"Petèt lagè a Afganistan ka wè sa tankou mikwo-jere tandans nan etranje sou Tours kout ak priyorite pwòp yo" - Rory Stewart
Pa Hanna Qadir, Inivèsite Columbia (parèy ekselans), 15 jiyè 2020
Anons Washington nan retrè iminan dènye fòs Ameriken yo soti nan Afganistan sou Out 31, te lakòz divize santiman Ameriken, ak yon Sondaj Inivèsite Quinnipiac ki montre plis pase mwatye nan Ameriken yo di ke yo apwouve desizyon an, 29 pousan dezapwouve ak 9 pousan ofrann pa gen opinyon.[1] Nan yon nivo imanitè desizyon sa a (osi byen ke rezilta biwo vòt la) mande pou yon refleksyon pi fon sou estrateji entèvansyon militè USA a ak yon evalyasyon sansib sou plis pase de deseni deplwaman kowalisyon oksidantal nan Afganistan. Avèk yon $ 2trn depanse nan lagè a,[2] pèt dè milye de twoup oksidantal kòm byen ke lanmò a dè dizèn de milye de Afgan (sòlda ak sivil sanble), youn dwe egzaminen si lagè a nan Afganistan te vo goumen, ak menm Biden rekonèt pa pral gen okenn "misyon akonpli" moman sa a. selebre. Ki sa ki Lè sa a, se enpak la ki dire lontan nan youn nan pi long lagè yo kouri nan istwa ak yon evalyasyon sou si chanjman sosyal te kapab pi fasil atenn nan yon estrateji lapè-bilding konsantre sou lapè "anba anba a? "[3] Èske moun nan lokalite yo ta ka angaje nan inisyativ pou bati lapè ki baze sou dyalòg yo te yon pi bon altènativ a yon lagè destriktif ak san ki te dire ven ane?
Britanik akademik ak ansyen Minis pou Afè Riral yo, Stewart, dekri lagè a Afganistan ak entèvansyon konfli ki vin apre kòm "mikwo-jere tandans nan etranje sou Tours kout ak pwòp priyorite yo," [4] kenbe kwayans ke yon gwo anprint Ameriken militè aktyèlman te kontreproduktiv, sa ki lakòz yon ogmantasyon olye ke diminye nan vyolans. Lè w ap pran kritik sa a yon etap pi lwen pèmèt kreyasyon yon apwòch altènatif nan lapè-bilding ak estrateji konsantre sou an komen lokal yo ak yon apresyasyon pou ki jan asimetri pouvwa ak inegalite ant aktè entènasyonal yo ak nan-peyi sivil yo ak òganizasyon sosyete sivil la bezwen yo dwe pi byen evalye yo pèmèt pou yon pwosesis transfòmasyon konfli pozitif.
Si yon moun retrase istwa, li fasil pou atikile echèk kontinyèl plizyè entèvansyon kontreproduktiv militè yo malgre deklarasyon san rete sou lide lagè yo inevitab, nesesè ak jistifye. Nan ka Afganistan, yon moun ka ale osi lwen ke yo te di envestisman an nan lajan ak resous aktyèlman blese peyi a, marginalisés afgan ak akselere kreyasyon an koripsyon ak fatra. Aplike yon lantiy dinamik pouvwa kritik mete aksan sou wòl nan idantite nan rezolisyon an nan konfli vyolan. Yon pozisyon konsa kwè fòtman nan itilizasyon zouti rezolisyon tradisyonèl konfli ak yon apwòch anprint limyè nan desine entèvansyon entènasyonal yo, nan pouswit jistis sosyal entegre. Anplis de sa, relasyon pouvwa bezwen konplètman reflete wòl nan entèdepandans ant ONG entènasyonal (souvan avèk finansman donatè) ak aktè lokal yo; kenbe yon richès nan konesans lokal ankò manke resous monetè. Yon konpreyansyon pi fon nan enfliyans mityèl la ak korelasyon ant inisyativ lapè nasyonal ak lokal yo, ak siksè nan yon sèl ogmante chans yo nan siksè nan yon lòt, pouvwa yo te yon pwen referans benefisye. Lokal lapè-bilding se pa ralonj majik la ak pou li nan siksè mande pou yon apresyasyon pou limit tankou potansyèlman ranfòse sistèm yerarchize oswa patriyakal otorite; osi byen ke konekte enpak la nan dinamik sosyo-politik Afganistan an sou nenpòt ki lavni politik-ap fè.
Li lè yo defi a tèt-desann paradigm nan entèvansyon twazyèm pati etranje aktè nan ouvèti posibilite pou yon transfòmasyon konfli plis sofistike ak apwòch Reoryantasyon valè bezwen an pou solisyon rezolisyon konfli lakay-grandi ak patenarya lokalman kondwi.[5] Nan egzanp sa a petèt gad pòtay tanp reyèl yo pou kreye estrateji entèvansyon nan Afganistan yo se ekspè sijè afgani ki gen konesans nan pratik lokal yo, patisipasyon nan lidèchip nan kominote a ak disapora lokal la, pa twoup etranje yo. Nan pawòl Autesserre, otè ak chèchè franse-Ameriken an: "Se sèlman nan pran yon gade pi pre nan inovatè, zèb-rasin inisyativ, souvan lè l sèvi avèk metòd elit entènasyonal la gen tandans ranvwaye, nou ka chanje fason nou wè ak bati lapè. " [6]
[1] Sonmez, F, (2021, Jiyè) "Geroge W. Bush di fini misyon militè ameriken nan Afganistan se yon erè." Retrieved soti nan Washington Post la.
[2] Ekonomis, (2021, Jiyè) "Lagè Amerik la nan Afganistan se fini nan kraze kraze." Retrieved from https://www.economist.com/leaders/2021/07/10/americas-longest-war-is-ending-in-crushing-defeat
[3] Reese, L. (2016) "Lapè anba a: Estrateji ak defi pwopriyetè lokal nan dyalòg ki baze sou inisyativ pou lapè" Nan chanjman paradigm, modifye pa Johannes Lukas Gartner, 23-31. New York: Limanite nan Aksyon pou laprès.
[4] Stewart, R. (2011, Jiyè). "Tan nan fen lagè a nan Afganistan" [File videyo]. Rekipere soti nan https://www.ted.com/talks/rory_stewart_time_to_end_the_war_in_afghanistan?language=en
[5] Reich, H. (2006, 31 janvye). "'Pwopriyetè lokal' nan pwojè transfòmasyon konfli: Patenarya, Patisipasyon oswa Patwonaj?" Berghof Okazyonèl Papye, pa gen okenn. 27 (Berghof Rechèch Sant pou Jesyon Konfli Konstriktif, septanm 2006), Retrieved from http://www.berghoffoundation.org/fileadmin/ redaksyon / Piblikasyon / Papye / Okazyon
[6] Autesserre, S. (2018, 23 oktòb). "Gen yon lòt fason pou bati lapè epi li pa soti nan tèt anba a." Rekipere soti nan kaj makak pou Washington Post la.
