Jeneral Filip Sheridan, ki te detwi tè agrikòl nan Virginia pandan Lagè Sivil la, te kontinye detwi bèf bison ameriken kòm yon mwayen pou mete restriksyon sou Ameriken Endyen yo pou rezèvasyon yo. Dezyèm Gè mwen te wè peyi Ewopeyen yo te detwi avèk tranche ak gaz pwazon. Pandan Dezyèm Gè Mondyal la, Norvège yo te kòmanse glisman teren nan fon yo, pandan ke Olandè yo te inonde yon tyè nan tè agrikòl yo, Alman yo te kraze forè Czech, ak Britanik yo boule forè nan Almay ak Lafrans.
Lagè nan dènye ane yo te rann gwo zòn inabitab ak pwodwi dè dizèn de dè milyon de refijye yo. Lagè "rival maladi enfeksyon kòm yon kòz mondyal nan morbidite ak mòtalite," dapre Jennifer Leaning nan Harvard Medical School. Panche divize enpak anviwònman lagè a nan kat zòn: "pwodiksyon ak tès zam nikleyè, bonbadman ayeryen ak naval nan tèren, dispèsyon ak pèrsistans nan min peyi yo ak antèman, epi sèvi ak oswa depo nan militè despoliants, toksin, ak dechè."
Tès zam nikleyè pa Etazini ak Inyon Sovyetik te enplike omwen 423 tès atmosferik ant 1945 ak 1957 ak 1,400 tès anba tè ant 1957 ak 1989. Domaj ki soti nan radyasyon sa a toujou pa konplètman li te ye, men li toujou gaye, menm jan se nou an konesans nan tan lontan an. Nouvo rechèch nan 2009 sijere ke tès nikleyè Chinwa ant 1964 ak 1996 touye plis moun dirèkteman pase tès nikleyè nan nenpòt lòt nasyon. Jun Takada, yon fizisyen Japonè, kalkile ke jiska 1.48 milyon moun te ekspoze a retonbe ak 190,000 nan yo ka te mouri nan maladi lye nan radyasyon ki soti nan tès sa yo Chinwa. Nan Etazini, tès nan ane 1950 yo te mennen nan dè milye inonbrabl de lanmò nan kansè nan Nevada, Utah, ak Arizona, zòn ki pi van soti nan tès la.
An 1955, zetwal fim John Wayne, ki moun ki evite patisipe nan Dezyèm Gè Mondyal la pa chwazi olye pou fè sinema glorifye lagè, deside ke li te jwe Genghis Khan. Te konkeran an filme-li nan Utah, ak konkeran an te konkeri. Nan 220 moun ki te travay sou fim nan, nan kòmansman ane 1980 yo 91 nan yo te kontrakte kansè ak 46 te mouri nan li, ki gen ladan John Wayne, Susan Hayward, Agnes Moorehead, ak direktè Dick Powell. Estatistik sijere ke 30 nan 220 a ta ka òdinèman vinn kansè, pa 91. An 1953, militè yo te teste 11 bonm atomik ki tou pre nan Nevada, ak nan ane 1980 yo mwatye moun ki abite nan St George, Utah, kote fim nan te tire, te kansè. Ou ka kouri soti nan lagè, men ou pa ka kache.
Militè a te konnen detonasyon nikleyè li yo ta gen konsekans sou van yo, epi kontwole rezilta yo, efikasman angaje nan eksperimantasyon imen. Nan anpil lòt syans pandan ak nan deseni ki vini apre Dezyèm Gè Mondyal la, an vyolasyon Kòd Nuremberg la nan 1947, militè a ak CIA a te viktim veteran, prizonye, pòv yo, mantalman andikape yo, ak lòt popilasyon pou fè eksperyans eksperimantasyon imen pou bi tès zam nikleyè, chimik, ak byolojik, osi byen ke dwòg tankou LSD, ki Etazini te ale twò lwen pou mete nan lè a ak manje nan yon tout vilaj franse nan 1951, ak rezilta terib ak trè danjere.
