Ụbọchị Armistice, Onye ọka iwu Chicago nke machibidoro agha iwu, yana ihe kpatara agha ji na-eme

Site n'aka David Swanson, World BEYOND War, November 12, 2023

Nkwupụta na Chicago na Nọvemba 12, 2023

 

 

Na ihe nkiri Mortụtụ ọma, Vietnam nke pụtara, onye isi elu amaghị ihe na-agwa agwa Robin Williams:

“Emere m ka ndị mmadụ rapaara n’ebe ndị ha na-echebeghị echiche ka ha ga-esi pụta. Ị naghị eche na m nwere ike iwepụta ihe dị mma? Ị nwere ike chepụta ụfọdụ ụzọ ọzọ na-adịghị mma?"

Na Robin Williams, na-enweghị ihe ọ bụla, na-ekwu "Ọ bụghị na-enweghị ihe ngosi mmịfe."

Ya mere, m ga-agbalị iji slide ebe a, dị ka a gwara m. Ana m arịọ mgbaghara ma ọ bụrụ na nke ọ bụla n'ime ha adịghị mma. Agha dị njọ na obi ọjọọ yana ọrụ anyị iwepụ.

N'oge na-adịbeghị anya, a gwara m na ndị mmadụ enweghị ike ịghọta ihe na-eme n'agha ọ bụla dị iche iche ma ọ bụrụ na ha aga ebe ahụ. M na-adịbeghị anya na-ekiri ihe ọzọ nnukwu ajụjụ ọnụ nke onye si US onye kwuru na ya aghọtaghị Israel apartheid ruo mgbe ọ gara ebe ahụ. N'oge na-adịbeghị anya, agụpụtara m onye na-ede akwụkwọ akụkọ New York Times na-etu ọnụ na ọ gọnahụrụ mgbanwe ihu igwe ruo mgbe mmadụ fegara ya n'elu glacier. N'afọ a, otu onye Russia na-ede akwụkwọ akụkọ tụrụ aro ka a na-eji nanị otu obere ngwá agha nuklia kụziere ndị mmadụ ihe ọ bụ ka ha ghara iji nke ọ bụla mee ihe. Ya mere, n'olileanya na ọ bụghị n'ezie ka anyị ga-efegharị onye ọ bụla gaa n'ebe ọ bụla n'ụwa, si otú ahụ nweta ọnwụ zuru oke site na mmanụ ụgbọ elu, ma ọ bụ tụba bọmbụ ọ bụla n'onwe anyị dị ka ihe nkuzi, m ga-arịọ ka unu niile gbalịa. mee na slides.

M na-eche na nzuzo na ị gaghị achọ slides ma ọ bụrụ na ị nweghị telivishọn na akwụkwọ akụkọ iji gbalịa imeri. M na-ahụ ntuli aka na ndị na-eto eto na-eri obere mgbasa ozi na ndị na-eto eto maara ihe, dịka ọmụmaatụ na-emegide ma ọ dịkarịa ala ụfọdụ agha. Ya mere, olileanya m bụ mgbe niile igosi ndị mmadụ ka ha ga-esi nweta ozi na nghọta nke ka mma karịa ihe ọ bụla, ma ọ bụ ezie na ọ dịghị ihe ọ bụla, maka ndị agadi, nwere ike ịbụ nnukwu nzọụkwụ.

Ntugharị udo nke 1920s na United States na Europe buru ibu, sie ike, ma na-emekarị karịa ka ọ dịbu ma ọ bụ kemgbe. Na 1927-28 otu onye Republican na-ekpo ọkụ nke si Minnesota aha ya bụ Frank bụ onye na-akọcha ndị udo na nzuzo jisiri ike mee ka ọtụtụ mba dị n'ụwa machibido agha. A kpaliri ya ime nke a, megidere ọchịchọ ya, site n'ịchọ udo zuru ụwa ọnụ na mmekorita US na France nke sitere na ndọrọ ndọrọ ọchịchị iwu na-akwadoghị site n'aka ndị na-akwado udo. Ike kpara n'inweta ọganiihu akụkọ ihe mere eme bụ otu n'ụzọ dị n'otu, usoro, na ngagharị udo nke US na nkwado ya siri ike na Midwest; ndị ndu ya kachasi ike, ndị ọka iwu na ndị isi mahadum; olu ya na Washington, DC, nke ndị omebe iwu Republican si Idaho na Kansas; akwụkwọ akụkọ, ụka, na otu ụmụ nwanyị na mba ahụ niile nabatara ma kwalite echiche ya; na mkpebi siri ike ya na-agbanweghị site na afọ iri nke mmeri na nkewa.

Ntugharị ahụ dabere n'ọtụtụ akụkụ na ikike ndọrọ ndọrọ ọchịchị ọhụrụ nke ndị inyom na-eme ntuli aka. Mgbalị a nwere ike ịla n'iyi ma ọ bụrụ na Charles Lindbergh ebughị ụgbọ elu gafee oke osimiri, ma ọ bụ Henry Cabot Lodge anwụghị, ma ọ bụ na mbọ ndị ọzọ maka udo na ịchụpụ ngwá agha abụghị ọdịda dị njọ. Mana nrụgide ọha mere ka nzọụkwụ a, ma ọ bụ ihe yiri ya, fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe a na-apụghị izere ezere. Ma mgbe ọ gara nke ọma - ọ bụ ezie na ọ dịbeghị mgbe e mejuputa iwu nke agha n'ụzọ zuru ezu dịka atụmatụ nke ndị ọhụụ ya si dị - ọtụtụ n'ime ụwa kwenyere na e mewo agha megidere iwu. Frank Kellogg nwetara aha ya na Kellogg-Briand Pact na Nrite Nobel Peace, ozu ya na National Cathedral na Washington, na nnukwu okporo ámá dị na St. Paul, Minnesota, aha ya - okporo ámá nke ị na-apụghị ịhụ otu onye. onye na-echeghị n'okporo ámá bụ aha ụlọ ọrụ cereal.

