Pa Guy Blaise Feugap, Koòdonatè WBW Kamewoun, 5 Out 2021
Sous istorik pwoblèm aktyèl yo
Kle moman istorik la ki te make divizyon nan Kamewoun te kolonizasyon an (anba Almay, ak Lè sa a, Lafrans ak Grann Bretay). Kamerun se te yon koloni Afriken nan Anpi Alman an soti nan 1884 a 1916. Kòmanse nan mwa jiyè 1884, ki sa ki Kamewoun jodi a te vin tounen yon koloni Alman, Kamerun. Pandan Premye Gè Mondyal la, Britanik yo te anvayi Kamewoun nan bò Nijeryen an 1914 e apre Premye Gè Mondyal la, koloni sa a te divize ant Wayòm Ini a ak Lafrans anba manda 28 jen 1919 Lig Nasyon yo. Lafrans te resevwa pi gwo zòn nan jewografik (franse Kameroun) ak lòt pati a fontyè Nijerya te vin anba Britanik la (Britanik Kamewoun). Sa a konfigirasyon doub konstitye yon istwa ki ta ka yon gwo richès pou Kamewoun, otreman konsidere kòm Lafrik di nan Miniature paske nan pozisyon géographique li yo, resous li yo, divèsite klimatik li yo, elatriye Malerezman, li se nan mitan kòz yo rasin nan konfli yo.
Depi endepandans nan lane 1960, peyi a te gen sèlman de Prezidan, yon sèl aktyèl la ke yo te sou pouvwa pou 39 ane nan dat. Pwogrè peyi Afrik santral la te entravée pa dè dekad de règ otoritè, enjistis, ak koripsyon, ki se definitivman lòt sous konfli nan peyi a jodi a.
Menas yo ogmante nan lapè nan Kamewoun
Pandan dènye dekad la, enstabilite politik ak sosyal yo te ogmante piti piti, ki te make pa kriz miltip ak enpak anpil nan tout peyi a. Boko Haram teworis te atake nan nò a byen lwen; sezesyonis yo ap goumen kont militè yo nan rejyon ki pale angle; batay nan Repiblik Afrik Santral la te voye yon foul de refijye nan Lès la; nimewo IDP yo (Moun ki deplase anndan) ogmante nan tout rejyon yo ki pote pwoblèm Jwenti sosyal ki gen rapò; rayisman pami sipòtè pati politik yo ap monte; jèn yo ap radikalize, lespri rebelyon an ap grandi menm jan ak rezistans kont vyolans leta; ti zam ak zam lejè te pwopaje; jesyon pandemi Covid-19 la jenere pwoblèm; nan adisyon a gouvènans pòv yo, enjistis sosyal, ak koripsyon. Lis la te kapab kontinye.
Kriz yo nan Nòdwès ak Sidwès, ak lagè Boko Haram nan Far-Nò a gaye toupatou nan Kamewoun, sa ki lakòz yon ogmantasyon ensekirite nan gwo vil yo nan peyi a (Yaoundé, Douala, Bafoussam). Koulye a, vil yo nan rejyon oksidantal fontyè Nò-West la sanble yo dwe konsantre nan nouvo nan atak separatis. Ekonomi nasyonal la paralize, e Ekstrèm Nò a, yon gwo kalfou pou komès ak kilti, ap pèdi chemen li. Pèp la, espesyalman jèn yo, ap toufe anba vaksen vyolan ak sansibl ki vini sou fòm bal fizik, ensifizan oswa ti aksyon gouvènman an, ak diskou ki tòde oswa fènwa reyalizasyon ki gen sans. Rezolisyon nan lagè sa yo se ralanti ak tòtire. Enpak yo nan konfli a, nan lòt men an, yo menmen. Nan okazyon jounen mondyal refijye yo, selebre 20 jen, Komisyon Dwa Moun nan Kamewoun lanse yon apèl pou asistans nan jesyon refijye yo ak IDP yo.
Menas ak lòt menas pou lapè yo te refòme nòm sosyal yo, bay plis siyifikatif ak atansyon a moun ki gen plis pouvwa oswa ki itilize diskou ki pi vyolan ak rayisab nan medya konvansyonèl ak sosyal. Jèn yo ap peye yon pri lou paske yo ap kopye move egzanp moun ki te yon fwa konsidere kòm modèl. Vyolans nan lekòl yo te ogmante anpil.
