EU može opstati samo kao mirovni projekat, a ne kao podružnica NATO-a

Florina Tufescu, World BEYOND War, Mart 28, 2024

Lideri EU, zaustavite ratno huškanje!

Najnovija anketa koju je naručilo Evropsko vijeće za vanjske odnose (uticajni think tank koji zapošljava brojne vodeće političare, zvaničnike EU i bivše generalne sekretare NATO-a) pokazuje da bi 41% građana Evrope radije da Evropa izvrši pritisak na Ukrajinu da se angažuje u pregovorima sa Rusijom, u poređenju sa 31% onih koji podržavaju nastavak vojne podrške. Ipak, zaključak je analiza ankete, čiji je koautor direktor ECFR-a, nije da evropski lideri treba da obrate pažnju na stavove građana, već jednostavno da treba da prepakuju i preciziraju svoju poruku, naglašavajući da je poželjno da se „trajni mir“ postigne kontinuiranom borbom za stvarni mir koji bi se sada mogao postići pregovorima.

Od šefa ukrajinske delegacije i lidera Sluge narodne partije Davida Arahamije znamo da su ruski pregovarači “bili spremni da okončamo rat ako uzmemo – kao što je Finska nekada učinila – neutralnost.” Ovo je odbijeno zbog nedostatka sigurnosnih garancija i na osnovu toga što je namjera ulaska u NATO zapisana u Ustavu Ukrajine. Sljedeću rundu mirovnih pregovora u aprilu 2022. navodno su sabotirali Velika Britanija i SAD prema višestruki izvori, koji ponovo uključuje ukrajinskog glasnogovornika.

Od tada nisu pokušani mirovni pregovori, vjerovatno zato što je rizik od njihovog uspjeha prevelik. Rat se mora nastaviti da bi se opravdala ekspanzija vojne industrije SAD-a i EU. Ukupna vojna potrošnja NATO-a, koji je navodno 'odbrambeni' savez, dostigla je najviši nivo od USD 1,100 milijardi 2023. godine, dok je vojna potrošnja zemalja srednje i zapadne Evrope kao samoproglašenih šampiona demokratije i mira također najveća ikada, odnosno 345 milijardi dolara već u 2022. prema SIPRI. Poređenja radi, Rusija, diktatura koja je direktno uključena u rat, potrošila je 86.4 milijarde dolara na vojsku 2022. SIPRI.

Rat u Ukrajini je već rezultirao stotinama hiljada izgubljenih života od februara 2022. godine, milionima izbjeglica i 30% ukrajinske teritorije kontaminirano minama. Ne može se dozvoliti da se ova tragedija nastavi samo da bi se opravdao rast industrije oružja, za koji se čini da su čelnici EU sada odlučni da budu ključni, a komesar za unutrašnje tržište Thierry Breton traži još jedan euro 100 milijardi vojnih sredstava povrh svih postojećih obaveza na nivou EU i na nacionalnom nivou od strane evropskih zemalja koje su takođe članice NATO-a. Slično kao ožalošćeni morž Pesma Luisa Kerola, čelnici EU i NATO-a su nagrđeni naglašavajući neizbježnost ratnih priprema, a zapravo ne čine ništa da smanje sukob i budu nonšalantni u pogledu rizika od nuklearna eskalacija.

Mogućnosti okončanja rata su već poznate i o njima se govorilo u sporazumima iz Minska i mirovnim pregovorima u Istanbulu. Morali bi uključiti neutralnost Ukrajine i garanciju prava ruske manjine u Ukrajini, što bi bilo daleko efikasnije sredstvo za poništavanje Putinovog uticaja od slanja dodatnog oružja.

Osim toga, EU bi trebala podržati prigovarače savjesti iz Rusije, Ukrajine i Bjelorusije. Pravo na prigovor savjesti, potvrđeno članom 9. Evropske konvencije o ljudskim pravima i članom 18. Univerzalne deklaracije o ljudskim pravima, trenutno nije priznato u Ukrajini i, iako je pravno priznato u Rusiji za nevojno osoblje, ono je nepoštovanje otprilike 50% slučajeva prema Evropskom birou za prigovor savjesti. Manje od 10,000 od procijenjenih 250,000 Rusa koji su pobjegli iz domovine kako bi izbjegli regrutaciju dobili su azil u EU, uprkos apelu 60 organizacija već u junu 2022.EBCO godišnji izvještaj, str. 3). Dakle, ovim putem ka miru nije išlo, vjerovatno zato što izbjeglice opterećuju ekonomiju bez profitiranja nijedne moćne klike, dok je vojna industrija za određene ljude visoko profitabilna i ima sve veći utjecaj na politike EU, što je otkriveno u Fanning the Flames izvještaj koji su objavili Transnacionalni institut i Evropska mreža protiv trgovine oružjem i u izvještaju ENAAT “Od ratnog lobija do ratne ekonomije".

Krajnje je vrijeme da lideri EU povrate djelić kredibiliteta pokazujući da su voljni uložiti barem skromna ulaganja u mirovne i mirovne pregovore paralelno s ulaganjem bez presedana u pripreme za rat. Krajnje je vrijeme da lideri EU stave interese evropskih građana i ljudskih bića općenito ispred interesa industrije oružja.