Na Ann Wright
“Mai Haʻalele!” i ke alo o ka pono ʻole ka mantra o ʻekolu o nā alakaʻi o ka honua, nā lālā o ka hui i kapa ʻia ʻo "Nā ʻElders" (@TheElders.org). Ma nā kūkākūkā ʻana ma Honolulu, ʻAukake 29-31, ua paipai ka poʻe lunakahiko i nā poʻe hoʻoulu kaua mai kū iki i ka hana ʻana i nā hana kolohe. "Pono i ka mea e ʻaʻa i ka haʻi ʻana i nā pilikia," a "inā ʻoe e hana, hiki iā ʻoe ke lilo i maluhia nui me ʻoe iho a me kou lunamanaʻo iho," ʻo ia kekahi o nā manaʻo maikaʻi ʻē aʻe i hāʻawi ʻia e ke alakaʻi anti-apartheid Archb Bishop Desmond ʻO Tutu, ke Kuhina Nui mua o Norewai a me ke kaiapuni ʻo Dr. Gro Harlem Brundtland a me ka loio kuleana kanaka o ka honua ʻo Hina Jilani.
He hui alakaʻi nā ʻelemakule i hōʻuluʻulu ʻia ma 2007 e Nelson Mandela e hoʻohana i ko lākou "kūʻokoʻa, ʻike hui a me ka mana e hana no ka maluhia, hoʻopau ʻilihune, kahi honua paʻa, ka hoʻopono a me nā pono kanaka, e hana ana i ka lehulehu a ma o ka diplomacy pilikino. e hui pū me nā alakaʻi ākea a me nā kaiāulu kīwila e hoʻoponopono i ka hakakā a kamaʻilio i nā kumu kumu, e ʻaʻa i ka pono ʻole, a paipai i ke alakaʻi ʻana i ka pono a me ke aupuni maikaʻi. "
ʻO nā ʻelemakule me ka Pelekikena mua o US ʻo Jimmy Carter, ke Kākauʻōlelo o United Nations Kofi Annan, ka Pelekikena mua o Finilana Martti Ahtisaari, ka Pelekikena mua o ʻIlani Mary Robinson, ka Pelekikena mua o Mexico ʻo Ernesto Zedillo, ka Pelekikena mua o Brazil ʻo Fernando Henrique Cardoso, ka mea hoʻonohonoho a me poʻo. o ka ʻAhahui Wahine Hoʻolimalima Pono ʻia mai India Ela Bhatt, ke Kuhina Nui o mua no Algeria a me ka Lunamakaʻāinana kūikawā o ʻAmelika Hui Pū ʻIa no Afghanistan a me Suria Lakhdar Brahimi a me Grace Machel, ke Kuhina Hoʻonaʻāina Mozambique ma mua, ka hoʻokolokolo ʻana o nā Aupuni Hui Pū ʻIa no nā keiki i ke kaua a me ka mea hoʻokumu o ka poʻe ʻelemakule me kāna kāne ʻo Nelson Mandela.
Nā Poʻi o ka Haumāna Hawaiʻi (www.pilarsofpeacehawaii.org/nā kūpuna-i-hawaii ) a me ka Community Community Foundation (www.hawaiicommunityfoundation.org )
Kākoʻo ka huakaʻi a nā ʻelemakule i Hawaiʻi. Ua ʻākoakoa ʻia nā ʻōlelo aʻe aʻe mai nā hanana lehulehu ʻehā a The Elders i ʻōlelo ai.
Nobel Peace Laureate Archbishop Desmond Tutu
He alakaʻi ʻo Anglican Church Archb Bishop Desmond Tutu i ka neʻe kūʻē aku i ka apartheid ma ʻApelika Hema, e kākoʻo ana i ka boycott, ka hoʻoiho a me nā hoʻopaʻi kūʻē i ke aupuni ʻApelika Hema. Ua loaʻa iā ia ka makana Nobel Peach Prize ma 1984 no kāna lawelawe i ka hakakā kūʻē i ka apartheid. I ka makahiki 1994, ua koho ʻia ʻo ia i noho lunahoomalu no ko ʻAmelika Hema ʻoiaʻiʻo a me ke Komikina Hoʻohui e hoʻokolokolo i nā hana hewa apartheid – era. Ua hoʻohalahala leo nui ʻo ia no ka hana apartheid ʻIseraʻela ma West Bank a me Gaza.
Ua'ōleloʻo'Ake Bishop Bishop Tutu,ʻaʻoleʻo ia i makemake i kahi alakaʻi i ka neʻeʻana i ka apartheid, akā, ma hope o ka nui o nā alakaʻi mua i hoʻopaʻaʻia a paʻa paha, ua hoʻokūʻia ka alakaʻi iā ia.
