Site na Medea Benjamin, November 22, 2019
Ana m ede ihe sitere na Bolivia ụbọchị ole na ole mgbe m gbasịrị ogbugbu ndị agha November 19 na nnukwu ụlọ ọrụ Senkata n'obodo El Alto, na mkpọmkpọ ebe nke udo ememme na November 21 maka ncheta ndị nwụrụ anwụ. Ndị a bụ ọmụmaatụ, ọ bụ ihe nwute, nke modus operandi nke gọọmentị de facto weghaara ọchịchị na ntuli aka nke chụpụrụ Evo Morales n'ọchịchị.
Mkpotọ a emeela ka ngagharị iwe dajie, na-egbochi mkpọchi obodo a dịka akụkụ nke ọrụ obodo na-akpọ oku ịhapụ ọchịchị ọhụrụ a. Otu mgbochi a haziri nke ọma bụ na El Alto, ebe ndị mmadụ guzobere ihe mgbochi gbara ya gburugburu na mmanụ gas Senkata, na-akwụsị ndị tankị ịhapụ osisi ahụ ma gbuchapụ isi iyi mmanụ La Paz.
Kpebisiri ike imebi ihe mgbochi ahụ, gọọmentị zigara ndị helikọptaị, tankị na ndị agha jigidere mgbede na November 18. N'echi ya, ọgba aghara malitere mgbe ndị agha ahụ malitere ịdọta ndị bi ebe ahụ, mgbe ahụ gbagbusara ìgwè mmadụ ahụ. Erutere m obere oge mgbe agbapụ a gasịrị. Ndị bi ebe ahụ were iwe were kpọga m n'ụlọ ọgwụ dị nso ebe a kpọgara ndị merụrụ ahụ. Ahụrụ m ndị dọkịta na ndị nọọsụ na-achọsi ike ịchekwa ndụ, na-arụ ọrụ ịwa ahụ mberede n'ọnọdụ ndị siri ike na ụkọ akụrụngwa ọgwụ. Ahụrụ m ozu mmadụ ise na ọtụtụ iri ndị nwere ọnya mgbọ. Hadfọdụ ka malitere ije ọrụ mgbe mgbọ gbagburu ha. Otu nne na-eru uju nke a gbagburu nwa ya nwoke n’etiti sọks: “Ha na-egbu anyị dị ka nkịta.” Na njedebe, e gosipụtara na 8 nwụrụ.
N’echi ya, otu ụka dị n’ebe ahụ ghọrọ ebe a na-edebe ozu, ebe ndị nwụrụ anwụ nwụrụ anwụ – ụfọdụ ka na-atasị ọbara-n’ọfụ na ndị dibia na-eme ozu. Ọtụtụ narị mmadụ gbakọtara n’èzí iji kasie ezinụlọ ahụ obi ma nye onyinye ego maka ozu na olili ozu. Ha ruru uju ndị nwụrụ anwụ, ma bụọ gọọmentị iyi maka mwakpo ahụ na ndị nta akụkọ mpaghara maka ịjụ ikwu eziokwu banyere ihe mere.
Mgbasa ozi banyere obodo banyere Senkata fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe na-eju anya dị ka ụkọ ọgwụ. Gọọmenti de facto nwere yie ndị nta akụkọ egwu na ịgba ọchịchị mgba okpuru ọ bụrụ na ha agbasa "nkwupụta" site na ikpuchi ngagharị iwe, ọtụtụ anaghịdị apụta. Ndị na-agbasa agbasa ozi na-ekwukarị. Isi ụlọ ọrụ TV ahụ kwuru na ọnwụ atọ ma boro ndị na-eme ngagharị iwe ihe ike, na-enye onye ozi nchekwa nchekwa Fernando Lopez oge ikuku bụ onye kwuru azịza na-enweghị isi na ndị agha agbaghị "otu mgbọ" na "ndị otu egwu" gbalịrị iji dynamite ịbanye n'ime mmanụ ụgbọala.
