David Swanson, World BEYOND WarJanuar 29, 2023
David Swanson je autor nove knjige Monroeova doktrina na 200 i čime je zamijeniti.
Često nas uče da se na Monroovu doktrinu nije postupalo sve do decenija nakon njene artikulacije, ili da se na nju nije postupalo kao na licencu za imperijalizam sve dok je nisu izmijenile ili reinterpretirale kasnije generacije. Ovo nije netačno, ali je prenaglašeno. Jedan od razloga zašto je to prenaglašeno je isti razlog zbog kojeg nas ponekad uče da američki imperijalizam nije započeo sve do 1898., i isti razlog zbog kojeg su rat u Vijetnamu, a kasnije i rat protiv Afganistana, nazivani „ najdugotrajniji američki rat.” Razlog je taj što se Indijanci još uvijek ne tretiraju kao pravi ljudi, sa stvarnim nacijama, a ratovi protiv njih su pravi ratovi. Dio Sjeverne Amerike koji je završio u Sjedinjenim Državama tretira se kao da je stečen neimperijalnom ekspanzijom, ili čak da uopće nije uključivao ekspanziju, iako je stvarno osvajanje bilo izuzetno smrtonosno, i iako su neki od onih koji su iza ova ogromna imperijalna ekspanzija namjeravala je da obuhvati cijelu Kanadu, Meksiko, Karibe i Centralnu Ameriku. Osvajanje većeg dijela (ali ne cijelog) Sjeverne Amerike bilo je najdramatičnija implementacija Monroove doktrine, čak iako se rijetko mislilo da je uopće povezano s njom. Prva rečenica same Doktrine bila je suprotstavljanje ruskom kolonijalizmu u Sjevernoj Americi. Američko osvajanje (većeg dijela) Sjeverne Amerike, dok se to radilo, često je bilo opravdano kao protivljenje evropskom kolonijalizmu.
Veliki dio zasluga ili krivice za izradu Monroove doktrine pripisuje se državnom sekretaru predsjednika Jamesa Monroea Johnu Quincyju Adamsu. Ali teško da postoji neka posebna lična umjetnost u fraziranju. O pitanju koje politike artikulisati raspravljali su Adams, Monro i drugi, pri čemu je konačna odluka, kao i odabir Adamsa za državnog sekretara, pala na Monroea. On i njegovi kolege „očevi osnivači“ stvorili su jedno predsjedništvo upravo da bi mogli na nekoga prenijeti odgovornost.
Džejms Monro je bio peti predsednik SAD i poslednji otac osnivač, sledeći put Tomasa Džefersona i Džejmsa Medisona, njegovih prijatelja i komšija u onome što se danas zove Centralna Virdžinija, i naravno sledio jedinu drugu osobu koja se bez suprotstavljanja kandidovala za drugi mandat, kolega iz Virdžinije iz dijela Virdžinije u kojem je Monroe odrasla, George Washington. Monroe takođe uglavnom pada u senke tih drugih. Ovdje u Šarlotsvilu, u Virdžiniji, gde ja živim i gde su živeli Monro i Džeferson, Monroova statua, nekada pronađena usred terena Univerziteta Virdžinija, davno je zamenjena statuom grčkog pesnika Homera. Najveća turistička atrakcija ovdje je Jeffersonova kuća, a Monroeina kuća je dobila mali djelić pažnje. U popularnom brodvejskom mjuziklu “Hamilton” Džejms Monro nije transformisan u afroameričkog protivnika ropstva i ljubitelja slobode i šou melodija jer uopšte nije uključen.
Ali Monro je značajna figura u stvaranju Sjedinjenih Država kakve danas poznajemo, ili bi barem trebao biti. Monro je bio veliki vernik u ratove i vojsku, i verovatno najveći zagovornik u ranim decenijama Sjedinjenih Država za vojnu potrošnju i uspostavljanje velike stalne vojske – čemu su se protivili Monroovi mentori Džeferson i Medison. Ne bi bilo pretjerano nazvati Monroea osnivača vojno-industrijskog kompleksa (da upotrijebim frazu koju je Eisenhower uredio iz "kompleksa vojnoindustrijskog kongresa" ili, kako su je mirovni aktivisti počeli nazivati nakon varijacije - jedne od mnogih - koristi moj prijatelj Ray McGovern, kompleks vojno-industrijskih-kongresnih-obavještajnih-medija-akademija-Think Tank, ili MICIMATT).
Dva vijeka sve većeg militarizma i tajnovitosti je ogromna tema. Čak i ograničavajući temu na zapadnu hemisferu, u mojoj nedavnoj knjizi dajte samo najvažnije točke, plus neke teme, neke primjere, neke liste i brojeve, da nagovijestim potpunu sliku koliko je mogu razabrati. To je saga o vojnim akcijama, uključujući državne udare i prijetnje njima, ali i ekonomskim mjerama.
Godine 1829. Simon Bolivar je napisao da je Sjedinjenim Državama „izgleda da je suđeno da Ameriku muče do bede u ime slobode“. Svako rašireno viđenje Sjedinjenih Država kao potencijalnog zaštitnika u Latinskoj Americi bilo je vrlo kratkog vijeka. Prema Bolivarovom biografu, „U Južnoj Americi je postojao univerzalni osjećaj da je ova prvorođena republika, koja je trebala pomoći mlađima, naprotiv, samo pokušavala da podstakne razdor i podstakne poteškoće kako bi intervenisati u odgovarajućem trenutku.”
Ono što me pogađa u ranim decenijama Monroove doktrine, pa čak i mnogo kasnije, jeste koliko su puta vlade u Latinskoj Americi tražile od Sjedinjenih Država da podrže Monroovu doktrinu i intervenišu, a Sjedinjene Države su to odbijale. Kada je američka vlada odlučila djelovati na Monroeovu doktrinu izvan Sjeverne Amerike, bila je i izvan zapadne hemisfere. Godine 1842, državni sekretar Daniel Webster upozorio je Britaniju i Francusku da se udalje od Havaja. Drugim riječima, Monroeova doktrina nije podržana odbranom latinoameričkih naroda, ali bi se često koristila da ih sabotira.
David Swanson je autor nove knjige Monroeova doktrina na 200 i čime je zamijeniti.
