Pono ʻo Crisis Afghanistan e hoʻopau i ke aupuni o ke kaua a ʻAmelika, ka palaho a me ka ʻilihune

na Medea Benjamin lāua ʻo Nicolas JS Davies, ʻO CODEPINK no ka maluhia,'Aukake 30, 2021

Ua pīhoihoi ko ʻAmelika i nā wikiō o nā kaukani he mau tausani o ko Afghans e hoʻoweliweli nei i ko lākou ola e holo i ka hoʻi ʻana o ka Taliban i ka mana i ko lākou ʻāina - a laila e kahi Islamic State bombing bombing a me ka aʻe luku e nā pūʻali koa US i hui pū ʻia pepehi ma ka liʻiliʻi 170 poʻe, me 13 mau pūʻali koa US.

ʻOiai Nā hui UN aʻoaʻo e pili ana i kahi ulia pōpilikia aloha kanaka e hiki mai ana ma Afghanistan, ka Waihona US ua paʻa hau ʻaneʻane kokoke i ka $ 9.4 biliona o nā waihona kālā o nā ʻāina ʻē o Afghanistan, e hoʻonele ana i ke aupuni hou o nā kālā e pono nui ai i nā mahina e hiki mai ana e hānai i kāna poʻe a hāʻawi i nā lawelawe maʻamau.

Ma lalo o ke kaomi mai ke keʻena ʻo Biden, ka International Monetary Fund i hoʻoholo ʻaʻole e hoʻokuʻu i $ 450 miliona i nā kālā i hoʻolālā ʻia e hoʻouna ʻia i Afghanistan e kōkua i ka ʻāina e kū i ka maʻi maʻi coronavirus.

Ua kāpae pū ka US a me nā ʻāina ʻē aʻe o ke komohana i ke kōkua kōkua kanaka nui iā ʻApekikana. Ma hope o ka noho luna ʻana o kahi piko G7 ma Afghanistan ma ʻAukake 24, ua haʻi aku ke Kuhina Nui o UK ʻo Boris Johnson kōkua mālama a me ka ʻike i hāʻawi ʻia iā lākou ka "leverage nui loa - hoʻokele waiwai, diplomat a me ka politika" ma luna o ka Taliban.

ʻO ka poʻe kālai'āina o ke komohana ka moe i kēia leverage e pili ana i nā kuleana kanaka, akā ke hoʻāʻo nei lākou e hōʻoia i ka mālama ʻana o kā lākou poʻe kōkua Afghanistan i kekahi mana i loko o ke aupuni hou, a ʻaʻole i pau ka hopena a me nā makemake o Western i Afghanistan me ka hoʻi ʻana o Taliban. Hoʻohana ʻia kēia leverage i nā dālā, nā paona, a me nā euro, akā e uku ʻia ia no nā ola o Afghanistan.

E heluhelu a hoʻolohe paha i nā mea kālailai Komohana, e manaʻo kekahi ʻo ke kaua 20 a ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me kāna mau mea kōkua he XNUMX a he kōkua maikaʻi e hōʻano hou i ka ʻāina, e hoʻokuʻu i nā wahine ʻo Afghanistan a hāʻawi i ke olakino, ka hoʻonaʻauao a me nā hana maikaʻi. ua kāʻili ʻia i kēia manawa e ka capitulation i ka Taliban.

ʻOkoʻa ka mea maoli, a ʻaʻole paʻakikī e hoʻomaopopo. Ua lilo ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa $ 2.26 trillion i kāna kaua ma Afghanistan. ʻO ka hoʻolilo ʻana i kēlā ʻano kālā i kēlā me kēia ʻāina e hāpai i ka hapa nui o ka poʻe mai ka ʻilihune. Akā ʻo ka hapa nui o kēlā mau kālā, ma kahi o $ 1.5 trillion, ua hele i ka absurd, stratospheric pūʻali kālā e mālama ai i ka pūʻali koa US. no 80,000 nā pōkā a me nā missiles ma Afghans, uku nā mea hana pilikino, a lawe i nā pūʻali koa, nā mea kaua a me nā pono koa a hoʻi a puni ka honua no 20 mau makahiki.

Ma hope o ka hakakā ʻana o ʻAmelika Hui Pū ʻIa i kēia kaua me nā kālā i hōʻaiʻē ʻia, ua uku ʻia ka hapalua trillion kālā ma nā uku ukupanee wale nō, a e hoʻomau ia i ka wā e hiki mai ana. ʻO nā kumukūʻai lapaʻau a me ke kīnā ʻole no nā koa US i hōʻeha ʻia ma Afghanistan ma mua o ka $ 175 biliona, a e hoʻomau lākou i ka piʻi ʻana i ka wā o nā koa. ʻO nā kumukūʻai lapaʻau a me ke kīnā ʻole no nā kaua US ma Iraq a me Afghanistan hiki i ka hopena ke hoʻonui i kahi kālā miliona.

