nke Alison Broinowski dere Pel na mgbakasị ahụ, August 27, 2021
Ọstrelia yiri ka ọ na -ajụ ajụjụ n'ime onwe ya karịa mba ọ bụla ọzọ. Anyị na -ajụ ajụjụ n'ime ihe niile, site na ọnwụ ụmụ amaala nọ na njide, mmetọ ụmụaka, na otu nwoke na nwanyị inwe mmekọahụ na ụlọ akụ, arụmọrụ cha cha, nzaghachi ọrịa, yana ebubo mpụ agha. Enwere otu ihe dị iche na oke iwepu onwe anyị: agha Australia.
In Agha na-adịghị mkpa, ọkọ akụkọ ihe mere eme bụ́ Henry Reynolds kwuru n’ụzọ kwesịrị ekwesị na mgbe agha gasịrị Australia adịghị ajụ ihe mere anyị ji lụọ ọgụ, gịnị kpatara ya, ma ọ bụ ihe ọ ga-efu. Anyị na-arịọ naanị otú anyị lụrụ ọgụ, dị ka a ga-asị na agha bụ egwuregwu bọọlụ.
Ememe Ncheta Agha Ọstrelia echefuola ebumnobi mbụ e ji eme ncheta ya, yana ịdọ aka ná ntị sombre 'ka anyị ghara ichefu'. Nchegbu nke AWM, ya na Brendan Nelson dị ka onye isi, ghọrọ ememe nke agha ndị gara aga, na nkwalite ngwa agha, nke a na-ebubata na nnukwu ọnụ ahịa site na ụlọ ọrụ ndị na-akwado AWM. Board ya, nke Kerry Stokes na-elekọta yana Tony Abbott, agụnyeghị otu onye ọkọ akụkọ ihe mere eme.
Gọọmentị na-ebelata nkuzi akụkọ ihe mere eme na mahadum. Kama ịmụta ihe anyị ka nwere ike ime banyere akụkọ ihe mere eme anyị, Australia na-emegharị ma na-emegharị ya. Anyị emeribeghị agha kemgbe 1945. Na Afghanistan, Iraq, na Syria, anyị furu ụzọ atọ ọzọ.
Ndị Australia rịọrọ ka a jụọ ajụjụ banyere agha Iraq, dị ka nke Britain n'okpuru Sir James Chilcot, nke kọrọ na 2016 maka adịghị ike nke butere ọdachi ahụ. Na Canberra, gọọmentị ma ọ bụ mmegide agaghị enwe ihe mgbochi ya. Kama nke ahụ, ha nyere ọrụ akụkọ ihe mere eme nke agha ndị dị na East Timor, na Middle East, nke na-apụtabeghị.
Mgbagha nke ọnwa a na Afghanistan bụ ihe a na-ahụ anya kpamkpam, ma buru amụma n'ezie, gụnyere ndị America na ndị agha, dị ka 'Afghanistan Papers' gosiri na 2019. Ọfọn tupu mgbe ahụ, 'Afghan War Logs' nke WikiLeaks bipụtara gosiri na 'agha ebighi ebi'. ' ga-akwụsị na mmeri. Julian Assange ka kpọchiri maka akụkụ ya n'ime nke ahụ.
Ọbụna ndị na-eto eto maara Vietnam na mbụ nwere ike ịmata ụkpụrụ dị na Afghanistan: ihe kpatara agha, onye iro na-aghọtahieghị ya, atụmatụ na-ezighị ezi, usoro nke ndị na-agba ọsọ na-agba ọsọ ọchịchị rụrụ arụ, mmeri. N'agha abụọ a, ndị isi ala US (na praịm minista Australia) jụrụ ịnakwere ihe ga-esi na ya pụta.
Ndị CIA nọ na Afghanistan megharịrị ọrụ azụmaahịa opium ọ rụrụ na Vietnam na Cambodia. Mgbe Taliban MKI weghaara na 1996, ha mechibidoro ịkọ ihe ọkụkụ, mana mgbe NATO rutere na 2001, mbupụ heroin ghọrọ azụmahịa dị ka ọ na-adị. Ndị na-ekiri America na-ekwu na Taliban MKII na 2021 nwere ike ịchọ ego sitere na ọgwụ iji mee ka obodo ha bibie, ọkachasị ma ọ bụrụ na US na ndị otu ya na-amanye ntaramahụhụ ntaramahụhụ, ma ọ bụ bepụ World Bank na IMF nkwado na Afghanistan.
