Ka ihe owuwu ahụ gwụchara n'isi ọhụrụ isii, ngosipụta iji wepu ndị agha na-eru oke ọkụ.
Site na Lisa Torio, The Nation
izu ole na ole gara aga, na bọs na-aga Takae, obere mpaghara elekere abụọ n'akụkụ ugwu isi obodo Okinawa nke Naha, e kesara otu akwụkwọ akụkọ mpaghara. "Takae ọzọ na America," ka isi okwu gụrụ, karịrị foto a kwụụrụ Okirikiri Rock Sioux na-aga n'ụzọ Dakota Access Pipeline na North Dakota. N'elu elu peeji ahụ, o nweela onye na-acha uhie uhie “mmiri dị ndụ”. Ka anyị ji ụkwụ na-aga njem n'ụsọ oké osimiri ahụ, isiokwu ahụ gbara n'akụkụ bọs ahụ - n'azụ m, otu nwanyị gwara onye ọzọ, "Ọ bụ otu mgba ebe niile."
Anyị banyere anyị na Mpaghara Ọzụzụ Ndị Ugwu nke US, nke a makwaara dị ka Camp Gonsalves, nke na-agbatị kilomita 30 kilomita nke Okirikiri oke nke Okinawa. Tọrọ ntọala na 1958 ma jiri ya maka “mbara ala na ọnọdụ ihu igwe ọzụzụ, ”Ndị agha US nwere mmasị ịkpọ mpaghara ọzụzụ a“oke ọhịa nke akọchaghị. ” Ihe ha achoghi ikweta bu na oke ohia a bu ulo nke ndi mmadu bi n’ime obodo 140, otutu puku umu na umu anumanu ndi na enye otutu mmiri na agwaetiti. Agbanyeghị na ndị Okinawans emegidela ọnụnọ US na otu agwaetiti, ebumnuche ha n'ụbọchị a bụ ime mkpesa maka mwube otu ọhụrụ US helipads agha n'ime ọhịa nke Mpaghara Ọzụzụ Ugwu, nke ha lere anya dị ka ihe dị nsọ.
Kemgbe 2007, Okinawans adịla nchịkọta na Takae imebi ihe owuwu nke helipad isii maka US Marine Corps, nke bịara dị ka akụkụ nke nkwekọrịta 1996 dị n'etiti Japan na United States. N'okpuru nkwekọrịta ahụ, ndị agha US 'ga-alaghachi' kilomita xNUMX nke ebe ọzụzụ ya iji gbanwere helpads ọhụrụ — atụmatụ Okinawans kwuru ga-agbakwunye ọnụnọ ndị agha US n'agwaetiti ndị ahụ wee duga mbibi gburugburu.
Na December 22, a ga-enwe mmemme iji gosipụta nloghachi nke ala ahụ site na Mpaghara Ọzụzụ Ugwu na Japan. Prime Minista Shinzo Abe kwere nkwa imezigharị ụzọ ụgbọ mmiri anọ ndị ọzọ iji mee akara a, o yiri ka ọ na-emezu nkwa ya: Na mbụ n'izu a, Defenselọ Ọrụ Nchebe Okinawa na ndị agha US kwupụtara na ha arụchaala. Mana ndị na-echekwa ala na mmiri ndị batara n’ebe a na-ewu ụlọ n’izu gara aga gosipụtara obi abụọ, na-ekwu na ihe owuwu ahụ erughị ezu, na ha na-eme atụmatụ ịga n’ihu ngosi ha n’agbanyeghi. Maka ndị obodo Okinawa na ndị ha na ha na-emekọrịta ihe, ihe ha na-eme bụ ihe karịrị ịkwụsị ịkwụsị owuwu ụzọ helipad isii. Ọ bụ gbasara iwepu ndị agha US n'ala nna nna ha.