N'ezie, e kwụsịrị ma gbochie agha. Otú o sina dị, mgbe agha gara n'ihu, Agha Ụwa nke Abụọ rikwasịrị ụwa, ọdachi ahụ sochiri ọnwụnwa nke ndị ikom eboro ebubo mpụ ọhụrụ nke ibu agha, nakwa site n'ịkwenye n'ụzọ zuru ụwa ọnụ nke United Nations Charter, akwụkwọ e ji ụgwọ. Ọtụtụ n'ime ndị bu ya ụzọ tupu agha mgbe ọ ka na-adaba n'echiche nke ihe a na-akpọ na 1920s mmegharị iwu iwu. N'ezie Kellogg-Briand Pact amachibidoro agha niile. UN Charter kwadoro agha ọ bụla akpọrọ ihe nchebe ma ọ bụ ikike nke UN - na-eme ka ọ bụrụ na agha ọ bụla kwadoro iwu, ma na-ekwe ka ọtụtụ ndị mmadụ kwenye ụgha na ọtụtụ agha bụ iwu.

Tupu Kellogg-Briand, agha bụ iwu, agha niile, akụkụ niile nke agha niile. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mgbe ọ bụla ihe ndị a na-eme n'oge agha bụ ihe iwu kwadoro. Ọ bụ iwu kwadoro imeri ókèala ahụ. Ịkụ ọkụ na ịkwakọrọ ihe na ịkwakọrọ ihe bụ ihe iwu kwadoro. Ọ bụ iwu kwadoro ijide mba ndị ọzọ dị ka ógbè. Ihe mere ndị obodo ahụ ji nwaa ịtọhapụ onwe ha esighị ike n’ihi na o yikarịrị ka mba ndị ọzọ ga-ejide ha ma ọ bụrụ na ha ahapụ onwe ha n’aka onye na-emegbu ha ugbu a. Mmachibido iwu gbasara akụ na ụba site na mba ndị na-anọpụ iche abụghị iwu, ọ bụ ezie na ịbanye n'agha nwere ike ịbụ. Na ime nkwekọrịta azụmahịa n'okpuru iyi egwu agha bụ n'ụzọ zuru oke nke iwu kwadoro na nke a na-anakwere, dị ka ịmalite agha ọzọ ma ọ bụrụ na e mebiri nkwekọrịta mmanye dị otú ahụ. Afọ 1928 ghọrọ ahịrị nkewa maka ikpebi mmeri ndị iwu kwadoro na nke na-abụghị. Agha ghọrọ mpụ, ebe mmachi akụ na ụba ghọrọ ndị mmanye iwu. Mmeri nke ókèala jiri ihe dị ka pasentị 99 daa.

A dọkpụrụ Frank Kellogg na-agba ma na-eti mkpu na nrọ kachasị njọ, na nkwekọrịta ịkwụsị agha n'ime nnukwu ọnụ ụlọ jupụtara na ndị ikom ebe akwụkwọ ndị ha na-edebanye aha kwuru na ha agaghị agha ọzọ. Ọ bụ ọgbakọ udo dị iche iche dị iche iche na-adọkpụrụ ya n'ebe ahụ nke mejupụtara ọtụtụ òtù dị iche iche na njikọ aka, otu nke kewara ekewa nke na ọ kparịtara nkwekọrịta n'ime onwe ya. Echiche nke mechara nweta mmachibido iwu agha sitere na kọmitii America maka Mpụ nke Agha, nke bụ n'ezie ihu maka otu onye ma na-enweta ego n'akpa ya. Kọmiti America maka mpụ agha bụ ihe okike nke Salmon Oliver Levinson. Ebumnuche ya dọtara na mbụ ndị ahụ na-akwado udo bụ ndị megidere ịbanye US na Njikọ Mba na mba ụwa. Mana ebumnuche ya nke imebi agha mechara dọta nkwado nke otu udo niile mgbe nkwekọrịta Kellogg-Briand ghọrọ ihe na-ejikọ ọnụ nke na-efu efu.

A pụrụ ịhụ mmetụta William James n'echiche Levinson. Levinson na onye ọkà ihe ọmụma John Dewey rụkọrọ ọrụ nke ọma, bụ onye Jemes metụtaworo nke ukwuu, yana Charles Clayton Morrison, onye nchịkọta akụkọ nke The Christian Century, na Senator William Borah nke Idaho, onye ga-abụ Onye isi oche nke Kọmitii Na-ahụ Maka Mmekọrịta Mba Ọzọ ozugbo. a chọrọ ya n'ebe ahụ. Dewey akwadola Agha Ụwa Mbụ na Randolphe Bourne na Jane Addams, n'etiti ndị ọzọ katọrọ ya. Addams ga-esokwa Levinson rụkọọ ọrụ na iwu iwu; Ha abụọ dabere na Chicago. Ọ bụ ahụmahụ nke Agha Ụwa Mbụ mere Dewey gburugburu. Mgbe agha ahụ gasịrị, Dewey kwalitere agụmakwụkwọ udo n'ụlọ akwụkwọ ma na-akwado ọha na eze maka iwu iwu. Dewey dere nke a nke Levinson:

Enwere ihe mkpali - n'ezie, enwere ụdị mkpali - na ịbịakwute ike ya dị ukwuu, nke karịrị nke onye ọ bụla m maara.

