Ang Lawom nga Istruktura sa Cold War ug sa EU

Ni Mikael Böök, World BEYOND War, Nobyembre 22, 2021

Giangkon sa magtutudlo sa estratehiya nga si Stefan Forss sa mantalaang Helsinki Hufvudstadsbladet nga ang Russia nag-andam sa pagsulong sa Ukraine.

Ingon niana ang hitsura niini.

Kung mao, gitubag sa Russia ang mga pagpangandam sa gobyerno sa US ug Ukrainiano alang sa hingpit nga paghiusa sa Ukraine sa imperyo sa kalibutan sa US, pagkompleto sa pag-asdang militar sa Kasadpan batok sa Russia nga nagsugod sa ulahing katunga sa 1990s.

Si Forss dugang nagtuo nga “ang dulumtanang krisis sa mga kagiw sa EU ug NATO mga utlanan sa Poland ug Lithuania . . . nagpakita sa mga bahin sa usa ka operasyon sa pagpanglimbong sa Russia, usa ka maskirovka", nga usa ka paagi sa pagbutang sa tanan nga pagbasol sa kung unsa ang nahitabo sa mga utlanan sa Putin.

Ang risgo sa usa ka mayor nga panagbangi sa militar sa walay palad misaka sa atong bahin sa kalibutan sa samang higayon nga ang militar-politikal nga mga tensyon migrabe sa Asya, dili labing gamay mahitungod sa pangutana sa umaabot sa Taiwan. Ang paggamit sa libu-libo nga mga migrante ingon nga mga piraso sa dula nakapukaw sa makatarunganon nga kasuko, apan unsa nga mga pagbati ang gipukaw sa paggamit sa 45 milyon nga mga lumulupyo sa Ukraine ug 23 milyon nga mga lumulupyo sa Taiwan ingon mga chip sa geopolitical nga dula?

Tingali kini kinahanglan nga dili mosangpot sa pagsilaob sa emosyon ug mga akusasyon, apan kinahanglan nga makapukaw sa hunahuna.

Ang Bugnaw nga Gubat wala matapos sa Unyon Sobyet. Nagpadayon kini, bisan pa sa daghang mga porma sa geopolitikong Orwellian kaysa kaniadto. Karon adunay tulo ka mga global nga partido niini sama sa "Eurasia, Oceania ug East Asia" sa "1984" ni Orwell. Ang propaganda, ang "hybrid nga mga aksyon" ug ang pagbantay sa mga lungsuranon dystopian usab. Ang usa nakahinumdom sa mga pagpadayag ni Snowden.

Ang panguna nga hinungdan sa Cold War mao, sama kaniadto, ang mga sistema sa nukleyar nga hinagiban ug ang kanunay nga hulga gikan niini sa klima ug kinabuhi sa yuta. Kini nga mga sistema naglangkob ug nagpadayon nga naglangkob sa "lawom nga istruktura sa Cold War". Akong gihulaman ang ekspresyon gikan sa istoryador nga si EP Thompson ug sa ingon naglaum nga mahinumduman ang usa ka pagpili sa dalan nga mahimo pa nga bukas alang kanato. Mahimo natong sulayan nga gamiton ang UN ug internasyonal nga balaod isip atong plataporma sa pagwagtang sa mga sistema sa armas nukleyar. O mahimo natong ipadayon ang pagduso sa Cold War ngadto sa usa ka nukleyar nga katalagman tungod sa sobrang kainit sa mga relasyon sa superpower o sa sayop.

Ang moderno, gipadako nga European Union wala pa maglungtad sa unang hugna sa Cold War. Nahimo lamang kini sa panahon sa 1990s, sa dihang ang mga tawo naglaum nga ang Cold War sa katapusan nawala sa kasaysayan. Unsa ang gipasabut alang sa EU nga ang Cold War nagpadayon gihapon? Sa karon ug sa umaabot nga umaabot, ang mga lungsuranon sa EU lagmit mabahin sa tulo ka partido. Una, kadtong nagtuo nga ang nukleyar nga payong sa US mao ang atong kusgan nga kuta. Ikaduha, kadtong gustong motuo nga ang nukleyar nga puwersa sa welga sa France mahimo o mahimong atong kusgan nga kuta. (kini nga ideya siguradong dili langyaw sa de Gaulle ug bag-o lang gisibya ni Macron). Sa katapusan, usa ka opinyon nga gusto sa usa ka nuclear-weapon-free Europe ug usa ka EU nga nagsunod sa UN Convention on the Prohibition of Nuclear Weapons (TPNW).

Bisan kinsa nga naghunahuna nga ang ikatulo nga linya sa opinyon girepresentahan sa pipila lamang nga mga lungsuranon sa EU nasayop. Kadaghanan sa mga Aleman, Italyano, Belgian, ug Dutch gusto nga tangtangon ang mga baseng nukleyar sa US gikan sa mga teritoryo sa ilang mga nasud sa NATO. Ang suporta sa publiko alang sa nukleyar nga disarmament sa Europe ug pag-apil sa UN Convention kusog usab sa nahabilin sa Kasadpang Uropa, dili labing gamay sa mga nasud sa Nordic. Kini magamit usab sa estado sa armas nukleyar sa France. Ang usa ka surbey (gihimo sa IFOP sa 2018) nagpakita nga 67 porsyento sa mga Pranses ang gusto nga ang ilang gobyerno moapil sa TPNW samtang 33 porsyento ang naghunahuna nga dili kini kinahanglan. Ang Austria, Ireland, ug Malta naaprobahan na ang TPNW.

Unsa ang gipasabut niining tanan alang sa EU isip usa ka institusyon? Kini nagpasabot nga ang EU kinahanglang magmaisogon ug mogawas sa aparador. Kinahanglang mangahas ang EU sa pagtipas gikan sa dalan nga gisubay karon sa mga kontra sa Cold War. Ang EU kinahanglan nga magtukod sa opinyon sa iyang founder nga si Altiero Spinelli nga ang Europe kinahanglan nga denuclearized (nga iyang gipresentar sa artikulo nga "Atlantic Pact o European Unity", Foreign Affairs Num. 4, 1962). Kay kon dili, ang Unyon mabungkag samtang ang risgo sa ikatulo nga gubat sa kalibotan modako.

Ang mga estado nga miuyon sa UN Convention on the Prohibition of Nuclear Weapons sa dili madugay magtagbo sa unang higayon sukad sa pagsugod niini sa Enero. Ang miting gieskedyul nga mahitabo sa Vienna Marso 22-24, 2022. Unsa kaha kon ang European Commission magpahayag sa iyang suporta? Ang ingon nga estratehikong lakang sa bahin sa EU mahimong labi ka presko! Agig balos, ang EU sa pagbalik-balik angayan sa premyo sa kalinaw nga gihatag sa Komite sa Nobel sa Unyon sayo kaayo sa 2012. Ang EU kinahanglan mangahas sa pagsuporta sa UN Convention. Ug ang Finland kinahanglan mangahas sa paghatag sa EU gamay nga pagduso sa kana nga direksyon. Ang tanan nga mga timailhan sa kinabuhi sa pagpakig-away batok sa Cold War madawat. Ang usa ka gamay nga timaan sa kinabuhi, sama sa Sweden, sa pagkuha sa kahimtang sa tigpaniid ug pagpadala mga tigpaniid sa miting sa Vienna.