NO KA HOʻOLOʻIA WAR

He wahi maʻalahi, akā he mea nui, aʻo ka mea i nānāʻoleʻia. Inā pahaʻaʻoleʻoe iʻole he kaua pono a maikaʻi paha (a ke manaʻolana nei auʻaʻoleʻoe e noʻonoʻo ma hope o ka heluheluʻana i nā mokuna 11 mua) eʻikeʻia ana he kauaʻole ke kaua. ʻO ka hoʻopiʻi maoliʻana i ka'āina i ka wā i hoʻoukaʻia ai ke kānāwai, akāʻo ka hopena wale nō ia i ka manawa i hoʻokūwaʻi maoliʻia kekahi'āina'ē aʻe, aʻaʻole pono e hoʻohanaʻia e like me keʻano o ka hōʻailona i ke kaua lōʻihi i hoʻohanaʻoleʻia no ka pale pono.

Ponoʻole e'ōlelo, hiki ke hana i kekahi kūkākūkā pono ikaika no ka makemakeʻana i ke kānāwai o ke kānāwai i ke kānāwai o nā luna. Inā hiki i nā mea mana ke hana i kekahi mea a lākou e makemake ai, ka hapanui o mākouʻaʻole makemake i kā lākou hana. Ua hewaʻole kekahi mau kānāwai i ka wā e hoʻokauʻia ai i nā kānaka kūikawā, pono e hōʻinoʻia. Akāʻo kaʻaeʻana i ka poʻe i mālama i ke aupuni e komo i ka hana ikaika a me ka pepehiʻana ma ke kū'ē i ke kānāwai, e hōʻemi i nā hanaʻino liʻiliʻi, no ka mea,ʻaʻole hiki keʻikeʻia kekahi hoʻomāinoinoʻoi aku. He mea hiki ke hoʻomaopopoʻia e ka mea hōʻole i ke kaua e hōʻole a "hoʻololi hou" i ke kānāwai ma mua o ka hoʻololi ponoʻana i ke kānāwai ma o ka'aha'ōlelo, akā,ʻaʻole hiki ke hanaʻia.

No ka hapanui o ka moʻolelo o US, he mea kūpono i nā maka'āinana e manaʻoʻiʻo, a pinepine pinepine lākou i ka manaʻo, ua hōʻoleʻia ke Kumukānāwai US i ke kaua hakakā. E like me kā mākou iʻike ai ma ka mokunaʻelua, ua'ōlelo ka Congress i ka hoʻouka kaua 1846-1848 ma Melekiko i "hoʻomakaʻole a hoʻokūʻoleʻia e ka pelekikena oʻAmelika Huipūʻia." Ua hoʻopuka ka Hōha'ōlelo i kahi hōʻike no ke kaua, akā i manaʻoʻiʻo hope ua wahaheʻe ke pelekikena iā lākou . (Pelekane Woodrow Wilson e hoʻouna i nā pūʻali i ke kaua me Mexico me kaʻole hoʻolaha.)ʻAʻole ia he mea wahaheʻe ka mea iʻikeʻia e ka'aha'ōlelo i hana hewaʻole ma nā 1840s, akā,ʻo ka hoʻokumuʻiaʻana o kahi kaua kūponoʻole.

E like me ka'ōlelo a ka Loio Nuiʻo Peter Peter Goldmith i ka Pelekikena Pelekaneʻo Tony Blair i ka lā Malaki 2003, "He hewa ka hewa ma lalo o ke kānāwai kūloko o nā kānāwai āpau e lilo i mea likeʻole o ke kānāwai loio," a no laila, "he hewa iʻikeʻia e ke kānāwai loea e hoʻopiʻiʻia ma nā 'aha hoʻokolokolo UK. "ʻO ke kānāwai Hawaiʻi i hoʻololiʻia mai ke kānāwai kū iʻEnelani, aʻo ka'Aokolokolo Kiekie o kaʻAmelika e hoʻomaopopo i nā mua a me nā loina e pili ana. ʻO ka US kānāwai i nā 1840s i pili loa i kona aʻa ma ka'ōlelo Pelekānia o Hawaiʻi ma mua o ke kānāwai US ma kēia lā, a ua emiʻole ka kānāwai kānāwai i ka mea nui, no laila, he mea kūponoʻole i ka'aha'ōlelo e hoʻokūkū i kahi kūlana kūponoʻole me keʻole e pono nui aʻe.

ʻO kaʻoiaʻiʻo, ma mua o ka hāʻawiʻana i ka'aha'ōlelo i ka mana kūpono e haʻi aku i ke kaua, ua hāʻawi ka Kumukānāwai i ka mana e "ho'ākāka a hoʻopaʻi i nā Piracies a me nā manaʻo i hanaʻia ma nā kai kiʻekiʻe, a me nā hewa e kū'ē i ke kānāwai o nā lāhui." me he mea lā ua manaʻoʻiaʻoʻAmelika Huipūʻia e manaʻoʻia e mālamaʻia e "Law of Nations." Ma nā 1840s,ʻaʻohe lālā o ka'aha'ōlelo i ho'āʻo e'ōleloʻaʻoleʻoʻAmelika Hui Pūʻia i paʻa i ka "Law of Nations." I kēlā manawa ma ka mōʻaukala,ʻo ia hoʻi ke kānāwai o nā kānāwai āpau o ka honua, kahi i hoʻoiliʻia ai ke kaua hakakā i ka hewa nui loa.

ʻO ka pōmaikaʻi, i kēia manawa ua paʻa mākou i nā kuʻikahi'enela nui e pāpākiki ana i ke kaua hakakā,ʻaʻole mākou e noʻonoʻo i ka mea a ka US Constitution i'ōlelo ai no ke kaua. Ua'ōlelo akākaʻia ma ka Mokuna VI o ke Kumukānāwai:

"O keia Kumukanawai, a me na Kanawai o Amerika Huiia e hana ia ma Pursuance o ia; a me na Kuikahi a pau i hanaia, ai ole ia, e hana ia malalo o ka mana o Amerika Huipuia, oia ke Kanawai kiekie o ka Aina; a na na lunakanawai o kela Aupuni keia Aupuni e kauia malaila, i kekahi mea iloko o ke Kumukanawai a Kanawai paha o kekahi Aupuni i ka mea kue. "

No laila, ināʻoʻAmelika Hui PūʻIa e hana i kuʻikahi nāna i hōʻeuʻeu i ke kaua, e kūponoʻole ke kaua ma lalo o ke kānāwai kiʻekiʻe o ka'āina. Ua hanaʻoʻAmelika Huipuʻia i kēia, iʻelua manawa, i nā kuʻikahi i koe i kēia lā o kā mākou kānāwai kiʻekiʻe loa:ʻo ka Kellogg-Briand Pact a me ka Charter United Nations Charter.

Māhele: NĀ WE KAUWAI KAU WAR MA 1928

Ma 1928, ka United States Senate,ʻo ia ka hale i hiki i ka lā maikaʻi ke loaʻa iʻekolu'āpana o kona mau lālā e koho kū'ē i ka hoʻouka kauaʻana a me ka hoʻomauʻana, koho 85 i 1 e nakinaki i ka United States i kahi kuʻikahi. a me ka mea e "hoʻokolokolo ai mākou i ke koiʻana i ke kaua no ka hopena o nā hihia ma waena o ka honua, a haʻalele i keʻano, ma keʻano he mea hana i ka kulekele aupuni ma kā mākou mau pilina me" nā aupuni'ē aʻe. ʻO Kellogg-Briand Pact kēia. Hoʻohewa a haʻaleleʻo ia i nā kaua a pau. Ua hōʻole ke Kakau'ōlelo o ka Moku'āinaʻo Frank Frank Kellogg, i ka'ōlelo Farani e hoʻopau i ka hōʻole i nā hakakā. Ua kākauʻo ia i kaʻelele Pelekānia inā inā paʻa ka palapala,

". . . ua hele pūʻia me nā hua'ōlelo o ka hua'ōlelo "aggressor" a me nā'ōlelo a me nāʻike e hoʻomaopopo ana i ka'āponoʻana o nā lāhui e hele i ke kaua, a laila, e nāwaliwali loa ana ka hopena a ua hoʻopau loaʻia kona kūlana kūpono i mea e mālama ai i ka maluhia. "

Ua kaulimaʻia ke kuikahi me kona kū'ēʻana i nā kaua a pau, a uaʻaelikeʻia e nā heluna o nā aupuni. Ua hoʻolālāʻiaʻo Kellogg i ka Nobel Peace Prize ma 1929, kahi hōʻailona i hoʻoholoʻia e nā mea i hāʻawi muaʻia ma mua o Theodore Roosevelt lāuaʻo Woodrow Wilson.