John Chalmers Vinson, n’akwụkwọ ya nke 1957, William E. Borah and the Outlawry of War, na-ezo aka na Levinson ugboro ugboro dị ka “Levinson nke juru ebe niile.” Ọrụ Levinson bụ ime ka agha bụrụ iwu na-akwadoghị. Na n'okpuru nduzi nke Borah na ndị ọzọ, ọ bịara kwenye na mwepu agha dị irè ga-achọ ịpụ agha niile, ọ bụghị nanị na-enweghị ọdịiche dị n'etiti agha ike na nchebe, kamakwa na-enweghị ọdịiche n'etiti agha ike na agha nke otu mba ụwa kwadoro dị ka ntaramahụhụ. maka mba na-eme ihe ike. Levinson dee,

Ka e were ya na agbagoro otu iheiche a mgbe amachibidoro ụlọ ọrụ dueling [sic]. . . . Ka e were ya na agbaala ya ume ka ọ bụrụ naanị 'oke ike ike' ka a ga-amachibido iwu na 'ịgbachitere ọgụ' ga-ahapụkwa ya. . . . Ndụmọdụ dị otú ahụ metụtara dueling gaara abụwo nzuzu, mana ntụnyere ahụ dabara nke ọma. Ihe anyị mere bụ imebi iwu ụlọ ọrụ nke duelling, usoro nke iwu kwadoro na mbụ maka idozi esemokwu nke ihe a na-akpọ nsọpụrụ.

Levinson chọrọ ka onye ọ bụla mara agha dị ka ụlọ ọrụ, dị ka ngwá ọrụ e nyere nkwado na nkwanye ùgwù dị ka ụzọ isi dozie esemokwu. Ọ chọrọ ka e dozie esemokwu mba dị iche iche n'ụlọikpe, ka a jụkwa usoro agha dị nnọọ ka a na-agba ohu.

Levinson ghọtara nke a dị ka ịhapụ ikike iji chebe onwe ya ma na-ewepụ mkpa maka echiche nke agha. Nchekwa onwe nke mba ga-abụ otu igbu onye wakporo na nchekwa onwe ya. O kwuru na a dịghị akpọkwa ihe nchebe onwe onye dị otú ahụ dị ka “ịkparị mmadụ.” Ma Levinson echeghị echiche igbu obodo na-ebu agha. Kama, ọ tụrụ aro azịza ise maka mbido mbuso agha: mkpesa maka ezi okwukwe, nrụgide nke echiche ọha, enweghị nnabata nke uru, iji ike taa ndị na-ebu agha ahụhụ, na iji ụzọ ọ bụla gụnyere ike kwụsị ọgụ ahụ. .

N'ezie, anyị maara ugbu a nke ukwuu banyere ike nke nchebe ndị nkịtị na-enweghị ngwá agha, gụnyere na ọ na-arụ ọrụ, na gụnyere na gọọmenti na-atụ egwu ịzụ ndị mmadụ n'ime ya maka ihe doro anya, ọ bụghị n'ihi na ọ naghị arụ ọrụ.

World BEYOND WarỌgbakọ kwa afọ nke afọ a #NoWar2023 lekwasịrị anya na isiokwu a, ana m akwado ikiri vidiyo.

Levinson si na klas Yale nke 1888 pụta, wee rụọ ọrụ dị ka onye ọka iwu na Chicago. O kwenyere na ndị ọka iwu nwere ezi uche nwere ike igbochi ikpe. O mesịrị kwenye na mba ndị nwere ezi uche pụrụ igbochi agha. Levinson ghọrọ onye nkwurịta okwu nwere nkà, nwoke bara ọgaranya, na onye maara ọtụtụ ndị ọgaranya na ndị dị ike. O nyere ụdị ọrụ ebere niile, gụnyere otu udo.

Mgbe Agha Ụwa Mbụ malitere, Levinson haziri ndị a ma ama ka ha gosi gọọmenti Jamanị atụmatụ udo. Mgbe e mikpuru Lusitania, Levinson - ikekwe na-amaghị ihe dị n'ime Lusitania - jụrụ Germany ka ọ "jụ" "agha n'onwe ya." N'ezie, Levinson enwetaghị ihe ịga nke ọma ná mgbalị ya ịkwụsị Agha Ụwa Mbụ. Ma nke a eyighị ka ọ̀ ga-akụda ya ma ọ dịghị ihe ọzọ. O yighị ka Agha Ụwa nke Abụọ ma ọ bụ Korea ma ọ bụ Vietnam ma ọ bụ Agha Ụwa Nile na (ma ọ bụ nke?) Ụjọ ma ọ bụ nke ọ bụla n'ime agha ndị dị ugbu a gaara eme ka ọ daa mbà. Nkụda mmụọ bụ ihe anyị na-amanye onwe anyị, Levinson enweghị mmasị na ntụziaka ahụ.

Levinson malitere ịhụ isi nsogbu dị ka iwu agha. O dere n’August 25, 1917, sị: “Agha dị ka ụlọ ọrụ iji ‘edozi esemokwu’ na iguzo ‘ikpe ziri ezi n’etiti mba dị iche iche’ bụ ihe kasị arụrụ arụ na ihe a na-apụghị ịgbagha agbagha n’imepe emepe. . . . Ezigbo ọrịa nke ụwa bụ iwu na ịdị adị nke agha. . . . [W] ekwesịrị inwe, ọ bụghị dị ka ugbu a, iwu agha, kama iwu megide agha; ọ dịghị iwu igbu ọchụ ma ọ bụ nke nsi, kama iwu megidere ha.” Ndị ọzọ nwere echiche yiri nke ahụ na mbụ, gụnyere onye na-ekpochapụ ịgba ohu Charles Sumner, onye kpọrọ ma ịgba ohu na agha "ụlọ ọrụ," ma ọ dịghị onye mere ka echiche ahụ mara nke ọma ma ọ bụ wuo mkpọsa iji mezuo ebumnuche ya. N'ezie, ugbu a, a na-arụsi ọrụ ike na-eme ka ọ dị ntakịrị ka a mara ọzọ na ụdị mmadụ niile nwere echiche nke igbochi agha ma gwa m ya dị ka echiche ọhụrụ, na mgbe m gwara ha na a machibidoro ya iwu na anyị nwere ọrụ dị mfe karị. N'ịchọ nrube isi na mmachibido iwu dị ugbu a kama ịmepụta otu site na mbụ wee mee ka gọọmentị na-eche agha ịbanye na ya, ha na-atụfu ụfọdụ mmasị ha.

