Ụbọchị Pearl Harbor Day dị ka Columbus Day 50 afọ gara aga. Nke ahụ bụ ikwu: ọtụtụ ndị ka kweere na hyp. A ka nọgidere na-akọ akụkọ ifo ahụ n'ọnọdụ ha na-enweghị obi ụtọ. "Ndị na-ebu agha, ndị na-azọrọ, na ndị a na-eme ihe na-agụsi agụụ ike na" New Pearl Harbor ". Ma Pearl Pearl mbụ bụ ihe kachasị mma maka arụrịta ụka US maka ihe niile agha, tinyere mgbatị nke Japan - ogologo oge - ọ bụghị iji kọwaa ntinye akwụkwọ WWII nke ndị Japan ndị America dị ka ihe nlereanya maka ịchọta ndị ọzọ dị iche iche taa. Ndị kwere ekwe na Pearl Harbor na-eche echiche maka ihe omume ha, nke dị iche na nke taa, ụta zuru oke nke US, onye kachasị njọ, ihe dị elu nke ezi na ihe ọjọọ, na mkpa zuru oke maka ịlụ agha.
Eziokwu anaghị akwado akụkọ ifo. Ọchịchị United States adịghị mkpa -eme ka Japan bụ onye na-eto eto na imperialism, ọ dịghị mkpa ka ọ na-agba ọsọ ọsọ, ọ dịghị mkpa support Nazism na fascism (dị ka ụfọdụ n'ime nnukwu ụlọ ọrụ ndị United States mere agha site na agha), ọ dịghị mkpa ka ha kpasuo Japan, ọ dịghị mkpa iso agha na Asia ma ọ bụ Europe, ọ bụghị ihe ijuanya na mwakpo a na-ebu na Pearl Harbor. Maka nkwado nke okwu nke ọ bụla, na-agụ.
N’izu a ka m na-agba akaebe na ihe Ụlọikpe Iraq banyere Nkeji Street Street. Na US na-eche oge 2003-2008 nke agha iri afọ na Iraq dị njọ karịa Agha Warwa nke Abụọ. Mana ọ bụrụ na ọ bụrụ ụgha, mkpebi na-adịghị mma, na ọkwa nke ọnwụ na mbibi, enweghị ntụnyere: Agha standswa nke Abụọ na-akwụghị aka dịka ihe kachasị njọ nke mmadụ n'ozuzu ya na gọọmentị US (yana ọtụtụ gọọmentị ndị ọzọ) nwere emeela. E nwere ọbụna ihe yiri nke Downing Street Nkeji.
Na August 18, 1941, Minista Minista Winston Churchill hụrụ ụlọ ọrụ ya na 10 Downing Street. Nzukọ ahụ nwere ihe yiri nke July 23, 2002, na-ezukọ n'otu adreesị ahụ, nkeji nke a bịara mara dị ka Downing Street Minutes. Nzukọ abụọ ahụ kpugheere ihe nzuzo nzuzo US iji gaa agha. Na nzukọ 1941, Churchill gwara ụlọ ọrụ ya, dị ka nkeji ole na ole ahụ si kwuo: "Onyeisi ahụ kwuru na ọ ga-ebuso agha ma ọ bụghị ikwupụta ya." Tụkwasị na nke a, "A ghaghị ime ihe niile iji mee ka ihe kpatara ya."
N'ezie, e mere ihe nile iji mee ka ihe merenụ mee, ihe ahụ merenụ bụ Pearl Harbor.
Icheta
Na Mee 2005 ụfọdụ ndị enyi m bidoro AfterDowningStreet.org (akpọrọ ugbu a WarIsACrime.org) iji kwalite mmata banyere Oge nke Downing ma ọ bụ Downing Street Memo na akwụkwọ metụtara.
Nke a bu akwukwo bara ezigbo uru nke eweputara n’oge o nwere ike inwe mmetuta di nkpa.
Dị ka agha ọ bụla nke onye ọ bụla bido tupu ma ọ bụ kemgbe (opekata mpe ruo oge nke ịgbasapụ n'ihu ọha "izu mmanụ ha" na "gbuo ezinụlọ ha"), ebidola 2003 na Iraq agha dabere na ụgha na anọwo na-aga n'ihu na-adabere n'ụgha ndị ọzọ.
Anyị ekwesịghị inwe ihe akaebe ọ bụla. Ọ bụ iwu na-akwadoghị ịwakpo mba ọzọ n'okpuru akwụkwọ iwu UN na n'okpuru Kellogg Briand Pact (na arụ ụka arụ ụka n'okpuru Mgbakọ Hague nke 1899). Na nke a, dịka ọ dị na Afghanistan afọ abụọ tupu mgbe ahụ, UN ajụla agha kpamkpam. Lamalite agha bu ihe iwu na ezighi ezi na ihe ojoo obula na mba obula aghaghi ibuso agha agha na agbanyeghi mpu obodo a mebiri. Ibido mwakpo ndi nkịtị iji tụọ ụjọ na ịtụ egwu ha bụ iwu na-akwadoghị n'agbanyeghị nghọta nke ndị ọka iwu ndị leghaara iwu akwadoghị agha. Eleghị anya, ọ bụ otu n'ime ihe kachasị njọ emebeghị. Ọ fọrọ nke nta ka ọ rụọ ọrụ.
Ọbụna ma ọ bụrụ na anyị kwenyere na ngwá agha dị na Iraq ma ọ bụ mpụ Iraq nwere ike ịkọwa agha, ihe akaebe doro anya na ndị a bụ ụgha. Gọọmentị Iraq na-emegide otu ndị ha weere na ha rụkọtara ọnụ. Na 1995, ọgọ nwoke Saddam Hussein gwara US na Britain na ihe niile metụtara ndụ, kemịkalụ, ngwa ọgụ, na ngwa agha nuklia ebibiela n'okpuru nlekọta ya. Mgbe ndị nyocha UN hapụrụ Iraq na 1998, onye isi nyocha ahụ kwuru na ha ga-erute otu nkwubi okwu ahụ. Na 1999 na arụmụka bụ isi na New Hampshire, Bush kwuru na ya "wepụta" Saddam Hussein. “Ọ tụrụ m n'anya na ọ ka nọ ebe ahụ,” ka o kwuru. Na 2001, Condoleezza Rice, Colin Powell, na ndị ọzọ na ochichi Bush na-agwa ndị mgbasa ozi na Saddam Hussein enweghị ngwa agha. Ha gbanwere echiche ha na iwu.
Ya mere, mgbe oge nke Downing Street pụtara na May 1, 2005, anyị wụlitere na ya, ọ bụghị dị ka ozi ọhụrụ mana dịka ihe akaebe anyị nwere ike iji, ma iji kwenye ndị ọzọ na ịme ikpe n'ụlọ ikpe ma ọ bụ na Congress. Ndị a bụ minit nke nzukọ na Prime Minister Tony Blair si ọrụ na July 23, 2002, nke isi ya nke a na-akpọ ọgụgụ isi, na-esite na Washington, kọrọ (dị ka a chịkọtara na nkeji):
"A hụrụ ọrụ agha ugbu a dị ka ihe a na-apụghị izere ezere. Bush chọrọ iwepu Saddam, site na ọrụ agha, nke ziri ezi site na njikọ iyi ọha egwu na WMD. Mana ọgụgụ isi na eziokwu ka a na-emezigharị usoro iwu a. ”
Ma otua ka ha siri di, dika edere ya na otutu ihe. Ndị agha White House na ndị ha na ha na-emekọ akwụkwọ mejọrọ akwụkwọ, rịọ arịrịọ achọrọ nke ndị ọkachamara ha jụrụ, dabere na ndị akaebe na-abụghị ndị kwenyesiri ike, na-enye ihe akaebe adịgboroja iji mee ka ndị a na-akpọ ndị nta akụkọ, ma mekpaa okwu ha chọrọ site n'aka ndị ha jidere. Bush kpara nkata iji gboo agha o kwuru n'ihu ọha na ọ na-anwa izere. Lee, dịka ọmụmaatụ, ndị Ebe nchekwa White House.
Mana naanị na a gwala ndị Britain na agha agaghị agha agha site na July 23, 2002, ọ ga-abụrịrị nnukwu akụkọ na Mee 2005. Anyị rụsiri ọrụ ike iji mee ya, na-arụ ọrụ mgbasa ozi ụlọ ọrụ na-eguzogide ọgwụ nke na-ekwu ma ọ nwere ike 't nyochaa ihe edere ederede nke bu eziokwu ma dooghi anya, ma obu na-ekwu na ihe o kpughere bu "akuko ochie," obu ezie na obu ihe ohuru nye onye obula nke ulo oru mgbasa ozi ahu gwara.
Anyị mere ya akụkọ buru ibu site na ngagharị iwe ọha, mmezigharị n'ụlọ ọrụ mgbasa ozi, ọtụtụ akwụkwọ ozi nke ndị editọ na ọtụtụ ihe dị iche iche okike. Ma anyị nwere otu uru. Ndị ochichi Democrats na Congress na ndị ka nta na ọtụtụ n'ime ha na-ekwu na ha ga-eme ihe iji kwụsị agha ma ọ bụrụ na enyere ọtụtụ. Ndị otu isi Congress nọ na-akwado mbọ anyị. Ekwenyere m na anyị tụgharịrị ọtụtụ nkwupụta ịgba ume ha ka ọ bụrụ ụgha site na ịdalata kama ịbawanye na ịkwalite mmegharị anyị na Jenụwarị 2007.