Eia naʻe, i ka manawa a ka US Senate i hoʻohui ai i ke kuikahi ua hoʻohuiʻia iʻelua mau kānana. ʻO ka mea mua,ʻaʻole e koiʻiaʻoʻAmelika Huipūʻia e hoʻokō i ke kuikahi ma ka hanaʻana i nā mea i uhaki iā ia. Maikaʻi. Ua maikaʻi loa. Inā hōʻoleʻia ke kaua, ua paʻakikī ka hikiʻole i ka lāhui ke hele i ke kaua e hoʻokō i ka pāpā. Akāʻo nāʻano kahiko o ka noʻonoʻoʻana i ka make paʻakikī, aʻo ka liʻiliʻi he emiʻole kaʻeha ma mua o ke koko.

ʻO ka lua o kaʻahaʻana, akā naʻe,ʻaʻole pono ke kuikahi e hōʻeha i ka pono o ke kuleana palekana o Amerika. No laila, ma laila ke kaua e mālama i ka wāwae i ka puka. ʻO ka pilina kūlohelohe e pale aku iāʻoe iho i ka wā e hoʻoukaʻia ai ua mālamaʻia, a ua hoʻokumuʻia kahi puʻupuʻu i hiki ke hana a hoʻonuiʻia me kaʻole.

Ke hoʻokūkūʻia kekahi lāhui, e palekana iā ia iho, me ka huhū a meʻole. ʻO ka pōʻino i ka hoʻokauʻiaʻana o ke kānāwai, e like me kā Kellogg iʻike mua ai, me ka hoʻonāwaliwaliʻana o ka manaʻo he kūpono ke kaua. Hiki ke kū'ē i ka hoʻokomoʻiaʻana o ke komoʻana o ka US ma ke Kaua Honua II ma lalo o kēia palapala hoʻolālā, e like me ka hopena o ka hoʻouka kauaʻana o Iapana ma Pearl Harbor, no ka hopena a me ka makemake i ke kaua. E hiki ke ho'āponoʻia ke kaua me Germany ma muli o ka hoʻouka kauaʻana o Iapana, ma o ka hoʻoukaʻana o ka puʻupuʻu. ʻOiai,ʻo nā kaua kaua -ʻo ia ka mea iʻikeʻia ma nā mokuna ma mua aʻe nei o ke kauaʻana o nāʻAmelika - he kānāwaiʻole ia i ka United States ma 1928.

Eia hou, i ka 1945, liloʻoʻAmelika Huipūʻia i'āpana i ka United Nations Charter, a ke hoʻomau nei i ka mana i kēia lā ma keʻano he "māhele kiʻekiʻe o ka'āina." Ua liloʻoʻAmelika Huipūʻia i ka ikaika ma hope o ka hanaʻana o UN Charter. Loaʻa kēia mau laina:

"Na nā lālā a pau e hoʻoponopono i ko lākou mau hihia ma waena o nā aupuni ma ka noho maluhia ma keʻano o ka maluhia a me ka maluhia o ka honua, a me ka hoʻopono,ʻaʻole ia e make.

"E palekana nā lālā a pau i ka pilina o ke aupuni ma muli o ka hoʻoweliweli a hoʻohana paha i ka ikaika ma luna o ka noho aupuni a me ke kūʻokoʻa politika o kekahi aupuni, a ma keʻano'ē aʻe paha e kū'ēʻole ana i nā kumu o Nā Aupuni Hui Pū 'Ia."

Hōʻikeʻia kēia he Kellogg-Briand Pact ma kahi o ka ho'āʻo muaʻana i ka hanaʻana i kahi kino hoʻonāuki. A pela no. Akā naʻeʻo ka UN Charterʻelua mau kumu kū'ē i kona kū'ēʻana i ke kaua. ʻO ka mua,ʻo ia ka palekana. Eia kahi ma ka Paukū 51:

"ʻAʻohe mea i loko o ka Palapala Hoʻohui i kēia manawa e hōʻino i ka pono kūponoʻole o ka palekana palekana a iʻole puʻuwai paha inā ua kū'ē kekahi pūʻali kaua i kekahi lālā o Nā Aupuni Hui Pū 'Ia, a hiki i ka wā e hana ai ka' Aha Kuhina i nā mea e pono ai e mālama i ka maluhia a me ka maluhia o nā aupuni."

No laila,ʻo ka UN Charter kahi pūnaewele likeʻole a me ka liʻiliʻi loa e hoʻokomoʻia ai ka US Senate i ka Kelctik Kelbiag-Briand Pact. Hoʻohui pū kekahi. Hōʻike ka Palapala Hoʻohanohano e hiki i ka UN Security Council ke koho e hāʻawi i ka hoʻohana i ka ikaika. ʻO kēia ka mea e hoʻonāwaliwali ai i ka maopopo o ke kaua heʻaeʻole ia, ma ke kauʻana i kekahi mau kaua. ʻO nā kaua'ē aʻe, i ka wā e kūponoʻia, ua'āponoʻia ma nā'ōlelo o ke kānāwai. ʻO nā mea kākau o ka hoʻouka kaua 2003 i Iraq ua'ōleloʻia ua'āponoʻia e ka United Nations, me kaʻaeʻole o nā Aupuni Hui PūʻIa.

Uaʻae ke Kānāwai Kuleana Kūkākūkā o ka UN i ke kaua ma Korea, akā, no ka meaʻo ka USSR e hoʻopiʻi ana i ka'aha'ōlelo palekana i kēlā manawa aʻo Kina hoʻi ke paniʻia nei e ke aupuni Kūomintang i Taiwan. ʻO ka mana o ke Komohana ka mea e pale ana i kaʻelele o ke aupuni kipi hou o Kina mai ka nohoʻana i ka nohoʻo Kina i lālā kūʻokoʻa o ka'aha'ōlelo palekana, aʻo nā Lūkini e kāpae ana i kaʻaha kūkā. Inā uaʻae ka poʻe Soviet a me ka'ahaina Kina,ʻaʻohe ala i kapaʻia e nā Aupuni Hui Pūʻali i nāʻaoʻao i loko o ke kaua i hoʻopau hope loa i ka hapa nui o Korea.

Me he mea la he kūpono,ʻo ia hoʻi, e hōʻole i nā hakakā o ka palekana. ʻAʻole hiki iāʻoe ke hoʻomaopopo i nā kānaka i pāpāʻia e kauaʻole i ka wā i hoʻoukaʻia. A pehea hoʻi inā e hoʻopilikiaʻia lākou i nā makahiki a me nā makahiki ma mua aku nei, a ua nohoʻia e kahi haole a me ko colonial ikaika e kū'ē i ko lākou makemake, me ka hikiʻole naʻe i ka hanaʻinoʻole? Manaʻo nui ka poʻe i nā hakakā o ka hoʻokuʻu aupuniʻana i mea hoʻolālā kūpono no ke kuleana e pale aku. ʻAʻole hiki i nā kānaka o Iraq a me Afghanistan ke lilo i ko lākou kuleana e hakakā ai i ka halaʻana o nā makahiki he nui, e hana anei lākou? Akā,ʻaʻole hiki i kekahi lāhui me ke kuʻikahi ke hoʻonāukiuki i nā kenekulia i nā kenekulia a he mau makahikiʻeleʻele paha he kumu no ke kaua. ʻO ka nui o nā lāhui kanaka kahi i hoʻonohonohoʻia ai nā pūʻali koa US ma kēia manawa,ʻaʻole e hiki iā lākou ke hoʻopuka i ka moku'āinaʻo Washington. ʻO Apartheid a me Jim Crowʻaʻole kumu no ke kaua. ʻAʻole kaʻoi aku ka maikaʻi o ka noviolence i ka hoʻoponoponoʻana i nā hewa he nui; ʻO ia wale nō ke kohoʻana i ke kānāwai. ʻAʻole hiki i nā kānaka ke "pale" iā lākou iho me ke kaua i ka manawa a lākou e makemake ai.

