Site na Robert Fantina
Ntughari na #NoWar2016
Anyị nụrụ taa banyere ịkpa ókè agbụrụ na otú o si arụ ọrụ n'ime mmeri na nrigbu nke mba Africa, na-elekwasị anya na ọnọdụ ọjọọ dị na Democratic Republic of Congo. Ndị mmadụ nọ n'Ebe Ugwu America adịghị anụ ọtụtụ ihe banyere nke a; enweghi akuko, ma ya enweghi mmasị, n'onwe ya na-egosi oke nke ịkpa ókè agbụrụ. Kedu ihe mere ike ndị dị, mgbasa ozi nke ụlọ ọrụ na-ejikọ aka na ọchịchị US, adịghị eche maka ịkpa ókè agbụrụ dị egwu na-eme n'Africa, na nhụjuanya na ọnwụ nke ọtụtụ ndị ikom, ndị inyom na ụmụaka? Ọfọn, n'ụzọ doro anya, n'uche nke ndị na-achịkwa ihe ọmụma, ndị ahụ enweghị ihe ọ bụla. A sị ka e kwuwe, 1% na-erite uru site na ịzụta na nrigbu nke ndị a, ya mere, n'echiche ha, ọ dịghị ihe ọzọ dị mkpa. E meela mpụ ndị a megide ụmụ mmadụ ruo ọtụtụ iri afọ.
Anyị nụkwara banyere Islamophobia, ma ọ bụ ajọ mbunobi Muslim. O bu ezie na ndi mmadu noo n'Afrika dum na-eme ihe ojoo ma o bu na-eleghara anya, Islamophobia anabatara n'ezie; Onye isi ochichi Republican bụ Donald Trump chọrọ ka ndị Alakụba niile si na United States, ma ya na onye Democratic a na-akpọ Hillary Clinton chọrọ ịmalite bombu nke ọtụtụ ndị Alakụba.
Na May nke afọ gara aga, ndị na-eme ihe megidere Islam na-eme ngosi na Arizona. Dị ka ị pụrụ icheta, ndị ngosi eji ngwá agha gbara gburugburu ụlọ alakụba n'oge ọrụ. Ihe ngosi ahụ dị jụụ, otu n'ime ndị na-eme nchọpụta na-akpọbata ya na ụlọ alakụba, na mgbe ọ nyesịrị nleta, ọ sịrị na o mehiere banyere ndị Alakụba. Obere ihe omuma di ogologo.
Ma chee n'echiche, ma ọ bụrụ na ịchọrọ, mmeghachi omume ma ọ bụrụ na otu ìgwè nke ndị Alakụba udo na-ebu ogwe aka ma gbaa ụka Katọlik n'oge Nkume, ụlọ nzukọ n'oge ọrụ ma ọ bụ Onye Kraịst ọ bụla nke ụlọ nsọ ndị Juu. Enwere m ike iche n'echiche ahụ, ya na ndị niile a na-azụrụ Muslim.
Ya mere, onwu nke ndi Africa site n'aka ndi oru ulo oru, na ndi Alakụba site n'aka ochichi US: nke a bu ihe ohuru? Ndi amuma igbu ọchụ a bu nke President Barack Obama rọrọ? O siri ike, mana agaghị m ewepụta oge iji kọwaa omume ọjọọ nke US ebe ọ bụ ntọala ya, mana m ga-atụle ụfọdụ.
Mgbe ndị Europe mbụ rutere n'Ebe Ugwu America, ha hụrụ ala nwere akụ na ụba. N'ụzọ dị mwute, ọtụtụ nde mmadụ bi na ya. Ma na ndị nke mbụ a, ndị obodo ahụ bụ nanị ndị na-eme ihe ọjọọ. Mgbe ndị colonies kwupụtara nnwere onwe, ọchịchị gọọmentị kwadoro na ọ ga-ejikwa ihe niile gbasara 'ndị India'. Ndi umuaka, ndi bi na mgbe ha na-acho ihe ndi ozo, ka ndi mmadu choro ala ha kwadobere maka ndu ha.