Mgbe Diane Sawyer jụrụ Bush ihe kpatara o jiri kwue na o nwere maka ihe Iraq chere na ọ bụ ngwa agha mbibi, ọ zara, sị: "Kedu ihe dị iche?"
Ikekwe obere oge ugbu a, dịka anyị na onye isi ala na-ebuso agha agha kemgbe afọ asatọ na-enweghị nsogbu ịgha ụgha na Congress. Ma obu ikekwe ugbua, dika anyi gosiputara ikike anyi iguzogide ugha banyere Syria na 2013 dika afo iri nke imegide agha megide agha Iraq kwadoro Congress ghara ikwado agha ohuru.
Anyị ga-eme ka azịza ya dị mkpa. Anyị kwesịrị ịkọ akụkọ ahụ nke ọma, ebe ọkara United States amabeghị ya. Biggestgha kachasị ugbu a, nke ọtụtụ ndị America kwenyere, bụ na Iraq ritere uru na US tara ahụhụ (akụkụ nke abụọ bụ eziokwu) site na agha ahụ bibiri Iraq.
N’aga idozi nkwenkwe ụgha ahụ, ana m enye aka n’ime ihe akaebe akwụkwọ m dere afọ atọ gara aga Agha Iraq N’etiti Ihe Ọjọọ Kasịnụ n’ Worldwa.
Ihe kacha atụ m ụjọ bụ na agha agha na agha nnọchi anya na agha nzuzo ga-aga n'ihu na-ebido na-ebuteghị ihu mgbasa ozi ọha na eze. Ma ọ bụ ọbụna ka njọ: a ga-ebupụta agha site na nkwupụta eziokwu na mmanụ onye ọ bụla kwesịrị izu ohi ma ọ bụ gbuo ụfọdụ ndị mmadụ - na anyị agaghị eguzogide ma ọ bụ nwee ihe ịga nke ọma ịkwụsị mpụ ndị a. Otu n'ime ngwaọrụ kachasị mma anyị nwere n'ọgụ a bụ ịmara ụgha ọ bụla eji akwado agha ọ bụla gara aga. Anyị aghaghi ịbawanye n'ọmụma ahụ na ohere ọ bụla.
Nke kachasị mkpa, anyị ga-ekpochapụ akụkọ ifo nke Pearl Harbor.
Ọnọdụ enweghị nchegharị
Ọtụtụ ndị Japan nwere ike ịghọta mpụ gọọmentị ha, mpụ tupu na mgbe Pearl Harbor gasịrị, yana mpụ nke Pearl Harbor. United States fọrọ nke nta ka ọ bụrụ kpamkpam ka ọ ghara ịhụ ọrụ ya. Site na US, Pearl Harbor nwere mgbọrọgwụ na Germany.
Nazi Germany, anyị na-elegharakarị anya mgbe ụfọdụ, enweghị ike ịdị adị ma ọ bụ lụọ agha na-enweghị nkwado ọtụtụ iri afọ gara aga ma na-aga n'ihu site na agha nke ụlọ ọrụ US dịka GM, Ford, IBM, na ITT. Ebumnuche ụlọ ọrụ US họọrọ Nazi Germany karịa Soviet Union, nwere obi ụtọ ịhụ mba abụọ a ka ha na-egburịta onwe ha, ma kwado United States na-abanye na Agha IIwa nke Abụọ dị mma ma dị mkpa n'akụkụ England naanị otu mgbe gọọmentị US mere nke ahụ bara ezigbo uru. Ndi United States na-egbu oge D-Day ruo ọtụtụ afọ mgbe Germany gbara Russia nkụ, n'ime awa ole na ole e meriri Germany, Churchill tụrụ agha ọhụrụ na Russia site na iji ndị agha German.
Olileanya siri ike Churchill nwere ọtụtụ afọ tupu US abanye n'agha ahụ bụ na Japan ga-awakpo United States. Nke a ga - enye United States ohere (ọ bụghị n'ụzọ iwu, mana ndọrọ ndọrọ ọchịchị) ịbanye World War II na Europe n'ụzọ zuru oke, dị ka onye isi ala ya chọrọ ime, na-emegide ịnye ngwa ọgụ na inye aka n'ịgbado ụgbọ mmiri okpuru dịka ọ na-eme.
Na Disemba 7, 1941, Onye isi ala Franklin Delano Roosevelt weputara nkwupụta agha na Japan na Germany, mana kpebiri na ọ gaghị arụ ọrụ wee soro Japan naanị ya. Germany kwusara agha ngwa ngwa na United States, ikekwe na-enwe olileanya na Japan ga-ekwupụta agha na Soviet Union.
Ịbanye n'ime agha abụghị echiche ọhụrụ na Roosevelt White House. FDR agbalịwo ịgha ụgha na United States banyere ụgbọ mmiri US gụnyere na Greerna Kerny, bụ nke na-enyere ụgbọ elu ndị Britain aka ịkwọ ụgbọ mmiri German, ma nke Roosevelt mere ka a ghaghị wakpo ya. Roosevelt ghaghakwaara na o nwere ihe omuma nzuzo nke Nazi nke na-achikota mmeri nke South America, nakwa usoro nzuzo nke Nazi iji dochie okpukpe nile na Nazism. Map a bụ àgwà Karl Rove gosiri na Iraq na-azụ uranium na Niger.
N'agbanyeghị nke ahụ, ndị United States azụghị echiche nke ịbanye agha ọzọ ruo mgbe Pearl Harbor, bụ ebe Roosevelt guzobererịrị akwụkwọ ahụ, mee ka National Guard na-arụ ọrụ, kere nnukwu ụgbọ mmiri n'osimiri abụọ, na-ere ndị na-ebibi ihe n'oge ochie na England maka mgbanwe maka nkwụsị nke ntọala ya na Caribbean na Bermuda, - naanị 11 ụbọchị tupu agha "atụghị anya", na ụbọchị ise tupu FDR atụ anya ya - ọ zoro iwu na nzuzo (site na Henry Field) nke ndepụta nke onye ọ bụla Japan na Japanese-American onye nọ na United States.
N'April 28, 1941, Churchill dere akwụkwọ nzuzo na ụlọ ọrụ agha ya:
"O nwere ike ịbụ na ọ ga-abụ na o doro anya na ịbanye Japan banye n'ọgbọ agha ga-esochi ọnụ United States na anyị n'akụkụ."
Na May 11, 1941, Robert Menzies, bụ praịm minista nke Australia, zutere Roosevelt wee hụ ya "obere ekworo" nke Churchill nọ n'etiti agha ahụ. Ọ bụ ezie na ụlọ ọrụ Roosevelt chọrọ ka United States banye agha, Menzies chọpụtara na Roosevelt,
”. . . ndị a zụrụ n'okpuru Woodrow Wilson n'agha ikpeazụ ahụ, chere maka ihe merenụ, nke ga-eme ka USA banye n'agha ma mee ka R. pụọ na ntuli aka nzuzu ya kwere nkwa na 'M ga-egbochi gị ịlụ agha.' ”
Na August 18, 1941, Churchill mere nzukọ ahụ na kọmiti ya na 10 Downing Street.
A manyere ihe mere.
O doro anya na Japan abụghị onye na-awakpo ndị ọzọ, ọ nọkwa na-arụsi ọrụ ike iji wuo alaeze Eshia. Ma United States na Japan adịghị ebi n'udo. Ma olee ihe nwere ike ime ka ndị Japan wakpoo?
Mgbe President Franklin Roosevelt gara Pearl Harbor na July 28, 1934, afọ asaa tupu agha Japan, ndị agha Japan gosipụtara ụjọ. General Kunishiga Tanaka dere na Japan Advertiser, na-ekwenye na ọganihu nke ụgbọ mmiri America na ihe ndị ọzọ na Alaska na Aleutian Islands na-emepụta:
"Àgwà ọjọọ dị otú ahụ na-eme ka anyị nwee obi abụọ. Ọ na-eme ka anyị chee na a na-agbagha ọgba aghara dị ukwuu na Pacific. Nke a na akwa ụta. "
Ma ọ na-akwa ụta n'ezie ma ọ bụ na ọ bụghị ajụjụ dị iche ma ọ bụ na nke a bụ ihe a na-ahụkarị na nke a na-ahụ anya maka mgbasa ozi agha, ọbụna mgbe a na-eme ya n'aha "nchebe." Nnukwu ihe egwu (dị ka anyị ga - akpọ ya taa) onye nta akụkọ bụ George Seldes bụ na-enyo enyo. Na October 1934 o dere na Magazin Harper: "Ọ bụ ihe na-egosi na mba dị iche iche adịghị eji aka agha agha kama maka agha." Seldes jụrụ onye ọrụ na Njikọ Ndị Agha Mmiri:
"Ùnu nabatara isi okwu ndị agha nke ị kwadebere ịlụ ọgụ maka otu nnukwu ụgbọ mmiri?"
Nwoke ahụ zara "Ee."
"Ị na-eche banyere ịlụso ụgbọ mmiri ndị Britain ọgụ?"
"Ee, ee e."
"Ị na-eche banyere agha na Japan?"
"Ee."