Yon rapò prepare nan 1994 pou Komite Sena Ameriken an sou Zafè Veteran kòmanse:
"Pandan dènye ane 50 yo, dè santèn de milye de militè pèsonèl yo te patisipe nan eksperimantasyon imen ak lòt ekspozisyon entansyonèl ki fèt pa Depatman Defans (DOD), souvan san konesans oswa konsantman yon servicemember. Nan kèk ka, sòlda ki te konsanti pou sèvi kòm sijè imen te jwenn tèt yo patisipe nan eksperyans byen diferan de sa yo dekri nan moman an yo te volontè. Pou egzanp, dè milye de veteran Dezyèm Gè Mondyal la ki te volontè nan 'rad ete tès' an echanj pou tan kite siplemantè, yo te jwenn tèt yo nan chanm gaz ki fè tès efè gaz moutad ak lwisite. Anplis de sa, sòlda yo pafwa te bay lòd pa kòmandan ofisye yo 'volontè' yo patisipe nan rechèch oswa fè fas a konsekans tèt chaje. Pa egzanp, plizyè veteran Gòlf Pèsik Gòlf entèvyouve pa anplwaye Komite te rapòte ke yo te bay lòd pou yo pran vaksen eksperimantal pandan Operasyon Dezè Shield oswa prizon an fas. "
Rapò a plen gen plent anpil sou sekrè a nan militè a ak sijere ke rezilta li yo ka sèlman grate sifas la nan sa ki te kache.
Nan 1993, Sekretè Deta Ameriken an pibliye dosye de tès US nan plitonyòm sou viktim unwitting US imedyatman apre Dezyèm Gè Mondyal la. Newsweek kòmante reyasirezman, nan Desanm 27, 1993:
"Syantis yo ki te fè tès sa yo depi lontan te siman rezon rezonab: lit la ak Inyon Sovyetik, pè a nan lagè iminan nikleyè, bezwen an ijan déblotché tout sekrè yo nan atòm la, pou rezon tou de militè ak medikal."
Oh, byen sa a tout bon lè sa a.
Zam nikleyè pwodiksyon sit nan Washington, Tennessee, Kolorado, Georgia, ak lòt kote te anpwazonnen anviwònman an ki antoure kòm byen ke anplwaye yo, plis pase 3,000 ki moun yo te bay konpansasyon nan 2000. Lè vwayaj 2009-2010 mwen an te pran m 'nan plis pase vil 50 nan peyi a, mwen te etone ke anpil nan gwoup lapè yo nan vil apre vil yo te konsantre sou kanpe domaj la ki faktori zam lokal yo te fè nan anviwònman an ak travayè yo ak sibvansyon nan gouvènman lokal yo, menm plis pase yo te konsantre sou kanpe lagè yo nan Irak ak Afganistan.
Nan Kansas City, sitwayen aktif yo te dènyèman retade ak yo te ap chache bloke demenajman an ak ekspansyon nan yon faktori zam pi gwo. Li sanble ke Prezidan Harry Truman, ki moun ki te fè non l 'pa opoze fatra sou zam, te plante yon kay tounen faktori ki derespekte peyi a ak dlo pou ane 60 pandan ke fabrikasyon pati pou enstriman nan lanmò konsa byen lwen itilize sèlman pa Truman. Faktiv prive, men taks-repo-sibvansyone ap gen chans pou kontinye pwodui, men sou yon echèl ki pi gwo, pousantaj 85 nan eleman zam nikleyè yo.
Mwen te rankontre plizyè aktivis lokal nan rasanble yon pwotestasyon deyò pòtay yo faktori, menm jan ak manifestasyon mwen te fè pati nan nan sit nan Nebraska ak Tennessee, ak sipò nan men moun kondwi pa te fenomenn: anpil plis reyaksyon pozitif pase negatif. Yon nonm ki te sispann machin li nan limyè a te di nou ke grann li te mouri nan kansè apre yo fin fè bonm gen nan 1960 yo. Maurice Copeland, ki te yon pati nan pwotestasyon nou an, te di m li te travay nan plant lan pou ane 32. Lè yon machin te kondwi soti nan pòtay yo ki gen yon nonm ak yon ti fi souri, Copeland te remake ke sibstans ki sou toksik yo te sou rad moun nan ak ke li te pwobableman anbrase ti fi a ti kras epi pètèt touye l '. Mwen pa ka verifye sa, si anyen, te sou rad moun nan, men Copeland te deklare ke evènman sa yo te fè pati plant Kansas City pou dè dekad, ni ni gouvènman an, ni pwopriyetè prive a (Honeywell), ni sendika travay la (Asosyasyon Entènasyonal nan Machinists) byen enfòme travayè yo oswa piblik la.
Avèk ranplasman Prezidan Bush ak Prezidan Obama nan 2010, opozan nan kontra ekspansyon plant la te espere pou chanjman, men administrasyon Obama te bay pwojè a sipò konplè li. Gouvènman vil la ankouraje efò a kòm yon sous djòb ak revni taks. Kòm nou pral wè nan seksyon kap vini an nan chapit sa a, li pa t '.