Ndepụta nke nkwekọrịta ndị ọchịchị United States mere n'etiti ụmụ amaala ma mesịa mebie, mgbe ụfọdụ n'ime ihe gbasara ụbọchị, ga-eburu ọnụ ọgụgụ zuru ezu. Mana obere agbanweela na afọ 200 na-abata. A ka na-emegharị ndị America ala America taa, ka na-ejide onwe ha, ma na-ata ahụhụ n'okpuru ọchịchị. Ọ bụghị ihe mgbagwoju anya na Obere Ndụ Ndị Na-ahụ Maka Ndụ nabatara ihe ụmụ amaala, nke a na-ahụ ugbu a na nkwado nke NoDAPL (enweghị Dakota Access Pipeline). Ndị ọrụ Palestian na mba ahụ, bụ ndị na-ata ahụhụ n'okpuru aka ike nke ịkpa ókè agbụrụ nke United States na nke Black Lives, na-enye nkwado nkwado. Eleghi anya karịa karịa mgbe ọ bụla, ìgwè dị iche iche nke na-ahụ nrigbu United States na-ejikọta ibe ha iji nweta ihe mgbaru ọsọ nke ikpe ziri ezi.
Tupu m alaghachi na mpempe akwụkwọ mpụ na United States megide mpụ ụmụ mmadụ, ana m achọ ịkọwa ihe a na-akpọ 'ụmụ nwanyị na-efu'. Chee echiche oge, ma ọ bụrụ na ịchọrọ, gbasara ụmụ nwanyị na-efu na ị nụwo akụkọ banyere akụkọ. Elizabeth Smart na Lacey Peterson bụ abụọ na-abata n'uche m. E nwere mmadụ ole na ole ndị ihu m nwere ike ịhụ na m n'uche site na akụkọ dị iche iche akụkọ, na ha nile na-acha ọcha. Mgbe ụmụ nwanyị na-achacha agba, enweghi obere akụkọ. Ọzọ, ọ dị anyị mkpa ịtụle ịkpa ókè nke ndị na-achịkwa mgbasa ozi ụlọ ọrụ. Ọ bụrụ na ndụ ndị Afrịka nọ n'Africa enweghị nzube ma ọ bụ ihe dị mkpa nye ha, gịnị mere ndụ ụmụ nwanyị Africa ga-eji nwee ihe ọ bụla na United States? Ma ọ bụrụ na ụmụ amaala mba America na-etinye ego kpamkpam, gịnị mere ị ga-eji na-efu ụmụ nwanyị ala?
Ma mgbe anyị na-ekwurịta banyere ndụ ndị ahụ, n'anya ọchịchị US, yiri ka ha enweghị ihe ọ bụla, ka anyị kwuo banyere ụmụ nwoke ojii a na-ejighị n'aka. Na United States, o doro anya na ha na-eje ozi maka ndị uweojii na - acha ọcha, ndị na - egbu ha n'ihi ihe ọzọ karịa agbụrụ ha, ma mee nke ahụ na ọ fọrọ nke nta ka ha bụrụ ndị a na - akwụghị ụgwọ. Achọpụtara m na onye uweojii nọ na Tulsa bụ onye gbara ma gbuo Terrance Crutcher na-ebu ebubo igbu mmadụ. Ihe kpatara ụgwọ a abụghị nkwụsị mbụ nke ọnwu, amaghị m, ma ọ dịkarịa ala a na-ebu ebubo ya. Ma olee banyere ndị gburu Michael Brown, Eric Garner, Carl Nivins na ọtụtụ ndị ọzọ na-emeghị ihe ọjọọ? Gini mere eji kwere ha ka ha gaa n'efu?
Ma, ka anyị laghachi azụ agbụrụ na agha.
Na njedebe 1800s, mgbe United States jikọtara Philippines, William Howard Taft, bụ onye mesịrị bụrụ onyeisi oche nke United States, họpụtara gọvanọ gọọmenti obodo Philippines. Ọ na-ezo aka na ndị Filipino dị ka 'obere ụmụnna' ya. General General Adna R. Chaffee, nakwa na Philippines na ndị agha United States, kwuru na ndị Filipino si otú a: "Anyị na otu ìgwè nke ndị mmadụ bụ ndị akụkọ ha bụ ndị aghụghọ, ndị na-akpagbu agbụrụ ọcha ma na-ele ndụ anya obere uru na, n'ikpeazụ, ndị na-agaghị edo onwe anyị n'okpuru anyị ruo mgbe anyị meriri kpamkpam ma gbanye ha n'ọnọdụ dị otú a. "
Ndị America na-ekwukarị banyere mmeri obi na uche nke ndị mba ha na-awakpo. Ma ndị Filipino, dị ka Vietnamese 70 afọ ole na ole, na ndị Iraqis 30 afọ ole na ole gachara, ọ dị mkpa 'ido onwe ha n'okpuru njikwa US'. O siri ike imeri obi na uche ndị ị na-egbu.