Ua ʻōlelo ʻo Tutu, ʻoiai ʻo ka ʻae o ka honua holoʻokoʻa, he kanaka hilahila maoli ia a ʻaʻole ia he mea hōʻeha, ʻaʻole ia he "mea hakakā." Ua ʻōlelo ʻo ia ʻoiai ʻaʻole ala ʻo ia i kēlā me kēia kakahiaka e haʻohaʻo ana i ka mea hiki iā ia ke hana e hoʻonāukiuki i ke aupuni apartheid o ʻApelika Hema, ua aneane like nā mea āpau āna i hana ai i kāna kamaʻilio ʻana no nā pono o kēlā me kēia kanaka. I kekahi lā ua hele ʻo ia i ke Kuhina Nui keʻokeʻo o ʻApelika Hema e pili ana i 6 mau ʻeleʻele e kokoke e lī ʻia. Ua mahalo ke Kuhina Nui akā huli i ka huhū a laila ʻōlelo ʻo Tutu no nā pono o ka 6 i hoʻihoʻi i ka huhū — Ua ʻōlelo ʻo Tutu, “Manaʻo wau ʻaʻole e mālama ʻo Iesū e like me kaʻu i hana ai, akā ua hauʻoli wau i kuʻu alo ʻana ke Kuhina Nui o ʻApelika Hema no ka mea mālama lākou iā mākou e like me ka lepo a me ka ʻōpala. ”
Ua hōʻike ʻo Tutu ua ulu ʻo ia i ʻApelika Hema ma ke ʻano he "urchin kaona," a ua noho ʻo ia i ʻelua mau makahiki i ka haukapila ma muli o ka maʻi puʻupuʻu. Makemake ʻo ia e lilo i kauka akā ʻaʻole hiki ke uku no ke kula kauka. Ua lilo ʻo ia i kumu kula kiʻekiʻe, akā ua haʻalele ʻo ia i ke aʻo ʻana ke hōʻole ke aupuni apartheid e aʻo i ka ʻepekema ʻeleʻele a kēnā aku i ka ʻōlelo Pelekania e aʻo wale ʻia i hiki i ka poʻe ʻeleʻele ke hoʻomaopopo a hoʻolohe i kā lākou haku keʻokeʻo. Ua lilo ʻo Tutu i lālā o nā kāhuna pule Anglican a kū aʻe i ke kūlana o Dean o Johannesburg, ka ʻeleʻele mua i paʻa i kēlā kūlana. I kēlā kūlana, ua hoʻolaha ka pāpāho i nā mea āpau āna i ʻōlelo ai a ua lilo kona leo i hoʻokahi o nā leo ʻeleʻele koʻikoʻi, me nā poʻe ʻē aʻe e like me Winnie Mandela. Ua loaʻa iā ia kahi Nobel Peace Prize ma 1984. ʻ saidlelo ʻo Tutu ʻaʻole hiki iā ia ke manaʻoʻiʻo i ke ola āna i alakaʻi ai me ke poʻo ʻana i ka hui o The Elders, i haku ʻia e nā Pelekikena o nā ʻāina a me ke Kakauolelo Nui o nā Aupuni Hui Pū ʻIa.
I ka wā o ka hakakā apartheid ma ʻApelika Hema, ua ʻōlelo ʻo Tutu "ʻo ka ʻike ʻana he kākoʻo kā mākou ma ka honua holoʻokoʻa i hoʻololi nui iā mākou a kōkua iā mākou e hoʻomau. I ko mākou kū kūʻē ʻana i ka apartheid, ua hui pū nā lunamakaʻāinana mai nā hoʻomana e kākoʻo iā mākou. I ka wā i lawe aku ai ke aupuni o ʻApelika Hema i kaʻu passport mai iaʻu, a Lāpule Papa kula ma NūIoka, ua hana "Passports of Love" a hoʻouna iā lākou iaʻu. ʻOiai nā hana liʻiliʻi i ka hopena nui no ka poʻe i ka hakakā. "
Ua ʻōlelo ʻo Archbishop Tutu, "Makemake nā ʻōpio e hana i kahi ʻokoʻa i ka honua a hiki iā lākou ke hana i kēlā ʻokoʻa. ʻO nā haumāna nā mea nui o ka boycott, ka heʻe ʻana a me ka neʻe e kūʻē i ke aupuni apartheid ʻApelika Hema. I ka wā i pale aku ai ʻo Pelekikena Reagan i ke kānāwai anti-apartheid i hoʻoholo ʻia e ka US Congress, ua hoʻonohonoho nā haumāna e hoʻoikaika i ka ʻAhaʻōlelo e hoʻokahuli i ka veto a ka Pelekikena.
Ma ka hakakā Israel-Palestine, ua ʻōlelo ʻo Archb Bishop Desmond Tutu, "Ke hele au i Israel a ma o nā wahi nānā e komo ai i ke Komohana Komohana, ʻeha koʻu puʻuwai i ka like o Israel a me apartheid ʻApelika Hema." Ua ʻōlelo ʻo ia, “Ua loaʻa anei wau i kahi maʻawewe manawa? ʻO kēia ka mea a mākou i ʻike ai ma ʻApelika Hema. ” Me ka naʻau ua ʻōlelo ʻo ia, “ʻO kuʻu kaumaha ka mea a ka ʻIseraʻela e hana nei iā lākou iho. Ma o ka ʻoiaʻiʻo a me ke kaʻina hana hoʻolauleʻa ma ʻApelika Hema, ua ʻike mākou i ka wā e hoʻokō ai ʻoe i nā kānāwai kūpono ʻole, nā kānāwai dehumanizing, ka mea nāna i hana a i ʻole ka mea hoʻokō i kēlā mau kānāwai e hana hewa ʻia. Ke uē nei wau no ka ʻIseraʻela ʻoiai ua pau lākou i ka ʻike ʻole i nā mea i hōʻeha ʻia o kā lākou hana e like me ke kanaka. "