 

Ná mmalite oge oyi nke 1917 Levinson gosiri atụmatụ imechibido agha megide John Dewey, bụ́ onye kwadoro nke ukwuu. Levinson bipụtara otu isiokwu na New Republic na March 9, 1918, bụ́ ebe o dere banyere mmachibido iwu agha. Levinson, n’ihe odide mbụ ya, hotara edemede William James nke 1906 “The Moral Equivalent of War” nke gụnyere ahịrị ahụ “Ana m atụ anya ọdịnihu mgbe a ga-amachibido iwu agha dị ka n’etiti ndị mepere anya.” Na mbụ Levinson kwadoro Njikọ Mba Nile na ụlọikpe mba ụwa na-eji ike mee mkpebi ya, ma ọ bịara kwenye na "ike" dị otú ahụ bụ nanị nkwupụta agha, na agha ahụ enweghị ike iji agha kwụsị.

Na June 1918, obi dị Levinson ụtọ ịhụ Prime Minister nke United Kingdom David Lloyd George ka ọ na-ekwu banyere “ịhụ na agha a ga-ewere ya dị ka mpụ nke iwu mba dị iche iche ga-ata.” Levinson n'oge ahụ kwadoro Njikọ Mba Nile siri ike. Ọ tụbara ma iwu iwu na Njikọ na otu udo gụnyere Njikọ nke Free Nations Association na Njikọ iji mee ka udo dị. Ọ haziri nzukọ ukwu na mgbalị ndị ọzọ, na-arụ ọrụ na Jane Addams n'etiti ndị ọzọ.

Echiche Levinson, na ya mere atụmatụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ya, malitere n'ime afọ iri nke ịchọ udo. Akwụkwọ Charles Clayton Morrison, The Outlawry of War, nke e bipụtara na ntụzịaka chiri anya ma raara onwe ya nye Levinson, mere ka echiche nke ndị na-emebi iwu pụta ìhè na 1927. Dewey dere Okwu mmalite, bụ́ nke ọ rụrụ ụka na Outlawry ga-ekwe ka mba ụwa na-enweghị mgbagha ndọrọ ndọrọ ọchịchị na Europe, ga- kwụsị nkewa n'etiti onye akọ na uche na iwu nke iwu (a nkewa kere site iwu ọnọdụ nke ụlọ ọrụ nke uka igbu mmadụ), na ga-mezue a usoro si obi ọjọọ na civility na ama etinyela njedebe nke onwe ọbara feuds na dueling. Dewey tụrụ aro na ọnọdụ iwu nke agha nyere ohere iyi egwu agha iji kwado nrigbu akụ na ụba nke mba ndị na-esighị ike. Dewey, bụ́ onye malitere ịghọta mmetụta na ihe omume ụwa nke nchikota nke "akwụkwọ ndenye ego na ngwa agha ụgbọ mmiri" (aha akwụkwọ 2004 nke Arundhati Roy dere), chepụtara ụwa ọhụrụ n'ezie nke a ga-emepụta site na mmachibido agha na ikpochapụ. egwu ya.

Otu udo nke toro n'ime 1920s tolitere na mba dị iche na United States nke narị afọ nke iri abụọ na otu n'ọtụtụ ụzọ. Otu n’ime ha bụ ọnọdụ otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Ndị Republican na Democrats abụghị naanị egwuregwu n'obodo. Ndị otu Socialist na Progressive Party kpaliri ha n'ụzọ udo na ikpe ziri ezi. Ka ọ na-erule 1912, Socialist Party ahọpụtala ndị isi obodo 34 na ọtụtụ ndị kansụl obodo, ndị isi ụlọ akwụkwọ, na ndị isi ndị ọzọ na obodo 169 na mba niile. Na steeti ụfọdụ, otu Socialist Party nwere oche nke abụọ kachasị elu na ndị omebe iwu. A họpụtara onye Socialist mbụ ka ọ bụrụ Congress na 1911. Ka ọ na-erule 1927, a ga-enwe otu onye Socialist na ndị otu Minnesota Farmer-Labor Party na Congress, yana ọnụ ọgụgụ dị nta nke Republican na Senate na nnukwu Republican ọtụtụ na Ụlọ.

E wetara akụkụ anọ ahụ ka ha kwado ka a kwụsị agha. Otu obodo ọ bụla nọ na United States nke dịla kemgbe 100 afọ, okpukperechi ọ bụla, Njikọ nke Women Voters, American Legion, ha niile nọ na ndekọ na-akwado mmachibido iwu niile agha. N'uche m, ọ dịghị nke ọ bụla n'ime ha jụrụ ya; ha ka dị ndụ ruo n'oge na-enweghị onye pụrụ iche n'echiche ya. Ikpo okwu nke Progressive Party kwuru, sị, "Anyị na-akwado amụma mba ofesi na-arụsi ọrụ ike iji weta ngbanwe nke Nkwekọrịta Versailles dịka usoro nke armistice si dị, na ịkwalite nkwekọrịta nkwekọrịta siri ike na mba niile iji gbochie agha, kagbuo idebanye aha, nke ukwuu. belata ngwa agha ala, ikuku, na ụgbọ mmiri, ma kwe nkwa ntuli aka ọha na eze maka udo na agha.”