Ma, Maazị Taft 'obere ụmụnna nwoke' na-agba aja aja chọrọ ka a tụba ha.
Na 1901, ihe dị ka afọ atọ n'ime agha, mbibi nke Balangiga mere n'oge Sameria. N'obodo Balangiga, n'àgwàetiti Sameria, Filipinos juru ndị America anya na mwakpo nke gburu ndị agha US 40. Ugbu a, ndị United States na-asọpụrụ ndị agha US bụ ndị a na-ebubo na ha na-agbachitere 'ala nna', ma enweghị mmasị maka ndị nke ya. N'inye ntaramahụhụ, Brigadier General Jacob H. Smith nyere iwu ka e gbuo onye ọ bụla nọ n'obodo ahụ ihe karịrị afọ iri. O kwuru, sị: "Gbuo ma gbaa ọkụ, gbuo ma gbaa ọkụ; ọ bụrụ na ị na-egbu ya, otú ahụ ka ị na-esurekwu ọkụ, otú ahụ ka ọ na-atọkwu m ụtọ. "[1] N'etiti 2,000 na 3,000 Filipinos, otu ụzọ n'ụzọ atọ nke ndị Sameria nile, nwụrụ na mkpochapụ a.
N'oge Agha Ụwa Mbụ, iri puku kwuru iri puku ndị Afrika na ndị America tinyere aka, gosipụtara obi ike na obi ike. E nwere nkwenkwe na, ha na ndị ọcha ha na-acha ọcha na-eguzo n'otu ebe, na-eje ozi mba ha bi na ya, a ga-amụ otu ụdị agbụrụ ọhụrụ.
Otú ọ dị, nke a agaghị abụ ikpe. N'oge agha ahụ dum, ndị ọchịchị US na ndị agha na-atụ egwu ka ndị agha Amerịka na-etinye aka na omenala French. Ha dọrọ French aka ná ntị ka ha ghara iso ndị Afrika America na-akpakọrịta ma kwasaa okwu mgbasaozi agbụrụ. Nke a gụnyere ebubo ụgha nke ndị agha Africa na America maka ịlụ ụmụ nwanyị ọcha.
Otú ọ dị, ndị French adịghị ka ihe ndị a na-eme na-eme mgbalị megidere ndị America na ndị America. N'adịghị ka United States, nke nyeghị onye ọ bụla Africa-American agha na-eje ozi na Agha Ụwa m ruo mgbe afọ mgbe agha, na mgbe na-posthumously, French nyere ọdịda narị narị ya kasị mkpa ma na prestigious metal, ka ndị agha Africa-American n'ihi mgbalị ndị dike ha.[2]
Na Agha Ụwa nke Abụọ, a pụghị ịgọnahụ na ndị agha German rụrụ arụ ọrụ a na-apụghị ịkọwa akọwa. Ma, na United States, ọ bụghị gọọmentị ka a katọrọ. A kpasuru ndị Germany niile asị na akwụkwọ akụkọ, fim na akwụkwọ akụkọ.
Ụmụ amaala obodo America anaghị achọ iche banyere ogige ịta ahụhụ maka ndị Japan-America. Ozugbo a tụrụ bọmbụ Pearl Harbor ma US abanye na agha ahụ, ndị Japan nile nọ na United States, tinyere ụmụ amaala amaala, nọ na-enyo enyo. "Ikebịghike ke ẹma ẹkedọhọ emi, ẹma ẹsịn ibet ikpe emi ẹnyụn̄ ẹda mme owo ke ufọk-n̄kpọkọbi Japan America.
Ọgwụgwọ ha abụghị nke mmadụ.