* * *
Site na 1999 ruo 2006, tupu ịmalite ihe na helipads bidoro, ndị bi na Takae nyefere ụlọ ọrụ gọọmentị ugboro abụọ ka ha nyochaa ọrụ ahụ, na-ekwupụta na ihe egwu nke ụgbọ elu Osprey nwere ihe mberede na-efe efe na mpaghara ha. Egbọ elu Boeing rụpụtara, ụgbọ elu ndị a “jikọtara arụmọrụ nke helikopta na ọsọ na oke nke ụgbọelu nwere olu dị elu,” ma nwee ihe ndekọ nke mgbawa. (N’oge na-adịbeghị anya, otu Osprey kwụrụ n'ụsọ oké osimiri Okinawa na Disemba 13.) Mana gọọmentị leghaara arịrịọ ha anya, na, n’ebughị ụzọ kọwaa nchegbu ndị nkịtị ma ọ bụ kwe ka a nụ nhu ọha, ihe owuwu ahụ malitere na 2007. N'ịhụ na enweghị ụzọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị iche iche iji chebe ala ha, ndị bi n'ebe ahụ chere ime ihe ike ozugbo, na-eche ndị ọrụ ala ma na-egbochi gwongworo ndị ahụ ịbanye na saịtị ndị a na-ewu. Na 2014, mgbe emechichara ụzọ abụọ mbụ ahụ, gọọmentị kwụsịrị owuwu n'ihi ihe ngosi a. Mana gọọmentị gara n'ihu na-ahụ maka ọrụ ahụ na July nke afọ a, na ngagharị iwe arịala elu dị ka o siri dị.
Eiko Chinen, nwanyị nwanyị amaala obodo gwara m na mpụga ọnụ ụzọ mbata ahụ mgbe m gara igosipụta ngosi ahụ, Abe na ndị agha US nọ ebe a. O kwuru na helipads, abụọ n'ime ndị ejiriburu maka Osprey, ga-etinye ọdụ mmiri ndị gbara gburugburu Mpaghara Ọzụzụ Ugwu.
Ndị agha US nwere egwu ndekọ nke imetọ agwaetiti; A na-akpọ "mkpọtụ ngwụcha nke Pacific" mgbe Agha IIwa nke Abụọ gasịrị, ala ndị Okinawa merụrụ mmiri kemịkal dị oke egwu dịka ursenic na ngwa ngwa ngwa ngwa ngwa ngwa ngwa. Tupu afọ a, The Japan Times chọpụtara na ụkpụrụ nchekwa lax nke ndị agha US nọ na ngalaba ọzọ dị na Okinawa nwere ike ịta ụta maka ndị a nje nke mmiri dị n’obodo ahụ.
“Ọ dịghị onye ga-echebe ụmụ anyị n'ọdịnihu na mmiri ha ma anyị,” Eiko Chinen kwuru mgbe ọ na-elele otu ndị uwe ojii ole na ole gafere ebe ahụ. Ọhịa ahụ bụ ndụ anyị, ha aghọrọ ya ebe ọzụzụ maka igbu ọchụ. "
Na njedebe nke Agha IIwa nke Abụọ, Okinawa batara n'okpuru nchịkwa US dị ka ụdị nke agha. Ndi agha US nke 1954 mere kọwara Okinawa dika, “ihe dị mkpa nke ụwa nnwere onwe, n'agbanyeghị“ obere ya na njiri mara ya. na mbido. N'oge agha Vietnam, Mpaghara Ọzụzụ Ugwu ghọrọ nke a obodo nzuzu maka ndi agha n’aru nkuzi agha. 2013 akwụkwọ Obodo Nzube Ezubere na-akọzị etu esi mee ụfọdụ ndị obodo Takae, gụnyere ụfọdụ ụmụaka ka ha rụọ ọrụ nke ndị agha South Vietnam na ndị nkịtị n'oge mmemme ọzụzụ iji gbanwere $ 1 kwa ụbọchị. Na 2014, onye bụbu Marine kwetara Ndị agha US gbagburu onye nnọchianya Nnukwu Orange na Takae, nke dịkwa hụrụ n’àgwàetiti ahụ dum.
Ọ bụ ruo mgbe 1972, afọ iri abụọ ka usuu ndị agha US kwụsịrị na Japan, na 'eweghachiri agwaetiti a niile' na njikwa ndị Japan. N'agbanyeghị Okinawa ka na-akwado pasent 74 nke ndị agha US na Japan, n'agbanyeghị na ọ bụ naanị 0.6 pasent nke ókèala ya. Kemgbe 2015, gọọmentị Japan agbaghalarị iwu ụlọ US Marine Corps ọzọ dị na Henoko, mmiri nke nwere coral bara ụba nke ugwu na Okinawa ugwu, n'agbanyeghị nnukwu ihe ngosi megide atụmatụ iweghachi na-aga n’ihu taa.
