2004ko Madrilgo atentatuen ostean, Espainiako boto-emaileak alderdi kontserbadorearen aurka jarri ziren.
Sam Husseiniren eskutik, 5ko ekainaren 2017ean
Erreproduzitu ekaina 5, 2017 tik Nazioa.
Theresa May lehen ministroak Downing Streeteko 10 zenbakitik kanpo hitz egiten du, atentatu batek zazpi hildako eta dozenaka zauritu utzi ostean, 4ko ekainaren 2017an. (Reuters / Hannah McKay)
On 11ko martxoaren 2004n, hauteskunde kritikoak baino egun batzuk lehenago, ia aldibereko bonba sorta batek eztanda egin zuen Madrilen aldiriko lau trenetan, eta 190 pertsona baino gehiago hil ziren. Bonbardaketaren aurretik, PSOE alderdi sozialistak bost punturen aldea atera zuen inkestetan, baina azkenean bost puntugatik irabazi zuen. Alderdiak agindu zuen hauteskundeak irabaziz gero, Espainia Iraketik aterako zela sei hilabete barru. Bosten ondoren gertatu zen hori. Ez dut aurkitu Ekialde Hurbileko terrorismoaren frogarik Espainian geroztik, nahiz eta itxuraz zapuztutako konplotak egon diren.
Historia honek ikasgai kritiko bat eskain diezaioke Britainia Handiari orain, Londresko zubitik gertu izandako atentatu batzuen ostean hauteskundeetatik egun gutxira. Theresa May egungo lehen ministroak Britainia Handiak parte hartu duen ia gerra guztietan babestu ditu. Aitzitik, Jeremy Corbyn buruzagi laboristak ia gerra guztiak kritikatu zituen.
Espainian egoera areagotu zuen José María Aznarren (egun Rupert Murdochen News Corporation-eko zuzendaria) egungo gobernuak, ETA euskal taldeari egotzi zion atentatua. Mugimendu honek, zalantzarik gabe, gobernuarekiko nazka publikoa kristalizatu zuen. Baina zergatik esan zuen gobernuak ETAren parte hartzeaz lehenik eta behin gezurra? Ebaluatu zuen —ziurrenik zuzen— Espainiar herria haserre egongo zela Madrilen hainbeste odol isuri izanagatik Espainiak Iraken inbasioan parte hartu izanaren mendeku gisa, jada oso ezezaguna zena.
Kontrastatu Espainiak hartu zuen bidea Frantziarenarekin, hasiera batean Irakeko inbasioa kritikatu zuena. Geroztik, Frantzia interbentzionistagoa bihurtu da, bereziki Sirian —Frantziar kolonia ohia—. Islamaren izenean terrorismoaren jomuga ere askoz gehiago bihurtu da azken urteotan.
Nabarmentzekoa da 2004ko Madrilgo atentatuen eta hauteskundeen arteko erlazioa ez ikusiarena izan dela edo guztiz faltsutu izana. Iaz, Omar Mateenek Orlandoko sarraskiaren ondoren, eraso horrek AEBetako hauteskundeetan nola eragin zezakeen eztabaidan, Dina Temple-Raston NPRko “terrorismoaren aurkako korrespontsalak” Madrilen itxurazko ikasgaia zehazki irauli zuen. Madrilgo erasoaren ostean "alderdi kontserbadoreenak irabazi zuela" esan zuen. NPR-k uko egin zion aireko zuzenketa bat eskaintzeari faltsukeria ausarta.
Noski, Corbynen gobernua hautatzeak ez du bermatzen Britainia Handiko atentatuen amaiera. Batetik, ez dago argi Corbynek bakearen aldeko jarrera ez-interbentzionista bati eutsiko dion. Duela gutxi, badirudi aldez aurretiko posizioetatik aldentzen dela, NATOtik erretiratzea bezala. Espainiako Alderdi Sozialistak Iraketik ateratzeko konpromisoa hartu zuen arren, Lan Manifestuak ez du halako konpromiso espliziturik jasotzen.
Theresa Mayek, ordea, erradikalizaziorako baldintzak sortzen lagundu duten politika interbentzionisten alde egin du. Zehazki, May Barne idazkaria zen bitartean, Erresuma Batuak Libiako Borroka Talde Islamikoko muturrekoei (Manchesterreko atentatua kide zen) Libiara libreki bidaiatzeko baimena eman zien Muammar Gaddafi kanporatzeko (ikus John Pilger at Albisteen partzuergoa, Paul Mason at Guardian, eta Max Blumenthal at AlterNet). Corbynek termino ez hain zehatz baina nabarmenetan planteatu duen puntua da: "Aditu askok gure gobernuak beste herrialde batzuetan lagundu edo borrokatu dituen gerren eta hemengo terrorismoaren arteko loturak adierazi dituzte". Gainera, gaineratu du: "Elkarrizketa zailak izan behar ditugu, Saudi Arabiarekin eta muturreko ideologia finantzatu eta elikatu duten Golkoko beste estatuetatik hasita".