No laila pehea e pili ana i ka "kūkulu hou ʻana iā Afghanistan"? Koho ʻia ka ʻAhaʻōlelo $ 144 ieeeea? no ke kūkulu hou ʻana ma Afghanistan mai ka makahiki 2001, akā $ 88 biliona o ia kālā i hoʻolilo ʻia e hōʻiliʻili, hana lima, hoʻomaʻamaʻa a uku i nā "pūʻali koa" ʻo Afghanistan i wāwahi ʻia, me nā koa e hoʻi ana i ko lākou mau kauhale a i ʻole e hui pū ana me nā Taliban. ʻO kekahi $ 15.5 biliona i hoʻolilo ʻia ma waena o 2008 a me 2017 i hoʻopaʻa ʻia ma ke ʻano he "neoneo, hoʻopunipuni a hoʻomāinoino" na ka Luna Nūhou Nui o US no Afghanistan Reconstruction.

ʻO nā koena i koe iho, ma lalo o 2% o ka huina kālā kālā a US ma Afghanistan, ma kahi o $ 40 biliona, kahi e hāʻawi ai i kahi pōmaikaʻi i ka poʻe Afghanistan i ka hoʻomohala waiwai, mālama olakino, ka naʻau, nā pono a me nā kōkua kōkua kanaka.

Akā, e like me ʻIraka, ke aupuni a ka US i hoʻonoho ai ma Afghanistan ua kaulana kaulana ʻole ia, a ʻo kāna hana kolohe wale nō ka mea i paʻa a paʻa pū i ka ʻōnaehana. Transparency International (TI) pili mau ke koko, Ua noho pio ʻo ʻAmelika iā ʻAmelika ma waena o nā ʻāina kolohe loa o ka honua.

Manaʻo paha ka poʻe heluhelu komohana he pilikia lōʻihi kēia palaho ma Afghanistan, i kūʻē i kahi hiʻohiʻona o ka noho ʻana o ka US, akā ʻaʻole kēia ka hihia. Nā memo TI ʻo ia, "ʻike ākea ʻia ua hoʻonui ʻia ka nui o ka palaho i ka manawa ma hope o 2001 ma mua o nā pae i hala." A 2009 moʻolelo e ka ʻahahui no ke alu like 'ana o ka hoʻokele waiwai a me ka hoʻomohala ʻana ua "piʻi aʻe ka palaho i nā pae i ʻike ʻole ʻole ʻia i nā ʻoihana i hala."

E komo pū kēlā mau hoʻomalu i ke aupuni Taliban a US i hoʻouka aku ai i nā pūʻali koa hoʻouka kaua mai ka mana ma 2001, a me ka socialist a ka Soviet-allied Nā aupuni ua hoʻokahuli ʻia e ka poʻe mua o US i hoʻouka ʻia o Al Qaeda a me nā Taliban i nā makahiki 1980, e luku ana i ka holomua nui a lākou i hana ai i ke aʻo ʻana, ke olakino a me nā pono wahine.

A 2010 hoike na ka luna mua o Reagan Pentagon ʻo Anthony H. Cordesman, i kapa ʻia ʻo "Pehea ʻo ʻAmelika e hōʻino ai iā Afghanistan", i hoʻopaʻi i ke aupuni o ʻAmelika no ka hoʻolei ʻana i nā kālā i kēlā ʻāina me ka ʻole o ka kuleana ʻole.

ka New York Times hoike i ka 2013 i kēlā me kēia mahina no nā makahiki he ʻumi, ke kīloi nei ka CIA i nā ʻeke, nā ʻeke ʻeke a me nā ʻeke kūʻai ʻeke i ukuhi ʻia me nā US kālā no ka pelekikena o Afghanistan e uku i nā mea kaua a me nā luna politika.

Ua hoʻohaʻahaʻa hoʻi ka palaho i nā wahi a nā kālaiʻāina o ke komohana i kēia manawa e kūleʻa nei ma ke ʻano he kūleʻa o ka hana, e like me ka ʻike a me ka mālama olakino. ʻO ka ʻōnaehana aʻo nane me nā kula, nā kumu, a me nā haumāna e noho wale ana ma ka pepa. ʻO nā hale kūʻai ʻo Afghanistan ke waihoʻia me nā lāʻau lapaʻau hoʻopunipuni, pau ʻole a maikaʻi ʻole paha, he nui i smuggled mai mai Pakistan kokoke mai. Ma ka pae pilikino, ua hoʻoulu ʻia ka palaho e nā kauā kīwila e like me nā kumu e loaʻa ana hoʻokahi hapaʻumi wale nō nā uku o nā Afghans pili pili ʻoi aku ka hana ʻana no nā NGO ʻē a me nā mea ʻaelike.