Na 1935 nke US Marine kachasị mma na akụkọ ihe mere eme n'oge ahụ, Brigadier General Smedley D. Butler, bipụtara na nnukwu ihe ịga nke ọma akwụkwọ dị mkpirikpi a kpọrọ Agha Bụ Racket. Ọ hụrụ n'ụzọ zuru oke ihe ga-abịa ma dọọ mba ahụ aka ná ntị:
"Mgbe ọ bụla nnọkọ nke Congress, ajụjụ nke ọzọ na na na appropriations abịa. Ndi mmadu adighi-eti mkpu na 'anyi choro otutu ugha agha nke mba a ma obu mba ahu.' Oh, ee e. Nke mbụ, ha na-eme ka a mata na America na-eji ikike ụgbọ mmiri na-ebu agha. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụbọchị ọ bụla, ndị admiral a ga-agwa gị, nnukwu ụgbọ mmiri nke onye iro a chere na ọ ga-emerụ na mberede ma kpochapụ ndị mmadụ 125,000,000 anyị. Dị nnọọ ka nke ahụ. Mgbe ahụ, ha malitere ịkwa ákwá maka nnukwu ụgbọ mmiri. Maka gịnị? Ịlụso onye iro ọgụ? Oh na, ee e. Oh, ee e. Maka naanị maka nchebe. Ekem, ke ndondo oro, mmọ ẹdọhọ ke mme usụn̄ ke Pacific. Maka nchekwa. Uh, huh.
"Pacific bụ oké nnukwu osimiri. Anyị nwere oké osimiri n'ụsọ oké osimiri na Pacific. Ụgbọ mmiri ahụ ọ ga-aga n'ụsọ oké osimiri, kilomita abụọ ma ọ bụ narị atọ? Oh, ee e. Uzo a ga abu puku abuo, ee, ikekwe obosara iri abuo na iri ise.
"Ndị Japan, ndị nwere mpako, ga-enwe obi ụtọ karịa ịhụ ụgbọ mmiri United States dị nso n'ọdụ ụgbọ mmiri Nippon. Ọbụna dịka obi ụtọ dị ka ndị bi na California ka ha ga-esi ghọtakwuo, site n'ụtụtụ ụtụtụ, ndị Japan na-egwu egwuregwu egwuregwu na Los Angeles. "
Na March 1935, Roosevelt nyere Wake Island n'Òtù Ndị Agha Mmiri United States ma nye Pan Am Airways ikikere iji wuo ụlọ na Wake Island, Midway Island, na Guam. Ndị isi agha ndị agha Japan mara ọkwa na ha nwere nchegbu ma lelee ọgbọ ndị a dịka egwu. N'ihi ya, ndị ọrụ udo na United States. Site n'ọnwa na-esote, Roosevelt ezubere ịlụ ọgụ na ime njem n'akụkụ Aleutian Islands na Midway Island. Site n'ọnwa na-eso ya, ndị ọrụ udo na-aga New York na-akwado ọbụbụenyi na Japan. Norman Thomas dere na 1935:
"Nwoke si na Mars hụrụ otú ụmụ mmadụ si ata ahụhụ na agha ikpeazụ na otú ha si akwadebe maka agha nke ọzọ, nke ha maara ga-aka njọ, ga-abịa ná nkwubi okwu na ọ nọ na-ele mkpụrụ ọgwụ mgbaba."
Ndị agha US jiri afọ ole na ole sochirinụ na-akwado atụmatụ maka agha na Japan, nke Machị 8, 1939, nke nke kọwara "agha na-ewe iwe nke ogologo oge" nke ga-ebibi ndị agha ma mebie ndụ akụ na ụba nke Japan. Na Jenụwarị 1941, ọnwa iri na otu tupu ọgụ ahụ, ndị Japan Advertiser gosipụtara mkparị ya n'elu Pearl Harbor na nchịkọta akụkọ, onye nnọchianya US nọ na Japan dere n'akwụkwọ edemede ya:
"E nwere ọtụtụ okwu gburugburu obodo na mmetụta nke ndị Japan, ma ọ bụrụ na ha na ezumike na United States, na-eme atụmatụ ịchọta ihe niile na mberede na Pearl Harbor. N'ezie m gwara gọọmenti m. "
Na February 5, 1941, Rear Admiral Richmond Kelly Turner degaara Secretary nke War Henry Stimson ka o dọọ aka ná ntị na o nwere ike ibuso m agha na Pearl Harbor.
N'ihe dị ka 1932 United States nọ na China na-ekwu okwu banyere inye ụgbọelu, ụgbọelu, na ọzụzụ maka agha ya na Japan. Na November 1940, Roosevelt nyere China otu narị nde dollar maka agha na Japan, mgbe ya na onye odeakwụkwọ British, US Treasury Henry Henry Morgenthau na-agba izu, o mere atụmatụ iji zipu ndị agha ụgbọ elu na ndị ọrụ US na-eji bọmbụ Tokyo na obodo ndị ọzọ dị na Japan. Na December 21, 1940, izu ụka abụọ nke otu afọ tupu ọgụ Japan na Pearl Harbor, Minista Minista nke Ego TV Soong na Colonel Claire Chennault, onye agha US Army fighter nke na-arụ ọrụ maka Chinese ma na-agba ha ume ka ha jiri American ndị na-anya ụgbọelu bombu Tokyo ebe ọ dịkarịa ala 1937, zutere n'ụlọ iri nri Henry Morgenthau iji mee atụmatụ na ọkụkụ Japan. Morgenthau kwuru na ya nwere ike ịmepụta ndị ọrụ na US Army Air Corps ma ọ bụrụ na ndị China nwere ike ịkwụ ha $ 1,000 kwa ọnwa. Soong kwetara.
Na May 24, 1941, na New York Times kọrọ banyere ọzụzụ US nke ụgbọ elu nke ndị China, na inye "United States ọtụtụ agha na bombu ụgbọ elu" na China. "A na-atụ anya ka a na-egbubi obodo Japan ndị dị na ya" gụọ isiokwu nta. Ka ọ na-erule n'ọnwa Julaị, Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Ndị Agha Na-ahụ Maka Ngwá Agha kwadoro atụmatụ a na-akpọ JB 355 ka ọ bụrụ ọkụ Japan. Ụlọ ọrụ dị n'ihu ga-azụta ụgbọ elu America nke ndị ọrụ afọ ofufo America nyere ọzụzụ site n'aka Chennault ma kwụọ ụgwọ ndị ọzọ. Roosevelt kwadoro, na onye China bụ Lauchlin Currie, bụ onye China, n'okwu nke Nicholson Baker, "weere Madame Chaing Kai-Shek na Claire Chennault akwụkwọ ozi nke rịọrọ ka ndị mmadụ nyochaa ndị mmadụ na Japanese." Ma ọ bụ na ọ bụ nke ahụ dum, nke a bụ akwụkwọ ozi ahụ:
"Enwere m obi ụtọ na m nwere ike ịkọ akụkọ taa, Onyeisi ahụ nyere iwu ka e nwee ndị agha bombu isii na isii na China n'afọ a na iri abụọ na anọ iji nyefee ya ozugbo. Ọ kwadoro ọzụzụ ọzụzụ ụgbọ mmiri China. Nkọwa site na ọwa ụzọ. Ezi ekele."
Onye nnọchianya nke United States kwuru na "ọ bụrụ na ọ bụ ezumike na United States" ndị Japan ga-atụ bọlbụ Pearl Harbor. M na-eche ma nke a ruru eru!
Ndị ọrụ afọ ofufo nke United States (AVG) nke ndị agha ụgbọ mmiri China, ndị a makwaara dị ka Flying Tigers, na-aga n'ihu na nchịkọta na ọzụzụ ozugbo, e nyere ha na China tupu Pearl Harbor, ma buru ụzọ hụ ọgụ na December 1, 20, ụbọchị iri na abụọ (oge oge) mgbe ndị Japan wakporo Pearl Harbor.
Na May 31, 1941, na Keep America Out of War Congress, William Henry Chamberlin dọrọ aka ná ntị siri ike: "Nchịkọta akụnụba nke akụ na ụba Japan, nkwụsị mmanụ ụgbọ mmiri dịka ọmụmaatụ, ga-akwaba Japan n'ime ogwe aka nke Axis. Agha akụ na ụba ga-ebute ụzọ agha na agha. "Ihe kachasị njọ banyere ndị na-akwado udo bụ ugboro ole ha na-aga n'ihu.
Na July 24, 1941, President Roosevelt kwuru, sị, "Ọ bụrụ na anyị ebipụ mmanụ ahụ, ọ ga-abụrịrị na onye Japanese ahụ ga-aga Netherlands East Indies n'afọ gara aga, ị ga-enwekwa agha. Ọ dị oké mkpa site n'echiche nke onwe anyị banyere nchebe iji gbochie agha ịmalite na South Pacific. N'ihi ya, iwu ala ọzọ anyị na-agbalị ịkwụsị agha site n'ịgbapụ ebe ahụ. "
Ndị na-ede akụkọ chọpụtara na Roosevelt kwuru na ọ "dị" karịa "ọ bụ." N'echi ya, Roosevelt nyere ndị isi akụ Japan akụ na-enweghị atụ. United States na Briten wepuchara mmanụ na ihe ndị e ji ọla kọpa rụọ na Japan. Radhabinod Pal, onye ụkọchukwu India bụ onye jere ozi n'ụlọ ikpe mpụ agha mgbe agha ahụ gasịrị, a na-akpọ ndokwa ahụ "egwu doro anya ma dị ize ndụ na ịdị ndụ Japan," ma kwuo na United States kpasuru Japan.
