Site na Media Benjamin na Nicolas JS Davies, World BEYOND War, November 8, 2021
COP Iri abụọ na isii! Nke ahụ bụ ugboro ole UN kpọkọtara ndị isi ụwa ka ha gbalịa igbochi nsogbu ihu igwe. Mana United States na-emepụta ihe karịa mmanụ na eke gas karịa mgbe ọ bụla; Ọnụ ọgụgụ nke ikuku griin haus (GHG) na ikuku na okpomọkụ zuru ụwa ọnụ bụ ma ka na-ebili; na anyị na-ama na-enwe oké ihu igwe na ihu igwe ọgba aghara nke ndị ọkà mmụta sayensị dọrọ anyị aka ná ntị banyere ya afọ iri anọ, na nke ga-akawanye njọ ma na-akawanye njọ na-enweghị ihe omume ihu igwe dị njọ.
N'agbanyeghị nke ahụ, ụwa ka ọ dị naanị 1.2 Celsius (2.2 Celsius F) ka ọ dị tupu oge ụlọ ọrụ. Anyị enweela nkà na ụzụ anyị chọrọ iji gbanwee usoro ike anyị ka ọ bụrụ ike dị ọcha, ume ọhụrụ, na ime nke a ga-emepụta ọtụtụ nde ezigbo ọrụ maka ndị mmadụ gburugburu ụwa. Yabụ, n'okwu bara uru, usoro anyị ga-emerịrị doro anya, enwere ike iru ya na ngwa ngwa.
Ihe mgbochi kachasị na ime ihe anyị na-eche ihu bụ arụghị ọrụ anyị, neoliberal usoro ndọrọ ndọrọ ọchịchị na nke akụ na ụba na njikwa ya site na ọdịmma plutocratic na ụlọ ọrụ, bụ ndị kpebisiri ike ịnọgide na-erite uru site na mmanụ ọkụ ọkụ ọbụna na-efu nke ibibi ihu igwe pụrụ iche nke ụwa. Ọgba aghara ihu igwe ekpughere enweghị ike nhazi usoro a iji mee ihe maka ọdịmma nke mmadụ n'ezie, ọbụlagodi mgbe ọdịnihu anyị dabere na nguzozi.
Ya mere, gịnị bụ azịza? Enwere ike COP26 na Glasgow dị iche? Kedu ihe nwere ike ime ka ọdịiche dị n'etiti PR ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-adịghị mma na ime mkpebi siri ike? Na-agụta na otu ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị na mmasị mmanụ ọkụ (ee, ha nọkwa, kwa) ime ihe dị iche n'oge a yiri igbu onwe, ma gịnị bụ ihe ọzọ?
Ebe ọ bụ na ọchịchị Obama's Pied Piper na Copenhagen na Paris mepụtara usoro nke mba n'otu n'otu na-etinye ihe ha na-eche ma kpebie ka ha ga-esi zute ha, ọtụtụ mba enwebeghị ọganihu dị nta na ebumnuche ha debere na Paris na 2015.
Ugbu a, ha ejiriwo nkwa eburu ụzọ kpebie na ezughị oke na Glasgow, ọ bụrụgodị na emezu ya, ka ga-eduga n'ụwa na-ekpo ọkụ nke ukwuu n'afọ 2100. nnwere onwe nke akụkọ UN na ndị nkịtị na-eduga na COP26 na-ada ụda mkpu na ihe odeakwụkwọ ukwu UN Antonio Guterres kpọrọ "oku ịkpọte égbè eluigwe" na "koodu uhie maka mmadu" N'okwu mmeghe Guterres na COP26 na Nọvemba 1st, o kwuru na "anyị na-egwu ili nke anyị" site n'ịghara idozi nsogbu a.
