Pèp Izrayèl la pouse liy difisil nan chita pale nikleyè Iran

Pa Ariel Gold ak Medea Benjamin, Jacobin, 10 desanm 2021

Apre yon lakou 5 mwa, negosyasyon endirèk ant Etazini ak Iran rekòmanse semèn pase a nan Vyèn nan yon tantativ pou revize akò nikleyè Iran 2015 la (ki fòmèlman ke yo rekonèt kòm Joint Comprehensive Plan of Action oswa JCPOA). Pespektiv a pa bon.

Mwens pase yon semèn nan negosyasyon, Grann Bretay, Lafrans, ak Almay akize Iran nan "remonte prèske tout konpwomi difisil yo" reyalize pandan premye tou nan negosyasyon anvan nouvo prezidan Iran an, Ebrahim Raisi, te sèmante nan biwo. Pandan ke aksyon sa yo pa Iran sètènman pa ede negosyasyon yo reyisi, gen yon lòt peyi - youn ki pa menm yon pati nan akò a ki te dechire nan 2018 pa Lè sa a, Prezidan Donald Trump - ki gen pozisyon liy difisil ap kreye obstak nan negosyasyon siksè. : Izrayèl.

Dimanch, nan mitan rapò ki fè konnen chita pale yo ta ka tonbe, Premye Minis Izrayelyen an Naftali Bennett te mande peyi yo nan Vyèn pou "pran yon liy fò" kont Iran. Dapre Chèn 12 nouvèl nan pèp Izrayèl la, ofisyèl Izraelyen yo mande Etazini pou pran aksyon militè kont Iran, swa lè yo frape Iran dirèkteman oswa lè yo frape yon baz Iranyen nan Yemèn. Kèlkeswa rezilta negosyasyon yo, pèp Izrayèl la di ke li rezève dwa pou pran militè aksyon kont Iran.

Menas Izrayelyen yo pa jis plodi. Ant 2010 ak 2012, kat syantis nikleyè Iranyen te asasinen, sipozeman pa pèp Izrayèl la. An jiyè 2020, yon dife, atribiye nan yon bonm Izraelyen, te lakòz gwo domaj nan sit nikleyè Iran an Natanz. Nan mwa novanm 2020, yon ti tan apre Joe Biden te ranpòte eleksyon prezidansyèl yo, ouvriye Izrayelyen yo te itilize mitray kontwòl remote pou asasinen Pi gwo syantis nikleyè Iran an. Si Iran te pran revanj pwopòsyonèl, Etazini te ka fè bak pèp Izrayèl la, ak konfli a espiral nan yon lagè total US-Mwayen Oryan.

Nan mwa avril 2021, pandan efò diplomatik yo t ap fèt ant administrasyon Biden ak Iran, sabotaj yo te atribiye a pèp Izrayèl la te lakòz yon blakawout nan Natanz la. Iran te dekri aksyon an kòm "teworis nikleyè."

Iwonilman dekri kòm plan Iran's Build Back Better, apre chak aksyon sabotaj nan etablisman nikleyè pèp Izrayèl la, Iranyen yo te byen vit jwenn enstalasyon yo. tounen sou entènèt e menm enstale nouvo machin pou anrichi iranyòm pi rapid. Kòm yon rezilta, ofisyèl Ameriken yo dènyèman te avèti tokay Izraelyen yo ke atak yo sou enstalasyon nikleyè Iranyen yo kontreproduktiv. Men, pèp Izrayèl la reponn ke li pa gen okenn entansyon kite moute.

Kòm revèy la ap fini pou sele JCPOA a, pèp Izrayèl la se voye ofisyèl wo nivo li yo deyò pou fè ka li. Minis Zafè Etranje Izrayelyen an, Yair Lapid, te nan Lond ak Pari semèn pase a pou mande yo pou yo pa sipòte entansyon Etazini pou retounen nan kontra a. Semèn sa a, Minis Defans lan Benny Gantz ak chèf Mossad Izraelyen David Barnea yo nan Washington pou reyinyon ak Sekretè Defans Ameriken Lloyd Austin, Sekretè Deta Ameriken an Antony Blinken, ak ofisyèl CIA. Dapre jounal Izraelyen Yedioth Ahronoth, Barnea pote "Mizajou entèlijans sou efò Teheran" pou vin yon peyi nikleyè.

Ansanm ak apèl vèbal, pèp Izrayèl la ap prepare militè. Yo genyen atribye 1.5 milya dola pou yon grèv potansyèl kont Iran. Pandan tout oktòb ak novanm, yo te kenbe gwo egzèsis militè yo an preparasyon pou grèv kont Iran ak prentan sa a yo planifye yo kenbe youn nan yo pi gwo egzèsis simulation grèv tout tan, lè l sèvi avèk plizyè douzèn avyon, ki gen ladan avyon de gè F-35 Lockheed Martin la.