ʻO ka mea e hiki i nā kānaka ke hana,ʻo ia ke hakakā i ka wā i hoʻoukaʻia a nohoʻia paha. Hiki iā ia ke kumu, no ke ahaʻoe e hōʻoleʻole ai - e like me ka UN Charter - no ka paleʻana o nā mea'ē aʻe, nā lāhui liʻiliʻi hikiʻole ke pale iā lākou iho? Ma hope o nā mea a pau, ua hoʻokuʻuʻiaʻoʻAmelika Huipūʻia maiʻEnelani mai ka manawa lōʻihi loa, aʻo ke ala wale nō e hiki ai ke hoʻohana i kēia kumuhana no ke kauaʻana inā "hoʻopakele"ʻo ia i nā'āina'ē ma ka hoʻokahuliʻana i ko lākou mau aliʻi a noho aku. ʻO ka manaʻo o ka paleʻana i nā mea'ē aʻe he mea kūpono loa, akā - akā e like me kā Kellogg i manaʻo ai - hiki i ka hopena ka hopena a me ka hoʻonālikelike hiki i ka nui a me ka nui o nā manaʻo i ka rule a hiki i ka wā e loaʻa ai kahi manaʻo e pili ana i ka mana.

A aia nō naʻe. ʻO ke aupuni,ʻo ia ke kaua. Elua mau kuhi pilikia i ka UN Charter, a he maʻalahi ia e hōʻike aiʻaʻole i kūpono kekahi kaua i nā mea'ē aʻe.

MaʻAukake 31, 2010, i ka manawa i hoʻonohonohoʻia aiʻo Baraka Barack e kamaʻilio e pili ana i ke kaua ma Iraq, mea kākauʻo Juan Cole i kahi'ōlelo i manaʻoʻia e ka pelekikena e makemake ai, akāʻaʻoleʻo ia i hāʻawi:

"E ka poʻeʻAmelika, a me nā poʻe Iraq e nānā nei i kēia'ōlelo, ua hele mai wau maʻaneʻi i kēia ahiahiʻaʻole e hōʻike i ka lanakila a iʻole e kanikau i ka hōʻehaʻana ma ka kahua kaua, akā, e kala aku i ka'ōpū o kuʻu puʻuwai no kekahi mau hana kolohe aʻaʻole loa e kūpono. nā kulekele i alualuʻia e ke aupuni oʻAmelika Hui PūʻIa, ma muli o ke kū'ēʻana i nā kānāwai o ke aupuniʻAmelika, nā kuleana o nā kuikahi o ka honua, a me nā manaʻoʻAmelika a me Iraqi.

"Ua hoʻokumuʻia nā Aupuni Hui PūʻIa ma 1945 i ka hopena o nā kaua hakakā o ka lanakila a me ka paneʻana iā lākou, a ma laila i hala ai nā kānaka 60 miliona. ʻO ke kumu o ka pāpāʻana i nā hōʻeha kūponoʻole, aʻo kāna palapala hoʻohui i hōʻikeʻia e hiki ke hoʻoiliʻia nā kaua ma mua iʻelua papa. ʻO kekahi o ka palekana palekana, i ka wā i hoʻoiliʻia kahi'āina. ʻO kekahi me ka'ōlelo a ka UN Security Council.

"No ka kū'ēʻana o Farani, Pelekania, a meʻIseraʻela maʻAigupita ma 1956, ua kū'ē i kēia mau'ōlelo a ka Mana Hoʻolālā o Nā Aupuni Hui Pūʻokoʻa, ua hoʻohewaʻo Pelekikena Dwight D. Eisenhower i ke kaua a ua hoʻokuʻu i nā mea hōʻeuʻeu e haʻalele. I ka nānāʻana oʻIseraʻela me he mea lā e ho'āʻo ana e pipili i nā waiwai pioʻole, ua hele ka Mō'īʻo Sinai ma Pelekānia 21, 1957, a kūkākūkā i ka lāhui. ʻO kēia mau'ōlelo i kāʻili waleʻia a hoʻopoinaʻia maʻAmelika Hui Pūʻia o kēia mau lā, akā pono lākou e hoʻokani i nā makahiki he mau a me nā kenekulia:

"Inā manaʻo mua nā Aupuni Hui Pūʻia e hiki ke hoʻoholo i ka hihia paio ma o ka hoʻohanaʻana i ka ikaika, a laila, e wāwahi mākou i ke kumu o ka hui, a me ko mākou manaʻolana maikaʻi loa e hoʻokumu i kahi hoʻonohonoho kūʻokoʻa honua. He hopena kēlā no mākou a pau. . . . [E pili ana i nā koi o kaʻIseraʻela e hoʻokōʻia kekahi mau kūlana ma mua o ka haʻaleleʻiaʻana o Sinai, ua'ōlelo ka pelekikena iā ia] "e hōʻoleʻo ia i nā kūlana o ke keʻena kiʻekiʻe i koho aiʻoe iaʻu inā e hāʻawi wau i ka hana aʻAmelika Hui Pūʻia. i ka manaʻo e hoʻokuʻuʻia kekahi aupuni e kaua i kekahi'ē aʻe i kahi kūpono no ka weheʻana. . . .

"'Ināʻaʻole hana kahi [Council Council Council Council] i kekahi mea, ināʻae ia i ka mālamaʻoleʻia o kāna mau'ōlelo hoʻoholo mau e koi ana i ka hoʻihoʻiʻiaʻana o ka pūʻali koa kū'ē, a laila, uaʻaeʻole ka hanaʻoleʻana. ʻO ka liloʻole i mea e hōʻeha i ka mana a me ka mana o ka United Nations i ka honua nei a me nā manaʻolana i hoʻokumuʻia e nā kānaka i loko o Nā Aupuni Hui PūʻIa ma keʻano he mea e loaʻa ai ka maluhia me ka pono. '"

E kuhikuhi ana ʻo Eisenhower i kahi hanana i hoʻomaka i ka wā i hoʻokupa ʻia ai ʻo Egypt e ka Canal Suez; Ua hoʻouka kaua ka ʻIseraʻela i ʻAigupita. Ua hoʻokohukohu ʻo Pelekane a me Palani e komo i loko ma ke ʻano he ʻaoʻao i waho e hopohopo nei e hoʻopilikia paha ka hoʻopaʻapaʻa Egypt-Israeli i ke ala manuahi ma waena o ke kahawai. I ka ʻoiaʻiʻo, ua hoʻolālā pū ʻo Israel, Farani, a me Pelekane i ka hoʻouka kaua ʻana o ʻAigupita, ke ʻae nei nā mea āpau e hoʻouka kaua mua ka ʻIseraʻela, me nā lāhui ʻelua ʻē aʻe i komo i hope e hoʻāʻo nei e hoʻāʻo nei e hōʻoki i ka hakakā. Hōʻike kēia i ka pono o kahi kino kūwaho kūwaho kūwaho (kahi mea a ka United Nations i lilo ʻole ai akā i kekahi lā hiki) a me ka pono no ka pāpā piha loa i ke kaua. I ka pilikia ʻo Suez, ua hoʻokau ʻia ka lula o ke kānāwai no ka mea ʻo ke keiki nui ma ka palaka ka mea i hoʻokūpaʻa iā ia. I ka wā e hoʻokahuli ai i nā aupuni ma ʻIrana a me Guatemala, e neʻe aku ana mai nā kaua nui i nā hana malu e like me kā Obama e hana ai, he manaʻo ʻokoʻa kā Pelekikena Eisenhower i ka waiwai o ka hoʻokō kānāwai. I ka hōʻea ʻana i ka hoʻouka kaua 2003 ma Iraq, ʻaʻole ʻo Obama e ʻae i ka hoʻopaʻi ʻia o ka lawehala.

ʻO ka National Security Strategy i paiʻia e ka Hale Hōʻike i ka lāʻo Mei 2010 i hōʻikeʻia:

"ʻO ka ikaika o nā koa, i kekahi manawa, e palekana i ko mākou'āina a me nā pilikina a mālama paha i ka maluhia a me ka palekana o ka lehulehu,ʻo ia hoʻi ma ka paleʻana i nā maka'āinana e kū i mua o kahi pilikia kūpilikia aloha. . . . Pono ka United States e mālama i ka pono e hana kūponoʻole inā pono e pale i ko kākou lāhui a me ko kākou makemake, akā eʻimi pū ana nō hoʻi kākou e mālama i nā paepae e pili ana i ka hoʻohanaʻana i ka ikaika. "

E ho'āʻo e haʻi i nā poʻe mākaʻi o kou wahi e hiki koke ana pahaʻoe i ka hewa o ka hewa, akāʻoe eʻimi no hoʻi e mālama i nā kulekele e pili ana i ka hoʻohanaʻana i ka ikaika.