Na August 7th, ọnwa anọ tupu agha ahụ, na Japan Times Advertiser dere, sị: "Na mbụ, e nwere ihe ndị e kere eke na Singapore, nke ndị agha Briten na Alaeze Ukwu kwadoro. Site na ulo a, e wuru nnukwu wiil ma jikọta ya na ebe ndị America na-etolite akwa ụda na nnukwu ebe n'ebe ndịda na n'ebe ọdịda anyanwụ site na Philippines site na Malaya na Burma, na njikọ ahụ gbajiri naanị n'ime ala dị na Thailand. Ugbu a, a na-atụ aro ka ị gụnyere narrows na gburugburu, nke na-aga Rangoon. "
Otu enweghị ike ịcheta ebe Hillary Clinton nọ comments na Goldman Sachs bankers. Clinton kwuru na agwala ndị China na United States nwere ike ịsị na ọ bụ ya nwe obodo Pacific nile n'ihi "ịtọhapụ ya." Ọ gara n'ihu ikwu na ọ gwara ha na "Anyị chọpụtara Japan maka eluigwe". Anyị nwere ihe akaebe nke ịzụta [Hawaii]. "
Site n'ọnwa September 1941, ndị Japan na-ewe iwe na United States amalitela ịmịpụ mmanụ gafere Japan iji rute Russia. Japan, akwụkwọ akụkọ ya kwuru, na-anwụ ọnwụ ngwa ngwa site na "agha akụ na ụba."
Kedu ihe United States nwere ike ịtụ anya ịnweta site na mmanụ ụgbọ mmiri agafela mba na-achọsi ike na ya?
N'ọnwa October, onye nledo US bụ Edgar Mower nọ na-arụ ọrụ maka Colonel William Donovan onye lere anya maka Roosevelt. Mower gwara otu nwoke bi na Manila aha ya bụ Ernest Johnson, onye so n'Òtù Maritime Commission, bụ onye kwuru na ọ tụrụ anya na "ndị Japs ga-eburu Manila tupu m apụ apụ." Mgbe Mower kwupụtara ihe ijuanya, Johnson zara "Ị ma Japan ụgbọ mmiri agafewo n'ebe ọwụwa anyanwụ, ikekwe ịwakpo ụgbọ mmiri anyị na Pearl Harbor? "
Na November 3, 1941, onye nnọchianya nke United States gbalịrị ịchọta ihe site na okpokoro isi ọchịchị ya, na-ezipụ ụda ngwa ngwa na ndụmọdụ nke Ngalaba Na-ahụ Maka na mmepe iwu akụ na ụba nwere ike ime ka Japan nwee "aja-kiri." O dere, sị: agha agha na United States nwere ike ibute na mberede na nke dị egwu. "
Ntak emi m na-echeta isi ihe ederede nke e nyere President George W. Bush tupu oge September 11, 2001, ọgụ? "Bin Laden kpebisiri ike imeri na US" O doro anya na ọ dịghị onye na Washington chọrọ ịnụ ya na 1941.
Na November 15th, onyeisi ndị ọrụ agha bụ George Marshall kọwapụtara mgbasa ozi banyere ihe anyị na-echetaghị dịka "atụmatụ Marshall." N'eziokwu, anyị anaghị echeta ya ma ọlị. "Anyị na-akwadebe agha megidere Japan," ka Marshall kwuru, na-arịọ ndị odeakụkọ ka ha debe ya na nzuzo, nke dị ka m maara na ha ji obi ha mee.
Ụbọchị iri mgbe e mesịrị, odeakwụkwọ War Henry Henry Stimson dere n'akwụkwọ edemede ya na ya ga-ezute na Office Oval na Marshall, President Roosevelt, odeakwụkwọ nke ndị agha Frank Knox, Admiral Harold Stark, na odeakwụkwọ State Cordell Hull. Roosevelt gwara ha na ndị Japanese nwere ike ịwakpo nso n'oge na-adịghị anya, ike Monday. Edewo ya nke ọma na United States agbajila koodu ndị Japan na Roosevelt nwere ike ịnweta ha. Ọ bụ site na nkwụsịtụ nke ihe a na-akpọ Codex Purple nke Roosevelt chọpụtara na atụmatụ Germany ịwakpo Russia. Ọ bụ Hull bụ onye nabatara usoro mgbasa ozi Japanese maka ndị na-ebipụta akwụkwọ akụkọ ahụ, na-eme ka November 30, 1941, isiokwu bụ "Japanese May Strike Over Weekend."
Na Monday ahụ ga-abụ December 1st, ụbọchị isii tupu agha ahụ abịa. "Ajụjụ ahụ," Stimson dere, "bụ otú anyị kwesịrị isi mee ka ha dịrị n'ọnọdụ nke ịkụ égbè mbụ ma ghara ikwe ka onwe anyị nwee nsogbu. Ọ bụ okwu siri ike. "Ọ bụ? Otu azịza doro anya bụ ịchekwa ụgbọ mmiri ahụ na Pearl Harbor ma mee ka ndị ọrụ ụgbọelu nọrọ n'ebe ahụ n'ọchịchịrị mgbe ha na-atụgharị uche na ha site na ọfịs dị jụụ na Washington, DC N'eziokwu, nke ahụ bụ ihe ngwọta ndị dike anyị na-ejikọ na-aga.
Ụbọchị mgbe agha ahụ gasịrị, ndị Omeiwu họpụtara maka agha. Onye omekorita nwanyị bụ Jeannette Rankin (R., Mont.), Nwanyị mbụ a họpụtara na Congress, na onye gọọmenti megide Agha Ụwa Mbụ, guzoro naanị na-emegide Agha Ụwa nke Abụọ (dịka onye omekorita Barbara Lee (D., Calif) ga-eguzo naanị megide ịwakpo Afghanistan 60 afọ mgbe e mesịrị).
Otu afọ mgbe ntuli aka gasịrị, na Disemba 8, 1942, Rankin tinyere okwu mkparịta ụka n'ime Congressional Record na-akọwa mmegide ya. O zoro aka na ọrụ nke onye mgbasa ozi nke Britain bụ onye rụrụ ụka na 1938 maka iji Japan mee ka United States banye agha. O kwuru na Henry Luce kwuru na Life magazin na July 20, 1942, na "ndị China nke ndị United States nyefere na njedebe na Pearl Harbor." O gosipụtara ihe àmà na Nzukọ Atlantic na August 12, 1941, Roosevelt gwara Churchill na United States ga-eweta nrụgide akụ na ụba na Japan. "M kwuru, sị," Rankin mesịrị dee, "Akwụkwọ akụkọ nke State Department nke December 20, 1941, nke kpughere na na September 3 nkwurịta okwu ezigara Japan na-achọ ka ọ nakwere ụkpụrụ 'nondisturbance nke ọnọdụ quo na Pacific, 'bụ nke na-achọsi ike na-egosi na ndị mmadụ enweghị mmasị na alaeze ukwu ahụ dị n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa. "
Rankin choputara na Economic Economic Defense Board enwetala ikikere mmepe iwu na-erughị otu izu mgbe ogbako Atlantic. Na December 2, 1941, na New York Times ekwu eziokwu na Japan "ebipụla ihe dịka 75 pasent nke ahịa ya site na ngọngọ nke Allied." Rankin kwukwara okwu nke Lieutenant Clarence E. Dickinson, USN, na Saturday Saturday Post nke October 10, 1942, na November 28, 1941, ụbọchị itoolu tupu agha ahụ, Vice Admiral William F. Halsey, Jr., (ọ bụ okwu mkpọsa "Kwụsịa Japs! Kwụsị Japs!") nyere ya ntụziaka na ndị ọzọ "na-agba ihe ọ bụla anyị hụrụ na mbara igwe ma na-atụ bọmbụ ihe ọ bụla anyị hụrụ n'elu oké osimiri."
General George Marshall kwenyere na Congress na 1945: na koodu ahụ agbajiela, na United States ebutewo nkwekọrịta Anglo-Dutch-American maka imekọ ihe megide Japan ma tinye ha n'ọrụ tupu Pearl Harbor, nakwa na United States nwere bụrụ ndị isi nke ndị agha ya na China maka ọrụ agha n'ihu Pearl Harbor. Ọ bụghị ihe nzuzo na ọ na - ewe agha abụọ agha iji lụọ agha (n'adịghị ka mgbe agha agha lụsoro ya ọgụ) ma ọ bụ na ikpe a abụghị ụdị ọchịchị ahụ.
Onye isi oche Rọsevelt na ndị isi ya na-eme ihe ngosi nke Ọchịchị 1940 nke Ọchịchị Lieutenant Arthur H. McCollum dere. Ọ na-akpọ maka ihe asatọ McCollum buru n'amụma ga-eduga ndị Japan ịwakpo, gụnyere ndokwa maka iji British bases na Singapore nakwa maka iji bases Dutch mee ihe na Indonesia ugbu a, na-enyere ndị gọọmenti China aka, na-eziga nkewa ogologo akwa ụgbọ mmiri na Philippines ma ọ bụ Singapore, na-eziga abụọ nke submarines gaa "n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa," na-akwado ike nke ụgbọ mmiri dị na Hawaii, na-ekwusi ike na Dutch na-ajụ mmanụ Japan, ma na-arụ ọrụ niile na Japan na aka ya na Alaeze Ukwu Briten .