Satsuko Kishimoto, nwanyị nwanyị nke na-abịa n ’oche ahụ afọ atọ kwuru,“ Abe agaghị eso ndị Okinawan zute, kama ọ ga-aga izute Trump ozugbo. "Nwoke ahụ abụghịdị onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị!" ọ bụghị ịhapụ akara aka nke Okinawa nye ọtụtụ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị na Tokyo, ”ka o kwuru.
N'ime ogologo ọgụ iji chebe oke ohia, ihe ndozi abawanye gụnyere allies site na mpụga Okinawa. Ọ bụrụla obodo ebe ndị Okinawans na ndị ha na ha na-emekọrịta ihe na-ebikọ ọnụ megide a usoro agha. N’otu n’ime ọdụ ndị ahụ, otu ndị na-eme ihe ike sitere na Incheon na-alụ ọgụ ọnụnọ ndị agha US na Korea gara leta ogige ahụ iji gosipụta ịdị n’otu. N’ụbọchị ọzọ, ndị lanarịrịnụ n’ọdachi ọdachi na-aga n’ihu na Fukushima nọ na ala na ndị na-echekwa mmiri.
"Echere m na karịrị, anyị na-efunahụ ohere nke nguzogide na mba a," Masaaki Uyama, onye na-eme ngosipụta si na Chiba Prepuure si na ngwụsị afọ gara aga, gwara m. "Uche nke obodo Okinawa dị ka enweghị onye ọzọ." N'agbata oge ọrụ ya, Uyama na-eme ihe ọ kpọrọ "ọrụ azụ," na-eburu mkpọchi ala na ndị na-echekwa mmiri site na Naha ruo Takae na imelite mgbasa ozi mmekọrịta maka ndị na-enweghị ike. mee ya ka ọ nọrọ ọdụ. "Anyị nwere ikike iguzogide, ọ bụrụgodị na obi anyị na-agbaji."
Onye na-eche nche gbasaa Ndị agha Japan na mmekọrịta ya na US, Shinzo Abe na ọchịchị ya chọsiri ike izochi nguzogide a. Kemgbe ịmaliteghachi nrụzi na helipad anọ ndị fọdụrụ na July, gọọmentị Japan ezipụla ndị uwe ojii ọgba aghara 500 site na mba ahụ dum iji mebie ngagharị iwe udo ahụ. N’ọnwa Nọvemba, ndị uwe ojii wakporo Okinawa Peace Movement Center, bụ ụlọ ọrụ mgbochi na-arụ ọrụ n’ime ngagharị iwe n’obodo Okinawa, na-enweta ozi gbasara ndị etinye aka na ngagharị iwe ahụ; Ha jidere onye isi oche ya Hiroji Yamashiro na mmadụ atọ ndị ọzọ na-akwado maka ịkwaa ihe mgbochi iji gbochie gwongworo ghara ịbanye n'ọdụ ụgbọ elu Futenma na Jenụwarị. Ndị agha United States enyochaala ndị na - echedo ala Okinawan yana ndị nta akụkọ na - akọ akụkọ banyere ha akwụkwọ enwetara site n’aka onye nta akụkọ Jon Mitchell n’okpuru Freedom nke Ozi Act.
N’ebe a, m lere ndị uwe ojii anya, ọtụtụ n’ime ha adịghị ihe ha mere karịa na mgbe ha dị afọ iri abụọ, tụda ndị okenye Okinawan n’ala, tụgharịa aka ha ma tie mkpu na ntị ha. N’ọnwa Ọktọba, ndị isi abụọ nọ -ejide Na igwefoto na-akpọ ụmụ amaala ala-echebe “do-jin, ”Okwu mkparịrụ dabara na“ obi ọjọọ ”na Bekee, yana esemokwu agbụrụ ndị ọzọ na Takae. Fusako Kuniyoshi, onye amaala ala, gwara m na ihe ahụ merenụ gosiri ụzọ Japan na United States si lee Okinawa na ndị ya anya kemgbe ụwa. Ọ sịrị, "Ha chere na ha nwere ike ịbịa ebe a wee kwanyere anyị ugwu n'ihi na anyị bụ ụmụ amaala." “United States maara nke ọma na Japan agaghị ebuso anyị agha.” Rimkpa oke, Kuniyoshi na-ekwu, ejiriwo ya mgbe niile dị ka ihe eji eme ka Okinawa na-ejide ya. "You pụrụ n'ezie ịhụ ụwa ebe a site na Takae."