ʻO ka maluhia kūpaʻa a pololei hoʻi ma waena o ʻIseraʻela a me Palesetina ka mea nui a nā ʻelemakule mai ka wā i hoʻokumu ʻia ai ka hui ma 2007. Ua kipa aku nā ʻelemakule i ka ʻāina ʻekolu mau manawa ma ke ʻano he hui, i ka makahiki 2009, 2010 a me 2012. I ka makahiki 2013, hoʻomau ka ʻōlelo a nā lunakahiko e pili ikaika ana i nā kulekele a me nā hana e hōʻino ai i ka hopena ʻelua a me ka manaʻolana no ka maluhia ma ka ʻāina, ke kūkulu ʻana a me ka hoʻonui ʻia ʻana o nā noho hewa ʻole o ka ʻIseraʻela ma ke West Bank. I ka makahiki 2014, ua kākau ʻo Pelekikena US mua ʻo Jimmy Carter a me Pelekikena mua o ʻIlaniia ʻo Mary Robinson i kahi ʻatikala koʻikoʻi e pili ana i ka ʻIseraʻela a me Gaza ma ka makasina kulekele ʻē aʻe i kapa ʻia ʻo "Gaza: Ke Kaʻina o ka Manaʻo e hiki ke haki"http://www.theelders.org/mea / gaza-wiki-ka 'hiki iā ia keʻoki ),
Ma ka pilikia o ke kaua, ua ʻōlelo ʻo ʻAkupihopa Tutu, "I nā ʻāina he nui, ʻae ka poʻe kamaʻāina he maikaʻi ke hoʻolilo kālā i nā mea kaua e luku ai i ka poʻe ma mua o ke kōkua ʻana i ka wai maʻemaʻe. He hiki iā mākou ke hānai i nā mea āpau ma ka honua, akā kūʻai aku kā mākou aupuni i nā mea kaua. Pono mākou e haʻi i ko mākou aupuni a me nā mea hana mea kaua ʻaʻole mākou makemake i kēia mau mea kaua. ʻO nā ʻoihana e hana i nā mea e pepehi kanaka, ma mua o ka mālama ʻana i nā ola, hoʻomāinoino i nā kaiāulu kīwila ma nā ʻāina Komohana. No ke aha e hoʻomau ai i kēia inā hiki iā mākou ke mālama i nā poʻe me ke kālā i lilo i nā mea kaua? Pono nā ʻōpio e ʻōlelo "ʻAʻole, ʻaʻole ma koʻu inoa." He mea hilahila ke make ʻana nā keiki i ka wai ʻino a me ka nele o ka inoculation ke lilo nā ʻāina ʻoihana i nā piliona i nā mea kaua. ”
Nā manaʻo'ē aʻe mai ka'Akepiho Tutu:
Pono e kū kekahi no kaʻoiaʻiʻo,ʻo nā hopena.
E idealistic ma ke ʻano he ʻōpio; Manaʻoʻiʻo hiki iā ʻoe ke hoʻololi i ka honua, no ka mea hiki iā ʻoe!
ʻO mākou ke "ʻelemakule" i kekahi mau manawa e hoʻonele i ka'ōpiopio i ko lākou idealism a me ka hauʻoli.
I ka poʻe ʻōpio: e hoʻomau i ka moeʻuhane-ʻO ka moemoeā ʻaʻole kaua hou, ʻo ka ʻilihune ka mōʻaukala, hiki iā mākou ke hoʻoponopono i ka poʻe e make ana i ka wai ʻole. Ke hilinaʻi nei ke Akua iā ʻoe no ka honua me ke kaua ʻole, kahi honua me ke kaulike. Aia ko ke Akua Honua i kou mau lima.
ʻO ka ʻike ʻana e pule ana nā kānaka iaʻu e kōkua iaʻu. ʻIke wau aia kahi luahine i loko o ka hale pule kaona e pule noʻu i kēlā me kēia lā a kākoʻo iaʻu. Me ke kōkua o kēlā mau poʻe āpau, pūʻiwa au i ka ʻike ʻana o ka "maʻalea". ʻAʻole ia kaʻu hoʻokō; Pono wau e hoʻomanaʻo ʻo wau nō wau no kā lākou kōkua.
Pono kekahi mea e hoʻomaha iki ai i hiki ai ke hoʻouluʻia.
E hele mākou eʻauʻau a make pū paha - pono mākou e ala i kekahi poʻe!
'Ōlelo ke Akua,ʻo kēia kahi o kou home-hoʻomanaʻo he poʻe like kākou no kaʻohana hoʻokahi.
Hana i nā pilikia e "hoʻāʻo e holoi i kahi waimaka mai ka maka o ke Akua. Makemake ʻoe i ke Akua e minoʻaka e pili ana i kāu puʻukū o ka honua a me ka poʻe ma luna. Ke nānā nei ke Akua iā Gaza a me Ukraine a ʻōlelo ke Akua, "Āhea ana lākou e loaʻa ai?"
ʻO kēlā me kēia kanaka he waiwai kūʻokoʻa a hōʻino i nā kānaka he'ōlelo hōʻino wale i ke akua.
He nui loa kaʻokoʻa ma waena o nā mana aʻaʻole i loko o ko kākou honua - a i kēia manawa ua like ka like o ka pōʻino ma ka hui kaiauluʻeleʻele ma'Akelika Hema.
Hoʻomaʻamaʻa i ka maluhia i ke ola o kēlā me kēia lā. Ke hana maikaʻi mākou ua pālahalaha ʻia e like me nā nalu, ʻaʻole ia he nalu pākahi, akā hana maikaʻi ka nalu i nā poʻe he nui.
Ua hoʻopau ʻia ke kauā, ke neʻe nei nā pono o nā wahine a me ke kaulike a ua hoʻokuʻu ʻia ʻo Nelson Mandela i waho o ka hale paʻahao — Utopia? Kainō?
