Ọdịnihu nke Udo na ikike mmadụ na West Asia

Site n'aka David Swanson, World BEYOND War, December 9, 2021

Nrubeisi na ogbako nke FODASUN haziri ( https://fodasun.com ) maka ọdịnihu udo na ikike mmadụ na West Asia

Ọchịchị ọ bụla dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Eshia, dị ka ọ dị n'ụwa ndị ọzọ, na-emebi ikike mmadụ. Ọtụtụ n'ime gọọmentị dị na West Asia na mpaghara ndị gbara ya gburugburu bụ ndị gọọmentị US ji ịnụ ọkụ n'obi na-akwado, jikwaa, zụọ ya ma na-akwado ya, nke na-edobekwa ebe ndị agha nke ya n'ọtụtụ n'ime ha. Gọọmenti ndị ji ngwa agha US, na ndị agha US zụrụ ndị agha ha, n'afọ ndị na-adịbeghị anya gụnyere 26 ndị a: Afghanistan, Algeria, Azerbaijan, Bahrain, Djibouti, Egypt, Eritrea, Ethiopia, Iraq, Israel, Jordan, Kazakhstan, Kuwait, Lebanon, Libya, Oman, Pakistan, Qatar, Saudi Arabia, Sudan, Tajikistan, Turkey, Turkmenistan, United Arab Emirates, Uzbekistan, na Yemen. N'ezie, ewezuga anọ nke Eritrea, Kuwait, Qatar, na UAE, gọọmentị US enyewokwa ndị agha nke mba ndị a ego ego n'afọ ndị na-adịbeghị anya - otu gọọmentị US nke na-agọnarị ọrụ ndị isi nke ụmụ amaala ya. na-emekarị n'ọtụtụ mba ndị bara ọgaranya n'ụwa. N'ezie, na mgbanwe mgbanwe na nso nso a na Afghanistan, ma ewezuga Eritrea, Lebanon, Sudan, Yemen, na mba dị n'ebe ugwu nke Afghanistan, ndị agha US na-ejigide ntọala nke ya na mba ndị a niile.

Rịba ama na ahapụla m Syria, ebe US gbanwere n'afọ ndị na-adịbeghị anya site na ịkwado gọọmentị iji kwado mgbalị ịkwatu. Ọnọdụ Afghanistan dị ka onye ahịa ngwa agha US nwekwara ike gbanwee, mana ikekwe ọ bụghị ogologo oge a na-echekarị - anyị ga-ahụ. Ọdịmma nke Yemen bụ n'ezie elu na ikuku.

Ọrụ gọọmentị US dị ka ndị na-ebunye ngwa ọgụ, ndị ndụmọdụ na ndị mmekọ agha abụghị ihe dị mkpa. Ọtụtụ n'ime mba ndị a na-emepụta ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ngwa agha, na-ebubata ngwa agha ha site na ọnụ ọgụgụ dị nnọọ nta nke mba, nke United States na-achị. Ndị US na Israel na-emekọ ihe n'ọtụtụ ụzọ, na-edobe ngwá agha nuklia n'ụzọ iwu na-akwadoghị na Turkey (ọbụlagodi mgbe a na-alụ ọgụ megide Turkey na agha proxy na Syria), na Saudi Arabia na-ekerịta teknụzụ nuklia n'ụzọ iwu na-akwadoghị, yana ndị Saudi Arabia na-alụ ọgụ na Yemen (ndị mmekọ ndị ọzọ). gụnyere United Arab Emirates, Sudan, Bahrain, Kuwait, Qatar, Egypt, Jordan, Morocco, Senegal, United Kingdom, na Al Qaeda).

Ịnye ngwa ọgụ ndị a niile, ndị na-enye ọzụzụ, ntọala, ndị agha na bọket ego anaghị adabere na ikike mmadụ. Echiche nke na ọ nwere ike ịbụ ihe na-akwa emo n'onwe ya, n'ihi na mmadụ enweghị ike iji ngwá agha na-egbu egbu na-emegbughị ikike mmadụ. Ka o sina dị, a na-eme atụmatụ mgbe ụfọdụ ma jụ n'ọchịchị US iji nye naanị gọọmentị ndị na-adịghị emegbu ikike mmadụ n'ụzọ dị ukwuu na-abụghị agha. Echiche ahụ bụ ihe na-akwa emo ọbụna ma ọ bụrụ na anyị na-eme ka echiche ahụ nwere ike ime ya, Otú ọ dị, n'ihi na usoro ogologo oge ruo ọtụtụ iri afọ bụ, ma ọ bụrụ na ihe ọ bụla, megidere ihe a tụrụ aro. Ndị na-emebi ikike mmadụ kacha njọ, ma n'agha ma n'èzí agha, bụ ndị gọọmentị US ebubatala ngwa ọgụ kachasị, ego kachasị na ndị agha.