Malgre kontèks sa a, nou kwè ke pa gen anyen ki jistifye itilizasyon fòs oswa zam pou reponn a sitiyasyon difikilte. Vyolans sèlman miltipliye, génération plis vyolans.
Dènye mizajou sekirite yo nan Kamewoun
Lagè yo nan Kamewoun afekte nò a byen lwen, North West la, ak South West la. Yo blese sosyete Kamewounyen an ak yon enpak chokan imen.
Atak teworis pa Boko Haram nan Kamewoun te kòmanse nan 2010 e toujou kontinye. Nan mwa me 2021, anpil envazyon teworis pa Boko Haram afekte rejyon Nò a. Pandan envazyon yo, piyaj, barbarism, ak atak pa jihadist Boko Haram te reklame omwen 15 viktim yo. Nan lokalite Soueram, sis manm Boko Haram te mouri pa fòs defans Kamewounyen yo; yon moun te mouri sou 6 me nan yon Enkursyon Boko Haram; de lòt moun te mouri nan yon lòt atak 16 me; ak nan menm jou a nan Goldavi nan Divizyon Mayo-Moskota, kat teworis te mouri pa lame a. Sou 25 me, 2021, apre yon bale nan vilaj Ngouma (Nò Kamewoun rejyon an), plizyè sispèk yo te arete, ki gen ladan yon kidnapè swadizan ki te yon pati nan yon gwoup sis moun ame ki te gen yon douzèn otaj ak ekipman militè nan men yo. Avèk pèsistans lan nan atak teworis ak atak, 15 ti bouk nan nò a lwen yo te rapòte ke yo menase ak disparisyon.
Depi kreyasyon li nan 2016, sa yo rele Anglofòn kriz la te lakòz plis pase 3,000 lanmò ak plis pase yon milyon moun ki deplase (IDP) selon ONG lokal ak entènasyonal yo. Kòm yon rezilta, ensekirite ap grandi nan tout peyi a, ki gen ladan yon ogmantasyon nan itilizasyon abitrè nan zam afe. Nan 2021, atak pa gwoup sezesyonis ame yo te ogmante nan rejyon yo ki pale angle nan North West la ak South West. Anviwon senkant viktim sivil ak militè nan zak divès kalite agresyon yo te anrejistre.
Gouvènman an presipite kriz la lè li te kòmanse reprime avoka ak pwofesè ki te mande patisipasyon konplè anglofòn nan gouvènman an. Li trè vit te vin demand radikal yon peyi apa pou rejyon anglofòn. Depi lè sa a, tantativ pou rezoud sitiyasyon an te anbourbe tan ak ankò, malgre efò yo pote lapè, ki gen ladan yon "Gwo Dyalòg Nasyonal" ki te fèt nan 2019. Pou pifò obsèvatè sa a pa janm te gen entansyon yo dwe yon dyalòg reyèl depi aktè prensipal yo te pa envite.
Nan jis mwa me 2021, kriz la te revandike anviwon 30 lavi, tankou sivil, sòlda ak separatis. On lannwit 29-30 avril 2021, kat sòlda te mouri, yon sèl blese, ak zam ak inifòm militè yo wete. Konbatan separatis yo te atake yon pòs jandarmri pou libere twa nan kamarad yo ki te kenbe nan prizon la apre yo te fin arete yo. Dram nan kontinye sou 6 me (selon nouvèl 8pm nan televizyon Equinox) avèk kidnaping sis anplwaye minisipal nan Bamenda nan rejyon North West la. 20 Me, yon Yo te kidnape yon prèt katolik. Nan menm jou a, magazin Ameriken an politik etranjè te anonse yon epidemi posib nan vyolans nan rejyon yo ki pale angle nan Kamewoun kòm yon rezilta nan kowalisyon ant mouvman separatis ki soti nan Nò-Lwès ak Sid-Lwès ak moun ki soti nan rejyon Biafra nan Sid-Lès Nijerya. Plizyè separatis yo te rapòte ke yo te arete pa fòs defans ak sekirite nan vil Kumbo (North West rejyon), ak zam otomatik ak nakotik te sezi. Nan menm rejyon an, nan dat 25 me 4 jandam te mouri pa yon gwoup separatis. 2 lòt sòlda yo te separatis yo te mouri nan yon eksplozyon min nan Ekondo-TiTi nan rejyon Sidwès la 26 Me. Sou 31 Me, de sivil (akize de trayizon) te mouri ak de lòt moun blese nan yon atak sou yon ba pa konbatan separatis nan Kombou, nan Lwès peyi a. Nan mwa jen 2021, yon rapò anrejistre ke senk pèsonèl militè yo te mouri ak sis domestik sivil kidnape, ki gen ladan yon sèl ki te mouri nan prizon. Sou 1 jen an, 2021, prèt Katolik kidnape sou 20 me a te libere.