Māhele: WE TRIED WAR WAIWAI MA 1945

ʻElua mau pepa koʻikoʻi'ē aʻe, hoʻokahi mai 1945 aʻo kekahi mai 1946, i mālama i nā kaua o ka hakakā ma keʻano he mau hewa. ʻO ka mea mua,ʻo ia ka Palapala Hoʻohanohano o ka Nānāʻau Koa Nui ma Nuremberg, kahi hoʻolālā i ho'āʻo ai i nā alakaʻi alakaʻi o ka Nazi no kā lākou mau hewa. Ma waena o nā hewa i heluʻia ma loko o ka palapala hoʻohuiʻia, he mau "hewa e pili ana i ka maluhia," "mau karaima kaua," a me "nā hewa e pili ana i ke kanaka." Ua kapaʻia nā hewa "kū'ē i ka maluhia" ma keʻano "hoʻolālā, hoʻomākaukau, hoʻokumu a iʻole e hakakā ana i kahi kaua o ka hakakā. kaua i kū'ē i nā kuikahi o ka honua, mauʻaelike a mau'ōlelo hōʻoia paha, a iʻole ka hoʻokomoʻana i kekahi papa hana maʻamau a kipi paha no ka hoʻokōʻana i kekahi o nā mea i'ōleloʻia aʻe nei. "I ka makahiki aʻe, hana hewa) hoʻohana i ka manaʻo like. ʻO kēia mau hiʻohiʻonaʻelua o ka ho'āʻoʻana he nui ka hoʻopiʻiʻana, akā he mahalo nui nō hoʻi.

Ma kekahiʻaoʻao, ua hoʻoikaika lākou i ka hoʻoponopono lanakila. Ua haʻalele lākou i waho o ka papa inoa o nā hewa i hanaʻia i kekahi mau hewa, e like me ka hoʻopiʻiʻiaʻana o nā maka'āinana, kahi i komo ai nā hoa. ʻAʻole lākou iʻae aku i nā mea kōkua no nā hewa'ē aʻe i hopuʻia e nā poʻe Germans a me ka poʻe Kepanī a kauʻia hoʻi. ʻO US General Curtis LeMay, ka mea nāna i kauoha i ka puhiʻiaʻana o Tokyo, i'ōleloʻia "Ke manaʻo nei wau inā wau i nalowale i ke kaua, inā wau i ho'āʻoʻia ma keʻano he mea hana hewa. ʻO ka mea pōmaikaʻi, aia mākou i kaʻaoʻao lanakila. "

Ua ʻōlelo ka poʻe hoʻokolokolo e hoʻomaka i ka hoʻokolokolo ma ka luna loa, akā hāʻawi lākou i ka Emperor o Iapana ka palekana. Ua hāʻawi aku ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa i ka pale o ka ʻepekema ʻoi aku ma mua o 1,000, e like me kekahi i hewa i nā lawehala weliweli loa, a lawe iā lākou i ʻAmelika Hui Pū ʻIa e hoʻomau i kā lākou noiʻi. Ua hāʻawi ʻo General Douglas MacArthur i ka microbiologist Kepanī a me ka lutanela nui ʻo Shiro Ishii a me nā lālā āpau o kāna ʻimi noiʻi bacteriological i ka pale ʻana no ka ʻikepili kaua germ i loaʻa mai ka hoʻokolohua kanaka. Ua aʻo ka poʻe Pelekania mai nā hewa Kelemania i hoʻopiʻi ai lākou pehea e kūkulu ai i nā kahua hoʻomoana ma Kenya. Ua ʻākoakoa ka poʻe Palani he mau kaukani SS a me nā pūʻali koa Kelemania i loko o kā lākou Legion Foreign, no laila ʻo ka hapalua o nā legionnaires e hakakā ana i ke kaua kolone kolone a Farani ma Indochina ka mea ʻē aʻe o nā koena paʻakikī loa o ka Pūʻali Kelemania mai ke Kaua Honua II, a me nā hana hoʻomāinoino. o ka Gestapo Kelemania i hoʻohana ākea ʻia i nā poʻe pio Palani i ke Kaua Kūʻokoʻa Algeria. ʻO ka United States, ke hana pū nei me nā Nazis mua, hoʻolaha i nā ʻano hana like ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa. I ka hana ʻana i kahi Nazi no ka wehe ʻana i nā kahawai e hoʻopiha i nā ʻāina mahiʻai Holani, ua hoʻomaka ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa i nā pōkā pahū i Korea a me Vietnam no ia kumu like.

Ua hoʻi maiʻo Edgar L. Jones ma ke Kaua Honuaʻelua a me ka'Akelani MaheleʻEleʻele mai ke Kaua Honua II, a he mea hoʻopūhoihoi i kaʻikeʻana i nā poʻe civili i ko lākou home e manaʻo nui loa ana i ke kaua. "ʻO Cynical e like me ka hapanui o mākou ma ka'āina'ē," i kākauʻo Jones, "Ke kānalua nei au inā nui loa ka poʻe o mākou i manaʻoʻiʻo e hoʻomaka nā kānaka ma ka home e hoʻolālā i ka kaua e hiki mai ana ma mua o ko mākou hikiʻana i ka home a kamaʻilio me ka'ōleloʻoleʻole no kēia." keʻano o ka hoʻokamani i hoʻonele i nā hoʻokolokolo hoʻokolokolo kaua:

"ʻAʻole nā ​​koaʻAmelika a pau, a hoʻokahi paha hapahaneri o kā mākou pūʻali koa, i hana kolohe i nā hana kūlanaʻole, a pēlā nō hoʻi e'ōleloʻia ai no nā poʻe Kelemānia a me ka poʻe Kepanī. ʻO nā mea koi o ke kaua, ua nui nā hewa i kapaʻia he hewa, aʻo ka hapa nui o nā mea i koe, hiki ke hoʻopaʻiʻia i ka hoʻokahuli o ka manaʻo e kauaʻia. Akā, ua hoʻolaha mākou i nā hanaʻino a pau o ko mākou mau hoa hakakā a ua hōʻole aku i kaʻikeʻana i ko mākou mau'alepela i nā manawa o ka hoʻohaʻahaʻa.

"Ua noi au i nā kānaka hakakā, e like me ke kumu o ka hana a nā poʻe koa o kaʻenemi no ke aha i hana ai lākou i nā mea i puhiʻia i ke ahi, e make me ka wikiwiki a me kaʻehaʻeha, ma mua o ka makeʻana me ka piha o ke ahi kaʻaila. No ka inaina loa o kaʻenemi? ʻO ka pane e paneʻia ana, 'ʻAʻole,ʻaʻole mākou i inaina i kēlā mau pōā pōʻino; Ke huhū wale nei mākou i ke akua holoʻokoʻa a kau aku ma luna o kekahi. ' Ma muli o ia kumu hoʻokahi, uaʻokiʻoki mākou i nā kino o kaʻenemi, eʻokiʻoki ana i ko lākou mau pepeiao a kui i nā niho gula no nā mea hoʻomanaʻo, a kanuʻia me ko lākou mau mea i loko o ko lākou waha, akā naʻe, nā kūlana o ke kūkino o ke kaua. "

Ma kekahiʻaoʻao, he nui ka mahaloʻana i nā hoʻokolokolo o nā mea hana hewa Nazi me nā Kepanī. ʻAʻole kūponoʻole ka hōʻole,ʻoiaʻiʻo, e aho ka hoʻopaʻiʻiaʻana o kekahi mau hana kaua ma mua o kaʻole. He nui nā kānaka i manaʻo e ho'āʻo nā hoʻokolokolo e hana i kekahi kūlana maʻamau e hanaʻia ma hope aku no nā hewa a pau e pili ana i ka maluhia a me nā hewa o ke kaua. Ua'ōlelo ke Aliʻi Hoʻokolokolo Kiekie ma Nuremberg, ka Luna Hoʻokolokolo Kiekie o ka'Āinaʻo Robert H. Jackson i kāna'ōlelo wehewehe:

"Koi ka manaʻo maʻamau o ke kanaka i kēlā kānāwai ʻaʻole e kū me ka hoʻopaʻi o nā hewa liʻiliʻi e ka poʻe liʻiliʻi. Pono pono ia i nā kāne e loaʻa iā lākou ka mana nui a hoʻohana pono iā ia e hoʻonohonoho i nā ʻino e neʻe ʻole i ka home i ka honua. Hōʻike ka Charter o kēia Tribunal i ka manaʻoʻiʻo ʻaʻole ke kānāwai e hoʻomalu ai i ka hana a nā kāne liʻiliʻi, akā ʻo nā alakaʻi pū kekahi, e like me kā Lord Chief Justice Coke i hāʻawi aku ai iā King James, 'ma lalo o… ke kānāwai.' A e ʻae mai iaʻu e wehewehe ʻoiai ua hoʻohana mua ʻia kēia kānāwai e kūʻē iā Kelemania mea hōʻeuʻeu, ua komo pū ke kānāwai, a inā he kumu kūpono ia e pono ai e hōʻāhewa i ka huhū e nā lāhui ʻē aʻe, e like me nā mea e noho ana ma aneʻi e hoʻokolokolo ai. "

Ua hoʻoholo ka 'aha hoʻokolokolo i ka hoʻouka kaua' aʻole "he hewa wale no ka honua; ʻo ia ka hewa nui loa o ka honua nei, e like me nā hewa'ē aʻe i loko o ka hopena o ka hewa i loaʻa i ka nui o ka hewa. "Ua hoʻokolokolo ka 'aha hoʻokolokolo i ka hewa nui o ka hakakā a me nā hewa he nui i pili i ia.

