Le Andrew Moss
I 1946, dhearbhaigh George Orwell mí-úsáid teanga ina aiste chlasaiceach, “Politics and the English Language,” a dhearbhaíonn go bhfuil “teanga [gránna” míchruinn de bhrí go bhfuil ár gcuid smaointe gruama, ach go bhfuil sé níos éasca ár dteanga a dhéanamh Chuir Orwell bac ar a cháineadh is géire as teanga pholaitiúil thruaillithe, a d'iarr sé ar “chosaint an dochosanta,” agus sna blianta ina dhiaidh sin, ghlac scríbhneoirí eile le léirmheasanna dá samhail ar dhioscúrsa polaitiúil, ag coigeartú a bhfócas de réir le cúinsí an ama.
Dhírigh léirmheas amháin ar theanga na n-arm núicléach, agus deirim gur chóir go mbeadh an t-ábhar seo ina ábhar imní ar leith dúinn inniu. Ar a dtugtar “Nukespeak” ag a léirmheastóirí, is dioscúrsa an-mhíleata é a chuireann bac ar iarmhairtí morálta ár bpolasaithe agus ár ngníomhartha. Is teanga í a úsáideann oifigigh mhíleata, ceannairí polaitiúla agus saineolaithe beartais - chomh maith le hiriseoirí agus saoránaigh. Tagann an teanga isteach inár bpléití poiblí cosúil le speicis ionracha, ag caitheamh scáthanna ar an mbealach a smaoinímid faoinár gcomhláthair agus faoin todhchaí.
Mar shampla, in alt le déanaí ón New York Times, “Buamaí níos lú a chuireann Breosla le Fear Núicléach“Dhá thuairisceoir Times, William J. Broad agus David E. Sanger, a dhéanann cur síos ar an díospóireacht leanúnach laistigh de riarachán Obama maidir le nuachóiriú ár n-arsanal núicléiche mar a thugtar air, claochlú a chruthódh níos mó cruinne agus níos mó buamaí adamhacha dá mbarr oibreoirí chun cumas pléascach aon bhuama aonair a mhéadú nó a laghdú. Áitíonn na comhghleacaithe go laghdóidh nuachóiriú na n-arm an dóchúlacht go n-úsáidfear iad trína ndíspreagadh a mhéadú i leith ionsaitheoirí ionchasacha agus maíonn na léirmheastóirí go gcuirfidh uasghrádú na mbuamaí a n-úsáid níos tarraingtí do cheannasaithe míleata. Luann na léirmheastóirí costais an chláir nuachóirithe chomh maith - suas go $ 1 trillion má chuirtear na heilimintí gaolmhara go léir san áireamh.
Ar fud an ailt, frámaíonn Broad and Sanger na ceisteanna seo i dteanga Nukespeak. San abairt seo a leanas, mar shampla, cuimsíonn siad dhá eipeafacht: “Agus is féidir a thoradh, fórsa pléascach an bhuama, a dhiailiú suas nó síos ag brath ar an sprioc, chun damáiste comhthaobhachta a íoslaghdú.” Na geitimicí, “toradh” agus “damáiste comhthaobhachta , ”An láithreacht dhaonna a scriosadh - guth, duine - ó chothromóid an bháis. Cé go sainmhíníonn na húdair an téarma “toradh” mar “fhórsa pléascach,” tá an focal i dtéacs an téacs fós gan a chontrárthacht idir bríonna neamhurchóideacha, .i. Brabús nó brabús airgeadaíochta, agus an tuiscint demonic ar bhuachan marfach. Agus tá an abairt “damáiste comhthaobhachta” aitheanta le fada mar gheall ar a dhoimhneacht, agus an neamh-inchaite a fhágáil ar lár ó aon bhreithniú.
Tá gné eile de Nukespeak sa phianbhreith chomh maith: spéis amaideach le giuirléidí marfach. Is rud amháin é do dhuine teirmeastat a tí a dhiailiú; is é an ceann eile pálasta an bháis a “dhiailiú”. Nuair a mhúin mé cúrsa fochéime ar litríocht an chogaidh agus na síochána, rinne mo mhic léinn agus mé staidéar ar litríocht Hiroshima agus Nagasaki i gceann dár n-aonaid. Léimid fógra an Uachtaráin Truman go ndeachaigh an chéad bhuama adamhach i léig, ag fiosrú conas a phléigh Truman an t-ábhar atá ag an arm nua agus an comhoibriú eolaíoch a chuaigh i bhfeidhm ar an “éacht is fearr san eolaíocht eagraithe sa stair.” Ag an am céanna scéalta a léamh ag scríbhneoirí Seapánacha a d'éirigh leo maireachtáil in aon chor agus fós ag scríobh. Tá scríbhneoir amháin dá leithéid, Yoko Ota, ag tuairisciú a gearrscéalta, “Fireflies,” ar ais go Hiroshima seacht mbliana tar éis an bhuama agus tagann sé ar roinnt daoine eile a tháinig slán, lena n-áirítear cailín óg, Mitsuko, a raibh an adamhach ann pléascadh. In ainneoin na mísháraíochta a fhágann go bhfuil sí i láthair go poiblí go mothúchánach, léiríonn Mitsuko athléimneacht neamhghnách agus “fonn fás suas níos tapúla agus cabhrú le daoine a bhfuil am crua acu.”
Tá scríofa ag an síciatraí agus an t-údar Robert Jay Lifton gur féidir linn, fiú amháin laistigh den scáth núicléach, féidearthachtaí fuascailte a fháil i “eagna traidisiúnta an tsíora: an file, an péintéir, nó an réabhlóideach tuathánach, a theip ar an kaleidoscope dá shamhlaíocht go dtí go raibh rudaí go hiomlán difriúil ag baint le rudaí aithnidiúla. Sa lá atá inniu ann, mar a rinneadh cheana, is é an t-ealaíontóir agus an seoltóir atá in ann an láithreacht dhaonna atá i bhfolach taobh thiar d'aghaidh luí Nukespeak a aithint. Is é an t-ealaíontóir agus an seoltóir ar féidir leis teacht ar na focail le rá: tá mire sa réasúntacht seo mar a thugtar air - agus, go deimhin, tá an cumas againn bealach eile a aimsiú.
Andrew Moss, sindeacáite ag PeaceVoice, Is ollamh emeritus é in Ollscoil Pholaiteicniúil Stáit an Stáit, Pomona, áit ar mhúin sé cúrsa, “Cogadh agus Síocháin sa Litríocht,” le haghaidh XNUM bliana.