Machibido agha ahụ ọ̀ bara uru ọ bụla? Ọ na-abụbu iwu. Ugbu a ọ bụ iwu na-akwadoghị mana onye ọ bụla na-eche na ọ bụ iwu. Ụzọ ọ bụla ọ bụ ogbugbu mmadụ na oke mbibi. Onye ọ bụla nụrụ banyere Kellogg-Briand Pact ma ọlị anụla otu ihe gbasara ya: ọ naghị arụ ọrụ n'ihi na Agha Ụwa nke Abụọ mere. Enwere m azịza ole na ole na nke ahụ.

1) Machibido iwu kwesịrị ịbụ nzọụkwụ n'ebe omenala na-ezere agha. Ọtụtụ obodo mmadụ ebiela n'enweghị agha ma chọpụta na echiche ahụ na-enupụrụ isi. Ime agha ka ọ bụrụ mpụ bụ nzọụkwụ bara uru n'ụzọ ahụ.

2) Ọ bụrụ na ị ga-eme mpụ, ị ga-ekpe ya ikpe. A ga-enwerịrị usoro ntaramahụhụ ma ọ bụ nkwụghachi ụgwọ, ma ọ bụ imezigharị. Agha ole na ole ka a tara ahụhụ ma ọlị. Naanị ndị mmeri tara ha ahụhụ megide ndị meriri. Atabeghị ha ahụhụ dị ka agha kama dị ka arụrụ arụ n'ime agha. Ikpe ikpe nke ndị mmadụ n'otu n'otu site n'Ụlọikpe Criminal International adịghị emetụ nnukwu ndị agha agha nwere ikike veto nke UN. Ọ bụ ezie na Nkwekọrịta ahụ bụ ntọala maka Nuremberg na Tokyo, ikpe ziri ezi nke otu akụkụ abụghị ikpe ziri ezi. Ọ bụ ezie na ICC n'ikpeazụ na-ekwu na ọ ga-ekpe ikpe agha, ọ na-akpọ ya "mkpasu iwe," nke pụtara na ọ ga-abụ otu akụkụ, ma ọ ka na-eme ya ma ọlị.

3) igbu ọchụ na ndina n'ike na izu ohi na mpụ ndị ọzọ anọwo na akwụkwọ ahụ kemgbe ọtụtụ puku afọ na-aga n'ihu, na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na ọ dịghị onye na-ekwupụta iwu megidere ha arụghị ọrụ ya, ya mere azịza ya bụ ịchụpụ iwu na ịga n'ihu igbu mmadụ-ndina n'ike. -na-ezu ohi spree. Ụfọdụ na-arụtụ aka na ọdịda nke iwu, ma mgbe niile iji melite ha, ọ bụghị ịtụfu ha kpamkpam na ntinye mbụ ha. Ọ bụrụ na ihe mbụ ịnya ụgbọ ala aṅụrụma na-esochi mmachibido iwu nke ịnya ụgbọ ala butere ịchụpụ iwu dịka ọdịda, ndị mmadụ gaara akpọ nke ahụ onye ara. Ọ bụrụ na ndị ikpe mbụ ebutela ịnya ụgbọ ala mmanya na-egbu ọzọ, ndị mmadụ gaara akpọ nke ahụ ihe ebube. Ma mgbe otu ntinye nke Kellogg-Briand nke Kellogg-Briand Pact gasịrị, mgbe Agha Ụwa nke Abụọ gasịrị, nnukwu ndị agha aghabeghị agha megide ibe ha ọzọ. Ha ebusola agha megide na site na mba ndị dị nta kama - nke yiri ịnya igwe mmanya. Ọ bụ n'ihi na ha nwere ngwá agha nuklia? O nwere ike ịbụ n'ihi ọtụtụ ihe. Otu n'ime ha bụ echiche nke ka na-akpali ndị nwere ezi uche ma na-atụ ndị na-erite uru agha egwu, echiche nke ịhapụ agha n'azụ anyị.

N’ezie, ịmachibido agha iwu mgbe a na-arụpụta ngwá agha na ịkpa nkata agha na ịkpata ahụhụ ndị na-akpata ọchịchọ nke ịbọ ọbọ nwere ike ọ gaghị ewepụ agha. Ma gịnị ma ọ bụrụ na anyị nwere ike ịkwaga omenala anyị gaa n'ebe gọọmentị nwara ịkwanyere nkwanye ùgwù na ịkwụwa aka ọtọ, ebe ndị a na-akpọ ndị nnọchiteanya na-agbalị ịkwado ọchịchọ ọha na eze, ebe a na-eme ka ụlọ ọrụ mba ụwa kwadoro ọchịchị onye kwuo uche ya, na usoro iwu kwadoro n'otu aka ahụ, kama ịbụ ụlọ ọgbakọ. nke Usoro dabere na Iwu nwere ike ịchị site na ime ihe ike.

Otu nzọụkwụ n'ebe omenala dị otú ahụ bụ ịsọpụrụ nzọụkwụ ndị butere anyị ebe a. Na 2015, na Chicago, David Karcher na Frank Goetz na ndị ọrụ na Oak Woods Cemetery jisiri ike chọta ili nke Salmon Oliver Levinson. Nwa ọ bụla nọ na Chicago kwesịrị ịma ya.

Gịnị mere agha ji na-aga n'ihu?