ʻO ka mea kūpono o ka hoʻoponopono o ka'āpana'āina no nā hewa kaua,ʻaʻole i loaʻa. Uaʻikeʻia e ke Kōmike no nā 'Aha Hoʻokolokolo Makahikiʻo Hawaiʻi no ke kū'ē i ka Pelekikena Richard Nixon no ke kauohaʻana i ka pōʻino malū a me ka hoʻouka kauaʻana mai Cambodia i kāna mea i kākau pono ai. Ma mua o ka hoʻokomoʻana i kēlā mau koi i ka hope hope loa, ua hoʻoholo ka Kōmike e hoʻokaʻulua i ka wai o Watergate, i nā kaula kelepona, a me ka hoʻowahāwahā o ka'aha'ōlelo.

Ma ka 1980s Nicaragua i hoʻopiʻiʻia i ka 'Aha Hoʻokolokolo Kiʻekiʻe o ka Moku'āina (ICJ). Ua hoʻoholo ka 'aha hoʻokolokolo iāʻAmelika Huipūʻia i hoʻonohonoho i nā pūʻali koa kipi, nā Contras, a hoʻokauʻia nā awa o Nicaragua. Uaʻikeʻo ia i kēlā mau hana e lilo i ka hakakā o ka honua. Ua pale akuʻoʻAmelika Hui Pūʻia i ka hoʻokōʻana i ka hoʻokolokolo a nā Aupuni Hui Pūʻia a no laila ua pale aku iā Nicaragua mai ka loaʻaʻana o kekahi uku. Ua haʻalele ka United States mai ka mana hoʻokolokolo o ka ICJ, me ka manaʻolana e hōʻoiaʻaʻole e hana hou i nā hana aʻAmelika ma lalo o ka'ōlelo hoʻoholo o kekahi kino kūponoʻole i hiki ke hoʻoholo pono i ko lākou kūlana kānāwai a iʻole hewa.

I ka wā i hala koke aku nei, ua hoʻonohonoho nā United Nations i mauʻaha kūkā no Yugoslavia a me Rwanda, a me nāʻaha kūikawā ma Sierra Leone, Lebanona, Cambodia, a me East Timor. Mai ka 2002, ua hoʻokolokolo ke Kānāwai Kiʻekiʻe Naʻauao (ICC) i nā hewa kaua ma o nā alakaʻi o nā'āina liʻiliʻi. Akā,ʻo ka hewa o ka hakakā, ua lilo i ka hewa nui no nā makahiki he nui me ka hoʻopaʻiʻoleʻia. I ka wā i hoʻoukaʻia aiʻo Iraq i Kuwait, kipakuʻoʻAmelika Hui PūʻIa iā Iraq a hoʻopaʻi nui loa aku iā ia, akā, i ka wā i hōʻea mai aiʻoʻAmelika Hui Pūʻia i Iraq,ʻaʻohe ikaika ikaika e komo i loko a hoʻoponopono i ka hewa.

Ma ka 2010, me ka kū'ē'ē o US, ua hoʻokumu ka ICC i kona mana ma luna o nā hewa o ka wā e hiki mai ana. Ma keʻano o nā hihia e hana ai ia, a ma muli paha i ka holoʻana ma muli o nā lāhui mana ikaika i komoʻole i ka ICC, e mau ana nā lāhui i paʻa i ka ikaika veto i United Nations. ʻO nā hewa he nui wale, me ka hewa nui o ka hakakā, ua hanaʻia ma nā makahiki i hala iho nei eʻAmelika Hui Pūʻia ma Iraq, Afghanistan, a ma nā wahi'ē aʻe, akā,ʻaʻole i'āhewaʻia kēlā mau hewa e ka ICC.

Ma ka 2009, ua hoʻokolokoloʻia ka hoʻokolokolo o Italian i nā meaʻo 23ʻAmelika ma kahi'ē,ʻo ka hapanui o nā limahana o ka CIA, no kā lākou hana i ka hopu kanaka i Italia a me ka hoʻounaʻana iā ia iʻAigupita e hoʻomāʻehaʻewaʻia. Ma lalo o ka mana o ka mana aupuni no nā hewa weliweli, i'āponoʻia ma ka uluʻana o nā'āina ma ka honua holoʻokoʻa, ua hōʻoia kekahi mahele Pelekāniaʻo Alexander Augusto Pinochet a me 9-11 ka mea i manaʻoʻiaʻo Osama bin Laden. I kēlā manawa, uaʻimiʻo ia i ka hoʻopiʻi i nā lālā o ka lawelawe o George W. Bush no nā hana kaua, akā, ua hoʻokūpaʻaʻiaʻo Sepania e ka hui Obama e hāʻule i ka hihia. Ma 2010, ua hoʻokuʻuʻia ka luna kānāwai,ʻo Baltasar Garzón, mai kona kūlana no ka mea e hana kolohe ana i kona mana ma kaʻimiʻana i ka hopena a me ka naloʻana o nā mea nui ma mua o 100,000 ma nā lima o ka poʻe kākoʻo o Gen Francisco Francisco Franco i ka wāʻo 1936-39 Spanish Civil War. nā makahiki mua loa o ka hoʻomana aupuni Franco.

Ma 2003, ua hoʻopiʻi kahi loio ma Belgium i ka hoʻopiʻi kū'ē iā Gen. Tommy R. Franks, ke poʻo o ka US Central Command, e hōʻike ana i nā hewa kaua ma Iraq. Ua'āwīwī kokeʻoʻAmelika Huipūʻia e hoʻokuʻu i ke keʻena nui o NATO mai Pelesela mai ināʻaʻole i hoʻokahuli kēlā lāhui i kāna kānāwai eʻae ana i ka hoʻokolokoloʻana i nā hewa o nā haole. ʻO nā kālā i waihoʻia ma luna o nā luna oʻAmelika ma nā'āina'ē aʻe oʻEulopa i kēia manawa ua heleʻole i ka hoʻokolokoloʻana. ʻO nā hihia civila i laweʻia i loko oʻAmelika Huipūʻia e nā mea i hōʻehaʻia a me nā hewa'ē aʻe o ka hakakāʻana ua kū'ē i nā koi a ka 'Oihana Hoʻokolokolo (ma lalo o ke alakaʻi a nā Pelekikena Bush a me Obama) e lilo ana kēlā mau ho'āʻo i mea hōʻeha i ka maluhia o ka'āina. I ka malamaʻo Mahukūma 2010, kaʻaha kaʻina o ka 'Aha Kaapuniʻeiwa, me kaʻaelikeʻana me kēlā koi, ua kiolaʻo ia i kahi hihia i laweʻia e kū'ē iā Jeppesen Dataplan Inc., he lala o Boeing, no kona kuleana i ka "hoʻopiʻiʻana" i nā pio i nā'āina i hoʻomāinoinoʻia ai lākou.