ʻO ka hemo ʻana i ka palaho a me ka hoʻomaikaʻi ʻana i nā ola ʻo Afghanistan ka lua o ka manawa i ka pahuhopu nui o ka US o ke kaua ʻana i ka Taliban a mālama a hoʻolōʻihi paha i ka mana o kāna aupuni papeti. E like me kā TI hōʻike, "Ua uku ʻino ka US i nā pūʻali koa like ʻole a me nā kauā lehulehu o Afghanistan e hōʻoia i ka laulima a me / a i ʻole ka ʻike, a me ka hana pū ʻana me nā kiaʻāina me ka nānā ʻole i ka hewa o lākou.… kākoʻo i nā mea kipi. "

ka ka hana ʻino ʻole o ka hana US a me ka palaho o ke aupuni i kākoʻo ʻia e US i kākoʻo i ke kākoʻo kaulana no ka Taliban, keu hoʻi ma nā wahi kaiāulu kahi o ʻekolu hapahā ola ʻo Afghans. Ua kōkua ka ʻilihune nui ʻole o Afghanistan i ka lanakila Taliban, ʻoiai ke nīnau kūlohelohe nei ka poʻe pehea e hiki ai i kā lākou hana e nā ʻāina waiwai e like me ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me nā mea kōkua o ke komohana ke waiho iā lākou i kahi ʻilihune loa.

Ma mua o ka pilikia o kēia manawa, ka helu o nā Afghans ke hōʻike nei e hakakā nei lākou e ola i kā lākou loaʻa kālā i kēia manawa ua hoʻonui ʻia mai 60% i 2008 a 90% e 2018. A 2018  ʻO Gallup poll loaʻa nā pae haʻahaʻa loa o ka hōʻike "maikaʻi" i hōʻike pono ʻia e Gallup i hoʻopaʻa ai ma nā wahi āpau o ka honua. ʻAʻole hōʻike ʻo Afghans i nā pae moʻo o ka luʻuluʻu wale nō akā me ka manaʻolana mua ʻole e pili ana i ko lākou wā e hiki mai ana.

ʻOiai kekahi mau loaʻa i ke aʻo ʻana no nā kaikamahine, he hapakolu wale nō o Nā kaikamahine Afghanistan hele i ke kula haʻahaʻa ma 2019 wale nō 37% o nā kaikamahine ʻōpio ʻōpio heluhelu palapala. ʻO kekahi kumu no ka hele liʻiliʻi o nā keiki i ke kula ma Afghanistan ʻoi aku ma mua o ʻelua miliona keiki ma waena o nā makahiki 6 a 14 e pono e hana e kākoʻo i ko lākou mau ʻohana ʻilihuna.

Eia naʻe ma kahi o ke kala ʻana i kā mākou kuleana i ka mālama ʻana i ka hapa nui o ko Afghans i ka ilihune, ke ʻoki nei nā alakaʻi o ke Komohana i kēia manawa i ke kōkua waiwai a me ke kōkua kanaka e loaʻa kālā ana. ʻekolu hapahā o ka ʻāpana lehulehu o Afghanistan a hana i 40% o kāna huina GDP.

ʻO ka hopena, ke pane nei ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me kāna mau mea kōkua i ka lilo ʻana o ke kaua ma ka hoʻoweliweli ʻana i ka Taliban a me ka poʻe o Afghanistan me ke kaua ʻelua. Inā ʻaʻole i hāʻawi ke aupuni hou o Afghanistan i kā lākou "leverage" a hoʻokō i kā lākou mau koi, e pōloli ko mākou mau alakaʻi i ko lākou lāhui a laila e hōʻino i ka Taliban no ka wī e hiki mai ana a me nā pilikia kōkua kanaka, e like me kā lākou e daimonio nei a hoʻopiʻi aku i nā mea i hōʻeha ʻia i ke kaua hoʻokele waiwai US. , mai Cuba a ʻIrana.

Ma hope o ka ninini ʻana he mau triliona kālā i loko o ke kaua pau ʻole ma Afghanistan, ʻo ka hana nui a ʻAmelika i kēia manawa ke kōkua ʻana i nā Afghans he 40 miliona i haʻalele ʻole i ko lākou ʻāina, ʻoiai lākou e hoʻāʻo nei e hoʻōla i nā ʻeha weliweli a me nā ulia pōpilikia o ke kaua a ʻAmelika i hoʻoili aku ai iā lākou. ma ke ʻano he maloʻo nui i luku i 40% o kā lākou mau mea kanu i kēia makahiki a me ka crippling nalu ʻekolu o covid-19.