N'echi McCollum chetara, Ngalaba nke United States gwara ndị America ka ha wepụ mba ndị dị n'ebe ọwụwa anyanwụ, Roosevelt nyekwara iwu ka ndị ụgbọ mmiri ahụ nọgide na Hawaii n'ihi oké nkwenye nke Admiral James O. Richardson bụ onye kwuru na onye isi ala ahụ na-ekwu, sị, "N'oge na - adịghị anya, ndị Japan ga - eme ihe megide United States na mba ahụ ga-adị njikere ịbanye agha ahụ. "Ozi Admiral Harold Stark zigaara Admiral Husband Kimmel na November 28, 1941, gụọ," Ọ BỤRỤ na ỤBỤRỤ NA-ACHỤGHỊ KWESỊRỊ ỊBỤ ỤBỤRỤ STATES BỤ JAPAN BỤ N'ỌZỌ MGBE MBỤ. "Joseph Rochefort, bụ onye na-arụ ọrụ n'Òtù Ndị Agha Mmiri na-ekwurịta okwu, bụ onye nyere aka n'ịghara ịkọrọ Pearl Harbor ihe ga-abịa, ga-emesịa kwuo, sị:" Ọ bụ ego dị oke ala ọnụ iji kwụọ ụgwọ maka ime ka mba ahụ dị n'otu . "
N'abalị ahụ mgbe agha ahụ gasịrị, Onye isi ala Roosevelt nwere onye mgbasa ozi CBS News bụ Edward R. Murrow na onye nhazi ozi nke Roosevelt William Donovan ga-eri nri abalị na White House, na Onye isi ala niile chọrọ ịma bụ ma ndị America ugbu a ga-anabata agha. Donovan na Murrow mesiri ya obi ike na ndị mmadụ ga-anabata agha ugbu a. Donovan mechara gwa onye na-enyere ya aka na ịtụnanya Roosevelt abụghị nke ndị ọzọ gbara ya gburugburu, na ya onwe ya, Roosevelt, nabatara mwakpo ahụ. Murrow enweghị ike ihi ụra n’abalị ahụ ma na-enwe nsogbu n’oge ndụ ya niile site na ihe ọ kpọrọ “akụkọ kachasị na ndụ m” nke ọ na-agwaghị, mana nke ọ na-achọghị. N’echi ya, Onye isi ala kwuru maka ụbọchị mmechuihu, ndị nnọchi anya United States kwupụtara agha nke iwu ikpeazụ na akụkọ ihe mere eme nke Republic, na Onye isi nke Federal Council of Churches, Dr. George A. Buttrick, ghọrọ onye otu Mmekọrịta nke ime udo na-etinye aka iguzogide agha ahụ.
Kedu ihe kpatara ya? N'ihi na akụkọ mgbe ochie nke Pearl Harbor, ejigharịrị na 9-11, ọ bụghị ọrụ maka iwu mbibi ihe agha nke 1920s na 1930 nke webatara Agha Worldwa nke Abụọ, mana ọ na-ahụ maka echiche agha na-adịgide adịgide nke 75 gara aga. afọ, yana maka etu Agha IIwa nke Abụọ siri gbasaa, gboo, ma zuo ezu.
Lawrence S. Wittner dere, sị: “N'ịbụ onye nwere nsogbu na 1942, site na asịrị nke atụmatụ mkpochapụ ndị Nazi, Jessie Wallace Hughan na-echegbu onwe ya na iwu dị otú ahụ, nke pụtara 'ihe okike, site n'ụzọ ha si eche echiche,' nwere ike ime ma ọ bụrụ na Agha Worldwa nke Abụọ. gara n'ihu. O dere, sị: 'Ọ dị ka naanị otu ụzọ iji zọpụta ọtụtụ puku na ikekwe nde ndị Juu nke Europe na mbibi, ka o dere,' ga-abụ maka gọọmentị anyị ịgbasa nkwa 'nke' ogwe aka agha ọ bụrụ na a naghị emekpa ndị pere mpe Europe ọ bụla ọzọ. . . . Ọ ga-adị oke egwu ma ọ bụrụ na ọnwa isii site ugbu a ga - achọpụta na iyi egwu a emezuola n'ebughị ụzọ mee ihe ọ bụla iji gbochie ya. Mgbe amụma ya mezuru naanị na 1943, ọ degaara Ngalaba Ọchịchị na ndị New York Times, na-ekwupụta eziokwu ahụ bụ́ na 'nde abụọ [ndị Juu] anwụworị' nakwa na 'nde mmadụ abụọ ọzọ ga-egbu ná ngwụsị nke agha ahụ.' Ọzọkwa ọ rịọrọ maka ịkwụsị agha, na-arụ ụka na mmeri ndị agha German ga-emezi nkwụghachi ụgwọ maka ndị Juu. 'Mmeri agaghị azọpụta ha,' ka ọ siri ọnwụ, 'n'ihi na a gaghị atọhapụ ndị nwụrụ anwụ.' ”
Hitler gburu ọtụtụ nde ndị Jamani, mana ndị agha ahụ gburu dị ka ọtụtụ ma ọ bụ karịa, ndị German nyere iwu ka Hitler ma ọ bụ ndị Germany banye n'ebe na-ekwesịghị ekwesị mgbe bọmbụ ndị metụtara. Na, dịka Hughan rụtụrụ aka n’oge ahụ, agha ahụ kpochapụrụ mgbukpọ ahụ, dịka ịbọ ọ́bọ̀ nke agha gara aga otu narị afọ gara aga wee mee ka iro, mmụba, na ịrị elu nke Hitlerism.
Site na iguzogide agha nke ndị jụrụ ịhapụ akọ na uche US ga-abịa, n'ikpeazụ, mmepe nke mmegide nke agbụrụ megide agbụrụ agbụrụ n'ụlọ mkpọrọ ndị US nke mechara gbasaa na mba na-anọghị n'ụlọ mkpọrọ ka ndị na-eme ka ndị na-eme ndọrọndọrọ chọpụtaghachi mmeri ha n'ọtụtụ. Ma site na ihe kacha jọgburu onwe ya ụdị ahụhụ anyị ji mere onwe ya, Agha Worldwa nke Abụọ ga-apụta ụlọ ọrụ agha agha na-adịgide adịgide. Anyị ga-agbatị ike ịtụ vootu na ndị America ebe, n'oge oke ịkpa ọchị, na-agbanwe ịtụ vootu ka ọ bụrụ ụlọ ọrụ na-enweghị isi. Anyị ga-ete uwe ọhụrụ nke ịchọ mma maka ochichi onye kwuo uche ya ka anyị na-esi n'ime ya kpuchie ya ma jiri igwe ihe agha nke ụwa ahụtụbeghị ma ọ bụ enweghị ike ịdị ndụ.
Readgbasa Echiche .gha
United States bụ ihe ịrụ ụka adịghị ya na ụwa nke a na-ejikarị egwu egwu, agha kachasị ukwuu nke mba ọzọ, na onye na-ere ngwá agha kachasị n'ụwa. Ma mgbe United States na-esi na blanket ahụ na-egwupụta ebe ọ na-ama jijiji n'ụjọ, ọ na-ahụ onwe ya dị ka onye aka ya dị ọcha. Onweghi ezumike obula idebe agha mmeri n’uche onye obula. Ọ nwere ezumike iji cheta mwakpo ndị Japan wakporo na Pearl Harbor - ma ugbu a kwa, ikekwe dị nsọ karị, ịcheta, ọ bụghị mbibi "ụjọ na ụjọ" nke Baghdad, kama mpụ nke Septemba 11, 2001, "Pearl Harbor ọhụrụ" . ”
Dị ka Israel, ma na mgbanwe, United States na-emetụta Agha Ụwa nke Abụọ n'ụzọ miri emi, na-atụgharị anya na njedebe Southern na US Civil War. Ịhụnanya United States nke dị n'ebe ndịda na United States bụ ịhụnanya maka agha nke furu efu, mana maka ịlụ agha na ezi omume nke ịbọ ọbọ na-adaba n'ụwa kwa afọ site n'aka ndị agha United States.
Lovehụnanya US maka Agha Worldwa nke Abụọ bụkwa, n'ụzọ bụ isi, ịhụnanya maka agha furu efu. Nke ahụ nwere ike iyi ihe na-adịghị mma ịsị, n'ihi na ọ bụ ịhụnanya n'otu oge ka agha meriri. Agha IIwa nke Abụọ na-anọgide na-abụ ihe nlereanya US maka inwe ike ịmalite agha ọzọ n'otu ụbọchị, ebe ọ na-efunahụ ha n'ụwa niile maka afọ 71 kemgbe Agha IIwa nke Abụọ. Mana echiche US banyere WWII dịkwa ịtụnanya na nke Russia.
Ndị Nazi wakporo Russia n'ụzọ obi ọjọọ, mana nọgidesiri ike wee merie n'agha ahụ. United States kwenyere na ndị Nazi wakporo ya "dị egwu". Nke ahụ, ka emechara, bụ okwu nduhie nke mere ka United States lụọ agha. O nweghi otu okwu banyere inaputa ndi Ju ma obu ihe obula nke amara. Kama nke ahụ, Onye isi ala Franklin Roosevelt kwuru na ya nwere map nke atụmatụ ndị Nazi maka ịkpụcha America.
Hollywood emeela ihe nkiri ole na ole na ihe ngosi onyonyo gbasara agha ndị ọzọ niile, ma e jiri ya tụnyere ihe nkiri banyere Agha aboutwa nke Abụọ, nke nwere ike ịbụ n'ezie isiokwu ya kachasị ewu ewu. Anyị anaghị eri mmiri na fim na-eto ohi nke ugwu Mexico ma ọ bụ ọrụ Philippines. Agha Korea enweghị obere egwuregwu. Ọbụna agha Vietnam na agha ndị a na-adịbeghị anya anaghị akpali ndị na-akọ akụkọ US dị ka Agha IIwa nke Abụọ, ụfọdụ 90% nke akụkọ ndị ahụ metụtara agha na Europe, ọ bụghị Asia.