Lagè sa a se entansifye jou pa jou, ak teknik atak menm plis inovatè ak barbarism; tout moun afekte, soti nan pi piti sitwayen administratif ak otorite relijye yo. Pa gen moun ki sove atak yo. Yon prèt ki te arete pou konplisite ak separatis yo parèt pou yon dezyèm fwa devan tribinal militè a sou 8 jen e yo te libere sou kosyon. Yon atak ak de polisye blese ak lòt viktim enkoni te anrejistre sou 14 jen nan Muea nan sidwès la. Sou 15 jen, sis domestik sivil (delege Divizyon nan ministè) yo te kidnape nan sub-divizyon Ekondo III a nan Sidwès la kote youn nan yo te asasinen pa separatis yo ki te mande yon ranson de 50 milyon fran CFA pou liberasyon senk lòt yo. Sou 21 jen, yon atak sou yon pòs jandamri nan Kumba pa separatis yo te anrejistre ak domaj materyèl enpòtan. Senk sòlda yo te touye pa separatis yo sou jen 22.
Gen kèk repons ki sot pase nan kriz la
Vann ilegal ak pwopagasyon zam afe sèten agrave konfli yo. Ministè Administrasyon Teritoryal la rapòte ke kantite zam afe nan sikilasyon nan peyi a byen lwen depase kantite lisans zam afe ki soti. Selon figi ki soti nan twa zan de sa, 85% nan zam yo nan peyi a ilegal. Depi lè sa a, gouvènman an te aplike restriksyon pi solid pou aksè nan zam. Nan Desanm 2016, yo te adopte yon nouvo lwa sou rejim zam ak minisyon.
10 jen 2021, Prezidan Repiblik la te siyen yon dekrè nonmen konsilyatè endepandan piblik yo nan North West ak South West. Nan opinyon piblik la, desizyon sa a rete trè kontwovèsyal epi yo kritike (menm jan Gwo Dyalòg Nasyonal la nan 2019 te konteste); npil moun kwè ke chwa konsilyatè yo ta dwe soti nan konsiltasyon nasyonal, ki gen ladan patisipasyon viktim konfli a. Moun ki toujou ap tann aksyon nan men Konsilyatè yo ki pral mennen nan lapè.
Sou 14 jen, 15, 2021, premye konferans lan chak semenn nan Gouvènè Kamewoun an te fèt. Nan okazyon sa a, Minis Administrasyon Teritoryal la te rasanble Gouvènè rejyonal yo. Pandan y ap fè bilan sitiyasyon sekirite a, lidè konferans yo ak Delege Jeneral pou Sekirite Nasyonal la, te sanble entansyon pou montre ke sitiyasyon sekirite nan peyi a anba kontwòl. Yo endike ke pa gen okenn risk ankò, sèlman kèk defi sekirite minè. San pèdi tan, gwoup ame atake vil Muea nan sidwès la rejyon an.
Nan menm jou a, seksyon Kamewoun nan Lig Entènasyonal Fanm yo pou lapè ak libète (WILPF Kamewoun) te fè yon atelye travay kòm yon pati nan yon pwojè kont maskilite militè yo. Atelye-a make otorite ki responsab pou divès fòm masculinité ki kenbe sik vyolans nan peyi a. Selon WILPF Kamewoun, li enpòtan pou otorite gouvènman yo rekonèt ke manyen kriz yo te pwodwi plis vyolans. Enfòmasyon sa yo te rive jwenn ofisyèl sa yo nan pwoteksyon medya yo ke wo nivo ofisyèl nan peyi a swiv. Kòm yon rezilta nan atelye a, nou estime ke plis pase yon milyon Kamewounyen yo te endirèkteman sansibilize nan enpak la nan masculinity militè.