"Mgbe gọọmentị kpebiri ịkwaga ndị Japan na America, ọ bụghị nanị na a chụpụrụ ha na ụlọ ha na obodo ndị dị na West Coast ma gbakọta dị ka ehi, ma n'ezie amanye ka ha biri na ụlọ ọrụ ndị a chọrọ maka ụmụ anụmanụ maka izu na ọnwa ole na ole tupu a kpọga ha ebe ikpeazụ. ' Ndị a na-edozi n'ime ụlọ ahịa, ụlọ ahịa, ụlọ ụlọ ehi na fairgrounds, ha ọbụna nọrọ n'ụlọ ruo oge a na-atụgharị ya. Mgbe ha mesịrị banye n'ogige ịta ahụhụ, ha nwere ike ịchọpụta na ndị ọchịchị ahụike na-agbalị igbochi ha ịnata ọgwụgwọ maọbụ, dịka na Arkansas, jụrụ ikwe ka ndị dọkịta nye ụmụ akwụkwọ amụrụ akwụkwọ akwụkwọ ikike nke ala obodo, dị ka a ga-asị na ịgọnahụ ụmụ ọhụrụ '' iwu, 'ọ bụghị banyere ụmụ mmadụ. Ka oge na-aga, mgbe oge ruru ka a tọhapụrụ ha n'ogige ndị ahụ, ịkpa ókè agbụrụ na-egbochi imegharị ha. "[3]
Mkpebi nke ndị Japan-America nwere ọtụtụ ntụrụndụ, ha nile dabeere na ịkpa ókè agbụrụ. California Attorney General Earl Warren, ma eleghị anya, onye a ma ama n'etiti ha. Na February 21, 1942, ọ gbara akaebe maka Kọmitii Nhọrọ na-enyocha National Migration Migration, na-egosi oké mbunobi nke ndị si mba ọzọ na ndị American amụrụ na Japan. M ga-aguputa otu akụkụ nke ihe akaebe ya:
"Anyị kwenyere na ọ bụrụ na anyị na-agbaso ọsọ Caucasian, anyị nwere ụzọ ndị ga-anwale iguzosi ike n'ihe nke ha, anyị kwenyere na anyị nwere ike, na-emeso ndị Germany na ndị Ịtali aka, natara ụfọdụ nkwubi okwu dị mma n'ihi na anyị maara ụzọ ha bi na obodo ma dịrị ndụ ruo ọtụtụ afọ. Ma mgbe anyị na ndị Japanese na-arụ ọrụ, anyị nọ n'ọhịa dị iche iche, anyị enweghị ike ịmepụta echiche ọ bụla anyị kwenyere na ọ dị mma. Ụzọ ha si ebi ndụ, asụsụ ha, mee maka nsogbu a. Enwere m ihe gbasara 10 ụbọchị gara aga banyere ndị omekome 40 na banyere ndị na-elekọta 40 na State ka ha kwurịta nsogbu nsogbu a, ajụkwara m ha niile ... ọ bụrụ na ha nwere Japan ọ bụla enyela ha ozi ọ bụla gbasara mmegha ma ọ bụ enweghị nkwenye ọ bụla. mba a. Azịza ya bụ otu olu na ọ dịghị ụdị ozi ahụ enyerela ha.
"Ugbu a, nke ahụ bụ ihe a na-apụghị ikweta ekweta. Ị na-ahụ, mgbe anyị na-emeso ndị Germany na-abụghị ndị ọbịa, mgbe anyị na-emeso ndị Italia ndị ọbịa, anyị nwere ọtụtụ ndị na-ezigara ndị kasị echegbu onwe ha inyere ndị ọchịchị aka idozi nsogbu ndị a. "[4]
Biko cheta na nwoke a bụ onye isi ikpe nke Ụlọikpe Kasị Elu United States maka afọ 16.
Ka anyị gaa ugbu a na Vietnam.