A na-ahọrọ akụkọ akụkọ Europe n'ihi oke ihe ọjọọ ndị iro German. Na US gbochiri udo na-enweghị onye mmeri na Agha Iwa Mbụ site na imebi Germany, wee taa ya ahụhụ nke ukwuu, wee nyere ndị Nazi aka - a na-echefu nke a niile karịa bọmbụ nuklia nke United States tụbara na Japan. Mana ọ bụ mwakpo ndị Japan nke Disemba 7, 1941, yana mbuso agha ndị Nazi, nke mere ka ọha na eze mara na ịlụ agha na Europe bụ ihe nchebe. Ya mere, akụkọ banyere United States na-azụ Japan na imperialism na mgbe na-akpasu ma na-akpasu Japan iwe ga-echezọ kwa.
Amazon.com, ụlọ ọrụ nwere nnukwu ụlọ ọrụ CIA, onye nwe ya nwekwaara ya Washington Post, ewepụtala usoro telivishọn a na-akpọ naNwoke na High Castle. Emebere akụkọ a na 1960s ebe ndị Nazi nwere mpaghara atọ nke United States na ndị Japan ndị ọzọ. Na ụwa ọzọ a, mgbapụta kacha achọpụtara bụ na Jamanị ịbụ mba nke tụbara bọmbụ nuklia.
Ndị mmeri Axis, na ndị isi ha merela agadi, kere ma jigide alaeze oge ochie - ọ bụghị dịka ntọala US na nnọchi nnọchi anya, mana ọrụ zuru oke, dị ka United States na Iraq. Ọ baghị uru ma ọ bụ etu ụda olu a si dị njọ. Ọ bụ ọnọdụ ezi uche dị na ya nke nwere ike igosi echiche efu nke US nke onye ọzọ na-eme ya ihe ọ na-eme ndị ọzọ. N'ihi ya, mpụ ndị US na ebe a n'ezie 2000s na-abụ "nchekwa," dịka ọ na-eme ndị ọzọ tupu ha emee ya.
Nguzogide na-adịghị na ya adịghị adị na Oge Otu nke Otu nke ihe omimi a na-eme ka obi dajụọ mmadụ, o yikwara ka ọ bụghị afọ ole na ole n'akụkụ ahụ na akụkọ ahụ. Ma olee otú ọ pụrụ isi mee ya? Ike a na - akwụsị site na enweghị ike - ọbụlagodi nke nwere ike iche - enweghị ike ịkọwa ime ihe ike nke ndị agha US n'ezie. Ndị German na ndị Japan ga-enwe ike ịlụ ọgụ naanị site na ime ihe ike, ọbụlagodi n'oge a na-amata usoro ndị na-adịghị eme ihe ike, bụ nke ndị ikike obodo na-eguzogide mgbochi fasizim nke US.
“Tupu agha of nwoke ọ bụla enwerela onwe ya,” ka otu n'ime ndị ntorobịa mara mma na-acha ọcha bụ ndị mejupụtara ndị dike niile na ụfọdụ ndị ọjọọ nọ na ihe nkiri a. Kama ọgba aghara agbụrụ, McCarthyism, Vietnam, na ịkpa ike na nyocha na enweghị ike nke mere n'ezie, United States ọzọ gụnyere ịgụ ndị Juu ọkụ, ndị nwere nkwarụ, na ndị na-arịa ọrịa na-enweghị atụ. Ọ dị iche na nke gara aga tupu oge Nazi nke "nwoke ọ bụla [ma ọ bụghị nwanyị?] Nwere onwe ya" dị ezigbo mma. Ọ fọrọ nke nta ka onye ọ bụla chọọ ịme America ọzọ.
Amazon na-egosikwa anyị ndị Nazi na-eme omume dịka United States na-akpa agwa: na-ata ndị iro ahụhụ na igbu ọchụ. Rikers Island bụ ụlọ mkpọrọ obi ọjọọ na ihe ngosi TV a ma n'eziokwu. Na echiche a, akara nke US na Nazi ịhụ mba n'anya jikọtara ọnụ. N'ikwu eziokwu, ndị agha US jikọtara ọtụtụ echiche ndị Nazi tinyere ọtụtụ ndị Nazi ọ weghaara site na Operation Paperclip - ụzọ ọzọ US tufuru WWII n'ezie ma ọ bụrụ na anyị chere mmeri dị ka ọchịchị onye kwuo uche ya na-emeri ụdị ọha mmadụ nke onye dịka Donald Trump nwere ike ime nke ọma.
United States taa na-achịkwa ile ndị gbara ọsọ ndụ site na agha ọ na-akwụ n'ala ndị dị anya dị ka ndị iro dị egwu, dị ka ndị Nazi ọhụrụ, dịka ndị isi ndọrọ ndọrọ ọchịchị US na-ezo aka na ndị isi ala ọzọ dị ka ndị ọhụụ ọhụrụ. Na ụmụ amaala US na-agbapụ ebe ọha na eze na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ kwa ụbọchị, mgbe a na-ebo ebubo na onye Alakụba mere otu ụdị igbu ọchụ ahụ, ọkachasị onye Alakụba nwere ọmịiko ọ bụla maka ndị agha mba ọzọ, nke ọma, nke ahụ abụghị naanị ịgba égbè. Nke ahụ pụtara na a wakporo United States. Nke ahụ pụtara na ihe ọ bụla ọ na-eme bụ "ịgbachitere."
Ndi Venezuela hoputara ndi ndu ndi US choro? Nke ahụ bụ ihe iyi egwu nke "nchekwa mba" - iyi egwu dị egwu ịwakpo ma biri na United States na ịmanye ya ịta ahụhụ ma gbuo iyi ọkọlọtọ dị iche. Paranoia a esighi ebe obula bia. O sitere na mmemme dika The Man na High Castle.
Petho Harbor akụkọ ifo abụghị naanị ubi maka ntụrụndụ. Nke a bụ akwụkwọ akụkọ:
“Ọdụ Pearl na Agha Worldwa nke Abụọ mere ka anyị gbakọta dị ka otu mba. Anyị kwenyere na a pụghị iti anyị ihe. Na anyị meriri. Mana gịnị kpatara Congress ji nwee nzube ugbu a ibibi mmetụta nke ịhụ mba anyị n'anya na ịbelata nchekwa mba anyị? Ọtụtụ ndị nnọchi anya Congress chọrọ ibelata mmefu nke nchekwa mba anyị na mbọ iji kwụọ ụgwọ maka enweghị ike ha, maka emezughị ọrụ ha dị ka ndị nnọchi anya anyị na ịlekọta ndị otu na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'ihi ọrụ anụ ụlọ ha (anụ ezi) na nhoputa na-esote. Ha na-echefu (ma ọ bụ na ha amaghị) na ntinye nke 1 bụ nchebe nke mba anyị, na nke metụtara ya, nchebe nke uru ndị agha anyị. . . .
“Ọ bụ eziokwu na America chefuru maka ihe mere na Pearl Harbor ma belata nche ya nwere ike inye aka kwe ka mwakpo nke 9/11 mee? Nchefu a na amaghị ama ọ ga - eme ka okike ndị na - eyi ọha egwu gbasaa mwakpo ha? N'ihi na '' kọmitii 'Congress' emezughị oge ikpeazụ ya n'ọnwa gara aga iji mata $ 1.2 ijeri na nchekwa, a na-emefu mmefu mmefu ugbu a na 2013, gụnyere $ 600 ijeri maka nchekwa. Ọ bụrụ na-ekwe ka ndị omekome belata mmefu ego ndị agha, mwakpo ọzọ ga-yikarịrị.
“Anyị ga-akpọ onye isi ala, ndị isi ọgbakọ omebe iwu anyị, ndị sinetọ steeti abụọ anyị na ndị nnọchi anya anyị na Houselọ ahụ ka ha gwa ha ka ha kwụsị nzuzu ha, megharịa mmefu ego ndị agha na nke ndị agha Veterans Affairs, yana ịbawanye ha ka anyị wee mee ka mmemme anyị sikwuo ike. nyocha na mmepe iji nọgide na-abụ ndị agha kachasị ukwuu na nke kachasị mma n'ụwa ma na-asọpụrụ ma na-asọpụrụ ndị dike anyị gara aga.
“Ọ bụrụ na anyị ahapụ ha ka ha gbachitere ihe niile n’aha ịpụ Iraq, ma mesịa Afghanistan (nke nwere ike bụrụ mmejọ, mana mkparịta ụka ahụ ga-abụ ụbọchị ọzọ), a gaghị enwe ego nyocha ọzọ iji nọrọ mba. 1, enweghị mmelite, enweghị tankị ọhụrụ, ụgbọ elu, ụgbọ mmiri na drones, ma ọ bụ ihe agha na ụgbọ ala ka mma. ”
N'agbanyeghị ma ị kwenyere akụkọ akụkọ banyere Pearl Harbor, ọ na-esiri ike ịjụ na nke a abụghị ụwa dị iche. United States enweghị naanị ndị agha kachasị ọnụ na ụwa, mana otu nke ụwa niile jikọtara. United States nwere ntọala ma ọ bụ ndị agha n'ọtụtụ mba ndị ọzọ dị n'ụwa. United States na-achịkwa oke osimiri na mbara igwe. United States egbutala mbara ala n'ime mpaghara iwu. Ndị nnọchiteanya na-atụfu ihe karịrị ọkara nke ezi uche na-emefu ndị agha. Ọ bụ ezie na ha ejirila okpukpu abụọ mefuo ego a, ma na ezigbo dollar ma dịka pasent nke mmefu ego gọọmentị kemgbe 9-11, nke bụ eziokwu bụ na ngwa agha nuklia na alaeze nke ntọala yana mmefu niile na-adịghị agwụ agwụ enweghị ihe jikọrọ ya na 9- 11 ewezuga ijere ya ozi. Akwụkwọ akụkọ gị na-arịọ gị ka ị biri na nrọ ụwa, na ibibi nke a na usoro.