N'agbanyeghị gọọmentị ka na-elekwasị anya na ebumnuche ogologo oge dị ka iru "Net Zero" site na 2050, 2060 ma ọ bụ ọbụna 2070, ruo n'ọdịniihu na ha nwere ike ịga n'ihu na-eyigharị usoro dị egwu achọrọ iji gbochie ikpo ọkụ na 1.5 Celsius. Ọbụlagodi na ha n'ụzọ ụfọdụ kwụsịrị ịgbanye gas griin n'ikuku, ọnụ ọgụgụ GHG dị na mbara ikuku ka ọ na-erule 2050 ga-anọgide na-ekpo ọkụ n'ụwa ruo ọtụtụ ọgbọ. Ka anyị na-ebuwanye elu ikuku na GHG, ka mmetụta ha ga-adịru ogologo oge na otú ụwa ga-esi na-eto eto.
United States ewepụtala a obere oge Ebumnuche nke ibelata ihe ọkụkụ ya site na 50% site na ọkwa kachasị elu nke 2005 site na 2030. Mana amụma ya ugbu a ga-eduga naanị na mbelata 17%-25% site na mgbe ahụ.
Mmemme ịrụ ọrụ ike dị ọcha (CEPP), nke bụ akụkụ nke Iwu Build Back Better Act, nwere ike mejupụta ọtụtụ ọdịiche ahụ site n'ịkwụ ụgwọ eletriki eletrik iji mee ka ịdabere na mmeghari ohuru site na 4% n'afọ n'afọ na ntaramahụhụ maka ihe ndị na-adịghị. Mana n'uhuruchi nke COP 26, Biden weputara CEPP site na ụgwọ ahụ n'okpuru nrụgide sitere n'aka ndị omebe iwu Manchin na Sinema na ndị na-ahụ maka mmanụ ọkụ ha.
Ka ọ dị ugbu a, ndị agha US, bụ ndị na-ebubata ụlọ ọrụ GHG kachasị ukwuu n'ụwa, bụ nke apụrụ na mmachi ọ bụla n'okpuru nkwekọrịta Paris. Ndị na-akwado udo na Glasgow na-achọ na COP26 ga-edozi nnukwu ihe a nwa ojii na amụma ihu igwe zuru ụwa ọnụ site n'itinye ihe ikuku GHG nke igwe agha US, na nke ndị agha ndị ọzọ, na mkpesa na mbelata ihe ọkụkụ nke mba.
N'otu oge ahụ, penny ọ bụla gọọmentị gburugburu ụwa mefuru iji gboo nsogbu ihu igwe bụ obere akụkụ nke ihe United States naanị mefuru na igwe agha na-ebibi obodo ya n'otu oge ahụ.
China ugbu a n'ihu ọha na-ewepụta CO2 karịa United States. Mana akụkụ buru ibu nke ihe ọkụkụ China na-ebute site na oriri ndị ọzọ nke ụwa nke ngwaahịa China, ndị ahịa ya kacha ukwuu bụ United States. An Ọmụmụ ihe MIT na 2014 mere atụmatụ na mbupụ na-akpata 22% nke ikuku carbon nke China. Na usoro oriri onye ọ bụla, ndị America ka na-aza ajụjụ ugboro atọ ihe mgbapụta GHG nke ndị agbata obi anyị nke China ma mee okpukpu abụọ nke ikuku nke ndị Europe.
Mba ndị bara ọgaranya nwekwara daa mkpụkpu na nkwa ha mere na Copenhagen na 2009 iji nyere mba ndị ka daa ogbenye aka ịlụso mgbanwe ihu igwe aka site n'inye enyemaka ego nke ga-eto $ 100 ijeri kwa afọ site na 2020. Ha enyela ọnụ ọgụgụ na-abawanye ụba, na-eru $ 79 ijeri na 2019, mana ọdịda nke na-ebuli ihe zuru ezu. Ọnụ ego e kwere ná nkwa emebiwo ntụkwasị obi n'etiti mba ndị bara ọgaranya na ndị ogbenye. A na-ebo kọmitii nke Canada na Germany na-eduzi na COP26 maka idozi adịghị ike na iweghachi ntụkwasị obi.