Omume US a nke adịghị ike nke ndị Vietnamese, ya mere, ikike ịgwọ ha dị ka mmadụ, bụ mgbe niile na Vietnam, mana enwere ike igosipụta nke ọma n'oge Mgbuchapụ m Lai. Na Machị 16, 1968, n’agbata ndị 347 na 504 ndị nkịtị a na-ejighi ngwa ọgụ e gburu na South Vietnam n’okpuru ntụzịaka nke Lieutenant William Calley. Ndị e gburu, ọkachasị ụmụ nwanyị, ụmụaka - gụnyere ụmụ aka - na ndị agadi, ejiri obi ọjọọ gbuo ma gbue ozu ha. E dinara ọtụtụ n'ime ụmụ nwanyị n'ike. N'akwụkwọ ya, Ihe Mgbochi Mgbugbu nke Na-egbu Ọnwụ: Ịhụ Ọnwụ na Agha Agha Iri Abụọ, Joanna Bourke kwuru nke a: "Ajọ mbunobi dakwasịrị obi nke ogige ndị agha ... na, na Vietnam, Calley na-ebu ebubo ebubo na a na-egbu ndị 'Oriental mmadụ' karịa 'ụmụ mmadụ' ma bụrụ ndị a na-apụghị ịgbagha agbagha, ndị ikom arụ ọrụ arụrụala nwere echiche ndị jọgburu onwe ya banyere ndị ahụ metụtara ha. Calley chetara na mgbe ọ bịarutere Vietnam, echiche ya bụ 'Abụ m nnukwu American si n'ofe oké osimiri. M ga-agwa ya ndị a ebe a. '"[5] "Ọbụna Michael Bernhard (onye jụrụ itinye aka na mgbuchapụ ahụ) kwuru banyere ndị enyi ya na My Lai: 'Ọtụtụ n'ime ndị ahụ agaghị eche echiche igbu mmadụ. M pụtara, nwoke ọcha - mmadụ na-ekwu okwu. '"[6] Sergeant Scott Camil kwuru na "ọ bụghị ka ha bụ ụmụ mmadụ. Ha bụ gook ma ọ bụ Commie na ọ dị mma. "[7]
Onye ọzọ na-agba mbọ na-etinye ya n'ụzọ dị otú a: 'Ọ dị mfe igbu ha gooks. Ha abụghị ọbụna ndị mmadụ, ha dị ala karịa anụmanụ. "[8]
Ya mere, nke a bụ ndị agha United States na-arụ ọrụ, na-agagharị gburugburu ụwa, na-agbasa ụdị nke ọchịchị onye kwuo uche ya na mba ndị na-adịghị atụ egwu na, tupu ntinye aka na United States, na-eme nanị ka ha na-achịkwa onwe ha. Ọ na-akwado ọchịchị ndị na-akpa ókè agbụrụ nke Israel, o yiri ka ọ na-ahụ ahụhụ ndị Palestaịn na-ata ahụhụ n'otu ìhè ahụ ka ọ na-ahụ ahụhụ nke ndị Africa America ma ọ bụ ndị America America nọ na United States: ọ bụ na ha erughị ichebara echiche. Ọ na-akwado okwu ndị dị ka 'camel jockey' ma ọ bụ 'raghead', na-eweda ndị agha nnwere onwe ùgwù n'ọzara nke Middle East. Na oge ọ bụla ọ na-akpọsa onwe ya dị ka ihe mgbaaka nke nnwere onwe na ochichi onye kwuo uche ya, akụkọ ịkọ akụkọ na-ekwenyeghi na ọ bụ n'èzí ókèala ya.
Nke a bụ ihe mere anyị ji nọrọ ebe a na ngwụsị izu a; ibugharịa echiche na-enweghị isi na anyị nwere ike ibi na a world beyond war, na-enweghịkwa ịkpa ókè agbụrụ na-enweghị atụ nke bụ akụkụ ya mgbe niile.
Daalụ.
[1] Philip Shabecoff Recto, Onye na-agụ Philippines: A History of Colonialism, Neocolonialism, Dictatorship, and Resistance, (South End Press, 1999), 32.
[2] http://www.bookrags.com/research/african-americans-world-war-i-aaw-03/.
[3] Kenneth Paul O'Brien na Lynn Hudson Parsons, Agha nke Ulo Ogbua: Agha Ụwa nke Abụọ na American Society, (Prayer, 1995), 21.Con
[4] ST Joshi, Ihe edere nke ajọ mbunobi America: Ihe e dere ede na Thomas Jefferson na David Duke, (Akwụkwọ Basic, 1999), 449-450.
[5] Joanna Bourke, Ihe Mgbochi Mgbugbu nke Igbu Ọnwụ: Igbu Ọnwụ na Agha Agha Iri Abụọ, (Akwụkwọ Basic, 2000), 193 Page.
[6] Sergeant Scott Camil, Nnyocha nchọpụta nke Winter Soldier. Ajuju nke agha Warr America, (Beacon Press, 1972) 14.
[7] Ibid.
[8] Joel Osler Brende na Erwin Randolph Parson, Vietnam Ndị na-aga agha: Ụzọ nke Iweghachite, (Plenum Pub Corp, 1985), 95.