WILPF Kamewoun te tou mete kanpe yon platfòm pou fanm Kamewoun angaje yo nan dyalòg nasyonal la. Kamewoun pou yon World Beyond War se yon pati nan komite volan an. Te platfòm la nan 114 òganizasyon ak rezo pwodwi yon Memorandòm ak papye defans, osi byen ke yon Deklarasyon ki dekri bezwen an pou yo lage nan prizonye politik ak kenbe nan yon dyalòg otantik ak enklizif nasyonal ki enplike tout pati yo. Anplis de sa, yon gwoup ven fanm CSO / ONG ak lòt lidè politik yo te siyen epi lage de lèt bay enstitisyon entènasyonal yo (Konsèy Sekirite Nasyonzini an ak Fon Monetè Entènasyonal) mande yo pou yo fè presyon sou gouvènman Kamewounyen an pou jwenn yon solisyon pou kriz anglofòn lan epi asire yon pi bon gouvènans.
Pèspektif WBW Kamewoun sou menas pou lapè
WBW Kamewoun se yon gwoup Kamewounyen ki travay ansanm pou jwenn nouvo solisyon pou pwoblèm ki la lontan yo. Kamewounyen yo te fè fas a difikilte sa yo pou deseni ki sot pase yo, epi yo te mennen peyi a nan konfli ak yon pèt nan lavi imen. WBW Kamewoun te etabli an Novanm 2020, apre echanj ak aktivis lapè anpil atravè mond lan, espesyalman sou altènativ a fòs kòm yon mwayen pou rezolisyon konfli. Nan Kamewoun, WBW ap travay pou konsolide aksyon volontè ki konfòme yo ak vizyon rebati lapè nan metòd ki pa sèlman ki pa vyolan, men ki edike tou pou lapè dirab. Manm yo nan WBW Kamewoun yo se ansyen ak aktyèl manm nan lòt òganizasyon, men tou, jèn moun ki patisipe la pou premye fwa nan travay patikilye sa a ki kontribye nan bilding lan nan yon sosyete plis lapè.
Nan Kamewoun, WBW patisipe aktivman nan aplikasyon lokal UNSCR 1325 ki te dirije pa WILPF Kamewoun. Manm yo fè pati komite volan CSO k ap travay sou 1325. Soti nan Desanm 2020 jiska Mas 2021 ak plon WILPF Kamewoun, manm WBW yo te fè plizyè dyalòg nasyonal yo devlope rekòmandasyon konsolide bay Gouvènman an, yo nan lòd yo ankadre yon pi bon dezyèm jenerasyon Plan Aksyon Nasyonal pou UNSCR 1325. Bati sou modèl la defans menm, Kamewoun pou yon World Beyond War te fè li yon pati nan ajanda li a popilarize Rezolisyon Nasyonzini 2250 sou Jèn, Lapè, ak Sekirite Sosyal, kòm yon zouti ki ka kontwole patisipasyon nan jèn nan pwosesis lapè, jan nou remake ke trè kèk jèn nan Kamewoun konnen ki wòl yo gen nan jwe tankou aktè lapè. Se poutèt sa nou rantre nan WILPF Kamewoun sou 14 lath Me 2021 pou fòme 30 jèn sou ajanda sa a.
Kòm yon pati nan pwogram edikasyon lapè nou an, WBW te chwazi yon ekip pwojè ki pral patisipe nan la Pwogram Edikasyon Lapè ak Aksyon pou Enpak, ki fèt pou kontribye nan dyalòg kominotè pou lapè. Anplis de sa, Kamewoun pou yon World Beyond War te devlope yon pwojè vize pwofesè yo ak timoun lekòl yo nan konsepsyon nouvo modèl ke sosyete a ka itilize kòm referans. Pandan se tan, yon kanpay medya sosyal pou mete fen nan vyolans lekòl la ap kontinye depi Me 2021.