E noho hoʻomalu meʻoe iho.
E hoʻomaka i kēlā me kēia lā me kahi manawa o ka noʻonoʻo, e hanu i ka maikaʻi a hoʻomaha i nā hewa.
E noho hoʻomalu meʻoe iho.
He pio wau no ka manaolana.
ʻO Hina Jilani
Ma ke ʻano he loio kuleana kanaka ma Pakistan, ua hoʻokumu ʻo Hina Jilani i ka loio i nā loio wahine āpau a hoʻokumu i ke komikina Kuleana Kuleana kanaka mua loa i kona ʻāina. ʻO ia ka Lunamakaʻāinana Nui o ka UN no nā mea pale i nā pono kīvila o kānaka mai 2000 a 2008 a ua koho ʻia i nā kōmike o Nā Aupuni Hui Pū ʻIa e ʻimi i nā hana hewa i ke kānāwai kūwaho i nā hakakā ma Darfur a me Gaza. Ua hāʻawi ʻia iā ia ka Millennium Peace Prize for Women i 2001.
Ua ʻōlelo ʻo Ms. Jilani ma ke ʻano he pale pale kuleana kanaka ma Pakistan i ka hana ʻana no nā pono o kahi hui liʻiliʻi, "ʻAʻole wau i makemake nui ʻia e ka hapanui - a i ʻole ke aupuni." Ua ʻōlelo ʻo ia ua hoʻoweliweli ʻia kona ola, ua hoʻouka kaua ʻia kona ʻohana a pono e haʻalele i ka ʻāina a ua hoʻopaʻa ʻia ʻo ia i ka hale paʻahao no kāna mau hana i nā pilikia kaulike lehulehu a mākou e makemake ʻole ai. Ua haʻi ʻo Jilani he paʻakikī iā ia ke manaʻoʻiʻo e pili kekahi i kāna alakaʻi ʻoiai he mea hakakā ʻo ia ma Pakistan, akā hana lākou no ka mea manaʻoʻiʻo lākou i nā kumu e hana ai ʻo ia.
Ua ʻōlelo ʻo ia no kekahi ʻohana hoʻouluulu. Ua hoʻopaʻahao ʻia kona makuakāne no ka kūʻē ʻana i ke aupuni pūʻali koa ma Pakistan a ua kiola ʻia ʻo ia i waho o ke koleke no ka hoʻopiʻi ʻana i ke aupuni like. Ua ʻōlelo ʻo ia ma ke ʻano he haumāna "noʻonoʻo", ʻaʻole hiki iā ia ke pale i ka politika a ma ke ʻano he haumāna loio ua lilo ʻo ia i manawa nui e pili ana i nā hale paʻahao e kōkua ana i nā paʻahao politika a me ko lākou mau ʻohana. ʻ saidlelo ʻo Jilani, “Mai poina i nā ʻohana o ka poʻe i hele i ka hale paʻahao i kā lākou hoʻāʻo ʻana e hoʻopiʻi i ka pono ʻole. Pono ka poʻe e mōhai a hele i ka hale paʻahao e ʻike e kōkua ʻia ko lākou ʻohana ʻoiai lākou i loko o ka hale paʻahao.
Ma nā pono wahine, ua ʻōlelo ʻo Jilani, "Ma nā wahi pilikia a nā wahine ma ka honua holoʻokoʻa, kahi kuleana ʻole o lākou, a pilikia ʻole paha kā lākou kuleana, pono mākou e kōkua kekahi i kekahi a lawe i ka kaomi e hoʻopau i ka pono ʻole." Ua ʻōlelo hou ʻo ia, "Ua mālama ka manaʻo o ka lehulehu i koʻu ola. Ua pau koʻu hoʻopaʻa ʻia ʻana ma muli o ke kaomi a nā hui wahine a me nā aupuni. ”
I ka nānā ʻana i ka moʻomeheu waiwai a me ka lāhui like ʻole o Hawaiʻi, ua ʻōlelo ʻo Ms. Jilani e pono e akahele ka pono ʻole i kekahi poʻe e hoʻohana i kēia ʻano ʻokoʻa e hoʻokaʻawale i ka nohona. Ua kamaʻilio ʻo ia e pili ana i nā hakakā ethic i lele i loko o nā makahiki i hala i hala i make ai he mau haneli mau tausani mau kānaka-i ka Yugoslavia mua; ma ʻIraka a me Suria ma waena o Sunni a me Shiʻa a ma waena o nā ʻāpana like ʻole o Sunnis; a ma Rwanda ma waena o Hutus a me Tutus. Ua ʻōlelo ʻo Jilani ʻaʻole pono mākou e hoʻomanawanui wale i nā mea like ʻole, akā e hana nui e lawe i ka ʻokoʻa.
Ua'ōleloʻo Jilani, aiaʻo ia ma nā Komisina Nīnau ma Gaza a me Darfur, nā mea kū'ē i nā kuleana kuleana o nā kānaka ma nāʻaoʻaoʻelua i ho'āʻo e hoʻohaʻahaʻa iā ia a me nā mea'ē aʻe e pili ana i nā komisina, akā,ʻaʻoleʻo ia iʻae aku i ko lākou kū'ēʻana iā ia e ho'ōki i kāna hana no ka hoʻopono.