Ma ka 2005 a me ka 2006 i ka hapanui o ka Repubalika i noho nui ma ka'aha'ōlelo, nā luna o ka Lunamakaainana Manaʻo i alakaʻiʻia e John Conyers (Mich.),ʻO Barbara Lee (Calif.), A me Dennis Kucinich (Ohio) i koi ikaika loa no ka hoʻokolokoloʻana i nā mea wahaheʻe i hoʻomaka ai i ka hoʻonāukiuki kū'ē iā Iraq. Akā, mai ka manawa o ka Democrats i lawe nui ai i ka hapanui ma Ianuali 2007 a hiki i kēia manawa,ʻaʻohe mea i haʻi houʻia aʻe, koe naʻe ka haʻaleleʻana o ke komite Senate i kāna hōʻike lōʻihi.

Ma Beretania, ma keʻano likeʻole,ʻaʻole i loaʻa nā "nīnau" i ka manawa i hoʻomakaʻoleʻia ai nā "mea kaua o ka luku nui", e hoʻomau ana i kēia manawa, a hiki paha i ka wā e hiki mai ana. Ua palena nei kēia mauʻimi noiʻi a ma ka nui o nā mea e maopopo ai keʻano keʻokeʻo. ʻAʻole lākou i hana i ka hoʻokolokolo. Akā,ʻaʻole lākou i loaʻa. Aʻo nā mea i'ōlelo iki aʻe ua hoʻokiʻekiʻeʻia a ua hoʻoikaikaʻia e'ōlelo hou aʻe. Ua hoʻopuka kēiaʻano i nā'ōlelo-nā puke a pau, ka waihona waiwai o nā mea i hāweleʻia a hoʻolahaʻia, a me ka hoʻopiʻiʻana i nā hōʻike waha. Uaʻike pūʻo ia i ka laweʻana mai o ka pūʻali koa o Beritania i kona pūʻali mai Iraq ʻO ka hoʻohālikeʻana, e ka 2010 ma Wakinekona, he mea maʻamau no nā luna i kohoʻia e hoʻomaikaʻi i ka 2007 "hāpai" a hoʻohiki lākou eʻike anaʻo Iraq e hele aku i "ke kaua maikaʻi". Ua like keʻano o kaʻimiʻana i ka hana a ke aupuniʻoʻAmelika Hui PūʻIa,ʻoiai uaʻaeʻole ka Pelekikena Barack i ka Loio Nui e hana i nā kuleana nui, ke hoʻohālike o kahi possum.

Kahi: HE KANAWAI KA HOPE KE KANAWAI I KA LAWE O NĀ KĀNĀWAI O KA LOA?

Ua hoʻopukaʻo Poloka Polokalame Pākinoʻo Michael Haas i kahi puke ma 2009 nona ka inoa e hōʻike nei i kāna mau mea: George W. Bush, War Criminal? ʻO ke kuleana o ke Administration Bush no 269 War Crimes. (ʻO ka palapala X XUMUM e ka mea kākau hoʻokahi i hoʻokomo iā Obama ma kāna mau uku.)ʻO ka helu hoʻokahi ma ka list XHNN o Haas ka hewa o ka hakakā kū'ē iā Afghanistan a me Iraq. Ua loaʻa iā Haas nāʻelima mau hewa e pili ana i ke kūponoʻole o ke kaua:

LIKE LIKE LIKE ʻO ka kōkuaʻana i nā pūʻali koa i loko o kekahi kaua kūloko. (Ke kākoʻoʻana i ka Northern Alliance ma Afghanistan).

LIKE LIKE LIKE ʻO ke kaua hōʻeuʻeu weliweli.

LIKE LIKE LIKE Ka Hoʻolālā a me Ka hoʻomākaukauʻana no ke Kaua Kaua.

LIKE LIKE LIKE Kūkākūkā i ka Wage War.

LIKE LIKE LIKE Ke Kumukānāwai no ke Kaua.

Hiki i ka hoʻoili kaua ʻana ke komo pū i nā hewa he nui i ke kānāwai kūloko. ʻO ka nui o nā hewa e pili ana iā ʻIraka i kikoʻī ʻia ma Nā ʻatikala 35 o ka Impeachment a me ka hihia no ka hoʻopiʻi ʻana iā George W. Bush, i paʻi ʻia i ka makahiki 2008 a ua komo pū me kahi hoʻolauna aʻu i kākau ai a me 35 mau ʻatikala no ka hoʻopiʻi ʻana a ka ʻāpana nui ʻo Dennis Kucinich (D., Ohio. ) hāʻawi ʻia i ka ʻAhaʻōlelo. ʻAʻole i pili ʻo Bush a me ka ʻAhaʻōlelo i ke Kānāwai o nā Mana Kaua, e koi ana i kahi ʻae a kikoʻī hoʻi o ke kaua mai ka ʻAhaʻōlelo. ʻAʻole ʻo Bush i hoʻokō pū i nā ʻōlelo o ka ʻae vague i hāʻawi ʻia e ka ʻAhaʻōlelo. Ua waiho ʻo ia i kahi hōʻike piha i nā wahaheʻe e pili ana i nā mea kaua a me nā pili i 9-11. Ua wahaheʻe wahaheʻe ʻo Bush a me kāna mau lālā i ka ʻahaʻōlelo, he felony ma lalo o nā kānāwai ʻelua. No laila, ʻaʻole hewa ke kaua, akā ʻo ka wahaheʻe kaua kekahi hewa kekahi.

ʻAʻole wau makemake e kiʻi iā Bush. E like me kā Noam Chomsky i'ōlelo ai ma 1990, "Inā pili nā kānāwai o Nuremberg, inā ua kauʻia nā pelekikenaʻAmelika a pau." Ua kīʻo Chomsky ua kauʻiaʻo General Tomoyuki Yamashita no ka liloʻana i poʻokela o ka pūʻali koa Iapana i hana i nā hanaʻino i ka Philippines ma hope o ke kaua ināʻaʻoleʻo ia i pili iā lākou. Ma kēlā kūlana, e'ōlelo anaʻo Chomsky, ponoʻoe e kau i kēlā me kēia pelekikenaʻAmelika.

Akā, ua hakakāʻo Chomsky, pono iāʻoe e hana like me keʻano haʻahaʻa. Ua hoʻokuʻuʻo Truman i nā pū'eneki ma luna o nā maka'āinana. Hoʻokumu 'o Truman i kahi hui kū'ē kū'ē' ana i Helene kahi i luku 'ia ma kahi o hoʻokahi haneri a me kanaono tausani kānaka, kanaono hanakani holoʻokoʻa, he kanaono mano paha, a ua nui paha ka poʻe i hoʻomāʻehaʻehaʻia, hoʻopololei i ka politika, ka mana o kaʻaoʻaoʻokoʻa. Ua komo mai nā hui HuiʻAmelika a hoʻopau. "Ua hoʻokahuliʻo Eisenhower i nā aupuni o Iran a me Guatemala a hōʻea i Lebanona. Hoʻokokokeʻo Kennedy i Kuba a me Vietnam. Ua pepehiʻo Johnson i nā maka'āinana ma Indochina a hoʻokokoke aku i ka Repubalika Dominikina. Heleʻo Nixon i Cambodia a me Laos. Ua kākoʻoʻo Ford a me Carter i ka hoʻokūkū Indonesian o East Timor. ʻO nā hewa pili i ka hakakā a Reagan maʻAmelika Huipūʻia a kākoʻo aku i ka hoʻoukaʻana o kaʻIseraʻela ma Lebanona. ʻO kēia nā hiʻohiʻona a Chomsky i hāʻawiʻia mai ka piko o kona poʻo. Ua nui aku nā mea i'ōleloʻia ma kēia puke.

Māhele: NO KA'ĀINA KĀNĀWAI E HOʻOPIʻI I KA WAR

ʻOiai, ua kohoʻia nā pelekikenaʻo Chomsky no nā kaua o ka hakakā, no ka mea, ua hoʻoholo lākou. Akā,ʻo ke Kumukānāwai,ʻo ka hoʻokumuʻana i ke kaua ka hopohopo o ka'aha'ōlelo. ʻO ka hoʻokōʻana i ke kūlana o Nuremberg, aʻo ka Kellogg-Briand Pact - ua hoʻokūpaʻa nuiʻia e ka Senate - i ka Hōʻolālā pono'ī he mea nui aku i ke kaula, a ināʻoi aku ka nui o ka hoʻopaʻi make, nui nā pūnaewele hale paʻahao.