Ịkpọ kaadị ikike mmadụ na-abụkarị ụzọ ikpeazụ nke ndị ọdịda anyanwụ meriri. Anyị nụrụ banyere ndị Taliban obi ọjọọ na-azọ ikike ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ mgbe ọ bụla ịnụ ọkụ n'obi jikọrọ aka maka agha na Afghanistan jụrụ. Mgbe ahụ, a ga-enwe mmụba nke ndị agha, nke si na ya pụta bụ igbu ọtụtụ puku ndị nkịtị, gụnyere ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ.
Ugbu a, ọ bụrụ na anyị na-akụgharị aka anyị ọzọ, ọ nwere ike ịdị na mgbagwoju anya: ọtụtụ ndị inyom Afghanistan ka otu ndị Taliban na-emegbu ka na-emegbu, na ọtụtụ ụmụaka na-eri nri na-edozi ahụ ma na-eto eto? Ma ọ bụ ọtụtụ ụmụ nwanyị Afghanistan na-erite uru site na 20 afọ ịnweta agụmakwụkwọ, ọrụ na nlekọta ahụike? Ọ bụrụ na ndị ahụ bụ ihe kacha mkpa, gịnị kpatara Trump ji wepụrụ ego US maka ọrụ atụmatụ ezinụlọ? (Biden, maka otuto ya, weghachiri ya na February).
Ebe ọtụtụ ndị nwụrụ anwụ na ndị merụrụ ahụ, a ga-achọ ikike nke ụmụ nwanyị na ụmụ nwoke niile, dịka ndị isi Taliban kwuru. Ruo ókè ụkpụrụ Islam ga-etinye aka abụghị maka anyị, mba ndị agha ahụ meriri, ikpebi. Yabụ kedu ihe US na-atụgharị uche na mmachi, nke ga-eme ka mba ahụ daa ogbenye? N'ezie, dị ka ọ dị na agha America niile gara aga, e nwebeghị aha maka nkwụghachi ụgwọ, nke ga-enyere Afghanistan aka ime obodo nke ya n'ụzọ nke ya. Nke ahụ ga-abụ nke ukwuu ịtụ anya n'aka ndị na-efunahụ mgbu ahụ, gụnyere Australia.
Afghanistan anọwo kemgbe ọtụtụ narị afọ na etiti atụmatụ 'egwu egwuregwu' dị n'etiti East na West. Site na agha kacha ọhụrụ funahụrụ, nguzozi ike na-agbadata nke ọma na East Asia - ihe Kishore Mahbubani nke Singapore na-ebu amụma kemgbe ihe karịrị afọ iri abụọ. China na-ewebata mba dị iche iche n'ofe Central Eshia, ọ bụghị ịlụ ọgụ, kama iji rite uru na Òtù Na-ahụ Maka Njikọ Shanghai, Central na Eastern Europe Community, na Belt na Road Initiative. Iran na Pakistan etinyela aka ugbu a, enwere ike ịtụ anya na Afghanistan ga-esochi ya. China na-enweta mmetụta n'ofe mpaghara site na udo na mmepe, ọ bụghị agha na mbibi.
Ọ bụrụ na ndị Australia na-eleghara mgbanwe nke nguzozi ike zuru ụwa ọnụ nke na-eme n'ihu anyị anya, anyị ga-ata ahụhụ ya. Ọ bụrụ na anyị enweghị ike imeri ndị Taliban, kedu ka anyị ga-esi merie n'agha megide China? Ọnwụ anyị ga-adị ukwuu karịa nke ukwuu. Ikekwe mgbe ha zutere na Washington na Septemba, PM nwere ike ịjụ ma Onye isi ala Biden ka kwenyere na America alaghachila, ma chọọ agha na China. Mana Biden enyeghị nsogbu ịkpọ Morrison ka ọ kparịta mbibi Kabul. Nke ukwuu maka itinye ego anyị na agha Afghanistan, nke kwesịrị ịzụtara anyị ohere na Washington.
Ihe mmụta nke akụkọ ntolite anyị doro anya. Tupu anyị emeghachi ha site na iwere China ma kpọọ ọdachi ka njọ, ANZUS na 70 chọrọ nyocha nke ọma, Australia na-achọkwa onye ọzọ nwere onwe ya, ajụjụ ọha na eze - oge a n'ime agha na Afghanistan, Iraq, na Syria.