I ka makahiki 2009, he lālā ʻo Hina Jilani o ka hui o Nā Aupuni Hui Pū ʻIa nāna i ʻimi i ka hoʻouka kaua o 22 lā ʻIseraʻela ma luna o Gaza i hoʻopaʻa ʻia i loko o ka Goldstone Report. ʻO Jilani, ka mea i noiʻi i ka hana a ka pūʻali koa i ka poʻe kīwila ma Darfur, i ʻōlelo, "ʻO ka pilikia maoli ka noho ʻana o Gaza. ʻEkolu mau hana hōʻeha a ka ʻIseraʻela kūʻē iā Gaza i nā makahiki he ʻelima i hala, i kēlā me kēia koko a me ka luku ʻana i nā pono kīwila e pono ai ke ola o ka poʻe o Gaza. ʻAʻole hiki i kekahi ʻaoʻao ke hoʻohana i ka pono o ka pale ʻana iā ia iho e hōʻalo i nā kānāwai kūwaho. ʻAʻole hiki ke loaʻa ka maluhia me ka ʻole o ka pololei no ka poʻe Palesetina. ʻO ka pono ka pahuhopu e hoʻokō i ka maluhia. "
Ua ʻōlelo ʻo Jilani e pono i ke kaiāulu o ka honua e mālama i ka ʻIseraʻela a me ko Palestinian i loko o nā kamaʻilio e pale aku ai i nā hakakā a me nā make hou aʻe. Ua ʻōlelo hou ʻo ia e pono i nā kaiāulu kūloko e hana i nā ʻōlelo koʻikoʻi ʻaʻole ʻae ʻia nā hana hewa i ke kānāwai kūwaho me ka hoʻopaʻi ʻole - koi ʻia ka kuleana kūwaho. Ua ʻōlelo ʻo Jilani he ʻekolu mau ʻāpana e hoʻopau ai i ka hakakā ma waena o Israel a me Palestine. ʻO ka mea mua, pono e pau ka noho ʻana o Gaza. Ua hoʻomaopopo ʻo ia ka hana ma waho paha ma Gaza a ma loko a ma loko o ke West Bank. ʻO ka lua, pono e kūpaʻa ka ʻIseraʻela e loaʻa kahi aupuni Palestinian hiki. ʻO ke kolu, pono e hana i nā ʻaoʻao ʻelua e pale i ko lākou palekana. Ua ʻōlelo hou ʻo Jilani, "Pono nā ʻaoʻao ʻelua e kūlike i nā loina o ka nohona kūwaho."
Ua ʻōlelo hou ʻo Jilani, “Minamina loa wau i ka poʻe i loaʻa i ka hakakā — ua ʻeha nā mea āpau. Akā, ʻoi aku ka nui o ka hiki ke hōʻino ma kekahi ʻaoʻao. Pono e hoʻopau i ka hana ʻIseraʻela. ʻO ka hana ia e hōʻeha ai i ka ʻIseraʻela pū kekahi ... No ka maluhia o ka honua, pono e loaʻa kahi kūlana Palesetina kūpono me nā ʻāina kūlike. Pono e pau nā noho kū ʻole i ke kānāwai. ”
ʻ saidlelo ʻo Jilani, "Pono ke kaiāulu kūwaho e kōkua i nā ʻaoʻao ʻelua e formulate i kekahi ʻano o ka noho like ʻana, a ʻo ia noho pū ʻana paha, ʻoiai aia lākou ma kahi o kekahi, ʻaʻohe paha mea e pili ai kekahi i kekahi. ʻIke wau he hiki paha kēia ʻoiai ʻo India a me Pakistan i hana ai no 60 mau makahiki. ”
Nānāʻo Jilani, "Pono mākou i nā kaulike no ka hoʻoponopono a me nā hana e hoʻomaopopo ai i ka hanaʻana i ka ponoʻole aʻaʻole mākou e hopohopo e pili ana i kēia mau hana."
Nā manaʻo'ē aʻe mai Hina Jilani:
Pono kekahi e loaʻa ka koa e kamaʻilio i nā kūlana.
Pono kekahi i keʻano o ke ahonui i ka wā e pilikia ana i ka hopenaʻoiaiʻaʻole e hiki i kekahi ke manaʻo e loaʻa nā hopena i kahi manawa.
Hoʻololi kekahi mau pilikia i mau makahiki he 25 - e kū ma ke kihi o ke alanui no XNUMX mau makahiki me kahi placard e hoʻomanaʻo nei i kahi kaiāulu o kahi pilikia. A laila, hiki mai kahi loli.
ʻAʻole hiki i kekahi ke haʻalele i ka hakakā, no ka lōʻihi o ka lōʻihi e loaʻa ai nā loli a kekahi e hana nei. I ka hele kūʻē ʻana i ke au, e hoʻomaha koke paha ʻoe a hoʻi hou ʻia ʻoe e ke au.
Hoʻāʻo wau e kaohi i koʻu huhū a me koʻu huhū i mea e hoʻokō ʻia ai kaʻu hana, akā huhū wau i nā hana i hiki ʻole ke loaʻa ka maluhia. Pono mākou e hōʻole i ka pono ʻole. ʻO ke kekelē āu e makemake ʻole ai i kahi pilikia, e hoʻokau iā ʻoe e hana.
ʻAʻole wau makemake e kaulana, akā makemake wau e kaulana nā kumu / pilikia a hiki iā mākou ke hoʻololi i ka hana. Inā ʻoe e hana nei no nā kuleana o nā mea liʻiliʻi, makemake ʻole nā mea nui i kāu hana. Pono ʻoe i ka wiwo ʻole e hoʻomau.