A hiki i ka wā i hana aiʻo William William McKinley i ke kākau'ōlelo mua o ka pelekikena a i kākoʻoʻia e ka poʻe paikala, ua like ka Congress i ke kikowaena o ka mana ma Wakinekona. Ma 1900 McKinley i hana i kekahi mea'ē aʻe: ka mana o nā pelekikena e hoʻouna aku i nā pūʻali koa e kaua aku i nā aupuni'ē aʻe me kaʻaeʻole i ka'āpono aupuni. Ua hoʻounaʻo McKinley i nā pūʻali 5,000 mai ka Philippines i Kina no ka hakakāʻana i ka kipi kipi. A laila, ua haʻaleleʻo ia iā ia,ʻo ia hoʻi, hiki i nā pelekikena ke hana i ka hana like.

Mai ka wā o ke Kaua Honua II, ua loaʻa i nā pelekikena nā mana nui loa e hana ma ka hilinaʻi a ma waho o ka nānāʻana o ka'aha'ōlelo. Hoʻokomoʻo Truman i ka pahuhopu Pelekikenaʻo CIA, ka Luna Hoʻokele o ka Moku'āina, ka Pūnaewele Koa Moana, a me ka hoʻolālā'iliala. Ua hoʻohanaʻo Kennedy i nā hanana hou i kapaʻiaʻo ka Counter-Insurgency, ke Kōmike 303, a me ka Pūʻulu Aupuni no ka hoʻoikaika i ka mana ma ka Hale Hōʻikeʻike, a me nā Green Berets eʻae i ka pelekikena e kuhikuhi i nāʻoihana hoʻoneʻe kaua. Ua hoʻomaka nā pelekikena i ka'aha'ōlelo e haʻi i kahi kūlana kūloko o ka pilikia kūloko o ke aupuni ma hope o ka hopena o ka hoʻopauʻana i ka makemake o ka hōʻikeʻana o ke kaua. ʻO ka Pelekikena Pelekikena, e like me kā mākou iʻike ai ma ka Mokunaʻelua, hoʻohanaʻia ka NATO e hele ai i ke kaua ma muli o ka kū'ē kū'ē'ē.

ʻO nā loina i hoʻoneʻe i nā kaua kaua mai ka Hale'aha'ōlelo i ka Hale Hōʻea i kahi kiʻekiʻe i ka wā i nīnau aku aiʻo Pelekikena George W. Bush i nā loio i loko o kāna 'Oihana Hoʻokolokolo no ka hanaʻana i nā memos secret ka mea e mālamaʻia e like me ka laweʻana i ka mana o ke kānāwai, ʻo ia hoʻi kaʻokoʻa o nā mea a lākou i hoʻomaopopo mau ai. Ma kaʻOkakopa 23, 2002, Loio Kuhinaʻo Jay Bybee i kakau i kahi memo ma ka 48 i ka loio o ka pelekikenaʻo Alberto Gonzales i kapaʻiaʻo ka Mana o ka Pelekikena ma lalo o nā kānāwai āpau e pili ana i ka pūʻali koa i Iraq. ʻO kēia kānāwai hūnā (aiʻole e kāhea aku iā ia i ka mea āu e makemake ai, kahi hōʻailona hōʻailona e like me ke kānāwai) ua kauohaʻia kekahi pelekikena e hana i ka mea i kapaʻia e Nuremberg "ka hewa kiʻekiʻe o ka honua."

Ke hōʻike nei ka memo a Bybee e hiki i kahi pelekikena ke hoʻokūkū i nā kaua. Wā. 'O kekahi "mana e hoʻohana i ka ikaika" i kaʻina' ia e ka 'Aha'ōlelo i mālama' ia e like me ka palenaʻole. Wahi a Bybee kope o ka Kumukānāwai o ka US, hiki i ka'aha'ōlelo ke "hoʻopuka i nā hōʻike kūlana o ke kaua." E like me kaʻu, ua loaʻa i ka'aha'ōlelo ka mana "e haʻi aku i ke kaua," a me nā mana pili like. ʻO kaʻoiaʻiʻo,ʻaʻohe mana hana kūpono ma kahi o kaʻu kope o ke Kumukānāwai.

Hoʻokuʻuʻo Bybee i ka Mana Pow Pow Act ma ke kuhikuhiʻana i ka veto o Nixon ma mua o ka'ōleloʻana i ke kānāwai pono'ī, i hoʻoholoʻia ma luna o ka veto Nixon. Ke kākau neiʻo Bybee i nā leka i kākauʻia e Bush. Kākauʻo ia i kahi'ōlelo kuʻikau o Bush, he'ōlelo i kākauʻia e hoʻololi i ke kānāwai hou. Hoʻopiliʻo Bybee i nā mea i hana muaʻia e kona keʻena,ʻo ke Office of Counsel Law in the Department of Justice. A ke hilinaʻi loa neiʻo ia i ka paneʻana ua hana muaʻo Pelekikena Clinton i nā mea like. No ka mea pono,'ōleloʻo iaʻo Truman, Kennedy, Reagan, a me Bush Sr., me ka manaʻo o kaʻelele aʻIseraʻela e pili ana i kahi'ōlelo UN e hōʻohewa ana i ka hoʻouka kaua o kaʻIseraʻela. ʻO kēia nā mea hoʻokae mua, akā,ʻaʻole lākou he kānāwai.

Ua'ōleloʻo Bybee i ka makahiki o nā lakohana'iliala e hiki ai i ka hoʻolālāʻana iā ia ke pale aku i kekahi kaua e kū'ē i kekahi lāhui e hiki ke hoʻoweliweli i nā pu, ināʻaʻole he kumu e noʻonoʻo ai e hoʻohana ai kēlā lāhui iā lākou e kū'ē iāʻoe:

"No laila, ke hoʻomaopopo nei mākou, inā paha ke kūpono pahaʻo Iraq e hōʻeha i ka United States me WMD, a iʻole e hoʻololi i kēlā mea kaua i ka mea hoʻoweliweli no ko lākou hoʻohanaʻana iāʻAmelika Huipūʻia, he iki iki nō ia,ʻo ke kiʻekiʻe loa o ka pōʻino e ʻO ka hopena,ʻo ka hui pū me ka palena kūponoʻole o ka manawa kūpono a me ka mea e hiki ai ināʻaʻole mākou e hoʻohana i ka ikaika, hiki i ka Pelekikena e hoʻonui, e pono e pale i kaʻAmelika Huipūʻia. "

Mai noʻonoʻo i ke kiʻekiʻe kiʻekiʻe o ka pōʻino i ka hana "hana milia", aiʻole ka'āponoʻole o ke kānāwai. Hōʻike kēia memo i kahi kaua o ka hakakā a me nā hewa a me nā hanaʻino a pau ma waho a ma ka home i'āponoʻia e ke kaua.

I ka manawa hoʻokahi iʻaʻa ai nā pelekikena i ka mana e pale i nā kānāwai o ke kaua, ua kūkala nui lākou i ke kākoʻoʻana iā lākou. Hōʻikeʻo Harold Lasswell ma ka 1927 e hiki ke kūʻai aku i kahi kaua i "nā kānaka limahana a me nā poʻe waena" inā hoʻokomoʻia e like me ke kūpono o ke kānāwai o nā aupuni. Ua kū ka hakakāʻana o nā poʻe Pelekane no ke Kaua Honua Mua ma muli o ke kuleana o ka lāhui āpau i ka wā i hiki ai iā lākou ke hoʻopaʻapaʻa e kū'ē i ka hoʻouka kauaʻana o Kelemānia o Pelekania. Ua hoʻonohonoho koke ka Farani i kahi Kōmike no ka Puʻe o ke Kānāwai Kānāwai.

"Ua hoʻohihoihoiʻia ka poʻe Helene e kēia kahe o ke aloha i ke kānāwai o ka honua ma ka honua nei, akā uaʻike kokeʻia e hiki ke hoʻopuka i kahi pōkole no ka mea i hoʻopiʻiʻia. . . . ʻO nā Helene. . . uaʻike lākou he hakakā maoli lākou no ke kuokoaʻana o ke kai a me nā pono o nā lāhui liʻiliʻi e kālepa ai, e like me ka mea iʻikeʻia he pono, me ka nānāʻole i nā mea hoʻonāukiuki o nā'auwaʻa Pelekane. "

Ua'ōlelo nā pilikino e hakakā ana lākou no ka hoʻokuʻuʻiaʻana o Belgium, Alsace, a me Lorraine. Ua hōʻole nā ​​poʻe German e hakakā ana lākou no ka hoʻokuʻuʻiaʻana o'Ilani,ʻAigupita, a me Inia.