Etazini ap tou pare pou posiblite pou vyolans. Yon semèn anvan negosyasyon yo rekòmanse nan Vyèn, prensipal kòmandan ameriken an nan Mwayen Oryan an, jeneral Kenneth McKenzie, te anonse ke fòs li yo te sou sibstiti pou aksyon militè potansyèl si negosyasyon yo tonbe. Yè, li te rapòte ke reyinyon Minis Defans Izrayelyen an, Benny Gantz, ak Lloyd Austin, ta gen ladan l diskite sou posib egzèsis militè Ameriken ak Izrayelyen ki similye destriksyon enstalasyon nikleyè Iran yo.

Enjeux yo gwo pou chita pale yo reyisi. Ajans Entènasyonal Enèji Atomik (IAEA) konfime mwa sa a ke Iran se kounye a anrichi iranyòm jiska 20 pousan pite nan etablisman anba tè li yo nan Fordo, yon sit kote JCPOA a entèdi anrichisman. Dapre IAEA, depi Trump te retire Etazini nan JCPOA a, Iran te ogmante anrichisman iranyòm li a 60 pousan pite (konpare ak 3.67% anba kontra a), piti piti deplase pi pre 90 pousan ki nesesè pou yon zam nikleyè. Nan mwa septanm nan, Enstiti pou Syans ak Sekirite Entènasyonal te pibliye yon rapò ke, dapre "estimasyon pi move ka a," nan yon mwa Iran te kapab pwodwi ase materyèl fissile pou yon zam nikleyè.

Sòti Ameriken an nan JCPOA a pa sèlman mennen nan pwospè kochma nan yon lòt peyi Mwayen Oryan vin tounen yon eta nikleyè (Izrayèl te rapòte. gen ant 80 ak 400 zam nikleyè), men li te deja enflije gwo domaj sou pèp Iranyen an. Kanpay sanksyon "maksimòm presyon" - okòmansman Trump men kounye a anba pwopriyetè Joe Biden - te maltrete Iranyen yo. enflasyon sove, pri manje, pri lwaye ak medikaman k ap monte byen wo, ak yon enfim sektè swen sante. Menm anvan pandemi COVID-19 te frape, sanksyon Etazini yo te anpeche Iran soti nan enpòte medikaman ki nesesè pou trete maladi tankou lesemi ak epilepsi. Nan mwa janvye 2021, Nasyonzini te pibliye yon rapòte ki deklare ke sanksyon Etazini yo sou Iran yo te kontribye nan yon repons "ensakab ak opak" nan COVID-19. Avèk plis pase 130,000 lanmò ofisyèlman anrejistre byen lwen tèlman, Iran gen la ki pi wo yo kantite lanmò coronavirus anrejistre nan Mwayen Oryan an. Ak ofisyèl yo di ke nimewo reyèl yo gen anpil chans menm pi wo.

Si Etazini ak Iran pa kapab rive jwenn yon akò, pi move senaryo a pral yon nouvo lagè US-Mwayen Oryan. Lè nou reflechi sou echèk ak destriksyon yo te kraze nan lagè Irak ak Afganistan, yon lagè ak Iran ta katastwofik. Youn ta panse ke pèp Izrayèl la, ki resevwa $ 3.8 milya dola chak ane nan men Etazini, ta santi yo oblije pa trennen US la ak pwòp pèp yo nan yon dezas konsa. Men, sa pa sanble yo dwe ka a.

Byenke yo te tonbe sou bò gwo efondreman, chita pale yo rekòmanse ankò semèn sa a. Iran, kounye a anba yon gouvènman liy di ke sanksyon Etazini yo te ede pote sou pouvwa a, te montre ke li pa pral yon negosyatè akize e pèp Izrayèl la se lanfè konsekan sou sabote chita pale yo. Sa vle di ke li pral pran yon diplomasi fonse ak yon volonte pou fè konpwomi nan men administrasyon Biden pou jwenn kontra a sele. Ann espere ke Biden ak negosyatè li yo gen volonte ak kouraj pou yo fè sa.

Ariel Gold se ko-direktè nasyonal la ak Senior Mwayen Oryan Policy Analis ak CODEPINK pou lapè.

Medea branch fanmi Benjamen se kofondè nan CODEPINK pou lapè, ak otè nan plizyè liv, ki gen ladan Anndan Iran: Istwa reyèl nan Repiblik Islamik Iran an.

Kite yon Reply

Adrès imèl ou pa pral dwe pibliye. Jaden obligatwa yo make *

Atik ki gen rapò

Teyori Chanjman nou an

Ki jan yo fini ak lagè

Deplase pou lapè
Evènman kont lagè
Ede nou grandi

Ti Donatè yo kenbe nou prale

Si w chwazi fè yon kontribisyon renouvlab omwen $15 pa mwa, ou ka chwazi yon kado remèsiman. Nou remèsye donatè renouvlab nou yo sou sit entènèt nou an.

Sa a se chans ou genyen pou reimajine yon world beyond war
WBW Shop
Tradui nan nenpòt langaj