I ka hana kaulike kaulike, pono ʻoe i kahi ʻōnaehana kākoʻo o nā hoaaloha a me ka ʻohana. Ua lawe pio ʻia koʻu ʻohana i hoʻokahi manawa a laila ua neʻe wau iā lākou mai ka ʻāina no ko lākou palekana, akā ua paipai lākou iaʻu e noho a hoʻomau i ka hakakā.
Ināʻoe e hana, hiki iāʻoe ke hoʻonui aku i ka maluhia meʻoe iho a me kouʻike.
E noho me nā poʻe āu e makemake ai a keʻae pū neiʻoe me ke kākoʻo.
Ua ʻōlelo ʻo Jilani ʻoiai i loaʻa nā loaʻa i ke kaulike kāne, ʻoi aku ka maʻalahi o ka wahine i ka marginalization. I ka hapanui o nā kaiāulu paʻakikī ka lilo ʻana i wahine a lohe ʻia. Ma nā wahi a nā wahine e pilikia ana a puni ka honua, kahi o lākou kuleana ʻole, a pilikia ʻole paha kā lākou kuleana, pono mākou e kōkua kekahi i kekahi a lawe i ka kaomi e hoʻopau ai i ka pono ʻole.
Hoʻoweliweli ka hana maikaʻi ʻole ʻana i nā ʻōiwi; He kuleana ko ka ʻōiwi i ka hoʻoholo ponoʻī. Mahalo wau i nā alakaʻi o nā ʻōiwi no ka mea he hana nui loa kā lākou ma ka mālama ʻana i nā pilikia e ʻike ʻia.
Ma ka māhele kuleana kanaka, aia kekahi mau hihia palekana, nā mea hikiʻole ke hoʻololiʻia
Ua mālama ka manaʻo o ka lehulehu i koʻu ola. Ua pau koʻu hoʻopaʻa ʻia ʻana ma muli o ke kaomi a nā hui wahine a me nā aupuni.
I ka pane ʻana i kahi nīnau pehea ʻoe e hele ai, ua ʻōlelo ʻo Jilani ʻaʻole e kū nā hana hewa, no laila ʻaʻole hiki iā mākou ke kū. Aia ʻo Seldom kahi kūlana lanakila lanakila holoʻokoʻa. He mea nui loa nā kūleʻa liʻiliʻi a hoʻomākaukau i ke ala no ka hana hou aku. ʻAʻohe utopia. Hana mākou no ka honua ʻoi aku ka maikaʻi, ʻaʻole ka honua maikaʻi loa.
Ke hana nei mākou no kaʻaeʻana i nā loina maʻamau ma waena o nā moʻomeheu.
Ma ke ʻano he alakaʻi, ʻaʻole ʻoe e hoʻokaʻawale iā ʻoe iho. Pono ʻoe e noho me nā poʻe ʻē aʻe e like me ka manaʻo no ke kākoʻo i mea e hana ai no ka maikaʻi o ka hui a kōkua a hōʻoia i nā poʻe ʻē aʻe. Hoʻopau ʻoe i ka mōhai ʻana i ka nui o kou ola ponoʻī no ka neʻe ʻana i ka nohona kaulike.
ʻO ka noho aliʻi o nā lāhui ka mea nui i ka maluhia. Kūleʻa ka poʻe, ʻaʻole nā lāhui. ʻAʻole hiki i nā aupuni ke hōʻeha i nā kuleana o nā kānaka i ka inoa o ke aupuni o ke aupuni
ʻO ke kuhina muaʻo Dr. Gro Harlem Brundtland,
Ua lawelawe ʻia ʻo Kauka Gro Harlem Brundtland i ʻekolu mau manawa ma ke ʻano he Kuhina Nui o Nolewai i ka makahiki 1981, 1986-89 a me 1990-96. ʻO ia ka wahine mua loa o Norewai ke Kuhina Nui a ma ka makahiki 41, ʻo ka muli loa. Ua lawelawe ʻo ia ma ke ʻano he Luna Hoʻokele o ka United Nations World Health Organization, 1998-2003, ka ʻelele kuikawa o Nā Aupuni Hui Pū ʻIa e pili ana i ka huliau i ke aniau, 2007-2010 a me kekahi lālā o ka Papa Hana Kiʻekiʻe o ke Kakauolelo UN no Global Sustainability Ua kauoha ke Kuhina Nui Brundtland i kona aupuni e alakaʻi i nā kamaʻilio malū me ke aupuni ʻIseraʻela a me ke alakaʻi alakaʻi Palestinian, a ʻo ia ka mea i alakaʻi i ka pūlima ʻana o ka Oslo Accords i ka makahiki 1993.