Ọ bụ ihe ijuanya na ọtụtụ ndị Bolivia amaghị ihe na-eme. Ajuwo m ajụjụ ọnụ na kwuru ọtụtụ mmadụ n'akụkụ abụọ nke nkewa ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Ọtụtụ n'ime ndị na-akwado ọchịchị de facto ziri ezi na-eme mkpesa dịka otu esi eweghachi nkwụsi ike. Ha jụrụ ịkpọ Onye isi oche Evo Morales iwepụ ọchịchị na-ekwu na enwere mpụ na ntuli aka October 20 nke kpaliri esemokwu ahụ. Organizationtù Ndị Akara America, kpaliri ebubo ndị a wayo, gbaghachịrị site na Center for Economic and Policy Research, a tank tank na Washington, DC
Morales, onye isi ala nke amaala na mba nwere ọtụtụ ụmụ amaala, manyere ịgbaga Mexico mgbe ya, ndị ezinụlọ ya na ndị isi otu natara iyi egwu ọnwụ na mwakpo-gụnyere ọkụ ụlọ ụlọ nwanne ya nwanyị. N'agbanyeghị nkatọ ndị mmadụ nwere ike ịnwe banyere Evo Morales, ọkachasị mkpebi ya ịchọ okwu nke anọ, ọ bụ ihe a na-apụghị ịgbagha agbagha na ọ lekọtara a akụ na ụba na-eto eto nke belatara ịda ogbenye na enweghị oke. O wutakwara kwụsie ike n'otu mba nwere akụkọ ihe mere eme coups na ọgba aghara. Ikekwe kachasị mkpa, Morales bụ akara na-enweghị ike ileghara ụmụ amaala obodo anya. Gọọmentị de facto emebiela ihe nnọchianya obodo ma sie ọnwụ na ịdị elu nke Iso Christianityzọ Kraịst na Bible karịa ụmụ amaala. Ọdịnala nke onye isi ala kwuru onwe ya, Jeanine Añez, kọwara na ọ bụ “nke Setan.” Etufughi mmachi a metụtara ịkpa ókè agbụrụ megide ndị amaala obodo, ndị na-achọ ịkwanyere ọdịnala ha na ọdịnala ha ugwu.
Jeanine Añez, onye bụ onye nke atọ kachasị elu nke onye omeiwu Bolivia, herselfụrụ iyi onwe ya dịka onye isi mgbe ọ gbasịrị Morales arụkwaghịm, n'agbanyeghị na enweghị isi okwu omebe iwu iji kwado ya dịka onye isi. Ndi mmadu no n'ihu ya n'usoro nke ndi nile nke ndi otu ndi Morales '- gbara arụkwaghịm. Otu n'ime ndị ahụ bụ Victor Borda, onye isi oche nke ọgbakọ ọgbakọ ọgbakọ omebe iwu, onye rịdata mgbe agbachara ụlọ ya ma kpọọ nwanne ya njigide.
Ozugbo o nwetara ikike, gọọmentị Áñez yiri egwu ijide ndị ome iwu MAS, na-ebo ha ebubo “imebi iwu na ịgba ọchịchị mgba okpuru”, N'agbanyeghị eziokwu na ndị otu a nwere ọtụtụ n'ọnụ ụlọ abụọ nke nzukọ ọgbakọ. Gọọmentị de facto nwetara nkwupụta nke mba dị iche iche mgbe ọ nyesịrị iwu na-enye ndị agha ohere nchebe na mbọ ha iji weghachi usoro na nkwụsi ike. A kọwara iwu a dịka “ikike igbu"Na"map blanche”Iji gosipụtakwa, ọ dịwo ike katọrọ site na Inter-American Commission on Human rights.
Nsonaazụ nke iwu a bụ ọnwụ, mmegbu na oke mmebi iwu ndị ruuru mmadụ. N'ime izu na ọkara kemgbe ngagharị ahụ, ndị 32 anwụwo na ngagharị iwe, merụọ ihe karịrị 700 merụrụ ahụ. Esemokwu a na-agabiga site na nchịkwa ma m na-atụ egwu na ọ ga-aka njọ. Asịrị jupụtara na ụlọ ọrụ mgbasa ozi nke ndị agha na ndị uwe ojii na-ajụ irube isi gọọmentị nyere iwu ka a ghara iwe ya. Ọ bụghị ikwubiga okwu ókè ikwu na nke a nwere ike ibute agha obodo. Ọ bụ ya mere ọtụtụ ndị Bolivia ji achọ enyemaka nke mba niile. “Ndị agha nwere egbe na ikike igbu mmadụ; Anyị enweghị ihe ọ bụla, ”ka otu nwanyị nke nwa ọhụrụ ahụ gbagburu na Senkata. Biko, gwa mba ụwa ka ha bịa ebe a wee kwụsị ihe a.
Anọ m na-akpọ oku ka Michelle Bachelet, onye Kọmịshọna ukwu nke United Nations na onye bụbu onye isi ala Chile, sonyere m na ala na Bolivia. Ọfịs ya na-eziga ndị ọrụ aka na Bolivia, mana ọnọdụ ahụ chọrọ onye a ma ama. Ikwughachi ikpe ziri ezi dị mkpa maka ndị ihe ike na mkparịta ụka dị mkpa iji gbochie esemokwu ka ndị Bolivia nwee ike iweghachi ọchịchị onye kwuo uche ya. Mazị Bachelet bụ sọpụrụ nke ukwuu na mpaghara ahụ; ọnụnọ ọnụnọ ya nwere ike inyere ịchekwa ndụ na iweta udo na Bolivia.
Medea Benjamin bụ onye nrụkọ-ọrụ nke CODEPINK, ọgbakọ ndị nwanyị na-ebute udo na ọgbakọ ndị na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ. Ọ na - akọ akụkọ site na Bolivia kemgbe November 14.
