Na Kauka Lawrence Wittner, Peace Voice.
Ke hoʻohewa nei ka poʻe ʻAmelika i ka hoʻolilo ʻana i ke aupuni, ʻaʻole pinepine lākou i ka ʻike ʻo ka lua nui loa o ke kālā aupuni ʻo ia ka mea i wehewehe ʻia ma ke ʻano he "pale aupuni" - he papahana e hana liʻiliʻi a ʻaʻohe mea e pale ai iā lākou.
E pale pale kaua aupuni, he papahana i hoʻomaka me ka hauʻoli nui i ka waena o ka makahiki 1980, i ka wā i ʻike ai ka Pelekikena Ronald Reagan ʻaʻole hiki i nā mea kaua nuklea US ke pale i ka hoʻouka kaua nuklea ma luna o ʻAmelika Hui Pū ʻIa. Wahi a ka Pelekikena, ʻo kāna Strategic Defense Initiative (i hoʻopaʻa ʻia ʻo "Star Wars" e Senatoa Edward Kennedy) e pale aku i nā ʻAmelika ma o ka hoʻomohala ʻana i kahi ʻōnaehana anti-missile e hoʻopau i nā missiles nuklea e hiki mai ana. Ua kānalua ka hapa nui o nā ʻepekema i kona hiki ke hoʻokō ʻia, e hoʻohālikelike ana me ka hoʻohana ʻana i hoʻokahi pōkā wikiwiki e luku i kekahi pōkā wikiwiki. Ua kuhikuhi pū ka poʻe hoʻohewa i ka hoʻomohala ʻana o ia ʻōnaehana e hoʻopau wale i ka paipai ʻana i nā lāhui ʻenemi e kūkulu hou i nā missiles e hoʻopau iā ia a i ʻole, inā makemake lākou e pale i ke kumukūʻai hou, e hoʻohana i nā mea hoʻopunipuni e huikau. Eia kekahi, e hana ia i kahi manaʻo hoʻopunipuni o ka palekana.
ʻOiai ʻaʻole i kūkulu ʻia ʻo "Star Wars", ua paʻa ka moeʻuhane maikaʻi o kahi pale kaua missile i Congress, kahi i hoʻomaka ai e ninini i nā piliona kālā i nā ʻano like ʻole o kēia papahana. A, i kēia lā, ʻoi aku ma mua o kanakolu mau makahiki ma hope mai, ʻaʻole i nele ʻo ʻAmelika i kahi ʻōnaehana pale missile maikaʻi. Akā naʻe, ke nānā ʻole nei ke aupuni US i kēia moʻolelo pōʻino, ke hoʻomau nei i ka hoʻonui ʻana i nā kumuwaiwai nui ma kēia papahana hiki ʻole ke hoʻohana ʻia, ka mea i uku i nā ʻauhau ʻAmelika. ma luna o $ 180 billion.
ʻO kekahi o nā mea nui o ka papahana pale kaua missile ka ʻO ka ʻōnaehana pale waena waena o ka honua. ʻOi aku ka maikaʻi i ʻike ʻia ʻo GMD, ua hoʻolālā ʻia e hoʻohana i nā "kill-vehicles" e hoʻopau i nā missiles nuklea e hiki mai ana ma o ka hui ʻana me lākou. Ma 2004, ma mua o kekahi hōʻike e hana ana ʻo GMD, ua kauoha ʻo Pelekikena George W. Bush i ka hoʻonohonoho ʻana o kāna mau mea hoʻopio. I kēia lā, ʻehā mau wahi ma Kaleponi ʻo Vandenberg Air Force Base a me 26 ma Ft. Ua hāʻawi ʻo Greely, Alaska, a me ke aupuni Obama i nā kauoha e hoʻonui i ka huina i 44 ma ka hopena o 2017. ʻO ke kumukūʻai GMD a hiki i kēia manawa he $40 biliona.
Hiki ke nānā ʻia kēia mau mea a pau he wai ma lalo o ke alahaka—a i ʻole he wai ma lalo o ke kahawai—ʻaʻole naʻe ke noʻonoʻo ʻia nei kahi kahua GMD ʻekolu. Ke hoʻopaʻapaʻa ikaika nei ka poʻe ʻaelike koa no ia, ʻo nā kaiāulu ma New York, Ohio, a me Michigan ke hoʻokūkū ikaika nei no ia mea, a hāʻawi ʻia i ka hoihoi Repubalika lōʻihi no ka pale ʻana i ka missile, ʻike ʻia kēia hoʻonui ʻia e ka hoʻokele Trump. ʻO ke kumukūʻai? He $4 biliona hou aku.
He waiwai maikaʻi anei kēia? ʻO GMD, pono e hoʻomaopopo ʻia, ua hoʻolālā ʻia e pale aku i kahi hoʻouka kaua nuklea e Iran a i ʻole North Korea. Akā, mahalo i ka ʻaelike nuklea Iran, ua maloʻo kāna papahana nuklea a hiki i 2030 a i ʻole. ʻAʻole hoʻi ʻo Korea ʻĀkau he hoʻoweliweli nuklea iā ʻAmelika Hui Pū ʻIa, no ka mea, ʻaʻohe ona mau pahi kaua lōʻihi. ʻO nā missiles 14 North Korea i hoʻāʻo ʻia i ka makahiki 2016, ʻaʻole i hoʻomaʻemaʻe kekahi i ka papa hoʻomaka aʻo nā mea ʻē aʻe e hele ana i kahi mamao mai 19 mau mile a 620 mau mile. Ma keʻano maʻamau, ma ke ʻano he ʻōnaehana liʻiliʻi, ʻaʻohe waiwai o GMD e kūʻē i ka mea kaua nuklea nui o Rūsia.