Me kona ʻike ma ke ʻano he ʻelele kūikawā ʻo Nā Aupuni Hui Pū ʻIa e pili ana i ka Huliau 2007-2010 a me kahi lālā o ka Papa Hana Kiʻekiʻena o ke Kakauolelo UN no Global Sustainability, ua ʻōlelo ʻo Brundtland, "Ua pono mākou e hoʻonā i ka huliau i ko mākou ola, ʻaʻole e waiho i nā ʻōpio o ka honua. ” Ua hoʻohui ʻo ia, "ʻO ka poʻe hōʻole e manaʻoʻiʻo i ka ʻepekema o ka huliau, nā mea hōʻole i ke aniau, he hopena weliweli ia ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa. Pono mākou e hoʻololi i ko mākou ola ʻana ma mua o ka lohi. ”
Ma kahi hālāwai ninaninau ma mua o ka hōʻeaʻana i Hawaiʻi nei,'ōleloʻo Brundtland: "Ke manaʻo nei wauʻo ka mea nui loa i ka palekana o ka honua ka loli a me ka hōʻinoʻiaʻana o ka nohona. ʻAʻohe o ka honua e hana. ʻO nā'āina a pau, akā,ʻo nā lāhui nui nui e like me ka US a me Kina, pono e alakaʻi i nā hiʻohiʻona ae kau i kēia mau hihia ma luna. Pono nā luna kuhina o kēia wā e kanu i ko lākou mauʻokoʻa aʻike i ke ala e hiki ai i mua ... He mau loina ikaika i waena o kaʻilihune, kūlikeʻole a me ka hoʻopauʻana o ka nohona. ʻO ka mea e pono ai i kēia manawa he manawa hou o ka uluhua waiwai - ka uluʻana i ka nohona pili kanaka a me ka nohona pili honua. http://theelders.org/article/maikaʻi hawaiʻi-peace-peace
Ua ʻōlelo ʻo Brundtland, "ʻO ka hāʻawi ʻana i ka Nobel Peace Prize iā Wangari Maathai o Kenya no kāna kanu ʻana i nā kumulāʻau a me ka papahana aʻo kaiāulu lehulehu e ʻike ʻia ka mālama ʻana i ko mākou kaiapuni kahi ʻāpana o ka maluhia ma ka honua. Ke kamaʻilio nei ka wehewehe kuʻuna o ka maluhia i ka hana ʻana i ke kaua, akā inā e kaua ana me kā mākou Honua a ʻaʻole hiki ke noho ma luna ona no ka mea a mākou i hana ai iā ia, a laila pono mākou e hoʻopau i ka luku ʻana iā ia a hana me ka maluhia. ia. ”
Wahi a Brundtland, "ʻOiai he poʻe pākahi kākou āpau, he kuleana maʻamau kā mākou no kekahi me kekahi. ʻO ka makemake, nā pahuhopu no ka waiwai a mālama ʻana iā ʻoe iho ma luna o nā mea ʻē aʻe, i kekahi manawa makapō ka poʻe i kā lākou kuleana e kōkua i nā poʻe ʻē aʻe. Ua ʻike au i loko o 25 mau makahiki i hala aku nei ua lilo ka poʻe ʻōpio i ka hoʻokamani.
I ka 1992,ʻo Dr. Brundtland i Pelekikenaʻo Norway, ua kauohaʻo ia i kona aupuni e hana kūkākūkā malū me kaʻIseraʻela a me ka Palestinians e hiki ai i nā'Aloka Oslo, i hoʻopaʻaʻia me ka lima hilinaʻi ma waena o ka Pelekikena Nui o Israel Rabin aʻo PLO ke aliʻi Arafat ma ka Rose Garden o ka Hale Aliʻi.
Ua ʻōlelo ʻo Brundtland, "I kēia manawa he 22 mau makahiki ma hope mai, ʻo ka ulia pōpilikia o ka Oslo Accords ka mea i kū ʻole ʻia. ʻAʻole ʻae ʻia ka mokuʻāina Palestinian e hoʻokumu, akā ua kāohi ʻia ʻo Gaza e Israel a me ke Komohana Komohana i noho ʻia e Israel. " Pākuʻi ʻo Brundtland. "ʻAʻohe hopena ʻē aʻe i kahi hopena aupuni ʻelua kahi i ʻae ai ka ʻIseraʻela e kuleana ko Palestinians i ko lākou mokuʻāina ponoʻī."
Ma ke ʻano he haumāna lapaʻau lapaʻau he 20 ona makahiki, ua hoʻomaka ʻo ia e hana i nā pilikia a me nā waiwai kaiāulu. Ua ʻōlelo ʻo ia, "Ua manaʻo wau e kū wau i nā pilikia. I loko o kaʻu ʻoihana olakino ua noi ʻia wau e lilo i Kuhina o ke Kaiāulu no Nolewai. Ma ke ʻano he kākoʻo no nā pono wahine, pehea wau e hoʻohuli ai iā ia? ”
I 1981 koho ʻia ʻo Brundtland i Kuhina Nui no Nolewai. Ua ʻōlelo ʻo ia, "He mau hōʻeha weliweli, hōʻeha ʻole iaʻu. He nui nā mea hōʻemi iaʻu i ka wā i lawe ai au i kēia kūlana a hana lākou i nā ʻōlelo maikaʻi ʻole he nui. Ua nīnau mai koʻu makuahine iaʻu no ke aha e hele ai wau me kēia? Inā ʻaʻole wau i ʻae i ka manawa kūpono, ahea lā e loaʻa ai ka manawa i kekahi wahine ʻē aʻe? Hana wau ia e hoʻomākaukau i ke ala no nā wahine i ka wā e hiki mai ana. Ua haʻi wau iā ia e hiki iaʻu ke kū i kēia no laila ʻaʻole pono nā wahine e hele aʻe i loko o kaʻu hana. A i kēia manawa, he wahine lua kā kāua ke Kuhina Nui o Nūweka - he conservative, nāna i pōmaikaʻi i kaʻu hana 30 mau makahiki i hala. "
Ua ʻōlelo ʻo Brundtland, "Hoʻolilo ʻo Norewai 7 manawa i kēlā me kēia capita ma mua o ka US ma ke kōkua honua. Manaʻoʻiʻo mākou pono mākou e kaʻana like i kā mākou waiwai. " (Ua ʻōlelo ʻo Fellow Elder Hina Jilani ma nā pilina pili honua o Norewai, aia ka mahalo no nā kānaka a me nā hui ma ka ʻāina ʻo Norewai e hana pū ana. ʻO nā kōkua kūwaho mai Norewai mai me nā aho ʻole i hoʻopili ʻia e maʻalahi ai ka pili kālā ʻana ma nā ʻāina kūkulu. ʻAʻole lawe nā NGO i nā kōkua a US ma muli o nā kaula i hoʻopili ʻia a no ko lākou manaʻo he nele ka mahalo ʻole i nā kuleana kanaka e ʻAmelika Hui Pū ʻIa.)