Emebere ya ka ọ dị mma site na mgbasa ozi mgbasa ozi kacha ogologo na nke kacha ogologo agbagoro. Ndị mmadụ kwenyere, n'amaghị ama, na agha nwere ike iweta udo, agha ahụ nwere ike iweta ikpe ziri ezi, agha ahụ nwere ike igbochi ihe dị njọ karịa agha, na agha ahụ bụ ihe a na-apụghị izere ezere ka ị nwee ike imeri ya, na itinye ego na agha dị ka naanị 4% nke mmadụ na-eme. bụ naanị omume a na-apụghị izere ezere nke mmadụ niile, na 96% nke ọzọ nke ụmụ mmadụ ka njọ na enweghị ike iche echiche ziri ezi wee nwee ike ịghọta naanị agha, na agha nwere ike imeri, na agha nwere ike ịlụ ọgụ nke ọma na nke dị ọcha na nke mmadụ, agha ahụ. bụ ọrụ ọha na eze na ezi ụmụ amaala zuru ụwa ọnụ kwesịrị inye oke kachasị nke ha nwere ike ime ọbụna ma ọ bụrụ na ọ pụtara agụụ na-agụ ndị ha, nakwa na anyị kwesịrị iji oge dị mma jiri nwayọọ nwayọọ chọpụta na agha ọhụrụ ọ bụla bụ nke na-ezighị ezi na aghụghọ ma dị njikere. ịda maka agha ụfọdụ, ọ bụghịkwa ndị ọzọ, dabere n'ụdị na nkọwa.

Ebe echere m na ndị mmadụ na-eche banyere ihe ha na-ahụ, na ebe anyị ahụla ihe mmegharị Black Lives Matter ji vidiyo na foto mee, achọrọ m igosi azịza m nye ajụjụ a "Gịnị ka anyị kwesịrị ime?" site n'igosi gị ụfọdụ slides.

Ndị a bụ ndị Ukraine.

Ndị a bụ ndị Russia.

Ndị a bụ ndị Izrel.

Ndị a bụ ndị Palestine.

Ndị a niile bụ ndị ọ dị mma igbu mmadụ.

Ọ dị mfe ịda mbà n'obi ka ndị agadi na-ekpo ọkụ na-ekpo ọkụ nke ị chere na ha anwụọla mgbe ị bụ nwata na-ebugharị iji kwuo okwu na irite uru na agha ọ bụla, na ka ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-esiwanye ike site na nkwado agha na mmegide.

Ma

N'agbanyeghị nke ahụ, ndị mmadụ, ọtụtụ na ọtụtụ mmadụ, ndị tozuru etozu site na ịsụ ngọngọ na Israel, na ndị ọzọ - ọtụtụ mmadụ - ndị mmadụ na-etinye ihe ize ndụ ijide, ndị mmadụ na-atụgharị n'okporo ụzọ dị ka ndị mmadụ na-eme na mba nkịtị, ndị mmadụ. gbara White House na Capitol gburugburu, igwe mmadụ dị iche iche na-atọ ụtọ na-enweta ma na-ekwu ma na-eme ihe niile ziri ezi.

N'ụzọ dị oke egwu ezughị oke dị ka nzaghachi a na-eme na mgbukpọ ọha na eze na Gaza, ọ bụghị na United States, dị njọ dị ka nzaghachi na mbuso agha Russia na Ukraine. Ya mere, n'okwu nke mbubreyo - M pụtara, oh chineke ọ ka nọnyere anyị - George W. Bush, ụmụ anyị na-amụ ihe?

Enwere ike. Enwere ike. Ajụjụ m chọrọ ịza bụ ma onye ọ bụla na-agbaso echiche nke imegide akụkụ abụọ ahụ ebe ọ na-eduga. Ọ bụrụ na ị ghọtara na ịkatọ ogbugbu nke ndị nkịtị site n'akụkụ abụọ nke agha abụghị nanị ihe ziri ezi ikwu kama n'eziokwu bụ ihe ziri ezi ikwere, ma ọ bụrụ na ị kwupụtala na "Ọ bụghị agha, ọ bụ ihe ka njọ. ” ma chọpụtakwara na anyị na-ekwu na n’ihe dị ka n’agha ọ bụla kemgbe Agha Ụwa Mbụ, ị̀ na-agbaso ezi uche ebe ọ na-eduga? Ọ bụrụ na akụkụ abụọ ahụ na-etinye aka na iwe iwe rụrụ arụ, ọ bụrụ na nsogbu ahụ abụghị akụkụ ọ bụla a zụrụ gị ịkpọ asị, kama agha n'onwe ya. Ma ọ bụrụ na agha n'onwe ya bụ ihe kachasị ukwuu na akụrụngwa dị oke mkpa, si otú ahụ na-egbu ọtụtụ ndị mmadụ n'ezoghị ọnụ karịa ozugbo, ma ọ bụrụ na agha n'onwe ya bụ ihe kpatara anyị ji nọrọ n'ihe ize ndụ nke Amagedọn nuklia, ma ọ bụrụ na agha n'onwe ya bụ isi ihe na-akpata isi ike, na naanị ihe ziri ezi. maka nzuzo nzuzo nke gọọmentị, na isi ihe kpatara mbibi gburugburu ebe obibi, na nnukwu ihe mgbochi nke imekọ ihe ọnụ zuru ụwa ọnụ, ma ọ bụrụ na ị ghọtara na gọọmentị adịghị azụ ndị bi na ha na nchekwa ndị nkịtị na-enweghị ngwá agha ọ bụghị n'ihi na ọ naghị arụ ọrụ nke ọma dị ka militarism kama n'ihi na ha na-atụ egwu ndị bi na ha, mgbe ahụ ị bụ onye na-ekpochapụ agha, na oge eruola ka anyị rụọ ọrụ, ọ bụghị ịchekwa ngwá agha anyị maka agha kwesịrị ekwesị, ọ bụghị ịkwado ụwa iji chebe anyị n'aka otu ụlọ oligarchs na-aba ụba karịa nke ọzọ. klọb nke oligarchs, ma na-ekpochapụ ụwa agha, atụmatụ agha, ngwá agha, na echiche agha.

Daalụ, agha. Ezi mgbagha.

Ka anyị gbalịa udo.