Mgbe ndị isi ndọrọ ndọrọ ọchịchị ụwa na-ada nke ukwuu nke na ha na-emebi ụwa okike na ihu igwe dị ndụ nke na-akwado mmepeanya mmadụ, ọ dị ngwa ngwa maka ndị mmadụ n'ebe niile ka ha na-arụsi ọrụ ike, ụda olu na ihe okike.
Nzaghachi ọhaneze kwesịrị ekwesị nye gọọmentị ndị dị njikere imebi ndụ nke ọtụtụ nde mmadụ, ma ọ bụ site na agha ma ọ bụ site na igbu onwe nke gburugburu ebe obibi, bụ nnupụisi na mgbanwe mgbanwe - na ụdị mgbanwe na-adịghị eme ihe ike egosipụtawo n'ozuzu dị irè na uru karịa ndị na-eme ihe ike.
Ndị mmadụ bụ na-ebili megide usoro ndọrọ ndọrọ ọchịchị na akụ na ụba nke neoliberal a rụrụ arụ na mba ụwa niile, dịka mmetụta ọjọọ ya na-emetụta ndụ ha n'ụzọ dị iche iche. Mana nsogbu ihu igwe bụ ihe egwu zuru ụwa ọnụ nye mmadụ niile nke chọrọ nzaghachi zuru ụwa ọnụ, zuru ụwa ọnụ.
Otu obodo na-akpali akpali n'okporo ụzọ dị na Glasgow n'oge COP 26 bụ Nnupụ Mmebi, nke na-ekwusa, "Anyị na-ebo ndị ndú ụwa ebubo ọdịda, na n'ọhụụ na-atụ egwu nke olileanya, anyị na-achọ ihe na-agaghị ekwe omume… Anyị ga-abụ abụ na ịgba egwu ma kpọchie ogwe aka megide obi nkoropụ ma chetara ụwa na e nwere nnukwu ọnụ ahịa nnupụisi maka ya."
Nnupụisi nke mkpochapụ na ndị otu ihu igwe ndị ọzọ na COP26 na-akpọ maka Net Zero site na 2025, ọ bụghị 2050, dịka naanị ụzọ isi zute ihe mgbaru ọsọ 1.5 ° kwetara na Paris.
Greenpeace na-akpọ oku maka nkwụsị zuru ụwa ọnụ ozugbo maka ọrụ mmanụ ọkụ ọhụrụ yana nkwụsị ngwa ngwa nke ụlọ ọrụ ọkụ na-ere ọkụ. Ọbụna gọọmentị ọhụrụ jikọrọ aka na Germany, nke gụnyere Green Party ma nwee nnukwu ebumnuche karịa mba ndị ọzọ bara ọgaranya, akwalitela njedebe ikpeazụ na mkpochapụ coal Germany site na 2038 ruo 2030.
The Indigenous Environmental Network bụ na-eweta ụmụ amaala site na Global South ruo Glasgow iji kọọ akụkọ ha na ogbako ahụ. Ha na-akpọ mba ndị mepere emepe nke ugwu ka ha kwupụta ọnọdụ mberede ihu igwe, idobe mmanụ ọkụ n'ime ala wee kwụsị inye aka nke mmanụ ọkụ n'ụwa niile.
Ndị enyi nke ụwa (FOE) ebipụtala a akụkọ ọhụrụ akpọ aha Ngwọta dabere na okike: Nkịta na uwe atụrụ dị ka elekwasị anya maka ọrụ ya na COP26. Ọ na-ekpughe usoro ọhụrụ nke ịsacha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ nke ụlọ ọrụ gụnyere ihe ọkụkụ nke ụlọ ọrụ mmepụta ihe na mba ndị dara ogbenye, nke ụlọ ọrụ na-eme atụmatụ ịzọrọ dị ka "nkwụsị" maka mmepụta mmanụ ọkụ na-aga n'ihu.