Pwodiksyon zam se pi piti nan li. Bonm ki pa Peye-nikleyè nan Dezyèm Gè Mondyal la detwi lavil, fèm, ak sistèm irigasyon, pwodwi 50 milyon refijye ak moun ki deplase. Bonbadman Etazini nan Vyetnam, Laos, ak Kanbòdj pwodwi 17 milyon refijye, ak nan fen 2008 te gen 13.5 milyon refijye ak moun k ap chèche azil atravè mond lan. Yon long lagè sivil nan Soudan te mennen nan yon grangou la nan 1988. Brital lagè sivil Rwanda a pouse moun nan zòn ki rete nan espès ki an danje, ki gen ladan goriy. Deplasman popilasyon atravè mond lan nan zòn mwens abitab te domaje ekosistèm grav.
Lagè kite anpil dèyè. Ant 1944 ak 1970 militè ameriken yo te jete gwo kantite zam chimik nan Oseyan Atlantik ak Pasifik yo. Nan bonm Alman 1943 te koule yon bato US nan Bari, Itali, sa ki te an kachèt pote yon milyon liv nan moutad gaz. Anpil nan maren US yo te mouri nan pwazon an, ki Etazini te malonètman te reklame ke yo te itilize kòm yon "prevantif," malgre kenbe li sekrè. Bato a espere kenbe koule gaz la nan lanmè a pou syèk. Pandan se tan Etazini ak Japon kite bato 1,000 sou planche Pasifik la, ki gen ladan tank gaz. Nan 2001, yon sèl bato sa yo, USS Mississinewa a yo te jwenn yo dwe koule lwil oliv. Nan 2003 militè a retire sa lwil oliv li te kapab soti nan nofwaj la.
Petèt zam ki pi mòtèl kite dèyè lagè yo se min peyi ak bonm grap. Dè santèn de milyon yo estime yo dwe kouche ozalantou sou tè a, enkonsyan nan nenpòt ki anons ke lapè te deklare. Pifò nan viktim yo se sivil, yon gwo pousantaj nan yo timoun yo. Yon rapò US Depatman Deta Ameriken yo te rele min min "polisyon ki pi toksik ak toupatou ap fè fas a limanite." Min peyi domaj anviwònman an nan kat fason, ekri Jennifer Leaning:
"Laperèz nan min refize aksè nan resous abondan natirèl ak tè arab; popilasyon yo fòse pou avanse pou pi preferansyèlman nan anviwònman marginal ak frajil yo nan lòd pou fè pou evite minefields; sa a migrasyon vitès rediksyon nan divèsite byolojik; ak eksplozyon peyi m 'yo deranje esansyèl tè ak pwosesis dlo. "
Kantite sifas latè a afekte se pa minè. Dè milyon de ekta nan Ewòp, Afrik Dinò, ak Azi yo anba entèdiksyon. Yon tyè nan peyi a nan Libi kache tè min ak unexploded minis Gè Mondyal la II. Anpil nan nasyon yo nan mond lan te dakò yo entèdi peyi min ak bonm grap. Etazini pa gen.
Soti nan 1965 rive 1971, Etazini devlope nouvo fason pou detwi lavi plant ak bèt (tankou moun); li flite 14 pousan nan forè Sid Vyetnam nan ak èbisid, boule tè fèm, ak tire bèt. Youn nan pi move èbisid chimik yo, Ajan Orange, toujou menase sante Vyetnamyen an e li te lakòz kèk mwatye milyon domaj nesans. Pandan Gè Gòlf la, Irak lage 10 milyon galon lwil nan Gòlf Pèsik la epi mete 732 pwi lwil sou dife, sa ki lakòz anpil domaj nan bèt sovaj ak anpwazònman dlo anba tè ak debòdman petwòl. Nan lagè li yo nan Yougoslavi ak Irak, Etazini te kite dèyè iranyòm apovri. Yon sondaj Depatman Afè Veteran 1994 nan veteran Gè Gòlf la nan Mississippi te jwenn 67 pousan nan pitit yo vin ansent depi lagè a te gen maladi grav oswa domaj nesans. Lagè nan Angola elimine 90 pousan nan bèt sovaj ant 1975 ak 1991. Yon gè sivil nan Sri Lanka te koupe senk milyon pye bwa.