Anyị kwesịrị ịgbalị ịza ndị mmadụ ajụjụ n'agbanyeghị ọkwa ọchịchị ha. Otu mbọ ime nke ahụ na-amalite mgbede a n'elekere asaa nke abalị Central Time na MerchantsOfDeath.org Biko lelee ya.

Achọrọ m ịchekwa ọtụtụ oge maka ajụjụ. Mana achọrọ m ikwu ihe gbasara ụnyaahụ, gbasara ihe ọtụtụ ndị mmadụ na United States na-akpọ Day Veterans’ Day.

Kurt Vonnegut dere otu oge, sị: “Ụbọchị agha agha dị nsọ. Ụbọchị ndị agha agha abụghị. Yabụ na m ga-atụba ụbọchị ndị agha agha n'ubu m. Ụbọchị Armistice m ga-edobe. Achọghị m ịtụfu ihe dị nsọ.” Vonnegut pụtara “dị nsọ” magburu onwe ya, bara uru, bara uru. O depụtara Romeo na Juliet na egwu dị ka ihe “dị nsọ”.

Kpọmkwem na 11th hour nke 11th ụbọchị nke 11th ọnwa, na 1918, 100 afọ gara aga nke a na-abịa November 11th, ndị mmadụ na Europe na mberede kwụsịrị egbe égbè na ibe. Ruo oge ahụ, ha na-egbu ma na-agbapụta, na-ada ma na-eti mkpu, na-akwa ákwá ma na-anwụ anwụ, site na bọmbụ na site na gas na-egbu egbu. Mgbe ahụ, ha kwụsịrị, na 11: 00 n'ụtụtụ, otu narị afọ gara aga. Ha kwụsịrị, na oge. Ọ bụghị na ha ga-enwetụ ike gwụrụ ma ọ bụ nwee uche ha. Ma tupu mgbe 11 na-agbaso iwu. Nkwekọrịta Armistice nke kwụsịrị Agha Ụwa Mbụ setịpụrụ 11 elekere oge ịkwụsị oge, mkpebi nke mere ka 11,000 gbuo ndị ikom na awa 6 n'etiti nkwekọrịta na oge a kara aka.

Ma oge awa n'ime afọ ndị sochirinụ, oge ahụ nke njedebe nke agha nke a ga-akwụsị agha nile, oge ahụ nke gbapụrụ n'ememme ọṅụ zuru ụwa ọnụ na nke mweghachi nke ọdịdị dị mma, ghọrọ oge agbachi nkịtị, mgbịrịgba na-eti mkpu, nke na-echeta, na ịrara onwe gị nye iji mechie agha niile. Nke ahụ bụ ihe Armistice Day bụ. Ọ bụghị ememe nke agha ma ọ bụ ndị na-aga agha, mana oge agha lụrụ.

Ndị nnọchiteanya mezuru mkpebi nke Armistice na 1926 na-akpọ maka "omume e mere iji mee udo site na ezi uche na nghọta nghọta ... na-akpọ ndị United States ka ha na-edebe ụbọchị n'ụlọ akwụkwọ na ụka dị iche iche na mmemme kwesịrị ekwesị nke mmekọrịta enyi na ndị ọzọ." Ka oge na-aga, Congress kwukwara na November 11th ga-abụ "ụbọchị a raara nye ihe kpatara udo ụwa."

Anyị enweghị ọtụtụ ezumike dị iche iche maka udo nke anyị nwere ike ịzụta iji chebe otu. Ọ bụrụ na a manyere United States ịhapụ ezumike ezumike, ọ ga-enwe ọtụtụ nhọrọ ịhọrọ, mana ememe udo anaghị adị na osisi. Ụbọchị nne m abanyela na ihe mbụ ọ pụtara. Ụbọchị Martin Luther King na-agbada gburugburu caricature nke na-emeghị ihe ọ bụla maka udo. Otú ọ dị, Armistice Day na-alaghachi azụ.

Ụbọchị Armistice, dịka otu ụbọchị iji lụso agha ọgụ, nọrọ na United States site na 1950s na ọbụna karịa na mba ndị ọzọ n'okpuru aha Day Remembrance. Ọ bụ nanị mgbe United States amachibidoro Japan, kpochapụ Korea, malitere Agha Nzuzo, kere CIA, ma guzobe ụlọ ọrụ mmepụta ihe agha na-adịgide adịgide nke nwere ogwe aka na-adịgide adịgide gburugburu ụwa, na United States na-akpọ Armistice Day dị ka Ụbọchị Veterans na June 1, 1954.

Ụbọchị ndị agadi na-adịkwaghị, n'ihi na ọtụtụ ndị mmadụ, otu ụbọchị iji mee ka obi gwụ ọgwụgwụ agha ma ọ bụ na-achọ ka a kwụsị ya. Ụbọchị nke ndị agha na-abụghị ụbọchị nke ga-eru újú maka ndị nwụrụ anwụ ma ọ bụ jụọ onwe gị ihe mere igbu onwe ji bụrụ ndị kasị egbu ndị agha US ma ọ bụ ihe mere ọtụtụ ndị agha ochie ji enweghị ụlọ. A naghị akpọsa ndị Day Veterans ka ha bụrụ ememme pro-agha. Ma iwu nke ndị Veterans For Peace ka machibido na obodo ukwu na isi, n'afọ kwa afọ, site na itinye aka na Mpụpụ Day, n'ihi na ha na-emegide agha. Ndị agha nke oge ochie na ihe omume na ọtụtụ obodo na-eto agha, na otuto niile na-aga agha. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe omume niile nke Veterans Day bụ nationalistic. Mmadu ole na ole na-akwalite "mmekorita enyi na ndi mmadu nile" ma obu na-arusi aka n'olite "udo uwa."

