi mee ka ọ bụrụ iwu niile. Ndị isi otu CIA bidoro inweta iwu igbu mmadụ karịa ijide ya, ha mere ya. Dị ka ọ dị n'ezie Air Force na Army. Nke a bụ akwụkwọ mgbe ọ bịara igbu ọchụ nke ndị akpọrọ aha ha akpọrọ aha ha na ndị iro a na-akpọghị aha. Dabere na Paul Pillar, osote onye isi nke CIA Counter Terrorism Center na ngwụsị 1990s, “E nwere echiche na White House achọghị itinye akwụkwọ doro anya na ihe ọ bụla a ga-ahụ dịka ikike igbu mmadụ, kama ọ họọrọ karịa wink-na-na-eti na igbu bin Laden. ”
N'ime ọnwa ndị mbụ nke Bush-Cheney, ndị Air Force na CIA na-agbasi mbọ ike ịmanye ndị ọzọ igbu ọchụ. Ọ dịghị nke ọ bụla chọrọ ịdaba na nsogbu nke ihe megidere iwu. Mgbe Septemba 11 gasịrị, Bush gwara Tenet na CIA nwere ike ịga n'ihu gbuo ndị mmadụ na-arịọghị ikike ya oge ọ bụla. Otu ihe atụ maka nke a bụ mmemme igbu ọchụ nke Israel, nke gọọmentị US katọrọ dị ka iwu na-akwadoghị ruo 9-11-2001. Onye bụbu Senator George Mitchell bụ onye ndu edemede nke akụkọ gọọmentị US nke Eprel 2001 nke kwuru na Israel kwesịrị ịkwụsị ma kwụsị, ma katọọ ọrụ ya dị ka enweghị ike ịmata ọdịiche dị n'etiti mkpesa na iyi ọha egwu.
Kedu ka gọọmentị US si si ebe ahụ gaa "Ngalaba Nchebe Obodo" nke na-azụ ndị uwe ojii mpaghara ka ha were ndị na-eme ngagharị iwe ka ha bụrụ ndị na-eyi ọha egwu? Azịza ya bụ: nke nta nke nta na n'ụzọ bụ isi site na ngbanwe n'omume na omenaala karịa site na iwu ma ọ bụ ikpe ụlọ ikpe. Ka ọ na-erule ngwụsị 2002, a na-ajụ Ngalaba Ngalaba Ọchịchị US na nnọkọ ogbako maka ihe kpatara ọ katọrọ igbu ndị Israel mana ọ bụghị ụdị igbu ọchụ US. Gịnị kpatara ọkọlọtọ abụọ? Ngalaba na-ahụ maka Ọchịchị enweghị azịza ọ bụla, wee kwụsị ịkatọ Israel. Gọọmentị US gbachiri nkịtị ruo ọtụtụ afọ, agbanyeghị maka eziokwu ahụ bụ na ụfọdụ ndị ọ na-egbu bụ ụmụ amaala US. Akwadebebeghị ntọala zuru oke maka ọha na eze ilo ya.
Ihe dị ka ụzọ atọ n'ụzọ anọ nke US drone abụrụla ebe agha chere. Dị ka otu ngwa agha n'etiti ọtụtụ ndị nọ na agha dị ugbu a, ndị ọka iwu na ndị otu na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ elere iwu drones anya dị ka iwu kwadoro na obere akụkụ nke mmadụ nke ndị gọọmentị na-etinye aka na igbu ọchụ - tinyere "United Nations" nke na-elekọta ndị ahụ ọchịchị. Kedu ihe na-eme ka agha ahụ bụrụ nke iwu anaghị akọwa, mana ọhụhụ aka a bụ ụkwụ n'ọnụ ụzọ maka ịnakwere igbu ọchụ. Ọ bụ naanị mgbe ndị drones gburu ndị mmadụ na mba ndị ọzọ ebe agha na-adịghị aga n'ihu, na ndị ọka iwu ọ bụla - gụnyere ụfọdụ n'ime ndị 750 ndị bịanyere aka na nso nso a iji kwado Harold Koh (onye gosipụtara igbu ọchụ ndị na-egbu mmiri maka Ngalaba Ọchịchị) iji kuzi ihe anakpo iwu banyere oke ruru mmadu na mahadum New York - huru na odi nkpa ichota ihe di nma. UN anaghị enye ikike agha na Afghanistan ma ọ bụ Iraq ma ọ bụ Libya, ọ bụghị na ọ nwere ike ime nke a n'okpuru Kellogg Briand Pact, mana agha ndị iwu na-akwadoghị ka ewere dị ka iwu kwadoro ọtụtụ igbu ọchụ. Site n'ebe ahụ, ọ bụ naanị ntakịrị ihe na-emesapụ aka ka ọ nwere ike “kwado” ndị ọzọ.