Enweghị tankị ọhụrụ? Enweghị ụgbọ elu ọhụụ? $ 600 ijeri na-ada nnukwu, ma ihe karịrị afọ 10 ọ bụ $ 60 ijeri nke kwa afọ “nche” mmefu ego nke a puku ijeri - nke pụtara 6%. Ihe niile achọrọ iji gbanwee nke ahụ kama ịkpụ bụ iwepu ya na mmefu ego "atumatu" nke na-abawanye karịa 6%. Ọ bụrụ na ọnwụ ọ bụla emee, ị nwere ike ijide n'aka na ndị na-ekwuhie ihe anyị ga-eme ihe niile ha nwere ike iji wepụ ego na mpaghara ndị na-abụghị ndị agha, ma ọ bụ opekata mpe iji belata uru ndị agha karịa karịa tankị na ụgbọ elu ndị dị nsọ na ndị bara uru, wdg. nke nwere ihe ọ bụla metụtara na "agbachitere."
Teringgụ thegha Ahụ
Dika anyi guru Ulysses na Bloomsday ọ bụla na June 16th (ma ọ bụ na anyị kwesịrị ma ọ bụrụ na anyị emeghị) Echere m na ọ bụla na Disemba 7th ọ bụghị nanị na-echeta Nnukwu Iwu nke 1682 nke machibidoro agha na Pennsylvania kamakwa ịkọ Pearl Harbor, ọ bụghị site na ime obodo nke permawar nwere dị adị ruo afọ 75, mana site n'ịgụ ihe Oge Ọchịchị site na Gore Vidal ma na-ejikọta ya na ụfọdụ ndị Joybia na ọ bụ afọ ndụ ọlaedo na-egbu ndị mmadụ na-enweghị isi na-egbu onwe ha bụ ndị gbakwunyere ndụ nke nwa amaala ọ bụla nọ n'okpuru afọ 75.
Goldenbọchị Ọgbọ Ọchịchị kwesịrị ịgụnye ịgụ akwụkwọ ọha na eze nke akwụkwọ akụkọ Vidal na nkwado na-enye obi ụtọ nke ya Washington Post, New York Times Book Review, na akwụkwọ ụlọ ọrụ ọ bụla ọzọ na afọ 2000, nke a makwaara dị ka afọ 1 BWT (tupu agha na terra). Onweghi otu n'ime akwụkwọ akụkọ ndị ahụ ọ bụla, ka m maara, bipụtara nkọwa doro anya banyere etu Onye isi ala Franklin D. Roosevelt siri mee ka United States banye Agha Worldwa nke Abụọ. Ma akwụkwọ akụkọ Vidal - nke egosiri dị ka akụkọ ifo, mana ọ dabere kpamkpam na ederede edere - na-akọ akụkọ ahụ na ịkwụwa aka ọtọ zuru oke, na n'ụzọ ụfọdụ usoro eji ma ọ bụ agbụrụ onye edemede ma ọ bụ nka edemede ya ma ọ bụ ogologo akwụkwọ ahụ (ọtụtụ peeji maka ndị isi editọ ka ha bụrụ nsogbu) nyere ya ikikere ikwu eziokwu.
N'ezie, ụfọdụ ndị na-agụ Oge Ọchịchị ma kwuo na ya adịghị mma, ma ọ ka na-abụ onye dị elu dị elu. Enwere m ike imebi ihe kpatara ya site n'iji ederede ederede gbasara ọdịnaya ya. Ụgha, nke m na-akwado mmadụ nile, bụ inye ma ọ bụ kwado akwụkwọ ahụ na ndị ọzọ -enweghị na-agwa ha ihe dị na ya.
N’agbanyeghi na onye ihe nkiri bu ihe bu isi n’akwukwo a, e mebeghi ya n’ime ihe nkiri, dika m siri mara - ma onodu puru iche nke iguta oha na eze n’ebe ndi mmadu no nwere ike ime ka nke ahu mee.
In The Golden Age, anyị na-esochi ọnụ ụzọ niile mechiri emechi, dị ka onye Britain na-agbanye aka maka agha United States na Agha Ụwa nke Abụọ, dị ka President Roosevelt na-eme nkwa nye Prime Minista Winston Churchill, ebe ndị na-ekpo ọkụ na-achịkwa mgbakọ Republican iji jide n'aka na ma ndị ọzọ na-ahọpụta ndị na-aga na 1940 dị njikere ịmalite ime udo mgbe ha na-eme atụmatụ agha, dị ka FDR dị ogologo iji gbaa ọsọ maka okwu atọ nke a na-enwetụbeghị ụdị ya dịka onye isi oche nke agha, ma ọ ghaghị inwe afọ ojuju na ịmalite ịgba akwụkwọ na ịlụ ọgụ dịka onye isi oche oge n'oge a na - na dị ka FDR na-arụ ọrụ iji kpasuo Japan ịbịakwute oge ọ chọrọ.
Ihe nkuzi a na-ama jijiji. Roosevelt na-akpọsa udo (“belụsọ na mwakpo”), dịka Wilson, dịka Johnson, dịka Nixon, dịka Obama. Roosevelt, nhoputa ndi ochichi tupu oge, na-etinye Henry Stimson dị ka odeakwụkwọ nke Agha na-anụ ọkụ ọkụ, ọ bụghị kpamkpam Donald Trump nomines.
Agha Ụwa nke Abụọ Abụghị Agha Dị Mkpa
A na-akpọkarị Agha IIwa nke Abụọ “ezi agha,” ọ bụkwa kemgbe agha US na Vietnam na-emegide ya n'oge ahụ. Agha IIwa nke Abụọ na-achịkwa US na ntụrụndụ na agụmakwụkwọ Western, “ihe ọma” a na-apụtakarị ihe karịrị “naanị.”
Onye mmeri nke 2016 "Miss Italy" onye nlere anya mara mma batara na nwantakịrị a na-emejọ site na ịkọwa na ọ ga-amasị ya ibi ndụ nke Agha IIwa nke Abụọ. Mgbe a na-akwa ya emo, o doro anya na ọ bụghị naanị ya. Ọtụtụ ga-achọ ịbụ akụkụ nke ihe ngosipụta zuru oke dị ka nke dị mma, dike, na nke na-akpali akpali. Ọ bụrụ na ha chọta igwe oge, ana m akwado ka ha gụọ nkwupụta nke ụfọdụ ndị isi ndị agha WWII na ndị lanarịrị tupu ha alaghachi iji sonye ihe ọchị ahụ.
N’agbanyeghi afọ ole otu mmadụ na-ede akwụkwọ, na-agba ajụjụ ọnụ, na-ebipụta kọlụm, ma na-ekwu okwu na ihe omume, ọ ka ga-abụ ihe na-agaghị ekwe omume ime ka ọ bata n’ọnọdụ otu emume na United States ebe ị kwadoro iji kwụsị agha n’enweghị onye tiri gị ihe. ajụjụ-banyere-agha ọma. Nkwenye a na enwere agha dị mma 75 afọ gara aga bụ akụkụ buru ibu nke ihe na-akpali ọha na eze US ịnabata ịtụfu ijeri dollar puku afọ iji kwadebe ma ọ bụrụ na enwere ezigbo agha n'afọ ọzọ, ọbụlagodi n'agbanyeghị ọtụtụ agha n'ime afọ 71 gara aga nke enwere nkwekọrịta n'ozuzu ha na ha adịghị mma. Na-enweghị akụkọ ọdịbendị mara mma, amaala nke ọma banyere Agha IIwa nke Abụọ, mgbasa ozi dị ugbu a banyere Russia ma ọ bụ Syria ma ọ bụ Iraq ma ọ bụ China ga-ada ụda dị ka ọtụtụ mmadụ na-anụ. N’ezie, ego a na-enweta n’akụkọ Good War na-eduga n’agha ọjọọ, karịa igbochi ha. Edeela m okwu banyere isiokwu a na oke isiokwu na akwụkwọ, ọkachasị Agha Bụ Agha. Ma aga m enye ebe a isi ihe ole na ole kwesịrị iji ma ọ dịkarịa ala itinye mkpụrụ obi abụọ n'ime uche nke ọtụtụ ndị na-akwado US na WWII dị ka Nnọọ Agha.
Agha Ụwa nke Abụọ enweghị ike ime ma Agha Ụwa nke Mbụ, n'enweghị ụzọ nzuzu ịmalite Agha Ụwa Mbụ na ọbụna ihe nzuzu nke ịkwụsị Agha Ụwa Mbụ bụ nke dugara ọtụtụ ndị maara ihe ịkọ amụma World War II na ebe ahụ, ma ọ bụ na enweghị Wall Street nke Nazi Germany ruo ọtụtụ iri afọ (dị ka ọ dị mma karịa ndị na-ekwurịta okwu na mpaghara), ma ọ bụ na-enweghị agbapụ aka na ọtụtụ mkpebi ọjọọ ndị na-adịghị mkpa ka e mee ọzọ n'ọdịnihu.