Agha dara n’uche n’etiti ndị mmadụ na Okinawa. Mgbe izizi weghaara alaeze Ryukyu na 1879, gọọmentị Meiji tinyere iwu na-enweghị isi iwu mkpuchi na Okinawans — nke dị na Korea, Taiwan, na China n'okpuru ọchịchị alaeze ukwu Japan — nwara iwepụ ọdịnala obodo, gụnyere asụsụ Ryukyuan. Mgbe Japan batara na WWII, agwaetiti ndị ahụ ghọrọ ọgbọ agha ngwa ngwa-ndị bi na 150,000 ụmụ amaala tụfuru ndụ ha na Agha Okinawa, dị ka otu n'ime ọgụ na-awụfu ọbara n'etiti Japan na United States.
“Ruo taa, m na-ajụ onwe m ihe mere eji hapụ m ndụ,” ka Kishimoto kwuru. Ọ gwara m na ya enweghị ike iwepu ihe osise nke agha ọ gbara mgbe ọ bụ nwata. “M ga-eburu ibu ọrụ nke ịlanarị n'agha ahụ.” Otu akụkụ nke ọrụ ahụ pụtara imegide ihe Okinawa nọgidere na-eme na agha US. Iji maa atụ, ndị US wakporo Iraq na Afghanistan dịka ọmụmaatụ, a na-eji ọta ndị agha dị na Okinawa dịka ebe ọzụzụ na nchekwa ngwa ọgụ. "Adị m ihe dị ka iri asatọ ugbu a, mana aga m alụ ọgụ iji chebe ala a, yabụ na agha ejighi ya ọzọ," Kishimoto gwara m. Nke ahụ bụ ebumnuche m. ”
Ma emechaala ma ọ bụ na-arụghị ọrụ na helipads, ọrụ ahụ ga-aga n'ihu. Na Tuesday, ndị obodo asaa si Takae, tinyere onye isi ụlọ ọrụ, gara na Ngalaba Defence Okinawa iji rịọ maka iwepụ Osprey. Na ngwụcha izu gara aga, ụfọdụ ndị na-eme ngagharị iwe 900 gbakọtara na Henoko ịrịọ ka ewepu ụgbọ elu ụgbọ mmiri US US Corps wee megide iwu owuwu helipads na Takae na ntọala ọhụrụ na Henoko. Ngosipụta ndị dị n'azụ ọnụ ụzọ mbata na Takae egosighi akara ngosi nke ịkwụsị.
Afọ isii gara aga, na June nke 1956, ihe karịrị 150,000 Okinawans gara n'okporo ụzọ na-achọ nlọghachi ala nna nna ha, mmegharị nke mechara bụrụ onye a maara dị ka "Mgba Ọsọ Island," ma ọ bụ "Shimagurumi Tousou. ”Okinawans na ndị ha na ha jikọrọ ebuala njem gaa ihu ihu nke Takae na Henoko. N’otu ụbọchị m nọrọ na Camp Gonsalves, ụfọdụ ala 50 na ndị na-echekwa mmiri laghachitere n’ọhịa ahụ mgbe ha kpaghasịrị ndị ọrụ ihe owuwu n’otu n’ime helipad. Ha edebela oche ha n'ihu ha, kwụsịtụ ọrụ ụbọchị ahụ. Otu n'ime ndị na-eche ala ahụ, jiri igwe okwu dị n'aka, gwara igwe mmadụ ahụ, “A na-alụ agha na DNA nke DNA.” Obi tọgburu ìgwè mmadụ ahụ atọgbu. “Nguzogide na-arụ ọrụ anyị!”
Edere edemede izizi na The Nation: https://www.thenation.com/article/can-indigenous-okinawans-protect-their-land-and-water-from-the-us-military/
