Mae angen mwy o arian ar frys i leddfu’r dioddefaint dyngarol yn Yemen ond dyw cymorth yn unig ddim yn cymryd lle ymdrechion adfywiol i sicrhau heddwch, meddai Oxfam heddiw wrth i weinidogion ymgynnull yn Genefa yfory ar gyfer digwyddiad addunedu lefel uchel. Mae’r Cenhedloedd Unedig yn gobeithio codi U.S. $2.1 biliwn i ddarparu cymorth dyngarol achub bywyd i Yemen ond dim ond 12 y cant y mae'r apêl - y bwriedir iddi ddarparu cymorth hanfodol i 14 miliwn o bobl - wedi'i hariannu ar 18 Ebrill. Yn ôl y Cenhedloedd Unedig, Yemen yw'r argyfwng dyngarol gwaethaf yn y byd. Mae bron i saith miliwn o bobl yn wynebu newyn.
Er bod dirfawr angen cymorth i achub bywydau nawr, bydd llawer mwy o bobl yn marw oni bai bod y gwarchae de-facto yn cael ei godi a phwerau mawr yn rhoi'r gorau i danio'r gwrthdaro ac yn lle hynny yn rhoi pwysau ar bob ochr i geisio heddwch. Hyd yn hyn mae'r gwrthdaro dwy flynedd wedi lladd mwy na 7,800 o bobl, wedi gorfodi dros 3 miliwn o bobl o'u cartrefi ac wedi gadael 18.8 miliwn o bobl - 70 y cant o'r boblogaeth - angen cymorth dyngarol. Mae sawl gwlad, gan gynnwys yr Unol Daleithiau, y DU, Sbaen, Ffrainc, yr Almaen, Canada, Awstralia a’r Eidal, yn mynychu’r digwyddiad tra byddant yn parhau i werthu gwerth biliynau o ddoleri o arfau ac offer milwrol i bartïon yn y gwrthdaro. A gallai argyfwng bwyd Yemen ddod yn fwy difrifol byth os na fydd y gymuned ryngwladol yn anfon neges glir y byddai ymosodiad posibl yn erbyn Al-Hudaydah, y pwynt mynediad ar gyfer amcangyfrif o 70 y cant o fewnforion bwyd Yemen, yn gwbl annerbyniol.
Dywedodd Sajjad Mohamed Sajid, Cyfarwyddwr Gwlad Oxfam yn Yemen: “Mae llawer o ardaloedd yn Yemen ar drothwy newyn, ac mae achos newyn mor eithafol yn wleidyddol. Mae hynny’n gyhuddiad damniol o arweinwyr y byd ond hefyd yn gyfle gwirioneddol – mae ganddyn nhw’r pŵer i ddod â’r dioddefaint i ben.
“Mae angen i roddwyr roi eu dwylo yn y boced ac ariannu’r apêl yn llawn i atal pobol rhag marw nawr. Ond er y bydd cymorth yn rhoi rhyddhad i'w groesawu, ni fydd yn gwella clwyfau rhyfel sy'n achosi trallod Yemen. Mae angen i gefnogwyr rhyngwladol roi’r gorau i danio’r gwrthdaro, ei gwneud yn glir nad yw newyn yn arf rhyfel derbyniol a rhoi pwysau gwirioneddol ar y ddwy ochr i ailgychwyn trafodaethau heddwch.”
Roedd Yemen yn profi argyfwng dyngarol hyd yn oed cyn y cynnydd diweddaraf hwn yn y gwrthdaro ddwy flynedd yn ôl, ond mae apeliadau olynol ar gyfer Yemen wedi'u tanariannu dro ar ôl tro, yn y drefn honno 58 y cant a 62 y cant yn 2015 a 2016, sy'n cyfateb i $ 1.9 biliwn dros y ddwy flynedd ddiwethaf. Ar y llaw arall, gwerth dros $10 biliwn o werthiannau arfau i bartïon rhyfelgar ers 2015, bum gwaith swm apêl y Cenhedloedd Unedig yn Yemen 2017.
Mae Oxfam hefyd yn galw ar roddwyr ac asiantaethau rhyngwladol i ddychwelyd i’r wlad ac i gynyddu eu hymdrechion, i ymateb i’r argyfwng dyngarol enfawr hwn cyn ei bod hi’n rhy hwyr.
1. Mae nifer y bobl mewn angen o ganlyniad i wrthdaro Yemen yn parhau i godi, ond mae'r ymateb cymorth rhyngwladol wedi methu â chadw i fyny. I gael rhagor o wybodaeth am ba lywodraethau rhoddwyr sy’n tynnu eu pwysau, a pha rai nad ydynt, lawrlwythwch ein Dadansoddiad Cyfran Deg, “Yemen ar fin newyn”
2. Mae Oxfam wedi cyrraedd mwy na miliwn o bobl mewn wyth llywodraethiaeth yn Yemen gyda gwasanaethau dŵr a glanweithdra, cymorth arian parod, talebau bwyd a chymorth hanfodol arall ers mis Gorffennaf 2015. Gwnewch gyfraniad nawr i apêl Oxfam yn Yemen