Agha ahụ abụghị nke ọdịmma mmadụ, ọbụghịkwa ahịa dị ka nke ahụ ruo mgbe ọ gafesịrị. Enweghị akwụkwọ mmado na-arịọ gị ka ị nyere Uncle Sam zọpụta ndị Juu. Ndị Nche Oke na-achụpụ ụgbọ mmiri nke ndị Juu gbara ọsọ ndụ na Germany si Miami. US na mba ndị ọzọ jụrụ ịnabata ndị Juu gbara ọsọ ndụ, ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị US kwadorokwa ọnọdụ ahụ. Ndi otu udo ajujuru Prime Minista Winston Churchill na odeakwụkwọ ya si mba ofesi banyere ịchụpụ ndị Juu na Germany ịzọpụta ha ka agwara na, n’agbanyeghi na Hitler kwenyere na atụmatụ ahụ, ọ ga-abụ nnukwu nsogbu ma chọọ ọtụtụ ụgbọ mmiri. US etinyeghị aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ma ọ bụ nke agha iji zọpụta ndị ahụ tara n'ogige ịta ahụhụ ndị Nazi. Ekweghị Anne Frank visa nke US.
Ọ bụ ezie na isi ihe a enweghị ihe gbasara ya na akụkọ banyere WWII dị ka Nnọọ Agha, ọ bụ isi akụkọ ifo nke US na m ga-etinye ebe a na isi ihe n'aka Nicholson Baker:
"Anthony Eden, onye odeakwụkwọ mba Briten, bụ onye Churchill gwara ya banyere ajụjụ banyere ndị gbara ọsọ ndụ, mesoro otu n'ime ọtụtụ ndị nnọchiteanya dị mkpa, na-ekwu na mgbalị ọ bụla iji nweta mgbapụta nke ndị Juu site na Hitler bụ 'ihe na-apụghị ime eme.' N'oge njem na United States, Eden gwara Cordell Hull, bụ odeakwụkwọ nke steeti, na ọ bụ ihe siri ezigbo ike na ịjụ Hitler maka ndị Juu bụ na 'Hitler nwere ike ime ka anyị nwee ụdị onyinye dị otú a, ọ bụkwa naanị ụgbọ mmiri ezughị ezu. na ụzọ njem n'ime ụwa iji mee ha. ' Churchill kwetara. 'Ọbụna anyị ga-enweta ikike iji wepụ ndị Juu niile,' ka o dere n'otu akwụkwọ ozi na-arịọ arịrịọ, 'njem nanị na-enye nsogbu nke ga-esi ike ngwọta.' Enweghi mbupu na njem? Afọ abụọ tupu mgbe ahụ, ndị Briten esiwo na Dunkirk kpochapụ mmadụ 340,000 nanị ụbọchị itoolu. US Air Force nwere ọtụtụ puku ụgbọ elu ọhụrụ. N'agbanyeghi obere ogwe aka, ndi otu ndi mmadu nwere ike ikuku elu ma bu ndi gbara oso n'ime otutu ndi mmadu si na German. "
Akụkụ “nke dị mma” emeghị ka a ghara ịma ihe ga-abụ ihe atụ bụ́ isi nke ihe ọjọọ 'n'akụkụ' akụkụ nke agha ahụ.
Agha ahụ agbachitere. Enwere ike ịme okwu na US chọrọ ịbanye agha na Europe iji chebe mba ndị ọzọ, nke batara iji gbachitere mba ndị ọzọ, mana enwere ike ịme ikpe na US agbakwunyere ndị nkịtị, ịgbatị agha ahụ, na butere nnukwu mbibi karịa ka ọ gaara eme, ọ bụrụ na US emeghị ihe ọ bụla, nwaa diplọma ma ọ bụ tinye aka na ime ihe ike. Ikwu na alaeze ndi Nazi gaara etolite otu ubochi ijigide ala United States bu ihe oma di elu ma o bughi ihe omuma ndi ozo banyere agha ndi ozo.
Ugbu a, anyị maara ọtụtụ ebe na ọtụtụ data ndị ọzọ na-eguzogide arụ ọrụ na ikpe na-ezighị ezi ga-enwe ihe ịga nke ọma-na ihe ịga nke ọma ga-adịgide-karịa nkwụsi ike. Site na ihe omuma a, anyi nwere ike ichoghachi anya n'agha nke oma nke omume megidere ndi Nazis nke adighi hazie nke oma ma obu buo ihe karia ihe ndi ozo.
Ezi wasgha ahụ adịghị mma maka ndị agha ahụ. Enweghị nnukwu ọzụzụ ọgbara ọhụrụ na ọnọdụ akparamaagwa iji kwadebe ndị agha itinye aka na mpụ na-ekwekọghị n'okike, ụfọdụ 80 pasent US na ndị agha ndị ọzọ na-alụ Agha Worldwa nke Abụọ arụghị ngwa agha ha na "onye iro." Eziokwu ahụ bụ na a na-emeso ndị agha ndị agha WWII dị mma karịa agha a karịa ndị agha ndị ọzọ tupu ma ọ bụ kemgbe, bụ nsonaazụ nke nrụgide nke ndị agha bonus rụpụtara mgbe agha gara aga. Enyere ndị agha vetiresịa ahụ n'efu, ahụike, yana ụgwọ ezumike nka ọ bụghị n'ihi uru nke agha ahụ ma ọ bụ n'ụzọ ụfọdụ n'ihi agha ahụ. Enweghị agha ahụ, enwere ike inye onye ọ bụla kọleji n'efu maka ọtụtụ afọ. Ọ bụrụ na anyị nyere onye ọ bụla taa kọleji n'efu, ọ ga-achọ ihe karịrị akụkọ Hollywoodized World War II iji mee ka ọtụtụ ndị banye n'ọdụ ndị agha.
Ugboro ugboro, e gburu ndị mmadụ na ndị agha Germany n'èzí n'agha ahụ. Ihe ka ọtụtụ n'ime ndị ahụ bụ ndị nkịtị. Ọnụ ọgụgụ nke igbu egbu, ọnyá, na mbibi mere WWII otu ihe kachasị njọ ụmụ mmadu merela onwe ya n'oge dị mkpirikpi. Anyị n'echere na ndị otu a "megidere" ma gbuo ndị nta na ogige ndị ahụ. Ma nke a enweghị ike ịkọwa ọgwụgwọ dị njọ karịa ọrịa ahụ.
Eshapu agha a gụnyere mbibi nile nke ndị nkịtị na obodo, na ngwụcha mpụ nke obodo dị iche iche wee were WWII pụọ n'ọrụ nke ọtụtụ ndị agbachitere mbido ya. Chọ ịnwụchu ọnwụ na-akwadoghi ọnwụnwa na ịchọ iwepụta ọnwụ na nhụjuanya riri nne mebiri nnukwu ihe ma mee ka nsogbu na njigide dị njọ.
Egburu oke mmadu bu ihe a na echeghi na ndi “di nma” agha, ma obughi maka oke “ndi ojoo”. Ọdịiche dị n'etiti ha abụọ anaghị adịcha nkọ karịa ka ọ na-eche. United States nwere amaja ogologo oge dịka ala ịkpa ókè agbụrụ. Omenala ndị United States nke imegbu ndị America America, na-eme agbụrụ agbụrụ megide ndị America, na ugbu a na-emechi ndị America America mekwara ka e nwee mmemme ndị doro anya nke kpaliri ndị Nazi nke ndị German-ndị a gụnyere ogige maka Ndị Nwe Ala America, na mmemme eugenics na nnwale mmadụ dị adị tupu, n'oge, na mgbe agha ahụ bisịrị.
Otu n'ime mmemme a gụnyere inye ndị mmadụ nsogbu na Guatemala n'otu oge ikpe Nuremberg na-eme. Ndị agha US wepụrụ narị ndị agha Nazi dị elu n'ọgwụgwụ nke agha ahụ; Ha dabara adaba na. US bu n'obi maka alaeze ukwu zuru ụwa ọnụ, tupu agha ahụ, n'oge ya, na kemgbe ahụ. Ndi German taa, amachibido ifeghari ọkọlọtọ ndị Nazi, mgbe ụfọdụ, na-efegharị ọkọlọtọ nke steeti America America.
Akụkụ "dị mma" nke "ezi agha ahụ," otu nke kacha gbuo ma nwụọ maka akụkụ mmeri, bụ Soviet Union. Nke ahụ anaghị eme ka agha bụrụ mmeri nke ọchịchị Kọmunist, mana ọ na-ewetara akụkọ Washington na Hollywood akụkọ maka mmeri maka “ọchịchị onye kwuo uche ya.”
Agha IIwa nke Abụọ akwụsịbeghị. Nkịtị ndị mmadụ na United States akwụghị ego ha na-akwụ ruo mgbe Agha IIwa nke Abụọ na nke ahụ akwụsịghị. Ekwesịrị ka ọ bụrụ nwa oge. WWII-oge ntọala wuru gburugburu ụwa emechibeghị. Ndị agha US ahapụbeghị Germany ma ọ bụ Japan. Enwere ihe karịrị bọmbụ 100,000 US na Britain ka dị na ala na Germany, ka na-egbu.
Inglaghachi azụ n'ime afọ 75 gaa na ụwa na-enweghị nuklia, ụwa nke colonial nke ihe dị iche iche, iwu, na omume iji gosipụta ihe kacha eri ego United States na afọ ọ bụla kemgbe nke ahụ bụ oke aghụghọ nke aghụghọ onwe onye abụghị ' anwara ime ka ihe ziri ezi nke ụlọ ọrụ ọ bụla pere mpe. Na-eche na enwetala m ihe ọ bụla ọzọ na-ezighi ezi, ị ka ga-akọwara etu ihe mere site na mmalite 1940 si gosipụta idobe otu puku ijeri dọla 2017 na ntinye ego nke agha gaara enwefu iji zụọ nri, uwe, ọgwụgwọ na ebe obibi ọtụtụ nde ndi mmadu, ma kpuchie gburugburu uwa.