Asma Jahangir nke Nationstù Na-ahụ Maka Ihe Ndị Ruuru Mmadụ na United Nations kwupụtara igbu ọchụ na-abụghị agha iji gbuo mmadụ na njedebe nke 2002. Onye nyocha UN (na onye iwu iwu nke nwunye Tony Blair) Ben Emmerson kwuru na na US anya, agha nwere ike ugbu a njem gburugburu ụwa gaa ebe ọ bụla ndị ọjọọ na-aga, si otú a na-egbu ndị mmadụ na-egbu egbu ebe ọ bụla naanị iwu na-akwadoghị dị ka agha ndị ọzọ, iwu nke onye ọ bụla na-ekwenyeghị na ya. N'ezie, echiche CIA, dị ka onye isi ndụmọdụ CIA General Caroline Krass kọwara na 2013, bụ na enwere ike imebi nkwekọrịta na iwu mba ụwa mgbe ọ bụla masịrị ya, ebe naanị iwu ụlọ US ka a ga-agbaso. (Ma, n'ezie, iwu ụlọ US na-emegide igbu ọchụ na United States nwere ike iyi ụlọ Pakistani ma ọ bụ Yemeni iwu megide igbu ọchụ na Pakistan ma ọ bụ Yemen, mana ọdịdị abụghị njirimara, naanị iwu US dị mkpa.)
Nnabata a na-arịwanye elu nke igbu ọchụ nke ndị drone n'etiti ndị ọka iwu nke alaeze ọdịda anyanwụ ọdịda anyanwụ dugara na mbọ niile a na-eme iji tọọ mpụ ahụ n'akụkụ: ịha nhatanha, ịchụso nlezianya anya, wdg. Mana "ịke" bụ mgbe niile n'anya onye na-egbu ya. Egburu Abu Musab al-Zarqawi, tinyere ọtụtụ ndị aka ha dị ọcha, mgbe Stanley McChrystal kwupụtara na ọ "tozuru oke" ịfụ ụlọ dum were gbuo otu nwoke. Ọ bụ? Ọ bụghị ya? Enweghị azịza ọ bụla. Deckọpụta igbu ọchụ “etu o kwesiri” bụ naanị okwu asị ndị ọka iwu gwara ndị ndọrọndọrọ ọchịchị na ndị ọchịagha ka ha tinye akwụkwọ maka ogbugbu mmadụ. N’otu ugbo elu ndị mmadụ na-egbu na 2006, ndị CIA gburu ụfọdụ ndị aka ha dị ọcha 80, imirikiti ụmụaka. Ben Emmerson gosipụtara iwe dị nro. Ma ajụjụ nke “proportionality” e welitere, n'ihi na ọ bụghị na-enye aka okwu ke idaha. N'oge ọrụ nke Iraq, ndị ọchịagha US nwere ike ịhazi arụmọrụ nke ha tụrụ anya igbu ihe ruru mmadụ 30 aka ha dị ọcha, mana ọ bụrụ na ha tụrụ anya 31 ha ga-achọ Donald Rumsfeld ka ọ banye na ya. Nke ahụ bụ ụdị usoro iwu na-egbu egbu na-adaba na ọ dị mma, ọkachasị mgbe ọ bụla "nwoke agha toro eto" na-agbanwegharị dị ka onye iro. Ndi CIA guru umu nwanyi na umuaka dika ndi iro New York Times.
Dika ndi ozo na-egbu ngwa ngwa n'oge ubi Bush-Cheney (ka oge na-abia mgbe otutu afo gara aga). Ndị nyere iwu gbalịrị ịkwụsị omume ahụ. Ha wee malite ịtọhapụ vidiyo vidiyo mgbe ha na-edebe ihe ndị ọzọ niile zoro ezo.