ʻOiaʻiʻo, i kēia manawa ʻaʻohe waiwai o GMD i kekahi mea. I kēia manawa, ua alakaʻi ka Pentagon 17 mau ho'āʻo o GMD interceptors mai ka makahiki 1999—a pau nā kūlana e hoʻopuka ai i ka holomua. Ma kahi ʻano like ʻole e like me ka hoʻouka kaua ʻana, ʻike ka poʻe e alakaʻi ana i nā hoʻokolohua i ka wikiwiki, kahi a me ke ala o nā missiles hoʻohenehene ʻenemi ma mua o ka manawa, a me ka wā e hoʻokuʻu ʻia ai. Eia naʻe, ʻo ka ʻōnaehana GMD hāʻule i nā hoʻokolohua ʻewalu manawa-he 47 pākēneka o ka hemahema.
ʻAʻole hoʻi i hoʻomaikaʻi ka palapala hōʻike GMD i nā makahiki i hala iho nei. ʻOiaʻiʻo. Ua hāʻule ʻo GMD i ʻeono o kāna mau hoʻāʻo 10 hope loa a ʻekolu o kāna mau hoʻokolohua hope ʻehā. I ka waena o 2016, i kahi hōʻike i kākau ʻia e ʻekolu physicists a hoʻokuʻu ʻia e ka Union of Concerned Scientists i haʻi aku ʻo ka ʻōnaehana GMD "ʻaʻole hiki ke pale i ka lehulehu o ʻAmelika." ʻOiaʻiʻo, ua hoʻopau lākou, "ʻaʻole ʻo ka ʻōnaehana ma ke ala e hoʻokō ai i kahi hiki pono" e hana pēlā.
No ke aha, ʻoiai ke kumu kūʻai nui a me ka nele o nā hopena kūpono i nā makahiki he nui ke hoʻomau nei kēia papahana? ʻO kekahi kumu maopopo ka makaʻu o US i nā aupuni ʻenemi. Ma waho aʻe o kēia, akā naʻe, e like me David Willman-he mea kākau moʻolelo nāna i hana i nā noiʻi nui o GMD-i hōʻike ʻia, "ʻo ka ʻiʻo i hoʻohana ʻia ma Wakinekona e nā ʻaelike pale nui, aia nā piliona kālā o ka loaʻa kālā." ʻEkolu o lākou, ʻoiaʻiʻo - ʻo Boeing, Raytheon, a me Northrop Grumman - hāʻawi i $ 40.5 miliona i nā kālā hoʻolaha ʻaha kūkā mai 2003 a ʻOkakopa 2016.
"ʻAʻole e hana ʻo GMD," i haʻi aku ai ka Lunamakaʻāinana ʻAmelika ʻo John Garamendi, he lālā o ke Kōmike ʻOihana Armed House, iā Willman. "Akā naʻe, ʻo ka manawa o ka makaʻu, ka manawa o nā hoʻopukapuka, ka manawa o ka ʻoihana" e lawe i mua.
ʻO kahi kumu nui e mālama ai i nā piliona kālā ʻauhau ʻAmelika e kahe ana i kēia papahana manaʻo hewa ʻole ʻo ia ka makemake o ka emi ʻana o nā kaiāulu ʻAmelika, makemake nui e huki i nā hana a kahi hoʻonohonoho GMD e hoʻolako ai. ʻO nā kaiāulu ʻekolu e hoʻokūkū nei e hoʻopaʻa i ke kolu o ka pūnaewele GMD aia i loko o ka Rust Belt paʻakikī, a makemake ko lākou mau luna aupuni e hoʻopaʻa iā ia. "Ua make liʻiliʻi ko mākou kaiāulu i kēlā me kēia manawa," i wehewehe ʻia e kahi mayor o Ohio. "No laila ke manaʻolana nei mākou e koho ʻia ka pūnaewele [local]."
Akā inā ʻo ke kumu maikaʻi wale no ka pale kaua missile ʻo ia ka hāʻawi ʻana i kahi papahana hana, no ke aha e hoʻolilo ʻole ai i kēlā mau piliona kālā i nā hana e hana ana i nā mea pono? No ke aha e hoʻokomo ʻole ai i nā hale hana e hoʻohuli ana i nā ʻāpana o ka lā a me ka makani, nā kaʻa kaʻa kaʻa kiʻekiʻe, a me nā lāʻau kūʻai ʻole? No ke aha e hoʻokomo ʻole ai i nā keʻena mālama ola kino, nā hale mālama lā, nā hale waihona puke, nā kula, nā keʻena hoʻomaʻamaʻa hana, nā kikowaena kaiāulu, nā hale ʻaha mele, nā alahaka, nā alanui, nā hale kūʻai ʻole, nā hale noho kōkua, a me nā hale hānai?
Ua hana mua kēia ʻāina i nā waiwai waiwai. Me ka makemake politika, hiki iā ia ke hana hou.
Kauka Lawrence Wittner, hoʻopiliʻia e AlohaKai, ʻo ia kekahi o ka Kauka Polokalamu emeritus ma SUNY / Albany. ʻO kāna puke hou he moʻolelo satirical e pili ana i ka hui ʻana o ke kulanui a me ke kipi, ʻO ka mea e hele nei ma UAardvark?