E hoʻokuʻu ka US i ka $ 9.4 biliona ma nā kālā ʻApelika i mālama ʻia i nā panakō US. Pono e hoʻololi i ka $ 6 ieeeea? hoʻokaʻawale ʻia no nā pūʻali koa Afghanistan i haʻalele i kēia manawa i ke kōkua kōkua kanaka, ma kahi o ka hoʻohuli ʻana iā ia i nā ʻano hana like ʻole o ka hoʻolilo kālā koa. Pono ia e paipai i nā pilina o ʻEulopa a me ka IMF ʻaʻole e kāohi kālā. Akā, pono lākou e kālā piha i ka hoʻopiʻi UN 2021 no $ 1.3 ieeeea? i nā kōkua pilikia, a ʻo ka hopena o ʻAukake i emi iho ma mua o 40% kālā.

I ka manawa ma mua, ua kōkua ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa i kāna mau mea kōkua Pelekane a me Soviet e eo iā Kelemania a me Iapana, a laila kōkua i ke kūkulu hou ʻana iā lākou ma ke ʻano he mau ʻāina olakino, maluhia a holomua. No nā hewa nui o ʻAmelika - kāna lāhui, kāna lawehala e pili ana i ka lāhui kanaka ma Hiroshima a me Nagasaki a me nā pilina neocolonial me nā ʻāina ʻilihune - ua hoʻopaʻa ʻo ʻAmelika i kahi hoʻohiki no ka pono i mākaukau ka poʻe ma nā ʻāina he nui a puni ka honua.

Inā hāʻawi ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa i nā ʻāina ʻē aʻe i kēia lā ke kaua, ka palaho a me ka ilihune i lawe ʻia i Afghanistan, a laila ua naʻaupō ka honua e neʻe a nānā i nā hiʻohiʻona hou e ukali ai: nā hoʻokolohua hou i ka lehulehu a me ka lehulehu lehulehu; hōʻano hou i ka mōʻī aupuni a me nā kānāwai kūwaho; nā koho ʻē aʻe i ka hoʻohana ʻana o ka pūʻali koa e hoʻonā i nā pilikia kūwaho; a me nā ala kaulike hou aʻe o ka hoʻonohonoho ʻana i ka honua e kūleʻa i nā pilikia honua e like me ka maʻi Covid a me ka pōʻino o ke aniau.

Hiki i ka United States ke hina i kāna hoʻāʻo ʻole e kāohi i ka honua ma o ka militarism a me ka coercion, a i ʻole hiki iā ia ke hoʻohana i kēia manawa kūpono e noʻonoʻo hou i kona wahi i ka honua. E mākaukau ka poʻe ʻAmelika e hoʻohuli i ka ʻaoʻao i kā mākou hana e mae ai ma ke ʻano hegemon honua a ʻike pehea e hiki ai iā mākou ke hana i kahi waiwai, kōkua kōkua i ka wā e hiki mai ana ʻaʻole hiki iā mākou ke hoʻomalu hou, akā pono mākou e kōkua e kūkulu.

ʻO Medea Benjamin ka mea nāna i hoʻokumu ʻO CODEPINK no ka maluhia, a me nā mea kākau o kekahi mau puke, e komo pū ai I loko o Iran:ʻO ka moʻoleloʻoiaʻiʻo a me ka politika o ka moku'Alapila o Iran

He kanaka hana kūlohelohe ʻo Nicolas JS Davies, he mea noiʻi me CODEPINK a ʻo ka mea nāna i kākau ʻO ke koko i ko mākou mau lima: kaʻAhaʻAmelika a me ka Hahaʻi o Iraq.

Waiho i ka Reply

Ko oukou mail aae? E, aole e paʻiʻia. I kauoha ia mahinaʻai, ua hoailono aku la *

nā Articles

ʻO kā mākou Theory of Change

Pehea e hoopau ai i ke kaua

Neʻe no ka Maluhia
Nā Hanana Antiwar
Kōkua iā mākou e ulu

Ke hele mau nei nā mea hāʻawi liʻiliʻi

Inā koho ʻoe e hāʻawi i ka hāʻawi manawaleʻa ma kahi o $15 i kēlā me kēia mahina, hiki iā ʻoe ke koho i kahi makana mahalo. Mahalo mākou i kā mākou mea hāʻawi manawaleʻa ma kā mākou pūnaewele.

ʻO kēia kou manawa e noʻonoʻo hou ai a world beyond war
Hale Kūʻai WBW
Unuhi i kekahi ʻōlelo