Dika omume igbu mmadu drones na mba di iche iche ebe aghaghi igbu mmadu site na ọkọlọtọ nke "agha" ghọrọ ihe a na-eme, otu ndị otu ruuru mmadụ dị ka Amnesty International bidoro ịkọwa n'ụzọ doro anya na United States na-emebi iwu. Ma ka afọ na-aga, asụsụ ahụ doro anya kwụsịrị, ejiri obi abụọ na ejighị n'aka dochie ya. N'oge a, òtù ndị na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ na-edepụta ọtụtụ okwu banyere igbu ọchụ nke ndị aka ha dị ọcha ma kwupụta na ha nwere ike ịdabere na iwu na-adabere na ma ha bụ akụkụ nke agha, yana ajụjụ banyere ma igbu mmadụ na mba enyere bụ akụkụ nke agha a meghere dị ka ihe ga-ekwe omume, yana azịza ya nọ na uche gọọmentị na-ebupụta ndị drones.
Ka ọ na-erule ngwụsị nke afọ Bush-Cheney, a na-eche na iwu ndị CIA gbanwere site na ịmalite igbu ọchụ na-egbu ọchụ mgbe ọ bụla ha nwere ohere 90% nke "ihe ịga nke ọma" na mgbe ọ bụla ha nwere ohere 50%. Oleekwa otú e si tụọ ihe a? N'eziokwu, a kpochapụrụ ya site na omume nke "mbinye aka mbinye aka" nke a na-egbu ndị mmadụ n'amaghị n'ezie ndị ha bụ. Britain, n'aka nke ya, kwadebere ụzọ maka igbu ụmụ amaala ya site napụ ha ịbụ nwaamaala dịka ha chọrọ.
Ihe a niile gara na nzuzo, nke pụtara na ọ maara onye ọ bụla maara ịma, mana ekwesighi ka ekwuru ya. Onye kacha nọrọ na kọmitii na-ahụ maka nlekọta na Germany kwetara na gọọmentị ọdịda anyanwụ na-adaberekarị na mgbasa ozi iji chọpụta ihe ndị nledo na ndị agha ha na-eme.
Ọbịbịa nke Onye Nlekọta Udo nke Udo na White House were igbu mmadụ na ọkwa ọhụrụ, na-agbagha mba dị ka Yemen, na-elekwasịkwa ndị aka ha dị ọcha anya n'ụzọ ọhụrụ, gụnyere site na ị na-elekwasị anya ndị nnapụta ka rutere ebe ọbara jupụtara na mbụ. Gaa azụ megide US eburu, yana ịghaghachi azụ megide ndị bi n'ógbè ahụ site na otu ndị na-azọrọ na ha na-emegwara maka igbu ọchụ US. Mbibi drones mere dị ka Libya n'oge 2011 US-NATO ịkwatu ahụghị ka ihe kpatara ịlaghachi azụ, mana dịka ihe kpatara maka igbu ndị ọzọ. Ọgba aghara na Yemen na-arịwanye elu, nke ndị na-ekiri ekiri na-atụ aka na mmetụta ndị na-adịghị arụ ọrụ nke drones, kwuru na Obama nwere ihe ịga nke ọma. Ndị ọkwọ ụgbọ elu Drone na-egbu onwe ha ugbu a ma na-enwe nrụgide omume n'ọtụtụ, mana enweghị ịlaghachi. Ọnụ ọgụgụ 90% dị na mkparịta ụka mba Yemen chọrọ ka drones ndị omekome mebie iwu, mana Ngalaba US State chọrọ ka mba ụwa zụta drones kwa.
Kama ịkwụsị ma ọ bụ nyochaa usoro mmemme igbu ọchụ, Obama White House malitere ịgbachitere ya n'ihu ọha ma kpọsaa ọrụ Onye isi ala na inye ikike igbu ọchụ. Ma ọ bụ ma ọ dịghị ihe ọzọ, nke ahụ bụ ihe omume mgbe Harold Koh na òtù ndị omempụ chọpụtara otú ha chọrọ n'ezie ka hà ga-eme ka ha "mee ka iwu kwadoro" igbu ọchụ. Ọbụna Ben Emmerson na-ekwu na o were ha ogologo oge n'ihi na ha achọpụtabeghị ihe ngọpụ iji mee. Mba dị iche iche ugbu a na-enweta drones ngwa agha ọ ga-achọ ngọpụ ọ bụla ma ọlị?