Konsyan de defi nou yo, WILPF Kamewoun ak Kamewoun pou yon World BEYOND War, Jèn pou lapè ak NND Konsèy, yo te deside kreye jenn "enfliyans Lapè" nan mitan kamarad klas yo, an patikilye, ak nan mitan itilizatè rezo sosyal an jeneral. Pou rezon sa a, jèn enfliyanè lapè yo te resevwa fòmasyon sou 18 jiyè 2021. 40 jèn gason ak fanm, elèv inivèsite ak manm òganizasyon sosyete sivil la, te aprann zouti kominikasyon dijital ak teknik. Lè sa a, yon kominote jèn te fòme epi yo pral sèvi ak konesans yo te genyen nan kouri kanpay, ak objektif kominikasyon tankou sansibilizasyon nan jèn sou danje ki genyen nan lapawòl rayi, zouti legal yo pou reprime diskou rayi nan Kamewoun, risk yo ak enpak nan diskou rayi. , elatriye Atravè kanpay sa yo, lè l sèvi avèk rezo sosyal yo, yo pral chanje atitid yo nan jèn moun, an patikilye, sou diferans kiltirèl, montre benefis ki genyen nan divèsite kiltirèl, ak ankouraje viv Harmony ansanm. Nan liy ak vizyon nou nan edikasyon lapè, Kamewoun pou yon World Beyond War gen entansyon mobilize resous pou bay jèn sa yo fòmasyon adisyonèl pou optimize prezans yo sou rezo sosyal yo pou benefis lapè.
WBW Kamewoun Entènasyonal Konsantre
Nou travay nan Kamewoun, epi, an menm tan an, yo totalman louvri ki enplike rès la nan Lafrik. Nou fyè dèske nou se premye chapit WBW sou kontinan an. Malgre ke defi yo varye de yon peyi a yon lòt, objektif la rete menm jan an: diminye vyolans ak travay pou Jwenti sosyal ak kominotè. Depi nan konmansman an, nou te angaje nan rezo ak lòt defansè lapè sou kontinan an. jiskaprezan, nou te kominike avèk moun kap defann lapè nan Gana, Uganda, ak Aljeri ki te eksprime enterè nan lide pou kreye yon rezo WBW Lafrik.
Angajman debaz entènasyonal nou an se angaje nan dyalòg Nò-Sid-Sid-Nò amelyore relasyon nan mitan peyi Lafrik yo, Sid mondyal la, ak peyi endistriyalize yo. Nou espere konstwi yon rezo Nò-Sid-Sid-Nò atravè Faktori Entènasyonal Lapè Wanfried ki se yon asosyasyon ki pa pou pwofi ki angaje nan aplikasyon Konstitisyon Nasyonzini ak Deklarasyon Inivèsèl Dwa Moun. Rezo se kritik nan ke li ka sèvi kòm yon mwayen pou konsidere reyalite yo nan Nò ak Sid la ki gen rapò ak lapè ak jistis. Ni Nò a ni Sid la iminitè a inegalite ak konfli, ak tou de Nò ak Sid yo nan menm bato a ki kounye a drifting nan direksyon ogmante rayi ak vyolans.
Yon gwoup detèmine pou kraze baryè dwe angaje nan aksyon kolektif. Men sa yo enkli devlope ak mete ann aplikasyon pwojè ki gen aksyon pran plas nan peyi nou yo ak nan nivo mondyal la. Nou dwe defye lidè nou yo ak edike pèp nou an.
Nan Kamewoun, WBW sanble pou pi devan pou pwojè mondyal ki ankadre nan kontèks aktyèl politik entènasyonal la ki make pa enperyalis nan eta yo pi fò nan detriman nan dwa yo nan mwens pwoteje yo. Epi, menm nan eta yo konsidere kòm fèb ak pòv tankou Kamewoun ak pifò konte Afriken yo, pi privilejye yo sèlman travay asire pwòp sekirite yo, yon lòt fwa ankò nan frais de moun ki pi frajil yo. Lide nou an se adopte yon gwo kanpay mondyal sou pwoblèm enpòtan, tankou lapè ak jistis, ki gen anpil chans pou bay espwa a pi fèb la. Youn nan egzanp tankou yon pwojè mondyal te lanse pa Jeremy Corbyn nan sipò moun k ap chèche jistis. Gwo sipò pou inisyativ sa yo pral inevitableman enfliyanse desizyon lidè yo ak kreye espas pou moun ki anjeneral pa gen chans eksprime laperèz yo ak enkyetid yo. Nan nivo lokal Afriken ak Kamewoun, an patikilye, inisyativ sa yo bay pwa ak yon pèspektiv entènasyonal nan aksyon aktivis lokal yo 'ki ka eko pi lwen pase zòn imedya yo. Nou kwè, Se poutèt sa, ke pa travay sou yon pwojè kòm yon branch nan World Beyond War, nou ka kontribye nan pote plis atansyon sou pwoblèm jistis neglije nan peyi nou an.