Ị nwere ike iche n'echiche iwe dị na United States ma ọ bụrụ na ejiri egbe arụpụtara na Iran na-agba egbe US n'ime oke ala US? Mana naanị gbalịa ịchọta agha na mbara ala nke na-enweghị ngwa agha US mere n'akụkụ abụọ.

Ya mere, e nwere ihe dị egwu na-achị ọchị banyere eziokwu ahụ bụ na na United States, bụ́ ebe m bi, a na-akatọ ọchịchị ole na ole dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Eshia mgbe ụfọdụ maka mmegide ndị ruuru mmadụ, mmegbu ndị ahụ, na mmegbu ndị ahụ a na-ekwubigara ókè bụ́ ndị e ji eme ihe n'enweghị isi dị ka ihe ziri ezi maka mmefu agha. (gụnyere mmefu agha nuklia), na maka ire ngwá agha, ibuga ndị agha, mmachi megidere iwu, iyi egwu agha na-akwadoghị, na agha iwu na-akwadoghị. N'ime mba 39 na-eche mmachi akụ na ụba na-akwadoghị iwu na mgbochi nke otu ụdị nke ọzọ site n'aka gọọmentị US, 11 n'ime ha bụ Afghanistan, Iran, Iraq, Kyrgyzstan, Lebanon, Libya, Palestine, Sudan, Syria, Tunisia, na Yemen.

Tụlee isi ara nke ndị Afghan agụụ na-agụ na mmachi n'aha ikike mmadụ, na-esochi afọ 20 nke ndị mmadụ na-atụ bọmbụ.

A na-amanye ụfọdụ n'ime mmachi kacha njọ na Iran, nakwa mba dị na West Asia na-ekwukarị ụgha maka mmụọ ọjọọ, na egwu agha. Ịgha ụgha banyere Iran dị oke egwu ma na-adịte aka na ọ bụghị nanị na United States ọha na eze n'ozuzu ma ọbụna ọtụtụ ndị ọkà mmụta sayensị na United States na-ele Iran anya dị ka ihe iyi egwu dị elu maka udo echiche nke ha na-eme ka ọ dị adị kemgbe afọ 75 gara aga. Ụgha ahụ karịrị nke ukwuu nke na ọ gụnyere akuku atụmatụ bọmbụ nuklia na Iran.

N'ezie, gọọmentị US na-emegide mpaghara enweghị nuklia na Western Asia n'aha Israel na onwe ya. Ọ na-akpasu nkwekọrịta na nkwekọrịta ndị na-emetụta mpaghara ahụ n'echeghị echiche dị ka o mere mba ụmụ amaala nke North America. US so na nkwekọrịta ikike mmadụ ole na ole na ngwa agha karịa ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mba ọ bụla ọzọ dị n'ụwa, bụ onye kachasị na-eji veto na UN Security Council, bụ onye kacha eji mmachi iwu na-akwadoghị, bụrụkwa onye iro kacha elu nke Ụlọikpe Ụwa na Ụlọ ikpe mpụ nke mba ụwa. Agha ndị US na-edu, dị nnọọ n'ime afọ 20 gara aga, dị na West na Central Asia, egbuola ihe karịrị nde mmadụ 5 ozugbo, yana ọtụtụ nde ndị ọzọ merụrụ ahụ, merụrụ ahụ, mee ka ndị na-enweghị ebe obibi, ịda ogbenye, ma mee ka ha nwee mmetọ na-egbu egbu na ọrịa. Yabụ, “Iwu dabere na iwu” abụghị echiche ọjọọ ma ọ bụrụ na ewepụrụ ya n'aka gọọmentị US. Onye mmanya na-egbu obodo nwere ike ịhọpụta onwe ya ka ọ kụzie klas gbasara ịkpachapụ anya, mana ọ nweghị onye ga-amanye ịga.

