Ni Greta Zarro, Enero 29, 2020
Usa ka bulan lamang sa usa ka bag-ong dekada, nag-atubang kami sa kanunay nga peligro sa pahayag sa nukleyar. Ang pagpatay sa gobyerno sa Estados Unidos sa Heneral Soleimani sa Iran kaniadtong Enero 3 gipakusog ang tinuod nga hulga sa us aka all-out war sa Middle East. Kaniadtong Enero 23, ang Bulletin sa Atomic Scientists naa usab nga gitakda ang Oromsday Clock sa 100 mubo nga segundo hangtod sa tungang gabii, pahayag.
Gisultihan kami nga ang giyera maayo nga panalipdan kami gikan sa mga "terorista" apan ang pagbalik sa $ 1 trilyon nga US $ trilyon sa usa ka tuig nga pagpamuhunan sa US sa paggasto sa depensa "dili kaayo gikan kaniadtong 2001-2014. Sumala sa Indeks sa Terorismo sa Tibuuk kalibutan, ang terorismo sa tinuud nadugangan sa gitawag nga "giyera sa terorismo," hangtod sa 2014, sa katapusan hinay-hinay karon sa gidaghanon sa mga nangamatay apan sa tinuud nga pagdaghan sa daghang mga nasud nga nag-atake sa terorismo. Dili maihap nga mga peryodista, pederal nga mga analista sa paniktik, ug kanhing mga opisyal sa militar ang nagsugyot nga ang mga interbensyon sa militar sa Estados Unidos, lakip na ang programa sa drone, mahimo’g hinungdan nga mouswag ang kusog ug kalihokan sa terorista, nga nakapatunghag daghang kapintasan kaysa ilang gipugong. Gipakita sa mga tigdukiduki nga si Erica Chenoweth ug Maria Stephan nga sa istatistika nga, gikan sa 1900 hangtod 2006, ang dili mabangis nga pagsukol kaduha kaduha nga nahimo nga armadong pagsukol ug miresulta sa mas malig-on nga mga demokrasya nga wala’y kahigayonan sa pagtahud sa sibil ug internasyonal nga kapintasan. Ang gubat dili maghimo kanato nga labi ka luwas; gipahamtang naton ang atong kaugalingon pinaagi sa pagdugo sa mga dolyar sa nagbayad nga buhis sa layo nga mga giyera nga nakapasubo, nagsamad, ug nagpatay sa atong mga minahal, kauban sa milyon-milyon nga mga wala mailhing biktima sa gawas sa nasud.
Samtang, gi-fouling namon ang among kaugalingon nga salag. Ang militar sa US usa sa mga nag-unang tulo nga labing daghang mga polluters sa mga agianan sa US. Ang paggamit sa militar sa gitawag nga "mga kemikal nga walay katapusan," sama sa PFOS ug PFOA, nahugawan ang tubig sa ilawom sa gatusan nga mga komunidad nga duol sa mga base militar sa US sa balay ug sa gawas sa nasud. Nadungog namon ang bahin sa mga kaso nga nakadaot sa tubig sama sa Flint, Michigan, apan gamay ra ang giingon bahin sa krisis sa panglawas sa publiko nga nagbutang sa sulod sa kaylap nga network sa militar sa US nga adunay kapin sa 1,000 nga mga baseng domestic ug 800 mga langyaw nga sukaranan. Kini nga mga makahilo ug potensyal nga carcinogenic Mga kemikal sa PFOS ug PFOA, nga gigamit sa bomba sa pagpabuto sa militar, adunay mga maayong epekto sa kahimsog sa panglawas, sama sa sakit sa thyroid, mga sakit sa reproduktibo, mga paglangan sa pag-uswag, ug pagkakasakit. Labi na sa nagbag-o nga krisis sa tubig, ingon nga ang pinakadako sa kalibutan nga konsyumer sa langis sa kalibutan, ang militar sa US ang labing dako nga tigtampo sa mga emisyon sa gas nga greenhouse sa kalibutan. Mga pollits sa Militarism.
Samtang gihiloan ang among mga tubig, gipauga usab namon ang among mga pitaka. Katloan ka milyon nga Amerikano ang wala’y seguro sa kahimsog. Katunga sa milyon nga Amerikano ang natulog sa kadalanan matag gabii. Usa sa unom ka mga bata nagpuyo sa mga panimalay nga walay kasiguruhan sa pagkaon. Kap-atan ug lima ka milyon nga Amerikano ang nabug-atan sa sobra sa $ 1.6 trilyon nga utang sa estudyante sa utang. Ug bisan pa gipaluyohan namon ang usa ka badyet sa gubat sama ka daghan sa sunod nga pito nga pinakadako nga badyet sa militar kung gamiton namon ang US sa militar kaugalingon nga mga numero. Kung gigamit namon ang tinuud nga mga numero nga naglakip sa dili-Pentagon nga paggasto sa badyet sa militar (pananglitan, mga hinagiban sa nukleyar, nga gibayran gikan sa badyet sa Department of Energy), nahibal-an namon nga ang tinuod Budget sa militar sa US labaw pa sa doble kung unsa ang Pentagon opisyal nga budget ang. Busa, ang US mogasto labi pa sa militar niini kaysa sa tanan nga uban pang mga militaryo sa Earth nga gisagol.
Naglisud ang atong nasud. Paminawon naton kini kanunay sa tibuuk nga lumba sa pagkapresidente sa 2020, gikan man sa mga demokratiko nga malaumon o gikan sa Trump, daghang mga kandidato ang ningbalik sa mga punto nga naghisgot bahin sa panginahanglan nga ayohon ang naguba ug daotan nga sistema, bisan kung giangkon nga ang ilang mga pamaagi sa pagbag-o sa sistema lahi kaayo. Oo, adunay us aka butang nga ningdagan sa usa ka nasud nga adunay ingon nga wala’y katapusan nga trilyon alang sa usa ka militar nga wala gyud ma-awdit, apan nihit nga kahinguhaan alang sa uban pa.
Asa kita asa gikan? Numero nga usa, mahimo naton makuha ang among suporta sa wala’y hunong nga paggasto sa militar. Sa World BEYOND War, among gi-organisar kampanya sa pag-ani sa tibuuk kalibutan aron mahatagan ang mga tawo sa mga himan aron mahipos ang ilang pagtipig sa pagretiro, mga endowment sa unibersidad sa ilang eskuylahan, pondo sa publiko nga pension sa ilang lungsod, ug daghan pa, gikan sa mga hinagiban ug giyera. Ang pagsabwag mao ang among pamaagi sa pagpugong sa sistema pinaagi sa pag-ingon nga dili na kami magasto sa wala’y katapusan nga mga gubat sa atong pribado o publiko nga dolyar. Gipangunahan namon ang malampuson nga kampanya aron i-diver ang Charlottesville gikan sa mga hinagiban sa miaging tuig. Sa sunod nimong lungsod?
Si Greta Zarro mao ang Organizing Director sa World BEYOND War, ug gi-syndicate ni Kalinaw.