Sovyetik ak okipasyon Etazini nan Afganistan te detwi oswa domaje dè milye de ti bouk ak sous dlo. Taliban an te ilegalman fè kòmès bwa nan Pakistan, sa ki lakòz siyifikatif debwazman. Bonm ameriken ak refijye ki bezwen bwa yo te ajoute nan domaj la. Forè Afganistan an prèske ale. Pifò nan zwazo yo migratè ki itilize yo pase nan Afganistan pa fè sa ankò. Lè li ak dlo yo te anpwazonnen ak eksplozif ak propelans fize.
Egzanp sa yo nan kalite domaj nan anviwònman an fèt pa lagè yo dwe ajoute de reyalite kle sou jan lagè nou yo goumen ak poukisa. Kòm nou te wè nan chapit sis, lagè yo souvan goumen pou resous, espesyalman lwil oliv. Lwil oliv kapab fwit oswa boule, menm jan nan Gòlf Gòlf la, men premyèman li se mete yo sèvi ak polisyon atmosfè latè a, mete nou tout nan risk. Lwil oliv ak rayisab lagè asosye konsomasyon nan lwil oliv ak tout bèl pouvwa a ak kouraj nan lagè, se konsa ke enèji renouvlab ki pa risk mondyal katastwòf yo wè li kòm fason lach ak unpatriotic gaz machin nou an.
Zanmitay la nan lagè ak lwil oliv ale pi lwen pase sa, sepandan. Lagè yo tèt yo, si ou pa goumen pou lwil oliv, konsome gwo kantite li. Konsomatè tèt nan mond lan nan lwil oliv, an reyalite, se militè US la. Se pa sèlman nou goumen lagè nan zòn nan glòb la ki rive yo dwe rich nan lwil oliv; nou menm tou nou boule plis lwil oliv goumen lagè sa yo pase nou fè nan nenpòt lòt aktivite. Otè ak desen ki pi ba Ted Rall ekri:
"Depatman US nan [Lagè] se pi move nan mond lan, belching, moun ap jete fatra, ak pestisid pi plis, defoliants, solvang, petwòl, plon, mèki, ak iranyòm epwi pase senk pi gwo kòporasyon yo chimik Ameriken konbine. Dapre Steve Kretzmann, direktè Chanjman Entènasyonal lwil oliv, 60 pousan nan emisyon gaz kabonik nan mond lan ant 2003 ak 2007 soti nan US okipe Irak, akòz kantite lajan an menmen nan lwil oliv ak gaz oblije kenbe dè santèn de milye de fòs militè Ameriken yo ak kontraktè prive, nou pa mansyone toksin ki pibliye pa avyon avyon de gè, avyon abèy, ak misil yo ak lòt òdonans yo dife nan Irakyen. "
Nou polye lè a nan pwosesis pou anpwazonnen latè a ak tout varyete zam. Militè Ameriken an boule nan apeprè 340,000 barik lwil chak jou. Si Pentagòn lan te yon peyi, li ta klase 38th nan konsomasyon lwil oliv. Si ou retire Pentagòn lan nan konsomasyon lwil oliv total pa Etazini, Lè sa a, Etazini ta toujou klase premye ak pèsonn lòt moun nenpòt kote fèmen. Men, ou ta te sove atmosfè a boule nan plis lwil oliv pase pifò peyi konsome, epi yo ta te sove planèt la tout malè rive militè nou yo jere gaz ak li. Okenn lòt enstitisyon Ozetazini pa konsome prèske otan lwil tankou militè yo.
Nan mwa oktòb 2010, Pentagòn lan te anonse plan pou eseye yon ti chanjman nan direksyon enèji renouvlab. Enkyetid militè a pa t 'sanble yo kontinye lavi sou planèt la oswa depans finansye, men pito lefèt ke moun ki kenbe mouche moute tank gaz li yo nan Pakistan ak Afganistan yo anvan yo te ka rive nan destinasyon yo.
Kouman se li ki pwoteje anviwònman pa gen priyorite fini lagè? Èske yo kwè lagè a manti, oswa èske yo pè pou yo konfwonte yo? Chak ane, US anviwònman an Ajans Pwoteksyon depanse $ 622 milyon dola eseye figi konnen ki jan nou ka pwodwi pouvwa san yo pa lwil oliv, pandan y ap militè a depanse dè santèn de dè milya boule lwil oliv nan lagè goumen kontwole pwovizyon yo lwil oliv. Dola milyon dola yo te depanse kenbe chak sòlda nan yon okipasyon etranje pou yon ane te kapab kreye 20 travay enèji vèt nan $ 50,000 chak. Èske sa se yon chwa difisil?