Gọọmenti UK nke na-akwado ọgbakọ a na Glasgow akwadola atụmatụ ndị a dịka akụkụ nke mmemme na COP26. FOE na-egosipụta mmetụta nke oke ala ndị a na mpaghara obodo na ụmụ amaala ma kpọọ ha "aghụghọ dị ize ndụ na ndọpụ uche site na ezigbo ngwọta maka nsogbu ihu igwe." Ọ bụrụ na nke a bụ ihe gọọmentị pụtara site na "Net Zero," ọ ga-abụ naanị otu nzọụkwụ ọzọ na ntinye ego nke Ụwa na ihe onwunwe ya niile, ọ bụghị ezigbo ngwọta.
N'ihi na ọ na-esiri ndị na-eme ihe ike si gburugburu ụwa ruo Glasgow maka COP26 n'oge ọrịa na-efe efe, ndị otu na-eme ihe na-ahazi n'otu oge gburugburu ụwa itinye nrụgide na gọọmentị na obodo nke ha. Ọtụtụ narị ndị na-akwado ihu igwe na ụmụ amaala nwere e jidere na ngagharị iwe na White House na Washington, na ise na-eto eto Sunrise Movement na-akwalite a nri agụụ ebe ahụ na October 19th.
Ndị otu ihu igwe US na-akwadokwa ụgwọ "Green New Deal", H.Res. 332, Onye nnochite anya Alexandria Ocasio-Cortez ewepụtala na Congress, nke na-akpọ kpọmkwem maka atumatu iji mee ka okpomoku zuru ụwa ọnụ dị n'okpuru 1.5 Celsius, ma nwee ndị nkwado 103 ugbu a. Ụgwọ ahụ na-esetịpụ ebumnobi siri ike maka 2030, mana ọ na-akpọ naanị Net Zero site na 2050.
Otu gburugburu ebe obibi na ihu igwe na-agbakọta na Glasgow kwenyere na anyị chọrọ ezigbo mmemme zuru ụwa ọnụ nke ntụgharị ume ugbu a, dịka ihe bara uru, ọ bụghị dị ka ebumnuche ebumnuche nke usoro ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-adịghị agwụ agwụ, na-enweghị olileanya.
Na COP25 na Madrid na 2019, Extinction Rebellion tụpụrụ ikpo nri inyinya n'èzí ụlọ nzukọ na ozi, "Ịnyịnya na-akwụsị ebe a." N'ezie nke ahụ akwụsịghị ya, ma o mere ka isi ihe na-ekwu bụ na a ga-eji ezigbo omume mechie okwu efu ngwa ngwa. Greta Thunberg etiela ntu n'isi, na-ama ndị isi ụwa maka ikpuchi ọdịda ha na "blah, blah, blah," kama ime ezigbo ihe.
Dịka Strike School Greta maka ihu igwe, mmegharị ihu igwe n'okporo ụzọ Glasgow a mara ya site n'ịghọta na sayensị doro anya na ngwọta maka nsogbu ihu igwe dị ngwa ngwa. Ọ bụ naanị ọchịchọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-adịghị. Nke a ga-abụ ndị mmadụ nkịtị, sitere n'akụkụ niile nke ndụ, site na imepụta ihe, omume dị egwu na ịchịkọta ọnụ ọgụgụ mmadụ, iji chọọ mgbanwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị na nke akụ na ụba anyị na-achọsi ike.
Onye odeakwụkwọ ukwu UN nke dị nro na-adịkarị nwayọọ mere ka o doo anya na "ọkụ okporo ụzọ" ga-abụ isi ihe na-azọpụta mmadụ. "Ndị agha na-ahụ maka ihu igwe - nke ndị na-eto eto na-edu - enweghị ike ịkwụsị," ka ọ gwara ndị isi ụwa na Glasgow. “Ha ka ibu. Ha na-ada ụda. Ma, ana m ekwe gị nkwa na ha agaghị apụ.”
Mediami Benjamin bu onye isi nke CODEPINK maka Udo, na onye dere ọtụtụ akwụkwọ, gụnyere N'ime Iran: The Real History and Politics of the Islamic Republic of Iran.
Nicolas JS Davies bụ odeakụkọ nọọrọ onwe ya, onye nyocha na CODEPINK yana onye dere ya Ọbara Anyị Aka: Mwakpo America na mbibi Iraq.
