Выява: Wikimedia Commons
Аўтар Пол Кітынг, Жамчужыны і раздражненне, Кастрычнік 7, 2022
Пашырэнне вайсковай дэмаркацыйнай кропкі НАТА да самых межаў былога Савецкага Саюза было памылкай, якую можна параўнаць са стратэгічнымі пралікамі, якія перашкодзілі Германіі заняць паўнавартаснае месца ў міжнароднай сістэме ў пачатку гэтага стагоддзя.
Пол Кітынг сказаў гэтыя рэчы дваццаць пяць гадоў таму ў галоўным выступе ва ўніверсітэце Новага Паўднёвага Уэльса 4 верасня 1997 г.:
«Часткова ў выніку нежадання цяперашніх членаў рухацца хутчэй у пашырэнні членства ў ЕС, я лічу, што ў Еўропе робіцца вялікая памылка бяспекі з рашэннем пашырыць НАТА. Няма сумневу, што гэта разглядалася некаторымі ў Еўропе як больш мяккі варыянт, чым пашырэнне ЕС.
НАТА і Атлантычны альянс добра паслужылі справе бяспекі Захаду. Яны дапамаглі пераканацца, што халодная вайна нарэшце скончылася спосабамі, якія служаць адкрытым дэмакратычным інтарэсам. Але НАТА — гэта не той інстытут, каб выконваць тую працу, якую ад яго цяпер патрабуюць.
Рашэнне пашырыць НАТА шляхам запрашэння да ўдзелу Польшчы, Венгрыі і Чэхіі і прапанаваць перспектыву іншым – іншымі словамі, перанесці ваенны пункт размежавання Еўропы да самых межаў былога Савецкага Саюза – гэта, я лічу, Памылка, якая ў рэшце рэшт можа зраўняцца са стратэгічнымі пралікамі, якія перашкодзілі Германіі заняць паўнавартаснае месца ў міжнароднай сістэме ў пачатку гэтага стагоддзя.
Вялікае пытанне для Еўропы больш не ў тым, як убудаваць Германію ў Еўропу - гэта было дасягнута - але ў тым, як прыцягнуць Расію такім чынам, каб забяспечыць бяспеку кантынента на працягу наступнага стагоддзя.
І тут была вельмі відавочная адсутнасьць дзяржаўнага майстэрства. Расейцы пад кіраўніцтвам Міхаіла Гарбачова прызналі, што Ўсходняя Нямеччына можа застацца ў НАТО як частка аб’яднанай Нямеччыны. Але цяпер, усяго праз паўтара дзясятка гадоў, НАТА падабралася да заходняй мяжы Украіны. Гэты пасыл можна прачытаць толькі адным чынам: хоць Расея і стала дэмакратыяй, у сьвядомасьці Заходняй Эўропы яна застаецца дзяржавай, за якой трэба сачыць, патэнцыйным ворагам.
Словы, якія выкарыстоўваліся для тлумачэння пашырэння НАТА, былі адценні, і небяспека была прызнана. Але, як бы ні былі асцярожныя словы, якім бы выглядам ні выглядала Пастаянная сумесная рада NATO-Расея, усе ведаюць, што прычынай пашырэння NATO з'яўляецца Расея.
Рашэнне небяспечнае па некалькіх прычынах. Гэта падштурхне няўпэўненасць у Расіі і ўмацуе тэндэнцыі расійскай думкі, у тым ліку нацыяналістаў і былых камуністаў у парламенце, якія выступаюць супраць поўнага ўзаемадзеяння з Захадам. Гэта зробіць больш верагодным аднаўленне ваенных сувязяў паміж Расіяй і некаторымі з яе былых залежных краін. Гэта зробіць кантроль над узбраеннямі, і асабліва кантроль над ядзернымі ўзбраеннямі, больш складаным для дасягнення.
І пашырэнне NATO значна менш умацуе новыя дэмакратыі ва Усходняй Еўропе, чым пашырэнне ЕС».