Me ka hōʻeuʻeu i Iraq ma ka nele o ka mana UN ma ka 2003, ua'ōleloʻo Bush e keʻakeʻa neiʻo ia i mea e hoʻokō ai i ka hoʻoholo UN. Me ka hakakā pūʻana o ke kaua me nā pūʻali koa US, ua mālamaʻo Bush i ka hanaʻana i loko o kahi hui kaiaulu ākea. E'ākau nā aliʻi e hoʻoikaika i ka manaʻo o ke kānāwai o nā kānāwai āpau ma ke kū'ēʻana iā ia iho, a laila e hōʻeha ana i ka hopena o lākou, e hōʻike ana i ke koʻikoʻi o ka lanakilaʻana i kēlā me kēia kaua hou, a me ko lākou hilinaʻi i ka hoʻomakaʻana o ke kaua,ʻaʻohe mea e hoʻi e nānā hou i kahi i hanaʻia.

Ka pauku: KA MEA HOOHOLO ANA I KA OLE

ʻO ka huiʻo Hague a me Geneva a me nā kuikahi'ē aʻe'ē aʻe i huiʻia eʻAmelika Huipūʻia i nā hewa i komo mau i loko o kekahi kaua, me ka nānāʻole i ke kānāwai o ke kaua holoʻokoʻa. Ua hoʻokomoʻia kekahi o kēia mau hana i ka US Code of Law, e like me nā hewa i loaʻa ma ka Geneva Conventions, ma ka Convention Convention against the Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment, a ma nāʻaha kū'ē i nā mea kaua a me nā mea ola kino. ʻO kaʻoiaʻiʻo,ʻo ka hapanui o kēia mau kuikahi e koi ana i nā lāhui hōʻailona e kau i nā kānāwai o ka'āina no ka hoʻohuiʻana i nā'āpana o nā māhele o nā'ōnaehana kānāwai pono'ī o kēlā me kēia'āina. Ua laweʻia a hiki i ka 1996 no United States e hoʻopau i ke kānāwai Crime Kaua Kaua e hāʻawi i ka 1948 Geneva Conventions i ka ikaika o ka US Law Law. Akā, ma kahi i hanaʻoleʻia ai nā hana i pāpāʻia e nā kuikahi i nā hewa o ke kānāwai,ʻo nā kuikahi e lilo i mau kuleana o ka "kānāwai kiʻekiʻe o ka'āina" ma lalo o ke Kumukānāwai oʻAmelika Huipūʻia.

Hōʻikeʻo Michael Haas a me nā palapala hoʻonāuki 263 a me ka hoʻonāukiuki, i hanaʻia ma ka hakakā o kēia wā ma Iraq, a mahele iā lākou i loko o nāʻano o "ka hana kaua," "ka mālamaʻana i nā pio," a me ka " ka hana o ka postwar. "He hopena o nā hewa:

LIKE LIKE LIKE Ka Lāʻole e mālama i ke keʻena o kahi hōpena.

LIKE LIKE LIKE Hoʻopāʻana o nā'āina Neutral.

LIKE LIKE LIKE ʻO ka hoʻouka kaua kū'ē i nā poʻe haole.

LIKE LIKE LIKE Ka hoʻohanaʻana i nā Uranium Wela.

LIKE LIKE LIKE Nā Hoʻopau Mākaha.

LIKE LIKE LIKE Hoʻoponopono.

LIKE LIKE LIKE Ka Hoʻokaeʻana i ka Pono e Kōkua.

LIKE LIKE LIKE Ka hoʻokuʻuʻana i nā keiki ma nā wahi kūpono he mau mākua.

LIKE LIKE LIKE Ka Lāʻole e Palepa i Nā Mea Hōʻikeʻike.

LIKE LIKE LIKE ʻO ka hoʻopaʻi lehulehu.

LIKE LIKE LIKE Ke kālepaʻana o ka Pono Pono.

He lōʻihi ka papa inoa o nā hanaʻino e pili ana i nā kaua, akā he mea paʻakikī ke noʻonoʻo i nā kaua ma waho o lākou. Keʻike neiʻoʻAmelika Huipūʻia e neʻe nei i ka neʻeʻana o nā kaua unmanned e mālamaʻia ana e nā drones mamao-mamao, a me nā'āpana liʻiliʻi i manaʻoʻia no nā pepehi kanaka i hanaʻia e nā hui kūikawā ma lalo o ke kauoha hūnā a ka pelekikena. ʻO kēlā mau kaua e pāpā mai i nā hewa he nui wale, akā, ua kūponoʻole lākou i ke kānāwai. ʻO ka hōʻike o ka United Nations ma ka mahinaʻo Iune 2010 i hoʻoholo ai he hōʻailona kūponoʻole ka hōʻeuʻeuʻana o nā US drone ma Pakistan. Ua hoʻomauʻia nā hana kūikawā.

Ua hoʻopiʻiʻia kekahi hihia i hoʻopukaʻia ma ka 2010 e ka Center for Constitutional Rights (CCR) a me ka HuiʻAi Moku'āinaʻAmelika (ACLU) i ka hana o nā pepehi kanaka i manaʻoʻia e nāʻAmelika. ʻO ka paio i hoʻopiʻiʻia e nā mea noi i ka pono i ke kaʻina hana. Ua'ōleloʻo White House i ka pono e pepehi i nāʻAmelika ma waho oʻAmelika Huipūʻia, akā e hanaʻia pēlā me ka hoʻopaʻiʻoleʻana i nāʻAmelika me nā hewa, ke hoʻokolokolo iā lākou, a hāʻawi iā lākou i ka manawa kūpono e pale aku ai iā lākou iho i nā'ōlelo kū'ē. Ua mālamaʻiaʻo CCR a me ka ACLU e Nasser al-Aulaqi e hoʻopiʻi i ka hihia e pili ana i ka'ōlelo a ke aupuni no kaʻaeʻana i ka pepehiʻiaʻana o kāna keiki,ʻo Anwar al-Aulaqi. Akā, ua haʻi aku ke Kākau'ōlelo o ka Waihona'Anwar al-Aulaqiʻo "kahi mea i kapaʻiaʻo ke ao holoʻokoʻa," a ua lilo ia i mea hewa no nā loio e hāʻawi i ka hoʻopiʻi no kona pono me ka loaʻaʻole o kahi palapala laikini kūikawā, a ke aupuni i ka manawa o kēia palapala hāʻawiʻia.

Ma 2010 hoʻi, ua hoʻokumuʻo Dennis Kucinich (D., Ohio) Congressman i kahi pālākilo e pāpā ai i ka pepehi kanakaʻana o nā poʻeʻAmelika. ʻOiai, i koʻuʻike,ʻaʻole i hiki i ka'aha'ōlelo ke hoʻoholo i hoʻokahi bila e hōʻikeʻoleʻia e Pelekikena Obama mai kona komoʻana i loko o ka Hale Hōʻikeʻike,ʻaʻole paha e hiki i kēia ke wāwahi i kēlā kaha. ʻAʻole lawa ka nui o ka lehulehu e hoʻololi ai i nā loli.

Hoʻokahi kumu, ke manaʻo nei au, no ka mea,ʻaʻole ka manaʻo o ka mea i hoʻokaumahaʻia e like me keʻano o ka manaʻoʻiʻo o kaʻAmelika. Inā e hana ka pelekikena iā ia, e'ōlelo maiʻo Richard Nixon, "ʻo ia hoʻi,ʻaʻole ia he kānāwai." Inā e hana ka lāhui, pono ia. ʻOiaiʻo nāʻenemi i loko o kā mākou kaua,ʻo ia ka poʻe hewa, pono mākou e mālama i ke kānāwai, a iʻole e kākoʻo ana i ke kūlana kūpono o ka pono.

Hiki iā mākou keʻike pono i ka hanaʻana o ke kāpena ma nāʻaoʻaoʻelua o ke kaua e manaʻoʻaʻole hiki i ko lākouʻaoʻao ke hana hewa. Eʻoi aku ka maikaʻi o kaʻikeʻana i ko kākou lāhui, e like me nā lāhui'ē'ē aʻe, ke hana i nā mea hewa, hiki iā lākou ke hana i nā mea i hewa loa -ʻo ia ka mea hana hewa. Eʻoi aku ka maikaʻi o ka hoʻonohonohoʻana e hōʻemi i kaʻaha kauhale e ho'ōki i nā hōʻai'ē kālā. Eʻoi aku ka maikaʻi ma mua o ka hanaʻana i nā mea kaua ma ka hanaʻana i nā mea kaua a me nā mea kaua i kēia manawa.