O yikarịrị ka e nwere ọchịchị onye kwuo uche ya n'ezie n'obodo ụfọdụ dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Eshia afọ 6,000 gara aga, ma ọ bụ ọbụna n'akụkụ dị iche iche nke North America na puku afọ gara aga, karịa na Washington DC ugbu a. Ekwenyere m na ochichi onye kwuo uche ya na ime ihe ike na-adịghị mma bụ ngwá ọrụ kachasị mma nke a pụrụ ịkwado onye ọ bụla, gụnyere ndị bi n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Eshia, n'agbanyeghị na m bi na oligarchy rụrụ arụ, na n'agbanyeghị na ndị na-ezighị ezi na-eme ka ọchịchị US na-ekwu maka ọchịchị onye kwuo uche ya nke ukwuu. . Gọọmenti nke West Asia na ụwa ndị ọzọ kwesịrị izere ịdaba maka atụmatụ militarism na-akpa àgwà dị ka iwu na-akwadoghị na ime ihe ike dị ka ọchịchị US. N'ezie, ha kwesịrị ịnakwere ọtụtụ ihe gọọmentị US na-ekwu maka ya kama ihe ndị ọ na-eme n'ezie. Iwu mba ụwa, dị ka Gandhi kwuru banyere mmepeanya Western, ga-abụ ezigbo echiche. Ọ bụ naanị iwu ma ọ bụrụ na ọ metụtara onye ọ bụla. Ọ bụ naanị mba ụwa ma ọ bụ zuru ụwa ọnụ ma ọ bụrụ na ị nwere ike ibi na mpụga Africa ma ka na-edo onwe ya n'okpuru ya.

Ihe ndị ruuru mmadụ bụ echiche magburu onwe ya ọ bụrụgodị na ndị na-akwado ya kemgbe ọtụtụ narị afọ so na ndị na-emegbu ya. Mana anyị kwesịrị itinye agha na ikike mmadụ, dị ka anyị kwesịrị itinye ndị agha na nkwekọrịta ihu igwe, na mmefu ego ndị agha hụrụ na mkparịta ụka mmefu ego. Ikike nke ibipụta akwụkwọ akụkọ bara oke uru na-enweghị ikike ịghara iji ngwa ọgụ si n'ụgbọelu rọbọt fesa. Anyị kwesịrị ịnweta mmegide ikike mmadụ site n'aka ndị na-adịgide adịgide nke UN Security Council gụnyere na ikike mmadụ. Anyị kwesịrị ime ka onye ọ bụla nọrọ n'okpuru ụlọikpe mba ụwa ma ọ bụ ikike zuru ụwa ọnụ n'ụlọ ikpe ndị ọzọ. Anyị chọrọ otu ọkọlọtọ, nke mere na ọ bụrụ na ndị Kosovo ma ọ bụ South Sudan ma ọ bụ Czechoslovakia ma ọ bụ Taiwan kwesịrị inwe ikike nke onwe, mgbe ahụ ka ndị Crimea ma ọ bụ Palestine kwesịrị. Ya mere, ekwesịrị ịmanye ndị mmadụ ịgbapụ n'agha na mbibi ihu igwe.

Anyị kwesịrị ịghọta na iji ike nke izisa ihe arụrụala nye ndị dị anya nke gọọmentị ha na-eme ha n'ebe dị anya site na ụlọ n'amaghị ama. Anyị kwesịrị ịdị n'otu dị ka ụmụ mmadụ na ụmụ amaala zuru ụwa ọnụ, n'ofe ókèala, n'ime ihe siri ike na nke dị ize ndụ ma na-akpaghasị agha na-ezighị ezi megide agha na ikpe na-ezighị ezi niile. Anyị kwesịrị ịdị n'otu n'ịkụzirita ibe anyị na ịmara ibe anyị.

Ka akụkụ nke ụwa na-akawanye ọkụ nke ukwuu ibi na ya, anyị adịghị mkpa akụkụ nke ụwa ndị na-ebuga ngwá agha n'ebe ahụ ma na-eme ka ndị bi na ya meghachi omume n'egwu na anyaukwu, kama na òtù ụmụnna, òtù ụmụnna, nkwụghachi, na ịdị n'otu.