Ua ʻōlelo ʻo Brundtland, "He hiki i ka United States ke aʻo i nā mea he nui mai nā Aupuni Nordic. He ʻaha kūkā ʻōpio ʻōiwi kā mākou e kūkākūkā ma waena o nā hanauna, nā ʻauhau kiʻekiʻe aʻe akā ʻo ka mālama olakino a me ka hoʻomaʻamaʻa no kēlā me kēia, a no ka hoʻomaka maikaʻi ʻana o nā ʻohana, pono mākou i ka haʻalele no ka makua kāne. "
I kāna kuleana ma ke ʻano Kuhina Nui a i kēia manawa ma ke ʻano he lālā o The Elders ua pono ʻo ia e lawe i nā poʻo poʻo o ka mokuʻāina i makemake ʻole e hoʻolohe. Ua ʻōlelo ʻo ia, “He ʻano mahalo wau a me ka mahalo. Hoʻomaka wau me kahi kūkā kamaʻilio e pili ana i nā pilikia maʻamau o ka hopohopo a laila hele a puni wau i nā pilikia paʻakikī a mākou e makemake ai e hoʻopuka. ʻAʻole paha lākou makemake i ka pilikia, akā e hoʻolohe paha no ka mea ua mahalo ʻoe iā lākou. Mai hoʻokiʻekiʻe koke i nā nīnau paʻakikī i kou manawa e hele mai ai ma ka puka. ”
Nā manaʻo'ē aʻe:
ʻAʻole nā hoʻomana o ka honua ka pilikia, ʻo ia ka "ʻoiaʻiʻo" a me kā lākou wehewehe ʻana i ka hoʻomana. ʻAʻole hoʻomana ia e kūʻē i ka hoʻomana, ʻike mākou i nā Karistiano e kūʻē ana i nā Kristiano ma ʻAkau ʻIlani; Sunnis e kūʻē Sunnis ma Suria a me ʻIraka; Sunnis e kūʻē iā Shiʻa. Eia naʻe, ʻaʻohe hoʻomana hoʻomana e ʻōlelo he pono ka pepehi kanaka.
Hiki i nā makaʻāinana ke hana nui i nā kulekele o kā lākou aupuni. Ua koi aku nā kamaʻāina i ko lākou mau lāhui e hōʻemi i ka helu o nā mea kaua nukelea i ka honua. I nā 1980 a me ka 1990, ua drawdown ka US a me USSR, akā ʻaʻole lawa. Ua koi aku nā makaʻāinana i ke kuʻikahi ʻāina ʻāina e hoʻopau i nā pahu ʻāina.
ʻO ka holomua nui loa no ka maluhia i nā makahiki he 15 i hala aku nei ʻo ia nā Millennium Development Goals e lanakila i nā pono a puni ka honua. Ua kōkua ka MDG i ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka hāʻule o ka make ʻana o ke keiki a me ke kiʻi ʻana i nā lāʻau āpau, ka hoʻonaʻauao & hoʻoikaika ʻana o nā wahine.
Hoʻololi ka hana politika i ka loli. Ma Norewai he manawa makua kā mākou no nā makuakāne a me nā makuahine hoʻi - a ma ke kānāwai, pono nā mākua e haʻalele. Hiki iā ʻoe ke hoʻololi i ke kaiāulu ma ka hoʻololi ʻana i nā lula.
ʻO ka mea nui loa i ka maluhia,ʻo ia ka waiwai o nā aupuni a me nā kānaka.
Inā hoʻomau ʻoe i ka hakakā, e lanakila ʻoe. Hiki ke hoʻololi inā hoʻoholo mākou e hiki. Pono mākou e hoʻohana i ko mākou mau leo. Hiki iā mākou āpau ke hāʻawi.
He nui nā mea hikiʻole ke hana i kaʻu mau makahiki 75.
Pono nā kānaka āpau e ʻike i ko lākou kuko a me ka hoʻoulu. E aʻo i nā mea āpau āu e hiki ai e pili ana i kahi kumuhana.
Loaʻa iāʻoe ka hoʻoikaikaʻana mai nā mea'ē aʻe a hoʻomaopopo a hoʻoikaika i nā mea'ē aʻe.
Ke kākoʻoʻiaʻoe ma kaʻikeʻana i kāu hana e hana nei i kahi hoʻololi
Hiki keʻikeʻia ka pololei, ka naʻau wiwoʻole a me kaʻike o nā lunakahiko i loko o ka hoʻopaʻaʻana i nā hanana o ka lehulehu http://www.hawaiikani.orgnā kaiāulu-hana / poho-o-maluhia-hawaii-live-stream
No ka mea kākau: ʻO Ann Wright kahi 29 veteran o ka US Army / Army Reserve. Ua haʻalele ʻo ia ma ke ʻano he Konela. Ua lawelawe ʻo ia ma ka US State Department ma ke ʻano he US Diplomat no 16 mau makahiki a haʻalele i ka makahiki 2003 i ke kūʻē ʻana i ke kaua ma ʻIraka.