N'ezie, mgbe ahụ-President Donald Trump nwara enweghị ihe ịga nke ọma iji jide otu nnukwu ngwá agha Nme n'okporo ámá nke Washington, DC, na nke a na-akpọ Veterans Day - a amụma na-eji obi ụtọ kagbuo mgbe mmegide zutere ya na ọ fọrọ nke nta ka ọ dịghị ịnụ ọkụ n'obi sitere na ọha na eze, mgbasa ozi. , ma ọ bụ agha.

Ndị agha na-ahụ maka udo, bụ ndị m na-eje ozi n'ụlọ ọrụ ndụmọdụ, na World BEYOND War, nke m bụ onye isi, bụ òtù abụọ na-akwalite mweghachi nke Armistice Day.

Na omenala nke ndi isi na netwọk telivishọn na-enweghị aghụghọ nke ihe ngosi na-egosi na ụlọ akwụkwọ ọta akara, ọ ga-abụrịrị uru ịkọwapụta na ịjụ ụbọchị nke ndị na-eme njem nlekọta abụghị otu ihe ahụ dị ka ịmepụta ụbọchị maka ịkpọ ndị ọgbọ ochie asị. Ọ bụ n'eziokwu, dịka e kwuru n'ebe a, ụzọ isi weghachi ụbọchị maka ememe udo. Ndị enyi m na Veterans For Peace arụ ụka ruo ọtụtụ iri afọ na ụzọ kasị mma isi jeere ndị agha na-aga agha ga-akwụsị ịmepụta ọtụtụ n'ime ha.

Ihe kpatara ya, nke ịkwụsị ịmepụta ndị agha ndị ọzọ, ọhụụ nke troopism na-egbochi ya, site na esemokwu na onye nwere ike ma "ga-akwado ndị agha" - nke pụtara ịkwado agha, mana nke nwere ike ịpụta ihe ọ bụla ma ọlị ma ọ bụrụ na ọjụjụ ọ bụla a na-akpọlite ​​ya na ihe ọ pụtara.

Ihe dị mkpa, ọ dị mkpa ịkwanyere onye ọ bụla, ndị agha ma ọ bụ ndị ọzọ ùgwù, ma kwusi ịkọwa itinye aka na igbu mmadụ - nke na-emenye anyị ụjọ, na-emenye anyị ụjọ, na-ebibi ọnọdụ nke ụwa, na-egbochi nnwere onwe anyị, na-akwalite xenophobia na ịkpa ókè agbụrụ na nnukwu nsogbu mgbapụta nuklia, ma na - eme ka iwu ghara ịdị na - eme ka ọ dị ka "ụdị" ọrụ. "Itinye aka na agha ga - eru újú ma ọ bụ kwaa ụta, enweghị ekele.

Ọnụ ọgụgụ kasị ukwuu nke ndị "nye ndụ ha maka mba ha" taa na United States na-eme nke a site na igbu onwe ha. Ndi ochichi nke ndi agha Veterans ekwuwo otutu iri afo na onye kachasi ihe banyere igbu onwe ya bu ikpe ikpe. Ị gaghị ahụ nke a na-akpọsa na ọtụtụ ndị agha Veterans ụbọchị. Ma, ọ bụ ihe a na-aghọta site na-eto eto na-eme ka ọ kwụsị ọrụ niile nke agha.

Agha Ụwa Mbụ, Agha Dị Ukwuu (nke m weere na ọ dị ukwuu n'ihe gbasara ime America Great Again), bụ agha ikpeazụ nke ụfọdụ n'ime ndị mmadụ na-ekwurịta ma na-eche banyere agha bụ n'ezie eziokwu. Ogbugba a mere n'oke agha. Ndị nwụrụ anwụ karịrị ndị merụrụ ahụ. Ndị agha ahụ karịrị ndị nkịtị. Uzo abụọ ahu, n'ihi otutu ndi agha, bu ndi agha otu ulo oru agha. Agha bụ iwu. Ọtụtụ ndị nwere ọgụgụ isi dị mma kwenyere na agha ahụ ji ezi obi gbanwee ma gbanwee uche ha. Ihe a nile adighi na ifufe, ma anyi na acho ikweta ya ma o bughi.

Agha bu ugbua a na-egbu ya, nke kachasi na ikuku, n'ụzọ iwu na-akwadoghị, ọ dịghị agha n'ọhụụ - naanị ụlọ. Ndị na-emerụ ahụ nwụrụ anwụ karịa ndị nwụrụ anwụ, ma ọ dịghị ọgwụgwọ e mepụtara maka ọnyá uche. Ebe a na-eji ngwá agha eme ihe, ebe a na-ebusịkwa agha na-agabigabeghị. Ọtụtụ agha nwere ngwá agha US - ụfọdụ nwekwara ndị agha a zụrụ na United States - na ọtụtụ akụkụ. Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị nwụrụ anwụ na ndị merụrụ ahụ bụ ndị nkịtị, dị ka a na-etigharị na ndị na-enweghị ebe obibi. Nkọwa okwu eji kwalite agha ọ bụla dị ka ihe ngbu dị ka onye 100 na-ekwu na agha nwere ike ịkwụsị agha. Udo nwere ike ịkwụsị agha, mana ma ọ bụrụ na anyị ejiri ya kpọrọ ihe.

Na Disemba 2, 1920, Al Jolson dere akwụkwọ ozi nye Onye-isi-nhọpụta Warren Harding. Ọ gụrụ:

 

Wepụ egbe

Site na ev-ry nwa nne.

Chineke kuziri anyị n'elu

Ịgbaghara, chefuo na ịhụnanya,

 

Ụwa ike gwụrụ na-echere,

Udo, ebighebi,

Ya mere wepụ egbe ahụ

Site na nwa nne ev-ry,

 

Ma mee ka agha kwụsị.